PRZEŁOM NADCIŚNIENIOWY

• gwałtowny wzrost RR do wartości powyżej 200/130 mmHg lub też znaczny stopniowy wzrost ciśnienia powyżej 300/150 mmHg

• objawy towarzyszące krytycznemu RR:

• silne bóle głowy

• zawroty głowy

• nagłe pogorszenie widzenia

• silna duszność

• tachykardia

• bóle w klatce piersiowej

Powikłania przełomu nadciśnieniowego:

• obrzęk płuc

• ostra niewydolność wieńcowa

• zawała serca

• tętniak rozwarstwiający aorty

• obrzęk tarczy nerwu wzrokowego

• utrata wzroku

• niewydolność nerek

• krwotok wewnętrzny

• zaburzenia rytmu

• rzucawka porodowa

Doraźne obniżenie RR:

1. wskazania naglące - konieczność obniżenia RR w ciągu kilku minut:

1. ostra encefalopatia nadciśnieniowa → NPS, labetalol, trimetafan, diazoksyd, nifedypina

2. tętniak rozwarstwiający aorty → NPS, trimetafan, β-blokery

3. wylew śródczaszkowy - NPS, trimetafan, labetalol

4. obrzęk płuc → NTG, furosemid, NPS, kaptopril, nifedypina

5. świeży zawał serca → NTG, β-blokery, furosemid, NPS

6. zatrucie ciążowe → dihydralazyna, labetalol, blokery kanału wapniowego

2. wskazania pilne - konieczność obniżenia RR w ciągu 30min. i więcej:

1. nadciśnienie złośliwe → NPS, labetalol, blokery kanału wapniowego

2. niewydolność lewej komory →NTG, furosemid, kaptopril

3. niestabilna choroba wieńcowa→ NTG, β-blokery, blokery kanału wapniowego, NPS

4. stan przedrzucawkowy → dihydralazyna, blokery kanału wapniowego

5. nadciśnienie w okresie okołooperacyjnym → NPS, labetalol, blokery kanału wapniowego

leki stosowane w doraźnym obniżaniu ciśnienia krwi:

1. leki szybko działające - początek działania w ciągu kilku- kilkunastu minut:

• nitroprusydek sodu - NPS (Nipride) wlew i.v. 0,25-10 μg/kg/ min (roztwór 50-300mg/1000ml)

• nitrogliceryna - NTG (Perlinganit) wlew i.v. 5-10μg do 100-200μg/ min.

• diaksozyd (Hiperstat) 50-100mg i.v. co 5-10 min. do dawki 300mg lub wlew i.v. 15-30mg/min. w ciągu 20-30 min. (5mg/kg)

• trimetafan (Arfonad) wlew i.v. 500-1000mg/1000ml

• labetalol (Trandate) 20-80 mg i.v. co 10 min. lub wlew i.v. 2mg/min. (1,5mg/kg)

• dihydralazyna (Nepresol) 10-25 mg i.v. lub i.m., wlew i.v. 50-100 mg/1000ml

• furosemid - i.v. 20-100mg, wlew kroplowy 200-500mg

• nifedypina (Adalat, Cordafen) 10-20mg s.l. - powtórzyć po 10 min.

• fenoldopam - 0,025-0,5 mg/kg/min. we wlewie i.v.

• ebrantil

2. leki działające z opóźnieniem - w ciągu kilkudziesięciu minut do kilku godzin)

• rezerpina (Serpasil, Raupasil) - 2,5 mg i.m. - powtórzyć po kilku godzinach

• klonidyna (Catapresan) - 0,15 mg i.m.

• werapamil (Isoptin) - 240-480mg p.o./ 24h

• kaptopril - 25-50 mg p.o.

• minoksydyl - 10-20 mg p.o.

Postępowanie w przełomie nadciśnieniowym

* badanie ALS

* dostęp i.v., stałe monitorowanie RR

↓

• doraźne leczenie hipotensyjne (adalat s.l., diazoksyd, NTG, NPS,trimetafan, furosemid)

• Ekg, rtg klatki piersiowej, elektrolity, kreatynina, mocz, dno oka

↓

↓ ↓ ↓ ↓

zawał serca obrzęk płuc poszerzenie encefalopatia

śródpiersia nadciśnieniowa

↓ ↓

↓ CT- krwotok

↓ śródmózgowy /

↓ podpajęczy

echokardiografia

przezprzełykowa

↓

tętniak rozwarstwiający aorty

* leczenie przyczynowe

LECZENIE NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO W UDARZE
Ciśnienie krwi w mmHg	Terapia
A. Pacjent nie kwalifikuje się do terapii fibrynolitycznej
Skurczowe </= 220 lub rozkurczowe </= 120	obserwuj pacjenta, chyba że stan chorobowy dotyczy innych narządów (np. tętniak rozwarstwiający aorty, ostry zawał serca, obrzęk płuc, encefalopatia nadciśnieniowa) stosuj leczenie innych objawów udaru (np. ból głowy, ból, pobudzenie, nudności, wymioty) stosuj leczenie innych ostrych powikłań udaru, w tym hipoksji, podwyższonego RR wewnątrzczaszkowego, ataków i hipoglikemii
Skurczowe > 220 lub rozkurczowe 121-140	labetalol 10-20mg i.v. przez 1-2 min. można powtarzać lub podwajać co 10 min.; max. dawka 300 mg lub nikardypina 5mg/h (wlew dożylny) jako dawka wstępna; dawkuj do uzyskania pożądanego efektu, zwiększając o 2,5 mg/h co 5 min. aż do osiągnięcia 15 mg/h staraj się uzyskać 10-15% spadek RR krwi
Rozkurczowe > 140	NPS 0,5μg/kg/min. (wlew dożylny) jako dawka wstępna z ciągłym monitorowaniem RR krwi Staraj się uzyskać 10-15% spadek RR krwi
B. Pacjent kwalifikuje się do terapii fibrynolitycznej
Terapia wstępna
Skurczowe > 185 lub rozkurczowe > 110	labetalol 10-20mg i.v. przez 1-2 min. można powtórzyć 1x lub podać pastę niutroglicerynową (2,5-5cm)
Podczas / po terapii
Monitoruj RR krwi	sprawdzaj RR krwi co 15 min. przez 2h, następnie co 30 min. przez 6h, następnie co 1h przez 16h
Rozkurczowe > 140	NPS 0,5μg/kg/min. (wlew dożylny) jako dawka wstępna, następnie dawkuj do uzyskania pożądanego RR krwi
Skurczowe > 230 lub rozkurczowe 121-140	labetalol 10-20mg i.v. przez 1-2 min. dawkę labetalolu można powtarzać lub podwajać co 10 min. aż do osiągnięcia limitu 300mg. Można również p[odać dawkę wstępną, a następnie podawać labetalol w kroplówce (2-8mg/min.) lub nikardypina 5 mg/h (wlew dożylny) jako dawka wstępna, następnie dawkuj do uzyskania pożądanego efektu, zwiększając dawkę o 2,5 mg/h co 5 min. aż do osiągnięcia 15mg/h; jeśli RR krwi nie daje się kontrolować nikardypiną, rozważ podanie NPS
Skurczowe 180-230 lub rozkurczowe 105-120	labetalol 10mg i.v. przez 1-2 min. dawkę labetalolu można powtarzać lub podwajać co 10-20 min. ąz do osiągnięcia limitu 300mg. Można również podać dawkę wstępną, a następnie podawać labetalol w kroplówce (2-8mg/min.)