1. PROBLEMATYKA ZDROWIA PUBLICZNEGO

1. Zakres i cel przedmiotu.

2. Podstawowe pojęcie.

3. Czynniki wpływające na kształtowanie stanu zdrowia jednostki i zbiorowości.

4. Źródła powstawania i drogi szerzenia się chorób.

1. ZAKRES I CEL PRZEDMIOTU.

PYTANIA:

1. Czy problem zdrowia jest problemem tylko jednostki czy wszystkich obywateli i ich działalności?

2. Czy problem zdrowego społeczeństwa jest problemem o zasięgu pojedynczego kraju , czy może wszystkich mieszkańców Ziemi?

3. Czy zdrowie społeczeństwa zależy tylko od nakładów finansowych na Służbę Zdrowia?

4. Jakie można wyróżnić środowiska mające wpływ na zdrowie?

Zdrowie publiczne obejmuje b. szerokie zagadnienia takie jak:

• Jednostkę

• Środowisko rodzinne

• Środowisko nauki

• Środowisko pracy

• Nawyki żywieniowe

• Wychowanie

• Rozwój osobowościowy

• Rekreacja i wypoczynek

• Środowisko naturalne, zanieczyszczenia

• Wpływ rozwoju przemysłu na zdrowie społeczeństwa

• Wymianą informacji pomiędzy krajami

• Wzajemna pomoc w sytuacjach zagrożeń

• Monitorowanie stanu zdrowia społeczeństw

Międzynarodowe organizacje zajmujące się problematyką zdrowia:

1. Organizacja Narodów Zjednoczonych głównie jej wyspecjalizowane Agendy tj.

• Światowa Organizacja Zdrowia - WHO - uchwala zarządzenia obowiązujące wszystkich członków, określa standardy i normy, przyjmuje i bada raporty oraz sprawozdania

• Organizacja do spraw Oświaty, Nauki i Kultury Narodów Zjednoczonych UNESCO

• Organizacja Pomocy Dzieciom Narodów Zjednoczonych - UNICEF

• Organizacja do spraw Rolnictwa i Wyżywienia - FAO

• Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej

• Międzynarodowa Organizacja pracy - ILO

• Bank Światowy

• Światowe Porozumienie Ceł i Handlu - GATT

• Międzynarodowy Bank Rozwoju

• Liczne stowarzyszenia przy UE

ŚWIATOWA ORGANIZACJA ZDROWIA - WHO

• Powstała w 1948 roku przy ONZ

• Zrzesza aktualnie 191 państw- członków

• Cel było stworzenie prawdziwie uniwersalnej o zasięgu globalnym organizacji zdrowia

• Konstytucja WHO- opracowana przez przedstawicieli 51 państw w 1946 roku zaaprobowana na konferencji w Nowym Jorku w 1948 roku

• Centrala WHO - zlokalizowana w Genewie- Szwajcaria

• Regiony WHO:

- Region afrykański z biurem Regionalnym w Harare, Zimbabwe

- Region amerykański z Biurem w Waszyngtonie

- Region europejski - Kopenhaga

- Region południowo- wschodniej Azji - New Delhi

- Region śródziemnomorski - Kair

ZADANIA SZCZEGÓŁOWE WHO:

• Udzielanie rządom państw członkowskich, na ich życzenie wszelkiej pomocy w umocnieniu systemu opieki zdrowotnej

• Powoływanie i utrzymywanie takich służb technicznych i administracyjnych- służby epidemiologiczne , statystyczne

• Udostępnianie informacji o sytuacji zdrowotnej oraz doradztwa w tym zakresie

• Eliminacja chorób epidemiologicznych i innych

• Promowanie prawidłowego żywienia, właściwych warunków mieszkaniowych, sanitarnych, pracy oraz innych aspektów szeroko rozumianego środowiska naturalnego człowieka

• Promowanie międzynarodowej współpracy zarówno pomiędzy badaczami indywidualnymi jak i grupami zawodowymi, zrzeszonych towarzystw naukowych w zakresie problematyki ochrony, promocji i wzmacniania zdrowia

• Promowanie i prowadzenie działalności naukowo- badawczej w dziedzinie zdrowia

• Opracowywanie międzynarodowych standardów żywności, leków i produktów biologicznych

• Pomoc w kształtowaniu w społeczeństwach państw członkowskich właściwej wiedzy o sprawach zdrowia

2. Podstawowe pojęcia:

ZDROWIE - WHO-

• Stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności.

• Zdrowy człowiek ma większe szanse na: samorealizację, satysfakcjonujące pełnienie ról społecznych, dobrą adaptacje do zmian środowiska oraz radzenie sobie i kierowanie tymi zmianami.

• Zdrowie jest wartością dla jednostki

• Zdrowie jest podstawowym prawem każdego człowieka

• Zdrowie jest zasobem ( bogactwem ) dla społeczeństwa - tylko zdrowe społeczeństwo może tworzyć dobra materialne i kulturowe oraz rozwijać się

• Dobre zdrowie obywateli jest podstawą zrównoważonego rozwoju społecznego i gospodarczego państwa

ZDROWIE PUBLICZNE

• C.E.A. Winslow- rok 1920 definicja zdrowia: zdrowie publiczne to nauka i sztuka zapobiegania chorobom, przedłużania życia i promocji zdrowia fizycznego poprzez wysiłek społeczności, higienę środowiska, kontrolę zakażeń, nauczanie zasad higieny indywidualnej, organizacje służb medycznych i pielęgniarskich ukierunkowaną na zapobieganie chorobom i wczesne ustalanie diagnozy, rozwój mechanizmów społecznych zapewniających każdemu indywidualnie i społeczności, warunki życia pozwalające na utrzymanie zdrowia

• To nauka zajmująca się zdrowiem na poziomie populacji, zapobieganiem chorobom, przedłużaniem życia, promowaniem zdrowia i aktywności fizycznej poprzez zorganizowane wysiłki na rzecz higieny środowiska, kontrolę chorób zakaźnych, oświatę dotyczącą zasad higieny osobistej, tworzenie i funkcjonowanie służb medycznych i opiekuńczych w celu wczesnego diagnozowania i zapobiegania chorobom, rozwijanie takich społecznych mechanizmów, które zapewnią każdemu standard życia umożliwiający zachowanie i umacnianie zdrowia

KONTYNUACJA FAR, B

DETERMINANTY ZDROWIA JAKO WARTOŚCI I PROCESU:

• Somatyczne - genetyka

• Behawioralne- związane z zachowaniem, dokonywanie wyborów

• Psychologiczne - samoocena, wsparcie, samokontrola, zachowania

• Środowiskowe - dochody rodziny, edukacja, praca, warunki mieszkaniowe, status społeczny, odżywianie

CZYNNKI RYZYKA

• Są to wszelkie sytuacje, zachowania lub substancje, które zwiększają ryzyko zachorowania

ZDROWIE PUBLICZNE- ( Międzynarodowe Stowarzyszenie Epidemiologów- IEA)

• To zadanie lub wysiłek organizowany przez społeczeństwo na rzecz ochrony zdrowia, promowania i przywracania ludziom zdrowia, a wszelkie programy, świadczenia i instytucje zajmujące się tą problematyką są ukierunkowane na zapobieganie chorobom i potrzeby zdrowotne populacji jako całości.

• Połączenie nauki, umiejętności skierowanych na poprawę zdrowia całego społeczeństwa poprzez wspólne działanie

• W realizacji zmieniają się działania a nie cele główne

• Jest instytucją społeczną

• Art. 68 Konstytucji RP- zobowiązuje władze publiczne do zapewnienia obywatelom równego dostępu do świadczeń zdrowotnych finansowanych z budżetu państwa, publicznych środków

ZDROWIE PUBLICZNE TO- wielodyscyplinarny zakres działań obejmujących:

• System ochrony zdrowia

• Promocję zdrowia

• Profilaktykę

• Medycynę pracy

• Ochronę środowiska

• Edukację

WARUNKI ZDROWOTNE -

• Czynniki, determinanty mające wpływ na zdrowie, w sposób bezpośredni lub pośredni

• Indywidualne - uwarunkowania genetyczne, styl życia

• Społeczne - rodzina, praca, umiejętność radzenia sobie ze stresem

ZACHOWANIA ZDROWOTNE-

• To działania polegające na praktycznym stosowaniu posiadanej przez człowieka wiedzy na temat zdrowia i choroby

• To postępowanie, działanie lub jego zaniechanie, które bezpośrednio lub pośrednio wpływają na zdrowie i samopoczucie człowieka

• To wszelkie zachowania ( nawyki, zwyczaje, postawy, uznawane wartości przez jednostki ludzkie i grupy społeczne) - poprzez które wyraża się stosunek jednostki do zdrowia, jak pojmuje zdrowie, jak je ocenia, w jaki sposób nim dysponuje, jak reaguje na zdrowie innych

• Zachowania prozdrowotne i antyzdrowotne

ZDROWY STYL ŻYCIA

POTRZEBY ZDROWOTNE-

• liczba i rodzaj świadczeń opieki zdrowotnej, które powinny być zapewnione w celu zachowania, przywrócenia lub poprawy zdrowia danej społecznej

PROBLEMY ZDROWOTNE

• liczba i zakres najczęściej występujących zachorowań lub zdarzeń mających związek ze zdrowiem ludności

CHOROBA - zaburzenie równowagi bio- psycho- społecznej

OCHRONA ZDROWIA

• zorganizowane i skoordynowane działania których celem jest realizacja świadczeń i usług profilaktyczno - leczniczych i rehabilitacyjnych mających na celu zabezpieczenia i poprawę stanu zdrowia jednostki i zbiorowości

OPIEKA ZDROWOTNA

• to zespół ludzi i instytucji mających za zadanie zapewnić opiekę zdrowotną ludności

• kształtowana jest przez politykę zdrowotną państwa

• regulowana odpowiednimi aktami prawnymi

PROMOCJA ZDROWIA

• proces umożliwiający ludziom kontrolę nad własnym zdrowiem i poprawianie go

• działania społeczne i polityczne na poziomie indywidualnym i zbiorowym, którego celem jest podniesienie stanu świadomości zdrowotnej społeczeństwa, krzewienie zdrowego stylu życia i tworzenie warunków sprzyjających zdrowiu

• jest to proces aktywizacji społeczności lokalnych, polityków, profesjonalistów i laików, podejmowanej dla osiągnięcia trwałych zmian zachowań- redukcji zachowań będących czynnikami ryzyka i rozpowszechniania zachowań prozdrowotnych oraz wprowadzanie zmian w środowisku które zmniejszałyby lub eliminowały społeczne i środowiskowe przyczyny zagrożeń zdrowia

• promocja zdrowia obejmuje pięć obszarów działań:

• budowanie zdrowotnej polityki publicznej

• tworzenie środowisk życia i pracy ( nauki) sprzyjających zdrowiu

• zachęcanie całego społeczeństwa do działań na rzecz zdrowia

• rozwijanie u ludzi umiejętności ( osobistych i społecznych ) służących zdrowiu

• reorientacja służby zdrowia

KULTURA ZDROWOTNA

• to system wartości przywiązywanych do zdrowia fizycznego i psychicznego, obiektywnego i subiektywnego, jednostki i społeczeństwa

• przejawia się w relacji człowiek - środowisko, w trybie życia

• jest celem edukacji zdrowotnej

OPIEKA MEDYCZNA

MEDYCYNA ZAPOBIEGAWCZA

MEDYCYNA SRODOWISKOWA

3.CZYNNIKI WPŁYWAJACE NA KSZTAŁTOWANIE STANU ZDROWIA:

• Czynniki genetyczne

• Czynniki demograficzne

• Styl odżywiania ( jakość rodzaj spożywanych potraw)

• Czynniki kulturowa -

• Warunki pracy

• Wypoczynek i rekreacja

• System zabezpieczenia społecznego

• Warunki mieszkaniowe

• Warunki ekonomiczne

• Kultura społeczna

• Kultura zdrowotna

• Osobowościowe - psychologiczne

4. Źródła i drogi szerzenia się chorób.

• Źródłem może być człowiek, zwierzę , materia nieożywiona z których czynnik etiologiczny przechodzi na osobnika wrażliwego na zakażenie

• Drogi szerzenia to:

• Bezpośredni kontakt

• Drogą oddechową

• Drogą układu oddechowego

• Przez owady

• Za pośrednictwem gleby

• Innych przedmiotów

OPRACOWAŁA: I. Ł. Strona 9 z 9

ZDROWIE PUBLICZNE

ASPEKTY ZDROWIA LUDZI

OCHRONA ZDROWIA

UMACNIANIE ZDROWIA

OCENA

POTRZEB ZDROWOTNYCH

SPOSOBY

ZASPAKAJANIA

POTRZEB