mięśnia
sercowego
mająca zdolność do wytwarzania i przewodzenia rytmicznych impulsów
nerwowych wywołujących skurcz serca.
W
układzie tym można wyróżnić:
1)
węzeł zatokowy (zatokowo-przedsionkowy) - położony w prawym
przedsionku serca. Pełni on nadrzędną funkcję w całym układzie
jako naturalny rozrusznik serca (funkcja bodźcotwórcza), który
przekazuje wytwarzane impulsy do mięśni przedsionków (wywołując
tym samym ich skurcz) oraz do węzła przedsionkowo-komorowego.
Regulacja częstości skurczów serca odbywa się poprzez wpływ
autonomicznego
układu nerwowego
na węzeł zatokowy.
2)
węzeł przedsionkowo-komorowy - jest stacją przekaźnikową dla
impulsów nerwowych płynących z przedsionków do komór. Pełni
ważną rolę w synchronizowaniu skurczów serca (najpierw mają
kurczyć się przedsionki a potem komory).
3)
pęczek przedsionkowo-komorowy (Hisa) - położony w obrębie
przegrody międzykomorowej, stanowi przedłużenie węzła
przedsionkowo-komorowego. W górnej, błoniastej części przegrody
dzieli się na dwie odnogi - prawą i lewą. Odnogi kończą się
włóknami Purkinjego, biegnącymi po wewnętrznej powierzchni komór
i zakończonymi płytkami nerwowo-mięśniowymi na powierzchni
poszczególnych komórek mięśnia serca. W ten sposób pobudzenie
przewodzone włóknami Purkinjego dociera do komórek mięśniowych
komór.
Automatyzm
komórek układu bodźcotwórczo-przewodzącego polega na tym, że po
przerwaniu stymulacji z wyższych pięter układu, każda ze
składowych może samodzielnie wytwarzać impulsy nerwowe z tym, że
ich częstość jest największa w węźle zatokowym, a najmniejsza
we włóknach Purkinjego i komórkach mięśniowych.