Ocena ryzyka zawodowego – sprzedawca w sklepie osiedlowym

Identyfikacja zagrożeń

Lp.	Zagrożenie lub czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciążliwy	Źródło zagrożenia	Możliwe skutki
1	2	3	4
1.	Przeciążenie układu ruchu.	Towary podnoszone, przenoszone, ustawiane.	Urazy stawów i ścięgien (zwłaszcza naciągnięcia i zwichnięcia), długotrwałe dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego.
2.	Wymuszona pozycja ciała.	Szczególnie wysokie zagrożenie w trakcie wykonywania pracy w boksie kasowym, wynikające z niewielkiej przestrzeni stanowiska, która: ogranicza swobodę ruchu, wymusza przyjmowanie określonej pozycji ciała.	Długotrwałe dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego, schorzenia o charakterze zwyrodnieniowym.
3.	Uderzenie spadającymi przedmiotami.	Nieprawidłowo ustawiane bądź przenoszone towary. Brak należytej uwagi. Do wypadków dochodzi najczęściej w magazynie na zapleczu.	Stłuczenia ciała (także złamania), szczególnie kończyn.
4.	Upadek, potknięcie, poślizgnięcie na tej samej płaszczyźnie.	Śliska, zabrudzona, zaśmiecona posadzka. W czasie opadów także błoto przy wejściach do pomieszczeń sklepowych. Ubytki nawierzchni. Zastawione towarami przejścia.	Urazy głównie kończyn (najczęściej złamania i zwichnięcia), ale także potłuczenia ciała (w tym najgroźniejsze stłuczenia głowy).
5.	Upadek na niższy poziom (z wysokości do 1 m).	Brak, uszkodzony lub niewłaściwy sprzęt, ewentualnie sprzęt źle wykorzystywany do pracy na wysokości do 1 m. Zabrudzone schody.	Złamania, zwichnięcia, stłuczenia, otarcia, a nawet kalectwo.
6.	Uderzenie o nieruchome elementy wyposażenia sklepu.	Wyposażenie sklepu (lady, szafy, regały, itp.), ograniczone przestrzenie oraz wąskie przejścia (zwłaszcza w magazynkach na zapleczu).	Ogólne potłuczenia ciała, skaleczenia.
7.	Kontakt z ostrymi, szorstkimi powierzchniami.	Ostre powierzchnie opakowań zbiorczych, taśmy opakowań, krawędzie w zamrażarkach.	Urazy dłoni – skaleczenia i otarcia.
8.	Kontakt z ostrymi narzędziami.	Noże, tasaki, tarcza mechanicznej krajalnicy, elektryczna ostrzałka do noży. W przypadku: braku osłon i odpowiednich uchwytów, pracy tępymi narzędziami, przy braku należytej uwagi i pośpiechu.	Urazy dłoni – skaleczenia, stłuczenia i przekłucia, a w przypadku używania krajalnicy mechanicznej nawet ciężkie urazy dłoni.
9.	Kontakt z ostrymi przedmiotami.	Kości mięsa, kawałki szkła z uszkodzonych opakowań.	Rany dłoni.
10.	Kontakt z zimnymi przedmiotami.	Zimne powierzchnie towarów i lód w zamrażarkach.	Odmrożenia dłoni.
11.	Prąd elektryczny o napięciu do 1 kV.	Instalacja i urządzenia zasilane energią elektryczną.	Poparzenia, stłuczenia ciała, w skrajnych przypadkach porażenie ze skutkiem śmiertelnym.
12.	Pożar.	Instalacje elektryczne. Materiały łatwopalne.	Poparzenia termiczne, zatrucia, a nawet uduszenie.
13.	Gorące płyny.	Kawa i herbata parzona oraz spożywana w miejscach przypadkowych.	Oparzenia (najczęściej dłoni).
14.	Stres.	Odpowiedzialność za: stan gotówki w kasie, ilość i stan towarów przyjętych w dostawie, towary w sklepie. Stałe skupienie uwagi. Kradzieże.	Choroby układu krążenia i układu nerwowego.
15.	Stres – kontakt z klientami.	Agresja ze strony klientów – klienci: nerwowi, pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, małe dzieci, zwierzęta.	Choroby układu krążenia i układu nerwowego.
16.	Zagrożenia biologiczne.	Wirusy, bakterie: przenoszone na banknotach, w kontakcie z klientami – choroby przenoszone drogą kropelkową.	Choroby układu pokarmowego, grypa.
17.	Zmienny mikroklimat.	Przeciągi w okresie jesienno-zimowym.	Przeziębienie oraz choroby typu: angina, grypa.
18.	Kontakt ze środkami czyszczącymi.	Środki dezynfekujące i czyszczące: używane do utrzymania czystości w sklepie i na jego zapleczu, sprzedawane w dziale chemii gospodarczej.	Alergie, podrażnienia skóry i oczu.

KARTA OCENY RYZYKA NA STANOWISKU PRACY					Data …...........	Numer Karty ....................................
						Sporządził zespół ............................................................ ............................................................ ............................................................
Stanowisko pracy Sprzedawca w sklepie osiedlowym					Liczba narażonych ........................
Charakterystyka stanowiska pracy: odbiór towarów od dostawców i przenoszenie ich do magazynku, rozkładanie towarów na regałach sklepowych i magazynowych, układanie w zamrażarkach, ladach, szafach chłodniczych, przygotowywanie towarów, konfekcjonowanie, metkowanie, obsługa wagi elektronicznej i kasy fiskalnej, obsługa mechanicznej krajalnicy do wędlin, obsługa ostrzałki do noży, informowanie klientów, okresowe czyszczenie półek, lad i zamrażarek, utrzymanie porządku w sklepie. Sprzedawcę wyposażono w: ubrania robocze, w tym fartuchy firmowe i nakrycia głowy, buty robocze z podeszwą antypoślizgową, okulary ochronne, rękawice lateksowe, rękawice do ostrzenia noży z nicią stalową, instrukcje: ręcznych prac transportowych, obsługi krajalnicy, magazynowania oraz instrukcję ppoż., podręczny sprzęt ppoż. Sprzedawca wykorzystuje: noże i tasaki, mechaniczną krajalnicę, elektryczną ostrzałkę do noży, wózek dwukołowy.					Dokumenty odniesienia: rozp. MPiPS z 14.3.2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. Nr 26, poz. 313, ze zm.), rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r., Nr 169, poz. 1650, ze zm.), rozp. RM z 24.8.2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudnienia przy niektórych z tych prac (Dz.U. Nr 200, poz. 2047, ze zm.), rozp. RM z 10.9.1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. Nr 114, poz. 545, ze zm.), Polska Norma PN-N-18002, instrukcje zakładowe.
Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia Wyniki pomiarów	Ciężkość szkód	Prawdopodo- bieństwo	Oszacowanie ryzyka	Działania profilaktyczne
1	2	3	4	5	6	7
1.	Przeciążenie układu ruchu.	Towary podnoszone, przenoszone, ustawiane.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Przestrzeganie instrukcji ręcznych prac transportowych. Przemienność wykonywania prac. Stosowanie sprzętu pomocniczego (np. wózków). Stosowanie zasad ergonomii. Dodatkowe szkolenia z zakresu prowadzenia ręcznych prac transportowych.
2.	Wymuszona pozycja ciała.	Szczególnie wysokie zagrożenie w trakcie wykonywania pracy w boksie kasowym, wynikające z niewielkiej przestrzeni stanowiska, która: ogranicza swobodę ruchu, wymusza przyjmowanie określonej pozycji ciała.	Mała	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Dostosowanie siedzisk (foteli) do indywidualnych rozmiarów pracownika. Poprawa organizacji prac: przemienność wykonywania prac, okresowe przerwy w wykonywaniu pracy przez kasjera.
3.	Uderzenie spadającymi przedmiotami.	Nieprawidłowo ustawiane bądź przenoszone towary. Brak należytej uwagi. Do wypadków dochodzi najczęściej w magazynie na zapleczu.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Prawidłowe składowanie towarów (zgodnie z instrukcją magazynowania). Zachowanie ostrożności. Ograniczanie pośpiechu. Dodatkowe szkolenie z zakresu zasad składowania towarów w magazynie. Zachowanie szczególnej uwagi podczas manewrowania wózkiem pomiędzy regałami.
4.	Upadek, potknięcie, poślizgnięcie na tej samej płaszczyźnie.	Śliska, zabrudzona, zaśmiecona posadzka. W czasie opadów także błoto przy wejściach do pomieszczeń sklepowych. Ubytki nawierzchni. Zastawione towarami przejścia.	Średnia	Prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne	Regularna kontrola stanu posadzek. Dbałość o porządek w sklepie, zwłaszcza na ciągach komunikacyjnych. Eliminowanie progów. Stosowanie obuwia roboczego. Zalecenie ostrożności. Ograniczanie pośpiechu.
5.	Upadek na niższy poziom (z wysokości do 1 m).	Brak, uszkodzony lub niewłaściwy sprzęt, ewentualnie sprzęt źle wykorzystywany do pracy na wysokości do 1 m. Zabrudzone schody.	Średnia	Prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne	Wyposażenie sklepu w sprzęt umożliwiający swobodne i bezpieczne sięganie do wyższych półek, np. w: podesty, drabinki. Stosowanie właściwego obuwia. Dbałość o ład i porządek. Zalecenie szczególnej ostrożności.
6.	Uderzenie o nieruchome elementy wyposażenia sklepu.	Wyposażenie sklepu (lady, szafy, regały, itp.), ograniczone przestrzenie oraz wąskie przejścia (zwłaszcza w magazynkach na zapleczu).	Średnia	Prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne	Właściwa organizacja stanowisk pracy. Dostateczna szerokość przejść i odstępów pomiędzy regałami. Zalecenie ostrożności. Ograniczanie pośpiechu.
7.	Kontakt z ostrymi, szorstkimi powierzchniami.	Ostre powierzchnie opakowań zbiorczych, taśmy opakowań, krawędzie w zamrażarkach.	Mała	Prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Kontrola stosowania rękawic roboczych. Zalecenie ostrożności w trakcie otwierania opakowań zbiorczych towarów. Ograniczanie pośpiechu.
8.	Kontakt z ostrymi narzędziami.	Noże, tasaki, tarcza mechanicznej krajalnicy, elektryczna ostrzałka do noży. W przypadku: braku osłon i odpowiednich uchwytów, pracy tępymi narzędziami, przy braku należytej uwagi i pośpiechu.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne	Przestrzeganie instrukcji obsługi mechanicznej krajalnicy oraz ostrzałki do noży. Regularne kontrole stanu technicznego wykorzystywanych urządzeń oraz narzędzi. Zachowanie ostrożności i ograniczanie pośpiechu w trakcie wykonywania prac.
9.	Kontakt z ostrymi przedmiotami.	Kości mięsa, kawałki szkła z uszkodzonych opakowań.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Kontrola stosowania rękawic roboczych. Zalecenie szczególnej ostrożności i ograniczanie pośpiechu przy wykonywaniu prac powodujących narażenie wynikające z kontaktu z pokruszonymi kośćmi i rozbitymi opakowaniami szklanymi. Natychmiastowe sprzątanie potłuczonych opakowań.
10.	Kontakt z zimnymi przedmiotami.	Zimne powierzchnie, towary i lód w zamrażarkach.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Kontrola stosowania rękawic ochronnych. Zalecenie ostrożności w trakcie prac przy zamrażarkach. Ograniczanie pośpiechu. Dodatkowe szkolenie pracowników.
11.	Prąd elektryczny o napięciu do 1 kV.	Instalacja i urządzenia zasilane energią elektryczną.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne	Regularne sprawdzanie: stanu technicznego urządzeń, zabezpieczeń przeciwporażeniowych. Okresowe pomiary stanu izolacji. Usuwanie na bieżąco nieprawidłowości w funkcjonowaniu urządzeń. Przestrzeganie instrukcji obsługi urządzeń. Kategoryczny zakaz wykonywania nawet najdrobniejszych napraw przez osoby nieupoważnione. Zabezpieczenie przewodów przed możliwością uszkodzenia mechanicznego.
12.	Pożar.	Instalacje elektryczne. Materiały łatwopalne.	Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne	Regularna kontrola stanu technicznego urządzeń elektrycznych. Dbałość o ład i porządek. Egzekwowanie zakazu używania otwartego ognia i palenia papierosów w miejscach niedozwolonych. Odpowiednie wyposażenie sklepu w sprzęt ppoż. i jego regularne przeglądy. Zapoznanie pracowników z instrukcją ppoż. Dodatkowe szkolenia z zasad postępowania w razie pożaru.
13.	Gorące płyny.	Kawa i herbata parzona oraz spożywana w miejscach przypadkowych.	Mała	Prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Przestrzeganie zakazu spożywania posiłków poza miejscem do tego celu przeznaczonym.
14.	Stres.	Odpowiedzialność za: stan gotówki w kasie, ilość i stan towarów przyjętych w dostawie, towary w sklepie. Stałe skupienie uwagi. Kradzieże.	Mała	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Stosowanie regulaminu odpowiedzialności materialnej. Okresowa zmiana czynności. Ograniczanie pośpiechu. Wprowadzenie monitoringu całej powierzchni handlowej sklepu.
15.	Stres – kontakt z klientami.	Agresja ze strony klientów – klienci: nerwowi, pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, małe dzieci, zwierzęta.	Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Dodatkowe szkolenia z zakresu: kultury obsługi, asertywności (szczególnie kulturalny sposób odmowy obsługi, w przypadku nietrzeźwych klientów). Okresowa zmiana wykonywanych czynności.
16.	Zagrożenia biologiczne.	Wirusy, bakterie: przenoszone na banknotach, w kontakcie z klientami – choroby przenoszone drogą kropelkową.	Mała	Prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Zwrócenie uwagi na higienę osobistą. Regularne kontrole stanu zdrowia. Poddawanie się pracowników zalecanym szczepieniom ochronnym.
17.	Zmienny mikroklimat.	Przeciągi w okresie jesienno-zimowym.	Mała	Prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Stosowanie odzieży ochronnej zwłaszcza zimowej. Zabezpieczanie drzwi wejściowych kotarą. Kontrola funkcjonowania instalacji co.
18.	Kontakt ze środkami czyszczącymi.	Środki dezynfekujące i czyszczące: używane do utrzymania czystości w sklepie i na jego zapleczu, sprzedawane w dziale chemii gospodarczej.	Mała	Prawdopodobne	Małe – dopuszczalne	Stosowanie odzieży ochronnej i lateksowych rękawic ochronnych. Dobór „przyjaznego” środka do sprzątania.
Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku, choroby.						Zatwierdził: