Biologia komórki wyklad 15.04

Receptory

wyspecjalizowane białka :

- odbierają informacje ze srodowiska zewnatrzkomorkowego

- przekazuja te informacje do odpowiednich elementow efektorowych komorki

agonisci to zwiazki ktore wiaza sie z receptorem poprzez kaskade wieloetapiowych reakcji

agonistow dzielimy na endogenne i egzogenne(wprowadzane z zewnatrz)

antagonisci lacza sie z receptorami ale nie prezkazuja informacji

ligandami moga byc hormony, tlenek azotu, tlenek wegla, fotony swiatla, kwasy tluszczowe, witaminy

jakie moga byc drogi oddzialywania: polaczenia synaptyczne, oddzialywania parakrynowe (komorka produkuje zwiazek, ktory oddzialuje na njej komorki sasiadujace), oddzialywanie autokrynowe (hormon jest wydzielony i wraca do komorki),oddzialywanie justakrynowe (dany zwiazek jest w komorce produkowany i na nią dziala, nie ma wydzielenia)

Klasyfikacja receptorow:

- kanaly jinowe

- receptory zwiazane z bialkami G

- receprotry zwiazane z kinazą tyrozynową

- receptory wewnatrzkomorkowe (cytoplazmatyczne i jądrowe)

receptory wewnatrzkomorkowe: dotyczą zwiqazkow lipofilnych, czyli takich, ktore moga przejsc przez błonę komrokową ( zwiazki o budowie steroidowej[ glikokortykoidy, estrogeny, mineralokortykoidy, progesteron, androgeny, hormony tarczycy, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach ])

domena modulatorowa: to domena najbardziej zroznicowana, pod wzgledem dlufgosc lancucha polipeptydowego, rozny sklad aminokwasowy, jest to miejsce gdzie przytlaczaja sie kofgaktory, zachodzi tu forsforylacja, niektore recpetiry zawieraja AF-1 , ktory odpowiada za aktywacje transdukcji sygnału

zawias- region, ktory wykazuje sie duza ruchowoscia, jest potzebny, bo w wiekjszosci receptory dzialaja w poistaci dimerow, i czasem jakis zwiazek trzeba obrocic

region wiązacy hormon- zbudowany jhest z 11-13 alfahelis, on oslania miejsce wiazace recpeoptoir z DNA, tutaj przylacza sie hormon, na koncu tego regionu w kazdym receptorze znajduje sie ktorka, 5 aminowaksowa domena indukująca transdukcję( AF-2)

homodimery i heterodimery, receptor glukokortykoidow jest homodimerem

odcinek wiązaqcy dna- jest to konserwatywny gfragment, najczesciej laczy sie z DNA poprzez tzw palce cynkowe

ten palec cynkowy zawiera kasety, czyli P-box i D-box (jeden box znajduje sie w jednym palcu cynkowym a drugi w drugim ) P-box odpowiedzialny za laczanie receptora z DNa a D-box łączy dwa receptory

zamek leucynowy

receptry blonowe

dotyczą reszty związków, ktore nie są lipofilowe,

receptory zwiazane z kanalami jonowymi, sa to kanaly branmkowane ligandem

receptor zwiazany z bialkiem G- bialka G wiaza sie w 3 pętla wewnatrzkjomorkowa receptora c 3

bialko G jako heterotrimer sygnałowy, nie jest takn ze bialko G jest tylko heterotrimerem, sa rowniez male bialka G o mniejszej sile przekazywania sygnału, bialko G zbudowane jest z 3 podhednostek: alfa, polaczona z GDP, kompleks betagamma (bardzo trwały, mozna go zdegradowac tylko przez denaturacje np)

Jak dzialaja receptory zwiazane z bialkiem G- polaczenie sie liganda z receptorem, koinsekwencją jest oddysocjoiwanie podjendostki alfa, to powoduje aktywacje jakiegos efektora (enzym lub otwarcie kanału) nastepuje uaktywnienie wtornych przekaznikow sygnalu, czego konsewkwencja jest konkretny efekt

Wybrane typy podjesnostki alfa:

-alfa s: aktywujaca cyklazę adenylową np receptor adrenergiczny, receptor glukagonu czy luteotropiny

- alfa i : hamujaca cyklazę adenylową np receptor adrenergiczny alfa 2

- aktywujacy fosfolipazę C np recpeotr adrenergicdzny alfa 1

pewien fragment bialka G przyłaącza ADP rybozę, natomiast ona powstaje po ADPrybozylacji

Szybkie i wolne oddzialywania GPCR: generalnie polegaja na stymulowaniu receptorow i prowadza do powstawania bialek, oddzialywania wolne lecą przez jądro

przekaznikamni wtornymi są: cykliczny AMP, ktore powstaje dzieki cyklazie adenuylowej, ktora katalizuje reakcje przejscia ATP w cAMP

GPCR dzialajacy przez uklad fosfolipazy C: wtorn=rnymi przekaznikami sygnalu w tego typu receptoracj(ktore sa zwiazene z bialkami lafaGQ) są IP3(inozytolotrifosforan) oraz DAG(diacyloglicerol))- powstaje one z jedno zwiazkuy czyli fosfolipidu, ktory znajduje sie w blonie komorkowe, ten pr4zeksztalcony fosfolipid przez fosfolipazę c, IP3 otwietra kanaly dla jonow wapnia, a DAG laczy sie z kinazą bialkową C, to pelnej aktywnosci tej kinazy potzeebne sa jony wapnia