kohelet (hebr.) - zgromadzenie

Kohelet (albo Ekklesiastes) - autor jednej z ksiąg dydaktycznych (mądrościowych) Starego Testamentu. Nie jest to właściwie własne imię autora, lecz nazwa funkcji mędrca "przemawiającego na zebraniu". Język grecki zwał tę funkcję Ekklesiastesem i taką nazwę otrzymała księga Koheleta w Septuagincie i Wulgacie.

W tytule księgi Koheleta pisze: "Słowa Koheleta, syna Dawida, króla w Jeruzalem" (Koh 1,1), a fragmenty opisujące życie Koheleta w dwóch pierwszych rozdziałach księgi odpowiadają w dość dużej mierze życiorysowi Salomona. Prawdopodobnie jest to jednak zastosowana przez Koheleta fikcja literacka, mająca wskazywać, że waga słów Ekklesiastesa jest tak wielka, jak gdyby wypowiedział je sam mądry król Salomon.

Kohelet żył prawdopodobnie pod koniec III lub na początku II w. przed Chrystusem, na co wskazują styl i cechy językowe jego księgi.

Treścią "Księgi Koheleta" są rozważania nad sensem życia ludzkiego; to pytania, jaka droga prowadzi do szczęścia. Autor nie znajduje odpowiedzi na stawiane pytania, często powtarza słowa: "wszystko jest marnością". Życie jest pełne utrapień, niesprawiedliwości

i trudów, a przy końcu bytowania wszystkich spotyka śmierć. Kohelet to mędrzec, który wszystko poznaje dzięki własnym doświadczeniom: "widziałem wszystkie sprawy, które się dzieją pod słońcem". Rozważa kwestie bogactwa, pracy, radości czerpanej z przyjemności życia, ale według niego i tak "wszystko to marność i gonienie za wiatrem". Rozmyślając nad mądrością czy bogactwem, dochodzi do wniosku, że są one przemijające i nie zapewniają pełnego szczęścia. Są tylko przyczyną zawiści innych lub kłopotem dla tego, który

je posiada ("człowiek pracuje umiejętnie i sprawiedliwie, a innemu, który nie robił nic, wszystko na dział zostawi"). Kiedy ktoś przeczyta cytat z Księgi Koheleta „wszystko to marność nad marnościami”, może błędnie stwierdzić, że Kohelet był pesymistą. Świadomość ta jednak nie przygnębia go; z obserwacji wyciąga rozsądne i pocieszające wnioski: w życiu wszystko ma swój czas ("jest czas rodzenia i czas umierania; czas płaczu i czas śmiechu; czas wojny i czas pokoju"). A zatem, tak jak przemijają chwile szczęścia, tak też miną chwile złe. Życie na ziemi podlega bowiem jednemu stałemu prawu przemijania. Powinniśmy więc godzić się z tym, co nas spotyka, a ufność pokładać w Bogu. W ten sposób głównym przesłaniem tekstu stają się słowa: "Boga się bój i przykazań Jego przestrzegaj".