1.Zdefiniuj nowe wymiary bezpieczeństwa po zimnej wojnie.
1)Bezpieczeństwo militarne- odnosi się do zagrożenia dla przetrwania państwa:
-integralność terytorialna
-ochrona terytorialna przed agresją zewnętrzną
2)Bezpieczeństwo polityczne-dotyczy zagrożeń dla stabilności społeczeństwa państwa i rządów czyli suwerenności wewnętrznej związanej z rzeczywistością. Kontrolą, określenie terytorium przez legalne władze państwa.
3)Bezpieczeństwo ekonomiczne- dotyczy zagrożeń dla dobrobytu, swobodnego dostępu do rynków, środków finansowych i zasobów naturalnych, zapewniających stały rozwój państwa.
4)Bezpieczeństwo ekologiczne- odnosi się do zagrożeń zachowania środowiska naturalnego człowieka na poziomie koniecznym do przetwarzania i rozwoju ludzkości.
5)Bezpieczeństwo kulturowe- obejmuje problematykę tożsamości poszczególnych społeczeństw narodowych i etnicznych oraz zagrożeń dla kultury, religii, języka i zwyczajów.
2.Wyjaśnij pojęcie wielobiegunowego i bez biegunowego systemu bezpieczeństwa świata.
Wielobiegunowość- system złożony z więcej niż dwóch państw jest najczęściej spotykaną wersją systemów równowagi sił w stosunkach międzynarodowych. Cechą charakterystyczną jest istnienie kilku elementów, czyli wielkich mocarstw w podsystemie sterującym.
Bez biegunowość- polega na tym, że państwa należące do różnych organizacji np. UE należą jednocześnie do jeszcze innych organizacji, a w rezultacie praktycznie większość państw należy do ONZ, więc nie ma jednego państwa lidera, które dyktowałoby warunki innym państwom.
3.Wyjaśnij pojęcie integracji oraz przedstaw przesłanki i motywy integracji europejskiej.
1)Integracja-forma scalania lub wiązanie czegoś z czymś po czym wiązanie nie musi oznaczać scalenia.
2)Przesłanki integracji europejskiej:
a)przesłanki bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego (od starożytności, potrzeba nawet konieczności)
-znalezienie w miarę najbardziej uniwersalnego sposobu odstraszająco na nieprzyjazne otoczenie.
b)przesłanki ekonomiczne-(dopiero w XVIII wieku wraz z wykształceniem się systemu kapitalistycznego w Europie)
-Powojenne zniszczenie- odbudowa i modernizacja gospodarki , rozpad komunizmu.
-Nowe wyzwania ekonomiczne- rozwój sił wytwórczych pogłębianie międzynarodowego podziału pracy, zadanie nie dla pojedynczych krajów.
c)przesłanki polityczne i społeczne.
-Europa po II Wojnie Światowej- utrata pozycji, centrum świata na rzecz USA
-Silna pozycja partii komunistycznych( Francja,Włochy) Obawy przed odrodzeniem się nacjonalizmu
-Europa wschodnia- obóz państw demokracji ludowej
-ZSRR- militarne zagrożenie
3)Motywy integracji europejskiej
-Uniwersalne- wyprowadzające argumentację na rzecz międzynarodowej integracji z obiektywnych przesłanek, akcentujące element obronny wobec otoczenia zewnętrznego, wzmocnienie pozycji ugrupowania krajów wobec otoczenia oraz stabilności oddziałów na otoczenie.
-Partykularne- chęć wykorzystania haseł integracyjnych i samej integracji do osiągnięcia przez niektóre państwa europejskie celów nacjonalistycznych.
4.Integracja europejska-łączenie się ze sobą krajów należących do europejskiego związku integracyjnego, które doprowadzi do tego związek ten w relacji do otoczenia krajów nie członkowskich. Stanie się pewną całością a kraje członkowskie jego częściami.
4.Scharakteryzuj 5 warunków integracji europejskiej.
-Sąsiedztwo-międzynarodowa integracja regionalna dotycząca przede wszystkim krajów sąsiadujących ze sobą.
-Wysoki poziom rozwoju ekonomicznego i cywilizacyjnego, więzi ekonomiczne i pozaekonomiczne.
-Ograniczenia zasobowe ale duży potencjał ekonomiczny-liczby ludności, zasoby naturalne, wielkość rynku, wielkość terytorium.
-Utrata pozycji po II Wojnie Światowej- wobec USA, ZSRR, Japonii.
-Motywacja- nie dopuszczanie w przyszłości do jakiegokolwiek poważnego konfliktu między krajami ugrupowania.
5. Przedstaw modele integracji: federacyjny, konfederacyjny, funkcjonalny oraz komunikacyjny.
Koncepcja federacyjna – zakładała utworzenie państwa związkowego - federacji. Zgodnie z tą koncepcją państwa powinny zrzec się swoich suwerennych kompetencji i przekazać je wspólnym organom. Federacja miałaby silny ponadnarodowy rząd odpowiedzialny przed Parlamentem Europejskim. Uprawnienia władz lokalnych, regionalnych i krajowych uzupełniałyby się. Przy takim rozwiązaniu istotne byłoby określenie podziału zadań miedzy federacją a jej częściami składowymi. Należałoby zagwarantować demokratyczny charakter podejmowanych decyzji.
Koncepcja konfederacyjna - zakłada utworzenie związku państw (konfederacji). Opiera się na współpracy międzynarodowej. Suwerenność państw nie byłaby zawężana, a decyzje organów ponadnarodowych miałyby ograniczone znaczenie.
Koncepcja funkcjonalistyczna – zakłada, że integracja powinna się odbywać w sposób ewolucyjny i ma zacząć się od współpracy w obszarze gospodarki oraz stopniowo przesuwać suwerenne kompetencje ze szczebli krajowych na wspólnotowe. Proces ten powinien być naturalny. W konsekwencji powstać miałaby wspólnota polityczna, rozwijana stopniowo na bazie zdobywanych doświadczeń.
Komunikacyjna - sformułowaną na początku lat sześćdziesiątych XX wieku przez K. Deutscha. Zgodnie z nią integracja oznacza pewną wspólnotę państw o wysokim poziomie współpracy międzynarodowej na szczeblu rządowym, gospodarczym, społecznym i kulturalnym. Głównym celem ma być suwerenność państw i bezpieczeństwo integrujących się, utrzymanie pokoju, między innymi poprzez pokojowe rozwiązywanie sporów. Integracja winna rozwijać się na szczeble międzyrządowym, społecznym i jednostkowym.
6. Przedstaw okresy integracji politycznej w Europie.
-Okres od traktatu brukselskiego z 1948 do traktatu z Maastricht z 1993 – wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa,
- Okres od 1992 do 1994 – UZE gwarantem bezpieczeństwa,
- 1995 – 1998 – kształtowanie się w ramach NATO Europejskiej Tożsamości Bezpieczeństwa i Obrony,
-Okres od 1999 – wprowadzenie Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony.
7.Z czego wynika poszerzenie tradycyjnego rozumienia pojęcia obrony narodowej na powszechną ochronę i obronę narodowej?
1)Współcześnie zagrożenia nie militarne są jednakowo groźne jak militarne( obrona przed agresją) stąd potrzeba OCHRONY przed ludźmi.
2)w terminologii polskiej ochrona ludności, granic dziedzictwa narodowego itp.
W natowskiej: ochrona wojsk, obiektów infrastruktury krytycznej itp.
3)obrona pojęcia odnoszą się do zadań siły zbrojnych i cywilnej organizacji.
4) Termin ten obejmuje całokształt działań cywilnych i wojskowych, w celu przetrwania wartości i interesów narodowych w obliczu obydwu rodzajów zagrożeń.
8. Zdefiniuj pojęcie powszechnej ochrony i obrony narodowej oraz przedstaw jej znaczenia.
Powszechna obrona- termin z zakresu teorii wojskowości, określający oddolną formę obrony narodowej, polegającą na samorzutnym, trwałym lub doraźnym organizowaniu się ludności cywilnej w miejscu zamieszkania, dla przeciwstawienia się zagrożeniom życia, zdrowia, mienia i środowiska
znaczenie:
Obrona narodowa- działalność mająca na celu odpowiednie przygotowanie i wykorzystanie sił i środków będących do dyspozycji państwa dla przeciw działania wszelkiego rodzaju zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych godzącym w interes publiczny.
znaczenie:
1)część organizacji państwa: przygotowanie społeczeństwa, sił zbrojnych, zasobów i terytoriach do zapobiegania.
2)fundamentalna misja państwa zabezpieczająca przed zagrożeniem.
3)podstawowa struktura realizacyjna bezpieczeństwa narodowego.
4)realizacja konstytucjonalnego obowiązku obrony ojczyzny (konstytucja III RP z 1997).
9. Przedstaw podstawowe środki strategii powszechnej ochrony i obrony narodowej.
-powszechne przygotowanie obronne społeczeństwa polskiego.
-przygotowanie organów władzy rządowej i samorządowej do kierowania ochroną i obroną narodową.
-obronny system wojskowy:
wojsko operacyjne.
obrona terytorialna.
-przygotowanie działań nieregularnych w maskowej skali.
-przygotowanie służb, inspekcji i straży oraz prokuratury i sądów.
-przygotowanie ochrony ludności i ratownictwa w ramach obrony cywilnej.
-przygotowanie Polski do realizacji funkcji państwa- gospodarza.
-współpraca cywilno-wojskowa- najważniejsza konieczność i szansa na wspólne synergiczne wykorzystanie potencjału wojskowego i cywilnego.
-powszechne systematyczne szkolenie obronne osób zajmujących stanowiska we władzach rządowych i samorządowych.
10. Przedstaw środki polityki bezpieczeństwa państwa według kryterium przedmiotowego.
1)Administracyjno- prawne- policja, sądy, prokuratura, organy o charakterze ogólnym: głowa państwa , rząd , minister spraw wewnętrznych, organy wyspecjalizowane : straż graniczna, pożarna, żandarmeria wojskowa.
2) Środki polityczne- oświadczenia i demokracje polityczne , działalność dyplomatyczna wraz z pokojowym załatwieniem sporów : negocjacja dobre usługi i mediacje, komisja badań, koncyliacja.
3)Ekonomiczne i finansowe:
• Negatywna metoda : bojkot międzynarodowy, embargo, manipulowanie polityką celna, zredukowanie lub zawieszanie pomocy finansowej.
• Pozytywna metoda w formach: przyznania państwu klauzuli najwyższego uprzywilejowania w handlu , rozwijanie współpracy ekonomicznej i finansowej.
• Środki wojskowe- siły zbrojne, lądowe, morskie powietrzne składniki gospodarki narodowej związanej z możliwością wystawiania, uzbrojenia, zaopatrzenia armii.
• Środki kulturowo- ideologiczne- współpraca kulturowa, ugrupowanie ekologiczne, , ruchy pokojowe, negatywne zjawiska: dywersja ideologiczna, totalna propaganda.
11. Omów 3 wybrane płaszczyzny (obszary) cywilnej organizacji ochrony i obrony narodowej.
1)Ochrona ludności- ochrona życia i mienia w każdym czasie i sytuacji.
2)Ochrona w dziedzinie zdrowia- wysoki poziom zdrowotności stanowi element siły narodowej.
3)Bezpieczeństwo i porządek publiczny- wewnętrznie uporządkowany zbiór elementów kierowania i wykonawczych.
4)Ratownictwo- działalność na wszystkich szczeblach organizacji państwowej, celem ratowania zdrowia i życia ludzkiego i lub dóbr materialnych.
5)Ratowanie- pomoc w małej sytuacji, która grozi śmiercią czy zniszczeniem ważnych elementów dorobku kulturalnego, materialnego i środowiska.
6)Ochrona środowiska naturalnego- kształtowanie świadomości ekologicznej.