EUROPEJSKIE PRAWO GOSPODARCZE
RYNEK WEWNĘTRZNY
-brak granic wewnętrznych
-oparty jest na zasadach przepływu towarów, osób, usług i kapitału
-wymóg jednolitości implikuje, iż w każdym państwie powinny występować podobne warunki pracy, inwestycji itp. Działania te gwarantują że nie będzie dyskryminacji
-liberalizacja we wszystkich sektorach sprzyja wzrostowi konkurencji, co powoduje przyczynienie się do rozwoju całej gospodarki
SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
1)Definicja-celem jej jest zagwarantowanie swobody wyboru miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium WE przez osoby fizyczne i prawne.
2)Przedsiębiorczość-samodzielne i rzeczywiste wykonywanie działalności gospodarczej przy pomocy trwałego urządzenia w innym państwie członkowskim na czas nieokreślony.
3)Działalność gospodarcza- aktywność o charakterze komercyjnym, przedsięwzięcia podejmowane w celu zarobkowym, którym towarzyszy jednoznaczny zamiar maksymalizowania zysków. Fakt uzyskiwania dochodów z tytułu działalności pozwala na uznanie jej za działalność gospodarczą. Działalność gospodarcza nie może być nie konwencyjna.
4)Elementy:
▪ samodzielność-prowadzenie działalności we własnym imieniu, ponoszenie pełnego ryzyka i odpowiedzialności za własne świadczenia
▪ trwałość-w państwach członkowskich UE tworzy trwały ośrodek swojej działalności życiowej
▪ stałość-działalność musi być prowadzona w sposób stały i ciągły
▪ transgraniczność-swoboda ta, obejmuje podjęcie działalności na terytorium innego państwa, zapewnia swobodę prowadzenia działalności obywateli i przedsiębiorstw przynależnych do jednego państwa w innych państwach członkowskich.
5)Wyróżnia się pierwotne i wtórne prowadzenie działalności gospodarczej:
• pierwotne-podjęcie samodzielnie nowej działalności w innym państwie
• wtórne-w Polsce jedna działalność gospodarcza i tworzenie agencji, filii przedsiębiorstw na terytorium innego państwa członkowskiego
6)Spółki- spółki cywilne i handlowe, a także spółdzielnie oraz inne osoby prawne prawa publicznego i prywatnego, a także jednostki nie posiadające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, które nie zmierzają do osiągnięcia zysku.
Aby spółka mogła korzystać ze swobody działalności gosp. musi spełniać warunki:
-musi powstać zgodnie z prawem jednego z państw członkowskich
-musi mieć na terytorium UE siedzibę statutową, zarząd albo główne biuro
Spółki muszą się zdecydować na wybór państwa według którego prawa założą działalność gosp.
Spółka nie musi posiadać osobowości prawnej by funkcjonować, wystarczy by posiadała:
=autonomię majątkową
=zdolność sądową
7)Wyjątki od swobody działalności gospodarczej:
• odwołuje się do wykonywania władzy publicznej
• odwołuje się do ochrony porządku publicznego i bezpieczeństwa publicznego
• odwołuje się do ochrony zdrowia publicznego
Istnieje możliwość ograniczenia wolności działalności gosp. przez wykazanie pilnych powodów interesu ogólnego albo ograniczeń związanych ze stosowaniem norm związanych z wymogami zawodowymi. Powody te:
-nie mogą mieć charakteru gospodarczego
-muszą być stosowane bez dyskryminacji ze względu na przynależność państwową
-muszą być proporcjonalne i odpowiednie do chronionego celu
8)Zakaz dyskryminacji-obejmuje dyskryminację bezpośrednią i pośrednią, czyli taką gdy środek krajowy z pozoru neutralny faktycznie prowadzi do takich samych następstw co dyskryminacja wobec innych państw członkowskich. TWE zakazuje dyskryminacji ze względu na przynależność państwową. Chodzi o zapewnienie równego traktowania w odniesieniu m.in. do:
▫ dostępu do zawodu
▫ dostępu do uzyskiwania zezwoleń, licencji
▫ dostępu do rynku zaopatrzenia i zbytu
▫ równości w zakresie:
-bezpieczeństwa socjalnego
-w dostępie do kształcenia zawodowego
-do zawierania umów, występowania w przetargach
-do nabywania nieruchomości, ruchomości
-do uzyskiwania kredytów, pożyczek
-w dostępie do pomocy państwowej
9)Uprawnienia akcesoryjne
Swoboda przedsiębiorczości zakłada, w stosunku do osób fizycznych, możliwość przemieszczania się między państwami członkowskimi(trans graniczną zmianą miejsca pobytu). Wykonanie tego uprawnienia jest możliwe tylko gdy występują tzw. uprawnienia akcesoryjne, czyli:
-prawo wjazdu
-pobytu
-prawo pozostawania po zakończeniu działalności
Charakter akcesoryjny tych uprawnień polega na tym, że nie istnieje w ramach przepisów o swobodzie przedsiębiorczości samoistne prawo wjazdu, pobytu i pozostawania po zakończeniu działalności w innym państwie członkowskim. Zakaz dyskryminacji nie jest wystarczający dla wykonania swobody przedsiębiorczości, konieczne jest dopełnienie tego zakazu uprawnieniami akcesoryjnymi.
SWOBODA ŚWIADCZENIA USŁUG
1)Usługa-obejmuje działalność o charakterze przemysłowym, handlowym, rzemieślniczą, wolne zawody.
2)Elementy:
▪ odpłatność-jest koniecznym elementem pozwalającym uznać same świadczenie za usługę. Odpłatny charakter nie zawsze oznacza, że za usługę musi płacić bezpośredni konsument.
▪ czasowość-wykonanie usługi na terenie państwa przyjmującego ma charakter czasowy, obecność świadczącego podmiotu na terenie tego państwa ma charakter przejściowy.
▪ transgraniczność:
× jako czynna swoboda świadczenia usług-gdy usługodawca pochodzący z jednego kraju członkowskiego i prowadzący w nim stałą działalność gospodarczą przemieszcza się czasowo do innego kraju w celu wykonania tam usługi
× jako bierna swoboda świadczenia usług-gdy usługobiorca pochodzący z jednego kraju członkowskiego przemieszcza się do innego kraju, w którym posiada swoją siedzibę zawodową usługodawca w celu skorzystania tam z usług świadczonych przez usługodawcę.
× gdy granicę przekracza sama usługa- to sytuacja gdy np: przez granicę przesyłana jest opinia prawna zamówiona przez obywatela jednego państwa członkowskiego u prawnika będącego obywatelem innego państwa członkowskiego
× gdy usługobiorca będący obywatelem jednego państwa członkowskiego i usługodawca będący obywatelem drugiego państwa członkowskiego znajdują się w państwie trzecim, w którym świadczona jest usługa.
3)Treść swobody świadczenia usług
• Zasada traktowania narodowego
Polega na tym, że państwo goszczące ma obowiązek powstrzymania się od czynienia jakichkolwiek różnic pomiędzy usługodawcami pochodzącymi z innych państw czł. a swoimi obywatelami ze względu na obywatelstwo, lub ze względu na okoliczność, że usługodawcy ci mieszkają lub mają siedzibę, zarząd lub siedzibę głównego przedsiębiorstwa w innym kraju czł. niż to, w którym usługa ma być wykonywana. Art. 49 TWE zakazuje państwom czł. stosowania ograniczeń w swobodnym świadczeniu usług na terytorium WE. Art. ten ma charakter jasny, precyzyjny, konkretny i nadaje się do bezpośredniego wykonania bez przepisów wykonawczych.
• Zakaz ograniczeń
Rozumiany jest jako zakaz wydawania takich przepisów prawa krajowego, które mimo, że formalnie nie dyskryminują usługodawców lub usługobiorców pochodzących z innych państw członkowskich przebywających w państwie goszczącym, to jednak utrudniają im korzystanie ze swobody świadczenia usług.
4)Odstępstwa od tej zasady
× środki ograniczające muszą mieć na celu ochronę interesu ogólnego
× muszą być proporcjonalne do zamierzonego celu
× muszą respektować kontrolę sprawowaną nad usługodawcą w kraju jego pochodzenia
× interes ogólny nie może być utożsamiany z interesem gospodarczym, w ramach którego państwo zmierzałoby do ochrony własnych przedsiębiorstw
Interes ogólny obejmuje: ochronę konsumentów, ochronę ludności w odniesieniu do usług wykonywanych przez przedstawicieli wolnych zawodów, ochronę osób wykonujących działalność artystyczną.
Zakazana jest dyskryminacja nie tylko ze względu na przynależność państwową, w sensie dyskryminacji bezpośredniej lub pośredniej, ale też dyskryminacja ze względu na pochodzenie usługodawcy. swoboda świadczenia usług może być rozciągnięta na działalność osób z państw trzecich.
SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARU
1)Towar- każdy produkt, który ma wartość możliwą do wyrażenia w pieniądzu i który przez to może być przedmiotem transakcji handlowych.
Do towarów nie należą pieniądze w obiegu, nieruchomości, zbywalne prawo do połowu ryb, emisja programu telewizyjnego, licencje, rozmowy telefoniczne, losy loterii promocyjnych (w tych przypadkach stosujemy przepisy o swobodzie świadczenia usług lub swobodzie przepływu kapitału).
Towary podzielić można na:
-wspólnotowe, czyli w całości wytworzone na obszarze wspólnotowym lub przetworzone na nim w znacznej części;
-z państw trzecich, czyli takie, w stosunku do których dopełniono wszelkich formalności wywozowych i uiszczono wszystkie należności celne oraz opłaty graniczne.
2)Pochodzenie towaru- od tego gdzie dany towar został wytworzony zależy wymiar cła a czasem w ogóle dopuszczenie towaru do obrotu. Reguły pochodzenia zostały określone w kodeksie celnym WE. Zasadą jest, że towary pochodzą z państwa wtedy, gdy zostały wytworzone z surowców mineralnych lub produktów rolnych i hodowlanych wydobytych lub powstałych na terytorium tego państwa.
Gdy towar został wytworzony na terytorium kilku państw to pochodzenie określa się wówczas zgodnie z ogólną wytyczną, że towar został wytworzony w tym obszarze celnym, na którym nastąpiło ostatnie uzasadnione technologicznie przetworzenie, w wyspecjalizowanym zakładzie produkcyjnym.
Pochodzenie może być:
-proste ( towar jest wytworzony w jednym państwie)
-złożone ( towar jest wytworzony w kilku państwach)
3)Swoboda przepływu towaru jest skonstruowana z następujących zakazów:
→ zakaz stosowania ceł i opłat o skutku podobnym, czyli zakaz wprowadzania barier taryfowych;
▫ Cłem w rozumieniu wspólnotowym są rozumiane przez państwo opłaty pieniężne z tytułu przekroczenia granicy przez towar, liczone od wartości, ilości lub wagi.
▫ Opłatą o skutku podobnym do cła jest każde takie świadczenie pieniężne, które nie jest cłem, ale zostało jednostronnie nałożone przez państwo członkowskie w związku z przekroczeniem granicy przez towar bez względu na jej wysokość, sposób pobrania i cel. Będziemy mieli z nią do czynienia np. przy odpłatach za rozładowanie towaru na granicy.
▫ Unia celna-2filary konstrukcji:
=wewnętrzny - przewidujący zakaz stosowania ceł i opłat o skutkach podobnych między państwami członkowskimi w postaci zniesienia i zakazu ich przywracania;
=zewnętrzny - w formie wspólnej taryfy celnej wobec państw trzecich.
▫ Strefa wolnego handlu – obszar wewnątrz którego zniesiono cła i inne opłaty na wszystkie lub niektóre towary. Utworzenie strefy wolnego handlu, w przeciwieństwie do unii celnej, nie pociąga za sobą określenia wspólnej zewnętrznej taryfy celnej, wymaga więc utrzymania kontroli celnej na granicach podmiotów tworzących strefę w celu zbadania pochodzenia towaru.
→ zakaz dyskryminacji i protekcjonizmu podatkowego;
▫ Bezwzględny zakaz dyskryminacji, dotyczący produktów importowanych podobnych do produktów krajowych (zbliżenie jakościowe towarów ma wyznaczać jednolite traktowanie pod względem podatkowym)
▫ Podatek-jest opłatą pobieraną przez państwo w ramach systemu danin wewnątrz, zarówno od towarów krajowych jak i importowanych
▫ Dyskryminacja może przybrać postać bezpośrednią lub pośrednią.
=przy bezpośredniej towar krajowy i importowany pozostające ze sobą w stosunku podobieństwa (stosunek podobieństwa oznacza iż sposób użycia produktów jest podobny lub porównywalny, a produkty zaspokajają te same potrzeby) są odmiennie traktowane na podstawie kryterium pochodzenia, np. są różnice w stawkach podatkowych, odmienność terminów płatności lub zasad korzystania z ulg.
=przy pośredniej przepisy podatkowe literalnie nie rozróżniają traktowania produktów krajowych i importowanych, ale w praktyce wyższe obciążenia dotyczą importerów.
▫ Towary podobne-to takie które zaspakajają te same potrzeby użytkownika, czyli mogą być stosowane zamiennie.
▫ Towary konkurencyjne-to nie są towary podobne, to są towary, które konkurują ze sobą na rynku, a decyduje o tym postawa konsumenta.
▫ Test krzyżowej elastyczności popytu-jeżeli wzrost ceny towaru krajowego powoduje wzrost sprzedaży towaru importowanego.
→ zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych i środków o skutku podobnym, zwany zakazem barier nie taryfowych;
▫ Zakaz ten obejmuje środki podejmowane przez państwa. Państwo jest tu rozumiane (wypracowane w orzecznictwie ETS) jako działalność wszystkich organów i podmiotów wykonujących w sposób bezpośredni lub pośredni uprawnienia o charakterze władzy państwowej oraz działalność podmiotów prawa prywatnego, którym państwo powierzyło realizację zadań publicznych.
▫ Podejmowany środek to każde zachowanie państwa ograniczające import lub eksport towarów, w postaci działania lub zaniechania (do zaniechania niekonieczna jest całkowita bierność państwa, wystarczy nieskuteczność działań). Środkami zakazanymi są przepisy prawa, praktyka administracyjna, orzecznictwo sądów krajowych, interpretacje przepisów podatkowych, czy też wyjaśnienia urzędów.
▫ Z kolei ograniczeniem ilościowym jest każdy przepis, środek państwowy ograniczający częściowo lub zupełnie import lub eksport towarów na podstawie kryteriów takich jak waga, ilość, objętość, wartość lub czas (np. kontyngent, kwota przywozowa i wwozowa).
▫ Środkami równoważnymi (o skutku podobnym do ograniczeń ilościowych) są natomiast środki jawnie dyskryminujące produkty importowane oraz stosowane w odniesieniu do wszystkich produktów, bez względu na pochodzenie, jednak ukrycie dyskryminujące produkty importowane.
Do przykładów takich środków można zaliczyć: licencje eksportowe lub importowe, dyskryminację produktów importowanych, wymóg określonego oznaczania produktów czy zachęcanie do kupowania produktów krajowych.
▫ Środki o skutku podobnym do ograniczeń ilościowych-istotne są 3orzeczenia Trybunału:
Sprawa Dassonville- ETS zdefiniował środki o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych jako wszelkie zasady handlu, które bezpośrednio lub pośrednio, w sposób rzeczywisty lub potencjalny mogą wpływać na handel między państwami członkowskimi
Sprawa Cassis de Dijon- ETS sformułował dwie zasady:
wzajemnego uznania standardów- każdy towar legalnie wytworzony w państwie czł. powinien być dopuszczony do swobodnego obrotu we wszystkich pozostałych państwach
wymogów imperatywnych- każde państwo może wprowadzać pewne ograniczenia swobody obrotu towarowego, powołując się na ważny i uzasadniony interes publiczny. Ograniczenia takie podlegają każdorazowo kontroli ze strony ETS, nie mogą prowadzić do naruszenia zasady proporcjonalności, konieczności i niezbędności.
Formuła Keck & Mithouard- jako środki ograniczające a w pewnych sytuacjach wyłączające dostęp towarów do rynku, traktowane są takie środki, które dotyczą towarów jako takich, np: ich składu, kształtów, wymiarów, wagi, opakowania. Natomiast jako środki dotyczące rozpowszechniania, dystrybucji lub reklamy towaru są określane takie środki, które produktu dotyczą jedynie pośrednio. Nie wpływają one na dopuszczenie towaru na rynek, lecz mogą poddawać je ograniczeniom handlu. Pojęcie to będzie obejmowało także środki określające sposoby postępowania z towarami już znajdującymi się na rynku.
→ nakaz reorganizacji państwowych monopoli handlowych.
SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU I PŁATNOŚCI
jednostronne przeniesienie z jednego do drugiego państwa członkowskiego wartości, która jednocześnie stanowi pewien majątek
oznacza swobodę eksportu i importu kapitału w różnych formach (inwestycje bezpośrednie, obrót papierami wartościowymi, zakup nieruchomości, prowadzenie rachunków bankowych itp.)
swoboda ta przejawia się w zakazie stosowania ograniczeń w stosunku do przepływu kapitału pomiędzy państwami członkowskimi UE, a także pomiędzy Państwami członkowskimi UE a państwami trzecimi.
Poprzez "przepływ kapitału" rozumie się płatności i transgraniczne transfery pieniędzy, inne transakcje umożliwiające transfer własności aktywów i zobowiązań, systemy płatnicze.
Swoboda przepływu kapitału oznacza swobodę przenoszenia wartości majątkowych do innego państwa członkowskiego, a jej celem jest umożliwienie realizacji, za pomocą różnego rodzaju instrumentów finansowych, samoistnej komercyjnej inwestycji w innym państwie członkowskim i ewentualne korzystanie z jej efektów. Najczęściej uważa się, iż swoboda w tym zakresie powinna umożliwiać m.in.: inwestycje bezpośrednie, zakup i sprzedaż nieruchomości w innych państwach członkowskich, zakup i sprzedaż papierów wartościowych oraz transakcje z ich udziałem, zaciąganie pożyczek, udzielanie kredytów, poręczeń i gwarancji oraz przepływy kapitału o charakterze osobistym.
Płatności bieżące są transferami walorów dewizowych w wykonaniu transakcji podstawowej, podczas gdy przepływ kapitału to operacje finansowe istotowo związane z inwestowaniem określonych funduszy, a nie z zapłatą za usługę lub rzecz.
Przepływ kapitału- jest operacją finansową mającą na celu lokatę lub inwestycję kapitału.
Przepływ płatności-transfer obcej waluty będący świadczeniem wzajemnym w ramach umowy wiążącej strony. Ma on więc charakter posiłkowy względem innego stosunku powstałego w trakcie realizacji innej ze swobód-przepływ towarów, świadczenie usług.
Dyrektywy
I- Dyrektywa z 1960 r. zmieniona w 1962 r. bezwarunkowo zliberalizowała:
– inwestycje bezpośrednie;
– krótko- i średnioterminowe pożyczki dla transakcji handlowych;
– zakup papierów wartościowych będących przedmiotem obrotu giełdowego.
II- Dwie dyrektywy, przyjęte w 1985 r. i w 1986 r., rozszerzyły zakres bezwarunkowej liberalizacji, która objęła:
– długoterminowe pożyczki dla transakcji handlowych;
– zakupy papierów wartościowych niebędących przedmiotem obrotu giełdowego.
III- Dyrektywa 88/361/EWG z dnia 24 czerwca 1988 r., zniosła wszelkie ograniczenia pozostające w przepływie kapitału między mieszkańcami państw członkowskich z dniem 1 lipca 1990 r. W rezultacie liberalizacja została rozszerzona na transakcje walutowe i „quasi-walutowe”, które prawdopodobnie mogły mieć największy wpływ na krajową politykę walutową, jeżeli chodzi o pożyczki, depozyty w obcych walutach czy transakcje obejmujące papiery wartościowe.
W dyrektywie zawarta została klauzula ochronna umożliwiająca państwom członkowskim podjęcie działań ochronnych w sytuacji, gdyby niespotykanych rozmiarów przepływ kapitału krótkoterminowego poważnie zakłócał prowadzenie polityki walutowej. Ale takie działania miały zastosowanie jedynie do ograniczonej liczby transakcji i nie mogły trwać dłużej niż sześć miesięcy.
Dyrektywa umożliwiała także niektórym krajom utrzymanie stałych ograniczeń, głównie w odniesieniu do przepływów krótkoterminowych, choć jedynie na określony czas: Irlandii, Portugalii i Hiszpanii do dnia 31 grudnia 1992 r., a Grecji do dnia 30 czerwca 1994 r.
Ostateczny system
Zasada
Traktat o Unii Europejskiej wprowadził do traktatu rzymskiego przepisy ustanawiające nowy system. Główna zasada (art. 56) zakazuje wszelkich ograniczeń w odniesieniu do przepływu kapitału i płatności.
Wyjątki ograniczają się głównie do przepływu kapitału do i z krajów trzecich i podlegają decyzji Wspólnoty. Oprócz możliwości utrzymania w mocy do dnia 31 grudnia 1993 r. krajowych bądź wspólnotowych środków dotyczących inwestycji bezpośrednich i niektórych innych transakcji, Rada może podjąć:
– nowe działania dotyczące tych transakcji;
– środki ochronne na okres nie dłuższy niż sześć miesięcy w wypadku poważnych trudności w funkcjonowaniu unii gospodarczej i walutowej;
– pilne działania w następstwie decyzji podjętej w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w celu ograniczenia stosunków gospodarczych z danym krajem;
– działania wspierające środki krajowe skierowane przeciwko danemu krajowi z poważnych powodów politycznych lub w sytuacji wyjątkowej.
Jedyne ogólne ograniczenia w przepływie kapitału, w tym wewnątrz Unii, jakie mogą zastosować państwa członkowskie, to:
– działania mające na celu zapobieganie naruszaniu prawa krajowego, w szczególności w dziedzinie opodatkowania i nadzoru ostrożnościowego usług finansowych;
– procedury służące deklarowaniu przepływu kapitału do celów administracyjnych bądź statystycznych;
– działania uzasadnione względami porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego.
Artykuł 226 traktatu WE stanowi, że „jeżeli państwo członkowskie uchybiło jednemu ze zobowiązań, które na nim ciążą na mocy niniejszego Traktatu, Komisja wydaje uzasadnioną opinię w tym przedmiocie, po uprzednim umożliwieniu temu państwu przedstawienia swych uwag. Jeśli państwo to nie zastosuje się do opinii w terminie określonym przez Komisję, może ona wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości”. Wykonanie decyzji Trybunału reguluje art. 228 traktatu WE.
Wyjątki podporządkowane kontroli sądowej
Kompetencje państw członkowskich
mają prawo różnicowania podatników ze względu na miejsce zamieszkania lub inwestowania kapitału
mają prawo do podejmowania wszelkich środków niezbędnych do zapobiegania naruszeniom ustaw krajowych i aktów wykonawczych, zwłaszcza w sferze podatkowej i w dziedzinie nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami finansowymi
mają prawo do ustanawiania procedur deklarowania przepływu kapitału do celów informacji administracyjnej lub statystycznej
mają prawo do podejmowania środków uzasadnionych powodami związanymi z porządkiem publicznym lub bezpieczeństwem
KRYTERIA KONWERGENCJI-wyznacza traktat z Maastricht- są to wprowadzone przez Traktat o UE wskaźniki ekonomiczne i zasady, jakie powinno spełniać państwo aspirujące do pełnego uczestnictwa w Unii Gospodarczej i Walutowej. Warunki:
▪ osiągnięcie wysokiego stopnia stabilności cen- poziom inflacji danego państwa w ciągu roku poprzedzającego badanie nie może przekraczać 1,5 pkt. procentowego inflacji trzech państw Unii Europejskiej o najbardziej stabilnym poziomie cen. Inflację tę mierzy się wskaźnikiem HICP
▪ państwo członkowskie nie może być objęte decyzją Rady stwierdzającą istnienie nadmiernego deficytu- państwo członkowskie nie może być zatem objęte procedurą nadmiernego deficytu (EDP), która związana jest z przekroczeniem wskaźników odnoszących się do sektora instytucji rządowych i samorządowych. Wskaźniki te wynoszą 3% PKB w odniesieniu do deficytu oraz 60% PKB w odniesieniu do zadłużenia.
▪ stabilność kursu walutowego- państwa członkowskie zobowiązane są do uczestnictwa w europejskim mechanizmie kursowym przez minimum dwa lata, bez poważnych napięć. Ocena pomyślności pozostawania w mechanizmie wydawana jest przez Europejski Bank Centralny. W okresie przebywania w ERM II zakazana jest samowolna dewaluacja waluty krajowej względem euro. Obecnie maksymalne dopuszczalne pasmo wahań kursowych wynosi +/- 15% odchylenia względem wyznaczonego kursu centralnego
▪ stabilność długoterminowych stóp procentowych- przy ocenie jego wypełnienia brane są te same trzy państwa, co przy kryterium inflacyjnym. Kryterium głosi, że w ciągu roku przed badaniem średnia nominalna długoterminowa stopa procentowa nie może przekraczać stopy procentowej wspomnianych państw o więcej niż 2 pkt. procentowe. Przy ocenie brane są pod uwagę obligacje skarbowe
POMOC PUBLICZNA NA WSPIERANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO
Pomoc publiczna jest, co do zasady zakazana państwom członkowskim Unii Europejskiej np podstawie art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dawny art. 87 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską). Od tej zasady podane są wyłączenia (pomoc socjalna, klęski żywiołowe, pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki Federalnej Niemiec dotkniętych podziałem Niemiec) oraz możliwość uznania za zgodne z Traktatem, niektórych rodzajów pomocy (wyłączenia blokowe). Obecnie pomoc publiczna dopuszczona na terenie UE jest opisana w Rozporządzeniu Komisji (WE 200/2008) i dotyczy:
-Pomoc regionalna
-Pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie dla małych i średnich przedsiębiorstw
-Pomoc na przedsiębiorczość kobiet
-Pomoc na ochronę środowiska
-Pomoc na usługi doradcze dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz udział małych i średnich przedsiębiorstw w targach
-Pomoc w formie kapitału podwyższonego ryzyka
-Pomoc na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną
-Pomoc szkoleniowa
-Pomoc dla pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz pracowników niepełnosprawnych.
Pomoc regionalna- państwa członkowskie mogą udzielać pomocy publicznej dla nowo utworzonych małych przedsiębiorstw oraz istniejącym przedsiębiorcom na inwestycje lub tworzenie nowych miejsc pracy w tych regionach, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub w regionach, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia. Pomoc ta jest przyznawana zgodnie z mapą pomocy regionalnej zatwierdzoną dla danego państwa członkowskiego na lata 2007–2013.
Rozporządzenie Rady (WE) z dnia 22.XII.1995r w sprawie ochrony przed przywozem produktów po cenach dumpingowych z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej
▪ dumping- praktyka polegająca na wprowadzeniu do obrotu wyprodukowanych w innym państwie towaru po cenie niższej, zwykła cena towaru
▪ wprowadzenie do obrotu-po cenie niższej od zwykłej ceny
▪ cena niższa od zwykłej-jest ceną niższą niż porównywalna
▪ produkt uznaje się za przywieziony po cenach dumpingowych, jeżeli jego cena eksportowa do Wspólnoty jest niższa od porównywalnej ceny produktu podobnego ustalonej w kraju wywozu w zwykłym obrocie handlowym
▪ za cenę eksportową uważa się cenę faktycznie zapłaconą lub należną za produkt sprzedany na wywóz z kraju wywozu do Wspólnoty
▪ cło antydumpingowe-cło wyrównawcze, rodzaj cła nakładanego na importowane towary, których cena jest niższa od takich samych towarów pochodzących od producentów krajowych. Stosowanie ceł wyrównawczych ma na celu zapobieganie występowaniu nierównych warunków konkurencji na rynku wew. i niwelowanie różnic między ceną dumpingową a ceną uznaną za normalną.
Może zostać nałożone na każdy produkt przywieziony po cenach dumpingowych, którego wprowadzenie do wolnego obrotu we Wspólnocie powoduje szkodę.
szkoda-oznacza istotną szkodę dla przemysłu wspólnotowego
ustalenie szkody odbywa się na podstawie zebranych dowodów, po dokonaniu obiektywnej oceny zarówno:
-wielkości przywozu towarów po cenach dumpingowych i jego wpływu na ceny produktów podobnych na rynku Wspólnoty; oraz
-wpływu tego przywozu na przemysł wspólnotowy
▪ środki tymczasowe
cło tymczasowe(antydumpingowe) może zostać nałożone, jeżeli postępowanie antydumpingowe zostało wszczęte, zostało wydane odpowiednie zawiadomienie, zainteresowanym stronom umożliwiono przekazanie informacji i przedstawienie komentarzy, wstępnie stwierdzono istnienie dumpingu i wynikającą z niego szkodę dla przemysłu wspólnotowego, zaś interes Wspólnoty wymaga interwencji w celu zapobieżenia tej szkodzie
▪ Badanie-procedura, zakres podmiotowy który zgłasza, organ rozstrzygający to Komisja Europejska
▪ W celu ustalenia marginesu-konieczne jest ustalenie ceny zwykłej; rzeczywistej towaru objętego dumpingiem
▪ Wartość zwykłą-oblicza się poprzez odniesienie do cen należnych do zapłaty
▪ Porównywanie cen-po wszczęciu postępowania antydumpingowego na skutek wniesienia do KE skargi(osoba fizyczna, prawna); jeżeli nie wpłynie skarga a państwo członkowskie jest w posiadaniu, to państwo ma obowiązek zawiadomić; wszczęcie postępowania skutkuje rozpoczęciem przez KE dochodzenia-I etap postępowania antydumpingowego(w skali szerokości dumpingu i wysokość szkody)
Rozporządzenie Rady (WE) z dnia 6.X.1997r w sprawie ochrony przed przywozem towarów subsydiowanych z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej
▪ definicja subsydium:
Subsydium istnieje, jeżeli:
-władze publiczne kraju pochodzenia lub wywozu wniosły wkład finansowy
-ma miejsce jakakolwiek forma wsparcia w zakresie dochodów lub cen w rozumieniu art. XVI GATT z 1994
▪ cło wyrównawcze może zostać nałożone w celu skompensowania wszelkich przyznanych subsydiów, bezpośrednio bądź pośrednio, dla wytworzenia, produkcji, wywozu lub przywozu dowolnego produktu, którego dopuszczenie do swobodnego obrotu we Wspólnocie powoduje szkodę
▪ subsydia stanowiące podstawę środków wyrównawczych:
subsydia podlegają środkom wyrównawczym wyłącznie, jeżeli są to subsydia szczególne
w celu ustalenia, czy subsydia są szczególne dla przedsiębiorstwa, w ramach jurysdykcji organu udzielającego subsydium, stosuje się następujące zasady:
-jeżeli organ przyznający wyraźnie ogranicza dostęp do subsydiów niektórym przedsiębiorstwom, subsydium takie jest szczególne
-jeżeli organ przyznający określa obiektywne kryteria lub zasady regulujące uprawnienie do otrzymania subsydium i jego kwotę, szczególność nie występuje, pod warunkiem, że uprawnienie jest automatyczne, zaś kryteria i warunki są ściśle przestrzegane
-subsydium, które ogranicza się do niektórych przedsiębiorstw znajdujących się w obrębie określonego obszaru geograficznego podlegającego jurysdykcji organu przyznającego, jest subsydium szczególnym
▪ ustalenie szkody:
szkoda oznacza istotną szkodę majątkową dla wspólnotowego przemysłu
ustalenie szkody opiera się na pozytywnych dowodach i obejmuje badanie zarówno:
-wielkości przywozu towarów po cenach subsydiowanych oraz wpływu przywozu towarów po cenach subsydiowanych na ceny podobnych produktów na rynku Wspólnoty; oraz
-wpływu tych towarów przywożonych na wspólnotowy przemysł
▪ Przesłanki ceł wyrównawczych jako instytucji przeciw subsydiów:
-stwierdzenie stosowania szczególnych subsydiów
-określenie szkody jaką wywołuje wprowadzenie towaru na terenie UE