I grupa:
1. dochody a przychody
Przez środki publiczne rozumie się wszystkie wpływy finansowe gromadzone na rachunkach władz publicznych. Jest więc to pojęcie szersze niż dochody publiczne, gdyż obejmuje także wszelkiego rodzaju przychody.
Środkami publicznymi są:
1. dochody publiczne; środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, np. środki przeznaczone na realizację programów przedakcesyjnych, środki pochodzące z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności; środki Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych „Sekcja Gwarancji”;
3. przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych pochodzące:
a. ze sprzedaży papierów wartościowych oraz z innych operacji finansowych,
b. z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,
c. ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych,
d. z otrzymanych pożyczek i kredytów;
4. przychody jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych uzyskiwane w związku z prowadzoną przez nie działalnością oraz pochodzące z innych źródeł. Dochody publiczne (budżetowe) – należne lub faktyczne wpływy środków pieniężnych do budżetów publicznych pobierane przez organy finansowe lub przez jednostki budżetowe, które zrealizowane dochody przekazują do organów finansowych, ze względu na powiązanie z budżetem systemem brutto.
Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 155, poz. 1014, z późn zm.) zalicza do dochodów budżetowych państwa następujące pozycje:
1. podatki i opłaty, które na mocy odrębnych przepisów nie stanowią dochodów jednostek samorządu terytorialnego, funduszów celowych oraz innych podmiotów sektora finansów publicznych;
2. cła;
3. wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa;
4. dywidendy;
5. wpłaty z zysku NBP
6. wpłaty nadwyżek dochodów własnych państwowych jednostek budżetowych, nadwyżek środków obrotowych państwowych zakładów budżetowych oraz części zysku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych;
7. dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
8. dochody z najmu i dzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze składników majątkowych Skarbu Państwa, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
9. odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;
10. odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa;
11. odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych;
12. grzywny, mandaty i inne kary pieniężne, o ile na mocy odrębnych przepisów nie stanowią dochodów innych jednostek sektora finansów publicznych;
13. spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa;
14. inne dochody publiczne.
Nie wszystkie środki pieniężne pobierane od podmiotów gospodarczych przez państwo lub odrębny organ samorządu terytorialnego w celu realizacji wydatków na cele państwowe (dostarczanie dóbr publicznych, wykonywanie zadań wynikających z celów różnych gałęzi polityki państwa) są dochodami budżetowymi. Obok dochodów występują także wpływy o charakterze zwrotnym, będące przychodami, które służą finansowaniu deficytu budżetowych, gospodarstw pomocniczych, funduszy celowych) i osób prawnych (np. szkół wyższych, instytucji kulturalnych), zaliczanych do sektora finansów publicznych, pochodzące z prowadzonej przez nie odpłatnej działalności, oraz z innych źródeł. budżetowego oraz przychody jednostek organizacyjnych
Dochody publiczne dzielimy na:
1. dochody bieżące – obejmują wszystkie wpływy z podatków oraz dochody niepodatkowe (np. składki na ubezpieczenia emerytalno - rentowe, cło, wpłaty z zysku NBP i spółek Skarbu Państwa),
2. dochody kapitałowe (majątkowe) - obejmują dochody ze sprzedaży niefinansowych aktywów kapitałowych, aktywa niematerialne, zapasy
2. system finansowy
System finansowy państwa, zbiór norm prawa finansowego, zasad gospodarki finansowej, mających na celu ścisłe uregulowanie polityki finansowej państwa.
System ekonomiczno-społeczny określa kierunkowe cele organizacji i funkcjonowania gospodarki finansowej państwa oraz poszczególnych jednostek wchodzących w jego skład i podporządkowanych mu w sferze finansowej, jak również środki mogące służyć do realizacji tych celów. W zakres systemu ekonomiczno-społecznego wchodzą różne podsystemy: system budżetowy, system bankowy, system ubezpieczeń, system przedsiębiorstw.
3. przyczyny powstawania długu SP
Przez dług Skarbu Państwa rozumie się wartość nominalną zadłużenia Skarbu Państwa.
1) uporczywie utrzymujący się deficyt budżetowy,
2) okresy wzmożonych wydatków publicznych,
3) świadomie realizowana polityka utrzymywania
deficytu publicznego jako narzędzia interwencjonizmu
państwowego, bądź też polityka utrzymywania na tym
samym poziomie dochodów publicznych i wydatków
publicznych, nie znajdujących pokrycia w dochodach,
4) wejście władz publicznych w pułapkę zadłużenia.
4. metody zmian w układzie wykonawczym budżetu ( chodzi tu prawdopodobnie o blokowanie wydatków, przeniesienia, rezerwy, nowelizacja)
Przeniesienie polegające na zmniejszeniu lub zwiększeniu:
-wydatków majątkowych - wymaga zawiadomienia Ministra Finansów
-wydatków majątkowych jednorazowo o kwotę powyżej 100 tys.zł. – wymaga zgody Ministra Finansów
-wydatków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich – wymaga zgody ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego
Blokowanie planowanych wydatków budżetowych oznacza okresowy lub obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków, albo wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z budżetu państwa.
W budżecie państwa rezerwy mogą być utworzone tylko w wydzielonej części ustawy.
1.Rezerwa ogólna – w wysokości nie wyższej niż 0,2% wydatków budżetu.
Rezerwą ogólną dysponuje Rada Ministrów.
Rezerwa ogólna nie może być przeznaczona na zwiększenie wydatków, które w wyniku przeniesień między rozdziałami i paragrafami, zostały uprzednio zmniejszone.
2.Rezerwy celowe tworzone są na:
a/wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji budżetowej, nie może być dokonany w okresie opracowywania budżetu
b/wydatki, których realizacja jest uwarunkowana zaciągnięciem kredytu w międzynarodowej instytucji finansowej
c/na wydatki związane z realizacją programów współfinansowanych z udziałem środków unijnych
d/gdy inne ustawy tak stanowią
Suma rezerw celowych (z pkt a i d) nie może przekroczyć 3% wydatków budżetu
5. na co przeznacza się dotacje
Z budżetu j.s.t. mogą być udzielane dotacje: podmiotowe, przedmiotowe i celowe. Dla jednostek organizacyjnych działających w formie zakładu budżetowego, gospodarstwa pomocniczego
jednostki budżetowej, zgodnie z art. 117 ustawy o finansach publicznych (u.f.p.), mogą być udzielane
dotacje przedmiotowe. Zakłady budżetowe mogą otrzymywać dot. podmiotową lub celową na
dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji. Kwotę i zakres tych dot. określa uchwała budżetowa.
Podmioty nie zaliczone do sektora finansów publicznych i nie działające w celu osiągnięcia zysku
mogą otrzymywać z budżetu j.s.t. dot. podmiotowe na cele publiczne związane z realizacją zadań tej
jednostki. Zgodnie z art. 118 ust. 3 u.f.p., organ stanowiący j.s.t. określa w drodze uchwały tryb
postępowania o udzielenie dot., sposób jej rozliczenia i kontroli wykonywania zleconego zadania, zapewniając jawność postępowania. Dot. podmiotowe otrzymują instytucje kultury i sp zoz
na podstawie odrębnych ustaw, zgodnie z zasadami określonymi przez organ stanowiący.
II grupa:
1. prowizorium a ustawa budżetowa
1. Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej lub projekt ustawy o prowizorium budżetowym i wraz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy (art.222 Konstytucji RP). Projekt jest autoryzowany przez Radę Ministrów.
2. Do projektu ustawy o prowizorium budżetowym stosuje się przepisy ustawy odnoszące się do projektu ustawy budżetowej; projekt ustawy budżetowej, Rada Ministrów przedstawia Sejmowi, nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem okresu obowiązywania ustawy o prowizorium budżetowym.
3.Gdy ustawa nie zostanie ogłoszona przed 1 stycznia, to do czasu ogłoszenia odpowiedniej ustawy, podstawą gospodarki finansowej jest przedstawiony Sejmowi projekt ustawy; stawki należności budżetowych oraz składki na fundusze celowe obowiązują w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy.
4.Inicjatywa ustawodawcza przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów (art.. 221 Konstytucji RP)
5.Dopuszcza się możliwość późniejszego przedłożenia projektu ustawy budżetowej, jeśli zaistnieją jakieś wyjątkowe okoliczności
6.Projekt uchwalony przez Sejm jest przekazywany do Senatu, który ma 20 dni na naniesienie w dokumencie poprawek (art.. 223 Konstytucji RP)
7.Łącznie, obie izby parlamentu mają 4 miesiące na uchwalenie ustawy budżetowej i przedłożenie jej do podpisu Prezydentowi.
8.Jeśli warunek ten nie zostałby spełniony, Prezydent w ciągu 14 dni może zarządzić skrócenie kadencji Sejmu (art.. 225 Konstytucji RP)
9.W stosunku do uchwalonej ustawy budżetowej, w przeciwieństwie do innych ustaw, Prezydentowi nie przysługuje prawo weta. Może natomiast zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadania zgodności ustawy budżetowej z Konstytucją. Trybunał ma obowiązek orzec w tej sprawie nie później, niż w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
10.Zakaz zmieniania treści innych ustaw, przy okazji uchwalania ustawy budżetowej -”obładowywania ustawy budżetowej”
2. system bankowy w zarzadzaniu długiem publicznym
System bankowy to całokształt instytucji bankowych i finansowych oraz normy, które określają ich wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem. Za podstawę określenia systemu bankowego uznaje się powstanie układu złożonego z banku centralnego (banku emisyjnego) i banków komercyjnych. System bankowy to także liczba i rodzaj banków funkcjonujących w danym państwie, tworzących logiczną i zwartą całość.
3. fundusz strukturalny
Fundusze strukturalne stanowią finansowe instrumenty polityki strukturalnej realizowanej przez Unię Europejską. Powstały w celu zrestrukturyzowania i zmodernizowania gospodarek państw członkowskich UE.
W perspektywie finansowej 2007-2013 do funduszy strukturalnych zalicza się Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Europejski Fundusz Społeczny.
4. konsekwencje przekroczenia długu 50%
W przypadku, gdy wartość relacji kwoty państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto: Jest większa od 50%, a nie większa od 55%,
to na kolejny rok Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, w którym relacja deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa nie może być wyższa niż analogiczna relacja z roku bieżącego
moja grupa:
1. przyczyny dlugu publicznego
2. opisac panstwowy fundusz celowy
Fundusze celowe - są stworzone do finansowania takich zadań należących do organów publicznych (państwowych lub samorządowych), które mogłyby być finansowane z budżetu, lecz z pewnych względów uznano, iż dla ich realizacji należy stworzyć odrębne budżety. Fundusze celowe charakteryzuje celowe przeznaczenie gromadzonych w nich dochodów. Są tworzone na podstawie odrębnych ustaw (ustawa powołuje konkretny fundusz). Przychody funduszy pochodzą z dochodów publicznych. Fundusze celowe dzielą się na państwowe lub samorządowe (odpowiednio: gminne, powiatowe lub wojewódzkie). Jako ważna cechę można także podać nieokreślony czas ich funkcjonowania, który jest jednak zazwyczaj dłuższy jak rok.
3. wymien i opisz rodzaje dotacji
4. przyczyny tworzenia rezerw celowych
Rezerwy celowe tworzone są na:
a/wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji budżetowej, nie może być dokonany w okresie opracowywania budżetu
b/wydatki, których realizacja jest uwarunkowana zaciągnięciem kredytu w międzynarodowej instytucji finansowej
c/na wydatki związane z realizacją programów współfinansowanych z udziałem środków unijnych
d/gdy inne ustawy tak stanowią
Suma rezerw celowych (z pkt a i d) nie może przekroczyć 3% wydatków budżetu
5. jakich srodkow nie zwraca sie do budzetu pod koniec roku
Zasady tej nie stosuje się do:
1.Przychodów z kredytów zagranicznych
2.Środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie podlegających zwrotowi
3.Środków przeznaczonych na współfinansowanie programów realizowanych z niepodlegających zwrotowi środków ze źródeł zagranicznych
4.Wydatków inwestycyjnych i programów wieloletnich pod warunkiem, że Rada Ministrów, w porozumieniu z komisją sejmową, do 15 grudnia wykaże je w zestawieniu przedstawiającym dysponenta części budżetowej, rodzaj wydatku, kwotę wydatku i termin zakończenia inwestycji lub programu.
Jeśli termin zakończenia inwestycji lub programu nie zostanie dotrzymany, środki te muszą zostać przekazane do budżetu państwa.