biochemia 26.11 (od drugiej godziny)

GLIKOLIZA

- fosforylacja substratowa - synteza ATP poprzez bezposrednie przeniesienie fosforanu z ufosforylowanego cukrowca na ADP

enzymy: kinaza fosfoglicerynianowa, kinaza pirogronianowa

*jeden z podstawowych sposobow powstania ATP (inne: fosforylacja oksydacyjna, fosforylacja fotosyntetyczna)

- regulacja przez reakcje nie odwracalne;

*heksokinaza - hamowana przez glukozo - 6 - fosforan

*fosfofruktokinaza - hamowana przez ATP, cytrynianem i jonami H+, aktywowana AMP,

*kinaza pirogronianowa - hamowana przez ATP

- przeksztalcanie pirogronianu (glukoza - pirogronia - etanol lub mleczan/acetylo CoA)

DROGI PRZEKSZTALCANIA PIROGRONIANU

- beztlenowo (fermentacja): fermentacja mleczanowa, mleczan wytwarzany z kwasu pirogronowego, reakcja aktywowana przez dehydrogenaze mleczanowa; reoksydacja NADH do NAD+ pozwala na dalsze zachodzenie glikolizy

fermentacja alkoholowa, alkohol etylowy wytwarzany z kwasu pirogronowego, reakcja aktywowana przez dehydrogenaze alkoholowa; reoksydacja NADH do NAD+ - czasteczki moga zasilac proces glikolizy

- tlenowo (oksydacyjna dekarbksylacja); kwas pirogronowy zostaje przeksztalcony do acetylo-koenzymu A, reakcja aktywowana przez kompleks dehydrogenazy pirogronianowej (zbudowany z 3 enzymow i 5 roznych kofaktorow, m.in. NADH i koenzym A-SH)

OKSYDACYJA DEKARBKSYLACJA PIROGRONIANU

1. dekarboksylacja po zwiazaniu z TPP-pirofosforan tiaminy(enzy: dehydrogenaza pirogronianowa)

   1. pirogronian + karboanion TPP -> zwiazek addycyjny -odszczepienie CO2-> pirofosforan hydroksyetylotiaminy (hydroksyetylo-TPP)

1. utlenieni grupy hydrosyetylowej do acetyowej i przeniesienie na lipoamid

2. przeniesienie grupy acetylowej acetylolipoamidu na CoA-SH

   1. acetylolipoamid + HS-CoA -> dihydrolipoamid + acetylo-CoA

3. regeneracja utlenionej formy lipoamidu (enzym: dehydrogenaza dihydrolipoanionowa)

   1. dihydrolipoamid + FAD -> lipoamid + FADH2

      kompleks dehydrogenazy pirogronianowej:

1. dehydrogenaza pirogronianowa - TPP (grupa prostetyczna)

2. acetylotransferaza diydroliponianowa - kwas liponiowy (grupa prostetyczna)

3. dehydrogenaza dihydroliponianowa - FAD (grupa prostetyczna)

   koenzymy: SH-CoA i NAD+

   GLUKONEOGENEZA

   - synteza glukozy - utrzymanie stalego poziomu glukozy we krwi

   - zrodlo glukozy dla mozgu (zapotrzebowanie 120g na dobe)

   -lokalizacja: watroba i warstwa korowa nerki

   - nie jest prostym odwroceniem reakcji glikolizy

   - naklad energetyczny = 6 ATP

   enzymy rozniace glikolize od glukoneogenezy

   glikoliza: kinaza pirogronianowa, fosfofruktokinaza, heksokinaza

   glukoneogeneza: karbosylaza pirogronianowa, karboksykinaza fosfoenolopirogroniawa, fruktozo-1,6-bisfosfataza, glukozo-6-fosfataza

   szkielety weglowe do syntezy glukozy:

   - mleczan i niektore aminokwasy ->pirogronian

   - niekotre aminokwasy ->szczawiooctan

   - glicerol ->fosfodihydroksyaceton

   PIROGRONIAN -- SZCZAWIOOCTAN - -FOSFOENOLOPIROGRONIAN = FRUKTOZO-1,6-BISFOSFORAN -- FRUKTOZO-6-FOSFORAN = GLUKOZO-6-FOSFORAN -- GLUKOZA

   - pierwsza reakcja nastepuje w mitochdrium, reszta w cytoplazmie,

   - te die reakcje nie moga nastepowac jednoczesnie

   - cytrynian aktywuje reakcje, AMP i ADP hamuje reakcje, acetyloCoA aktywuje reakcje