Przekrojowa myśl filozoficzna
Filozofia – gr. [Filozofija] umiłowanie mądrości.
Filozof- osoba, chcąca się dowiadywać, jak wygląda rzeczywistość.~
Filozofia – dobrze uzasadnione (Hartman)
Sofiści – mędrcy (mądrale)
Filozofia – użyta przez Pitagorasa po raz pierwszy

Możemy dzielić na 4 okresy
- starożytność – do VI naszej ery
- średniowiecze – od VII do XV wieku
- nowożytność – XV-XIX
- współczesność – XIX do teraz

Główne dyscypliny filozofii:
- metafizyka (nauka o bycie)
- ontologia (nauka o procesach)
- epistemologia (nauka o poznaniu)
- logika
- etyka (nauka o moralności)
- estetyka (nauka o pięknie, rozpoznawanie piękna, próby interpretowania piękna etc.)
- psychologia
- historia filozofii
- filozofia analityczna (działanie na języku, sprawdzanie co język oznacza etc., ładunek emocjonalny słów)
- aksjologia (nauka o wartościach)

Filozofować – poddawać się refleksji, patrzenie głębiej w różne kwestie, rozmyślanie.
DOBRE PYTANIE – PODSTAWA DO ŁATWOŚCI ZNALEZIENIA

Temat: Presokratycy i jońska filozofia przyrody.

^ - zajmowała się przyczyną świata. Tłumaczenie przyczyn, że świat jest taki a nie inny.
Teleolofia – celowość, odnalezienie celu w czymś.
Wyjście na zewnątrz – zdziwienie tym, co się widzi „ na zewnątrz ‘’, pojawiają się pytania
Zwrot ku człowiekowi. Pytania odnośnie człowieka (jego celu etc.)
Ucelowienie człowieka.
Determinizm – wszystko to, co się składa na to, że nie ma wolnej woli, nie ma wyboru.
indeterminizm – (np.. fizyka kwantowa)

1. Tales z Miletu (624-546 p.n.e)
2. Heraklit z Efezu (540-480)
3. Paramenides z Elei (540-450)
4. Euklides z Megary ( (430-360)
5.Empedokles z Agrygentu (495 – 435)
6. Anaksagoras z Klazomen (500-428)
7. Demokryt z Abdery (460-371)
8. Pitagoras z Somos (572-497)

Solon z Aten – tyran (król bez potomstwa)
Periander z Koryntu
Kleobulos z Lindos – „Kieruj się zawsze ku dobremu’’
Chilon ze Sparty – „ poznaj samego siebie’’
Bijas z Prieny -
Pittakos z Mytileny
Anacharsis Scyta
Ferygides – Twórca mityczno-kosmologiczny
Epimenides z Krety

ad 1. „Pierwszy filozof’’, znany z przekładów tekstów późniejszych filozofów. Wywodził się z antycznej szlachty. Wiele odkryć – ustalenie daty przesilenia, określenie wielkości Słońca, mówił o nieśmiertelności duszy, przypisywany jest mu 365 dniowy kalendarz. Nie miał mistrza. Uczył się od kapłanów egipskich.
Trójnóg.
Arche – Boska Cząstka – dla niego, była to woda (daje życie, człowiek składa się z wody, suche umiera, woda daje podstawy do całej przyrody)
Był propagatorem hylo(d)zoizmu (jeden z wariantów animizmu).

ad 2. Pesymista, niechętny do ludzi. Wszystko jest w harmonii i wpływa na siebie w sposób dopełniający. Nie ma niczego stałego. Wszystko płynie.
Jedność przeciwieństw - nie ma bytu, jest tylko stawanie się.
Ogień – jest kwintesencją zmiany.
Logos – istnieje inteligentny projekt w świecie, według którego budowana jest rzeczywistość.
Wariabilizm – zmienność (której zasadą jest rozum)

ad 3. Odpowiedzialny za swoją szkołę. Mówił o dwóch drogach : prawda i mniemanie.
Byt jest ponieważ jest tym co jest, natomiast niebyt jako to co nie jest, nie jest.
Co możemy sobie wyobrazić, to jest lub może być. To czego nie możemy – nie może być stworzone i być. Byt jest stały.
Zmysły tylko nas zwodzą i przez nie, nie dotrzemy do tego, czym byt jest.
BYT JEST JEDEN I JEST NIEZMIENNY, wieczny, ciągły, nieruchomy, niepodzielny.
Łatwiej powiedzieć, czym coś jest a nie czym nie jest.
Kula jako forma idealna.

ad 4. Jeden z pierwszych uczniów Sokratesa. Jedno i dobro są tym samym. Jeżeli coś jest to jest dobre, jeżeli by nie było byłoby złe.
Antynomia (paradoks)
Sofizmat – zdanie, stwierdzenie gdzie występuje świadomy ukryty błąd logiczny, które jest wstępnie trudny do wykrycia.

ad 5. Filozof, lekarz, autor poematów. Człowiek wielkiego formatu. (wg. Legendy skoczył do Etny, żeby pokazać swoją wielkość). Został wygnany na Peloponez.
Widział Arche w żywiołach i relacjach.
miłość ---- nienawiść (logos) Podwaliny chemii.

ad 6. Żył w dobrowolnym ubóstwie. Cenił sobie dobra intelektualne. Rzeczywistość składa się z cząstek pierwotnych (potem nazwane przez Arystotelesa – homoiomerie). Ze zmieszania cząstek powstają rzeczy różne od siebie.
„ We wszystkim jest część wszystkiego ‘’ (podwaliny fizyki)
Niemożliwe jest żeby sama materia sobą poruszała,

ad 7. Teoria atomistyczna – pochodzi od jego mistrza Leucypa. Stworzył system. Bardzo płodny myśliciel. Miłe przyjazne usposobienie.
Śmiejący się filozof ^
atomy -/ próżnia
Hylemorfizm – zmienność w kształtach atomów.
Przyczyna --- skutek.
Nic nie dzieje się bez przyczyny. Wszystko co jest musi się z czegoś wywodzić.
W atomizmie nie było celowości. (po prostu jest)

ad 8.NIE NALEŻY DO KULTU PRZYRODY
Kult matematyki. Prowadził szkołę. Nie wiadomo, które z prac należą do niego.
BÓG JEST LICZBĄ.