MATERIAŁY DO WYPEŁNIEŃ TYMCZASOWYCH
Cement cynkowo-siarczany (fleczer)
proszek
tlenek cynku i bezwodny siarczan cynku
krystaliczny tymol, magnezja, sproszkowany mastyks, dekstryna
płyn
woda destylowana
guma arabska, alkohol, fenol, eugenol, boraks
twardnienie
30 sekund
właściwości
zalety
nieszkodliwy dla otaczających tkanek
izoluje przed działaniem bodźców chemicznych i termicznych
dobrze przylega do ścian ubytków
słabe działanie przeciwbakteryjne
twardnienie przy dostępie śliny
szczelność
wady
nietrwałość
kruchość
szybkie wypłukiwanie z ubytku
zastosowanie
zamykanie ubytku w trakcie leczenia próchnicy
kolory - etap i rodzaj leczenia
Cement tlenkowo-cynkowo-eugenolowy
tlenek cynku z eugenolem lub olejkiem goździkowym
trwalszy niż fleczer
twardnienie
30 min.
dobrze wiąże przy dostępie śliny
właściwości
szczelność
trwałość
eugenol - korzystnie na tkanki zmienione próchnicowo
zastosowanie
podkład w głębokich ubytkach - pokrycie pośrednie miazgi - pobudza odontoblasty do wytworzenia zębiny wtórnej
Gutaperka
żywica kauczukopodobna zmieszana z tlenkiem cynku
80% gutaperki + olejki eteryczne, barwniki, domieszka tlenku cynku i oczyszczona kreda
rozpuszczalna w chloroformie, eterze i benzynie
plastyczna w 50-60*C
zastosowanie
opatrunek w ubytkach drążących pod dziąsło - tolerowana przez otaczające tkanki
MATERIAŁY DO WYPEŁNIEŃ STAŁYCH
Cementy glass-jonomerowe
proszek
kwaśno-oddziałujące szkło wapniowo-glinowo-krzemowe
jony fluoru (do 20%)
płyn
wodny roztwór 40-50% kwasu poliakrylowego lub kopolimeru kwasu akrylowego z kwasem itakonowym, 5-10% kwas winowy
niekiedy woda z 5% kwasem winowy - wtedy kwas poliakrylowy w proszku
wiązanie
I faza
2-10 min.
powstają poliwęglany wapnia
bardzo podatny na resorpcję wody (zapobiegamy przez pokrycie lakiem eterowo-kopalowym lub żywicą wiążącą)
II faza
powstają poliwęglany glinu
ostateczne twardnienie
wrażliwy na nadmierne wysuszenie
twardnienie
4-5 minut
wykańczanie po 10-15 minutach lub na kolejnej wizycie
polerowanie z wazeliną
właściwości
zalety
wytrzymałość na zgniatanie
odporne na czynniki chemiczne jamy ustnej
przyczepność do tkanek twardych zęba
łańcuchy polianionowe wnikają do kryształów apatytów - ich grupy COOH wypierają grupy fosforanowe - połączenie chemiczne z hydroksyapatytem szkliwa i zębiny
połączenie z zębiną na zasadzie adhezji jonowej, interakcja dipolowa z grupami COOH kolagenu
bez wytrawiania
przyczepność do materiałów złożonych, amalgamatów i metali
szczelność, dobra styczność brzeżna
niewielka ekspansja termiczna
słaba rozpuszczalność po stwardnieniu
kontrast na zdjęciach rtg
uwalnianie fluoru (nawet 1-2 lata) z fluorku wapnia, strontu i trójfluorku glinu - fluoroapatyty, remineralizacja szkliwa, obniżona przyczepność płytki bakteryjnej (nie wpływa na jakość cementu) - działanie kariostatyczne
biokompatybilne (w głębokich ubytkach zastosowanie podkładu), mało toksyczne
światłoutwardzalne - mniej wrażliwe na wilgoć i bardziej przyczepne, w głębokich ubytkach - chemoutwardzalne
poprawa transparentności z czasem
neutralizacja kwasu mlekowego
wady
niewytrzymałość na rozciąganie
ubytek objętości ok. 10% po 3 latach
porowatość powierzchni
niedoskonałość barwy i brak przezierności
wrażliwość na wilgoć (10 minut → 24h)
podział
cementy lutujące i wyścielające - małe cząsteczki proszku
cementy do wypełniania ubytków, odbudowy zębiny, odbudowy kikutów pod korony
cementy estetyczne
cementy wzmocnione żywicą
cementy podkładowe szybko wiążące, do uszczelniania bruzd w zębach bocznych
cementy do wypełniania kanałów korzeniowych
zastosowanie
podkłady w płytkich ubytkach - linery, cienkie, szczelne, szybko twardniejące (także osadzanie koron, mostów, wkładów, nakładów, licówek, cementowanie sztyftów kanałowo-koronowych)
mocne i grubsze podkłady pod wszystkie wypełnienia - odbudowa zębiny (ograniczenie masy amalgamatu lub kompozytu w wypełnieniu)
ubytki klasy III, V w zębach stałych
ubytki w zębach mlecznych - wszystkie klasy
metoda kanapkowa z amalgamatem lub kompozytem
odbudowa kikutów pod korony
odbudowa ubytkó pochodzenia niepróchnicowego, niedorozwoju szkliwa, ubytków klinowych, nadżerek nietypowych
uszczelnianie bruzd i szczelin, wypełnienie po poszerzeniu - zapobieganie próchnicy
wypełnianie kanałów korzeniowych
Cermety
połączenie ceramiki z metalem - modyfikacja cementu glass-jonomerowego
proszek szklany + metal - srebro lub złoto
właściwości
bardziej odporne na ścieranie i zgniatanie
mniej wrażliwe na wilgoć niż g-j
zastosowanie
ubytki w zębach mlecznych
odbudowa kikutów pod korony
mocne podkłady w zębach bocznych stałych
wypełnianie części stycznej w metodzie tunelowej - oszczędza krawędź żująco-styczną, zmniejsza wytrzymałość tylko o 8%
ubytki klasy II, V pod kompozyty - metoda kanapkowa