Data: 18 III 2002	Temat: Mikroskopowe badania odlewniczych stopów żelaza	Ocena:
Rok: II WMiIM		Zespół: 2

WSTĘP

Żeliwa są stopami odlewniczymi na osnowie żelaza o zawartości węgla w granicach 2-3,8%, szeroko stosowanymi w budowie maszyn. Żeliwa oprócz węgla zawierają zawsze dodatki krzemu i manganu, oraz więcej niż stale siarki i fosforu. Żeliwa to surówki przetopione z dodatkiem złomu stalowego, czyli zawierają więcej zanieczyszczeń niż surówki.

Podział żeliw:

Żeliwa szare (własności), w których węgiel występuje w postaci grafitu

-Żeliwa szare dzielimy na:

1. sferoidalne

2. ciągliwe

3. modyfikowane

4. stopowe

-Żeliwa białe, w których węgiel jest związany w cementycie

-Żeliwa stopowe, do których dodawane są dodatki stopowe występujące oprócz domieszek.

Metody otrzymywania żeliw:

- Amerykańska:

Wyżarzanie odlewów w atmosferze o obojętnej. Następuje jedynie zmiana postaci występowania węgla. Uzyskujemy żeliwo ciągliwe czarne

- Europejska

Wyżarzanie odlewów w atmosferze o utleniającej. Następuje wydyfundowanie węgla do atmosfery. Uzyskujemy żeliwo ciągliwe białe.

Surówka - stal zawierająca ponad 2,11 % węgla

Podział ze względu na skład i stukture:

-pod eutektyczne <4,3% węgla (perlit + ledeburyt + cementyt wtórny)

-nad eutektyczne >4,3% węgla (ledeburyt przemieniony + cementyt pierwotny)

-eutektyczne =4,3 % węgla (struktura ledeburyczna)

Podział ze względu na postać węgla:

-białe węgiel w postaci cementytu

-szare węgiel występuje w postaci grafitu

Najczęściej występują w postaci pośredniej (częściowo cementyt częściowo grafit).

Podział ze względu na ilość węgla związanego:

• ferrytyczne (węgiel w postaci grafitu)

• ferrytyczno -perlityczne (poniżej 0,77% węgla w postaci cementytu)

• perlityczne (0,77% węgla w postaci cementytu)

• nad perlityczne (tzw. pstre ponad 0,77% węgla w postaci cementytu)

Cel ćwiczenia:

Zapoznanie się z budową mikroskopową żeliw i surówek Struktura wybranych rodzajów żeliw i surówek. Wpływ czynników zewnętrznych na powstawanie obserwowanych struktur. Czynniki wpływające na tworzenie się grafitu i jego sferoidyzację w omawianych przykładach. Opis struktury Widmanstattena.