Data: 18 III 2002 |
Temat: Mikroskopowe badania odlewniczych stopów żelaza |
Ocena: |
Rok: II WMiIM |
|
Zespół: 2 |
WSTĘP
Żeliwa są stopami odlewniczymi na osnowie żelaza o zawartości węgla w granicach 2-3,8%, szeroko stosowanymi w budowie maszyn. Żeliwa oprócz węgla zawierają zawsze dodatki krzemu i manganu, oraz więcej niż stale siarki i fosforu. Żeliwa to surówki przetopione z dodatkiem złomu stalowego, czyli zawierają więcej zanieczyszczeń niż surówki.
Podział żeliw:
Żeliwa szare (własności), w których węgiel występuje w postaci grafitu
-Żeliwa szare dzielimy na:
sferoidalne
ciągliwe
modyfikowane
stopowe
-Żeliwa białe, w których węgiel jest związany w cementycie
-Żeliwa stopowe, do których dodawane są dodatki stopowe występujące oprócz domieszek.
Metody otrzymywania żeliw:
- Amerykańska:
Wyżarzanie odlewów w atmosferze o obojętnej. Następuje jedynie zmiana postaci występowania węgla. Uzyskujemy żeliwo ciągliwe czarne
- Europejska
Wyżarzanie odlewów w atmosferze o utleniającej. Następuje wydyfundowanie węgla do atmosfery. Uzyskujemy żeliwo ciągliwe białe.
Surówka - stal zawierająca ponad 2,11 % węgla
Podział ze względu na skład i stukture:
-pod eutektyczne <4,3% węgla (perlit + ledeburyt + cementyt wtórny)
-nad eutektyczne >4,3% węgla (ledeburyt przemieniony + cementyt pierwotny)
-eutektyczne =4,3 % węgla (struktura ledeburyczna)
Podział ze względu na postać węgla:
-białe węgiel w postaci cementytu
-szare węgiel występuje w postaci grafitu
Najczęściej występują w postaci pośredniej (częściowo cementyt częściowo grafit).
Podział ze względu na ilość węgla związanego:
ferrytyczne (węgiel w postaci grafitu)
ferrytyczno -perlityczne (poniżej 0,77% węgla w postaci cementytu)
perlityczne (0,77% węgla w postaci cementytu)
nad perlityczne (tzw. pstre ponad 0,77% węgla w postaci cementytu)
Cel ćwiczenia:
Zapoznanie się z budową mikroskopową żeliw i surówek Struktura wybranych rodzajów żeliw i surówek. Wpływ czynników zewnętrznych na powstawanie obserwowanych struktur. Czynniki wpływające na tworzenie się grafitu i jego sferoidyzację w omawianych przykładach. Opis struktury Widmanstattena.