INWENTARZ STANU I CECHY LĘKU STAI
(State-Trait Anxiety Inventory)

Założenia teoretyczne

Budowa STAI opiera się na rozróżnieniu między lękiem rozumianym jako przejściowy i uwarunkowany sytuacyjnie stan jednostki a lękiem rozumianym jako względnie stała cecha osobowości.

Lęk-stan (L-stan)

„charakteryzuje się subiektywnymi, świadomie postrzeganymi uczuciami obawy i napięcia, którym towarzyszy związana z nimi aktywacja lub pobudzenie AUN”.

Charakterystyczną cechą L-stanu jest jego duża zmienność pod wpływem oddziaływania różnego rodzaju czynników zagrażających.

Lęk-cecha (L-cecha)

motyw lub nabyta dyspozycja behawioralna, która czyni jednostkę podatną na postrzeganie szerokiego zakresu obiektywnie niegroźnych sytuacji jako zagrażających i reagowanie na nie stanami lęku, nieproporcjonalnie silnymi w stosunku do wielkości obiektywnego niebezpieczeństwa.

Wyuczony charakter lęku:

wczesny okres dzieciństwa,

relacje między dzieckiem a rodzicami,

sytuacje karania.

Założenia teoretyczne związek między L-cechą a L-stanem

Bez względu na rodzaj sytuacji z wyższym poziomem L-cechy wiąże się wyższy poziom L-stanu.

Związek między poziomem L-cechy a wielkością reakcji na zagrożenie (L-stanu) zależy w pewnej mierze od charakteru zagrożenia.

Związek ten jest bardzo wyraźny w sytuacjach, w których występuje zagrożenie ego, natomiast słabszy w sytuacjach zagrożenia fizycznego

Właściwości kwestionariusza

STAI to kwestionariusz złożony z dwóch skal:

• Skala X-1 - służy do badania lęku-stanu (20 pytań)

• Skala X-2 - służy do badania lęku-cechy (20 pytań)

Badania indywidualne lub grupowe.

Brak limitu czasowego

Zadaniem osoby badanej jest wskazanie w jakim stopniu każde ze stwierdzeń odnosi się do niej, przez wybranie jednej z czterech podanych odpowiedzi:

• w skali X-1: (1) zdecydowanie nie, (2)raczej nie, (3)raczej tak, (4)zdecydowanie tak

• w skali X-2: (1)prawie nigdy, (2)czasem, (3)często, (4)prawie zawsze

Jeżeli w badaniu stosuje się obie skale inwentarza, zaleca się podawanie jako pierwszej skali X-1

X-1 zawiera 10 pozycji sformułowanych wprost i 10 sformułowanych nie wprost.

X-2 zawiera 13 pozycji sformułowanych wprost i 7 sformułowanych nie wprost.

Obliczanie wyników

Wynik oblicza się przez zsumowanie wartości liczbowych zaznaczonych przez osobę badaną w pozycjach sformułowanych wprost.

W pozycjach sformułowanych nie wprost należy dokonać inwersji i zsumować punkty uzyskane według zasady: 1=4,2=3,3=2, 4=1

Analiza wyników

WS należy odnieść do norm stenowych lub centylowych.

Przy diagnozie indywidualnej należy określić przedział ufności, w jakim znajduje się prawdziwy wynik osoby badanej

Zastosowania

Badanie młodzieży i dorosłych bez względu na poziom wykształcenia.

Badania przesiewowe, diagnozy indywidualne, badania naukowe.

Poradnictwo zawodowe i selekcja zawodowa