Jerzy Mellibruda
FORMY I CELE POMOCY PSYCHOLOGICZNE - ZDROWIE PSYCHICZNE I ZDROWA OSOBOWOŚĆ
Wykład dla III roku studentów SWPS
PODSTAWY POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ
Źródła , formy i cele pomocy psychologicznej
a) Pomoc psychologiczna jako specyficzna forma kontaktów
międzyludzkich
b) Pomoc psychologiczna jako forma wpływu interpersonalnego
c) Nieprofesjonalna pomoc psychologiczna
d) Profesjonalna pomoc psychologiczna
· Poradnictwo psychologiczne
· Interwencje kryzysowe
· Psychoterapia
· Psychoedukacja
· Konsultacje psychologiczne
e) Zmiana osobista jako cel pomagania
Różne perspektywy określania celów pomocy psychologicznej
a)usuwanie objawów i zaburzeń
b)zwiększanie kompetencji i zdolności zaradczych
c) zmiana wybranych zjawisk i procesów ważnych dla zdrowia psychicznego
d)rozwijanie i kształtowanie zdrowej osobowości
Typowe zaburzenia i deficyty zdrowia psychicznego
a) autodestrukcja i deprecjonowanie siebie
b) cierpienie, wewnętrzne konflikty, brak energii i pozytywnej motywacji
c) negatywna lub cyniczna wizja życia,
d) niezdolność do kierowania postępowaniem, chaos i destrukcyjność w kontaktach z innymi
e) irracjonalność i nieadekwatność procesów spostrzegania i myślenia
f) bezradność i załamanie morale
ZDROWA OSOBOWOŚĆ JAKO DOJRZAŁOŚĆ
Perspektywa psychodynamiczna
PRZEJŚCIE OD ZALEŻNOŚCI DO NIEZALEŻNOŚCI.
PRODUKTYWNOSĆ JAKO PRZECIWIEŃSTWO REECEPTYWNOŚCI
POZBYCIE SIĘ POCZUCIA NIŻSZOŚCI, EGOTYZMU I POSTAW RYWLIZACYJNYCH
UWTORZENIE SIĘ IDEAŁÓW OSOBISTYCH I SUMIENIA
ZDOLNOŚĆ DO INTERESOWANIA SIĘ INNYMI LUDŹMI I SPRAWAMI INNYMI NIŻ WŁASNE
POZBYCIE SIĘ WROGOŚCI
POCZUCIE REALIZMU
PLASTYCZNOŚĆ I ZDOLNOŚĆ DO ADAPTACJI
ZDROWA OSOBOWOŚĆ JAKO MĄDROŚĆ
wg Gordona Allporta
1. AKTYWNE UCZESTNICTWO W DZIAŁALNOŚCI LUDZKIEJ I ZAINTERESOWANIE INNYMI SFERAMI ŻYCIA NIŻ TYLKO SATYSFAKCJA ZMYSŁOWA I MATERIALNE POSIADANIE
2. ZDOLNOŚĆ DO CIEPŁYCH RFELACJI Z INNYMI
3. SAMOAKCEPTACJI I BEZPIECZEŃSTWO EMOCJONALNE
4. REALISTYCZNA PERCEPCJA I UMIEJĘTNOŚĆ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW
5. OBIEKTYWIZACJA SIEBIE
6. INTEGRUJĄCA FILOZOFIA ŻYCIOWA
ZDROWA OSOBOWOŚĆ JAKO SAMOREALIZACJA
wg Abrahama Maslowa
ADEKWATNA PERCEPCJA RZECZYWISTOŚCI I BARDZIEJ NIŻ ZADAWALAJĄCE ZWIĄZKI ZE ŚWIATEM
WYSOKI STOPIEŃ AKCEPTACJI SAMEGO SIEBIE, INNYCH LUDZI I KOSTRUKTYWNYCH WŁŚCIWOŚCI LUDZKIEJ NATURY
SPONTANICZNOŚĆ MYŚLENIA, PRZEŻYWANIA I POSTĘPOWANIA
WIĘKSZA KONCENTRACJA NA SPRAWACH ZEWNĘTRZNYCH NIŻ NA SAMYM SOBIE
POTRZEBA INTYMNEGO KONTAKTU Z SAMYM SOBĄ, UMIEJĘTNOŚĆ CIESZENIA SIĘ SAMOTNOŚCIĄ
WYSOKI STOPIEŃ AUTONOMII I WZGLĘDNA NIEZALEŻNOŚĆ WOBEC ŚRODOWISKA I KULTURY
ZDOLNOŚĆ DO CIESZENIA SIĘ PODSTAWOWYMI DOBRAMI ŻYCIA
ZDOLNOŚĆ DO PRZEZYWANIA POCZUCIA UNIESIENIA I WZNIOSŁOŚCI
BLISKIE I GŁĘBOKI ZWIĄZKI Z KILKOMA PRZYJACIÓŁMI LUB UKOCHANĄ OSOBĄ
10. TWÓRCZOŚĆ I NASTAWIENIE NA INNOWACJE W WYBRANYCH DZIDZINACH ŻYCIA
11. WRAŻLIWOSĆ NA PROBLEMY MORALNE
12. POCZUCIE HUMORU BEZ WROGOŚCI I ZJADLIWOŚCI
13. DEMOKRATYCZNA STRUKTURA CHRAKTERU
14. AUTENTYCZNE ZAINTERESOWANIE SPOŁECZNE
15. GŁĘBOKA I AUTENTYCZNA SKŁONNOŚĆ DO CZYNIENIA DOBRA I REALIZOWANIA WARTOŚCI ISTNIENIA
16. ZDOLNOŚĆ DO WYKRACZANIA POZA DYCHOTOMIE I PRZECIWIEŃSTAWA
ZDROWA OSOBOWOŚĆ JAKO W PEŁNI FNKCJONUJĄCA OSOBA
wg Carla Rogersa
OTWARTOSĆ NA WSZYSTKIE SWOJE DOŚWIADCZENIA
UPORZĄDKOWANIE POZNAWCZE (USYMBOLIZOWANIE) CAŁOŚCI OSOBISTYCH DOŚWIADCZEŃ WŁĄCZA JE DO OSOBISTEGO SYSTEMU ORIENTACJI
BEZ POTRZEBY ZNIKSZTAŁCANIA SPOSTRZEŻEŃ I PRZEŻYĆ ZWIĘKSZA SIĘ ADEKWATNOŚĆ OPRACOWANIA POZNAWCZEGO OSOBISTYCH DOŚWIADCZEŃ
OBRAZ WŁĄSNEJ OSOBY JEST SPÓJNY Z DOŚWIADCZENIAMI
OBRAZ WŁASNEJ OSOBY MA PŁYNNĄ STRUKTURĘ I MOŻE ASYMILOWAĆ KAŻDE NOWE DOŚWIADCZENIE, CO JEST PODSTAWĄ ZDOLNOŚCI DO UCZENIA SIĘ W OPARCIU O OSOBISTE DOŚWIADCZENIA
ROZWIJA SIĘ WEWNĘTRZNE ŹRÓDŁO OCENIANIA
DOSTRZEGANIE UNIKALNOSCI NOWYCH SYTUACJI I ZDOLNOŚĆ DO POSTĘPOWANIA ZGODNIE Z TENDENCJĄ DO SAMOREALIZACJI
ZACHOWANIE JEST KIEROWANE PRZEZ WYMOGI WŁASNEGO PROCESU WARTOŚCIOWANIA - WYNIKA Z TAKICH CZYNNIKOÓW, KTÓRE ZOSTAŁY DOŚWIADCZONE JAKO WŁASNE I ZAAKCEPTOWANE
ZDROWA OSOBOWOŚĆ JAKO UGRUNTOWANIE W TERAŹNIEJSZOŚCI
wg Fredericka Perlsa
SOLIDNE UGRUNTOWANIE W AKTUALNYM MOMENCIE WŁASNEJ EGZYSTENCJI
PEŁNA ŚWIADOMOŚĆ TEGO KIM I CZYM SIĘ JEST -UNIKANIE PRÓB BYCIA KIMS INNYM NIŻ SIĘ JEST
ZDOLNOŚĆ DO WYRAŻANIA SWYCH IMPULSÓW I PRAGNIEŃ W SPOSÓ OTWARTY, BEZ OGRANICZEŃ I POCZUCIA WINY
ZDOLNOŚĆ DO PODEJMOWANIA ODPOWIEDZIALNOSCI ZA SWOJE ŻYCIE
NIE SIĘGANIE PO ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA INNYCH LUDZI
ŻYCIE W GŁĘBOKIM I AUTENTYCZNYM KONTAKCIE Z SAMYM SOBĄ
ZDOLNOŚĆ DO UWALNIANIA SIĘ OD ZEWNĘTRZNEGO STEROWANIA WŁASNYM ŻYCIEM
ZDOLNOŚĆ DO FREALISTYCZNEGO I ELASTYCZNEGO ODPOWIADANIA NA ZEWNĘTRZNE SYGNAŁY I SYTUACJE
BRAK SZTYWNYCH I ZAWĘŻONYCH GRANIC EGO
OPARCIE W SAMYM SOBIE I NIE MANIPULOWANIE INNYMI DLA UZYSKANIA TEGO CO MOŻNA ZNALEŻĆ W SAMYM SOBIE
WOLNOŚĆ OD UPORCZYWEJ POGONI ZA SZCZĘŚCIEM JAKO CELEM ŻYCIA
Wymiary zdrowia psychicznego
a) konstruktywny stosunek do siebie
b) zadawalający stan wewnętrznej integracji i energii
c) zdolność do urzeczywistniania pozytywnych możliwości i wartości osobistych
d) zdolność do osiągania autonomii i do konstruktywnych kontaktów z otoczeniem społecznym
e) adekwatność w spostrzeganiu rzeczywistości
f) zdolność do radzenia sobie z typowymi wymogami i stresem życia
Literatura
1.Barbara F.Okun
SKUTECZNA POMOC PSYCHOLOGICZNA. IPZ.Warszawa 2002
2. Marianne Schneider Correy, Gerald Corey; GRUPY - METODY GRUPOWEJ POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ.
IPZ.Warszawa 2002
3.Gerard Egan. KOMPETENTNE POMAGANIE. W-WA 2002. Zysk i s-ka
1