Wady serca

Zwężenie zastawki aortalnej

Zwężenie zastawki aortalnej

• zmniejszenie powierzchni ujścia aorty utrudniające wypływ krwi z lewej komory do aorty

• Wada ta może być:

• nabyta

• związana z procesem zwyrodnieniowym zastawki

• wywołana chorobą reumatyczną

• wrodzona

Patofizjologia

• ograniczenie przepływu krwi przez zastawkę aortalną w okresie skurczu komory prowadzi to do zwiększenia ciśnienia w lewej komorze

• w związku z wysokim ciśnieniem skurczowym w lewej komorze dochodzi do przerostu lewej komory

• przerost lewej komory prowadzi do zmniejszenia podatności ścian lewej komory i wywołuje wzrost ciśnienia rozkurczowego w lewej komorze, co prowadzi do przerostu lewego przedsionka

Przebieg naturalny

• Wada rozwija się stopniowo przez wiele lat

• Nasilające się zwężenie zastawki prowadzi do wzrostu ciśnienia skurczowego w lewej komorze, w efekcie czego dochodzi do przerostu mięśnia sercowego

Objawy podmiotowe

• ból dławicowy

• kołatania serca

• zasłabnięcia i omdlenia

• zawroty głowy

• przy większym zwężeniu zastawki duszność wysiłkowa i spoczynkowa

Objawy przedmiotowe

• uderzenie koniuszkowe unoszące, rozlane, przesunięte w dół i w lewo

• szmer skurczowy

• tętno małe leniwe

Powikłania

• zatory obwodowe, w tym udary mózgu

• infekcyjne zapalenie wsierdzia

• krwawienia z przewodu pokarmowego wskutek niszczenia multimerów czynnika von Willebranda

• nagły zgon najczęściej u chorych z zaawansowaną wadą

Wady serca

Niedomykalność zastawki aortalnej

Niedomykalność zastawki aortalnej

• wada serca polegająca na wstecznym przepływie krwi z aorty do lewej komory, spowodowana nieprawidłowym zamknięciem płatków zastawki aortalnej

Przyczyny

• nieprawidłowości płatków zastawki

• wrodzone - np. zastawka dwupłatkowa

• infekcyjne zapalenie wsierdzia

• układowe choroby tkanki łącznej - choroba reumatyczna, RZS, ZZSK

• poszerzenie pierścienia aorty

• rozwarstwienie aorty wstępującej

• kiła

• zespół Marfana

Patofizjologia

• w fazie rozkurczu serca krew cofa się z aorty do lewej komory przez niedomykającą się zastawkę aorty

• lewa komora nadmiernie wypełnia się krwią - w fazie skurczu objętość wyrzutowa jest zwiększona

• z czasem dochodzi do przerostu i przeciążenia lewej komory

Objawy podmiotowe

• przewlekła niedomykalność zastawki aortalnej - zwykle przez wiele lat brak objawów podmiotowych, najczęściej zgłaszanym objawem jest uczucie zmęczenia

• ostra niedomykalność aortalna - tachykardia i narastająca duszność

Objawy przedmiotowe

• znaczna amplituda ciśnienia krwi

• tętno wysokie i chybkie

• zmiany osłuchowe

Przebieg naturalny

• Przebieg ostrej niedomykalności zastawki aortalnej zależny od choroby podstawowej

• Niedomykalność aortalna przewlekła zwykle przez kilkanaście lat przebiega bezobjawowo

Powikłania

• niewydolność serca

• nagły zgon sercowy

Wady serca

Zwężenie zastawki mitralnej

Zwężenie zastawki mitralnej

• wada serca polegająca na zmniejszeniu powierzchni ujścia mitralnego, co utrudnia napływ krwi z lewego przedsionka do lewej komory

• synonimy: zwężenie ujścia żylnego lewego, zwężenie ujścia mitralnego

Przyczyny

• gorączka reumatyczna

• infekcyjne zapalenie wsierdzia

• zwapnienia pierścienia mitralnego

• układowe choroby tkanki łącznej

• u dorosłych wrodzone postacie zwężenia są rzadkością

Patofizjologia

• z powodu zwężenia zastawki dwudzielnej utrudnione jest napełnianie lewej komory serca

• dochodzi do wzrostu ciśnienia w lewym przedsionku, rozciągnięcia jego ścian i przerostu przedsionka oraz do zastoju w krążeniu płucnym

• z czasem dochodzi do przerostu prawej komory serca

Patofizjologia

zwężenie zastawki dwudzielnej obciążenie ciśnieniowe lewego przedsionka zastój w naczyniach płucnych/nadciśnienie płucne obciążenie ciśnieniowe prawej komory przerost prawego serca niedomykalność zastawki trójdzielnej zastój w krążeniu systemowym

Objawy podmiotowe

• ograniczenie tolerancji wysiłku

• łatwe męczenie się

• duszność wysiłkowa

• kaszel z odksztuszaniem pienistej, podbarwionej krwią wydzieliny

• nawracające zakażenia układu oddechowego

• kołatania serca, ból w okolicy przedsercowej

Przebieg naturalny

• wada narasta stopniowo

• pojawiają się nadkomorowe zaburzenia rytmu, zwłaszcza migotanie przedsionków - zwiększona tendencja do incydentów zakrzepowo-zatorowych

Wady serca

Niedomykalność zastawki mitralnej

Niedomykalność zastawki mitralnej

• wada serca polegająca na wstecznym przepływie krwi z lewej komory do lewego przedsionka, spowodowanym nieprawidłowym zamknięciem płatków zastawki mitralnej

Przyczyny niedomykalności mitralnej

• choroby zapalne (choroba reumatyczna; SLE)

• zmiany zwyrodnieniowe aparatu zastawkowego

• zapalenie wsierdzia

• choroby mięśnia sercowego (choroba niedokrwienna mięśnia sercowego, kardiomiopatie: przerostowa i rozstrzeniowa)

• wrodzone

Patofizjologia

niemożność zamknięcia zastawki skurczowa fala zwrotna do lewego przedsionka przeciążenie objętościowe lewego przedsionka i lewej komory

rozstrzeń lewego przedsionka oraz przerost lewej komory

Patofizjologia - niedomykalność przewlekła

• lewy przedsionek wykształca mechanizmy kompensacyjne - ulega powiększeniu oraz wzrasta podatność jego ścian - może wówczas przyjąć większą falę zwrotną bez nadmiernego wzrost ciśnienia

• prowadzi to jednak do zmniejszenia rzutu serca - lewy przedsionek jako zbiornik niskociśnieniowy w porównaniu do aort staje się preferowanym kierunkiem tłoczenia krwi przez komorę

Patofizjologia - niedomykalność mitralna ostra

podatność lewego przedsionka jest prawidłowa, dlatego przedsionek nie przystosowuje się łatwo do dużej objętości fali zwrotnej - prowadzi to do wzrostu ciśnienia w przedsionku, który przenosi się do żył i naczyń włosowatych płuc prowadząc do zastoju i obrzęku

Objawy podmiotowe

• łagodnej i umiarkowanej przewlekłej niedomykalności mitralnej nie towarzyszą zwykle objawy kliniczne

• w bardziej zaawansowanej wadzie występuje uczucie zmęczenia duszność, kołatania serca

• u chorych z ciężką niedomykalnością objawy niewydolności prawokomorowej

• ostra niedomykalność powoduje gwałtowne objawy - duszność, spadek RR aż do wstrząsu kardiogennego

Przebieg naturalny

• ostra niedomykalność mitralna ma przebieg gwałtowny i w przypadkach nieleczonych operacyjnie prowadzi zwykle do zgonu

• niedomyklność przewlekła przez kilkanaście lat przebiega bezobjawowo

Powikłania

• migotanie przedsionków

• niewydolność serca i obrzęk płuc

• nadciśnienie płucne

• nagły zgon sercowy

1

Wady serca