Wydział IMiIP	Imię i nazwisko Konrad Rugała	Rok II	Grupa 13	Nr ćwiczenia 2
Temat: Badania mikroskopowe stali stopowych	Data wykonania 16.04.2013	Data oddania 23.04.2013
	Ocena:

1. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z różnymi rodzajami stali stopowych. Ważnym elementem jest zapoznanie z podziałem stali stopowych ze względu na strukturę oraz zastosowanie. Dodatkowo omówione zostały właściwości fizyczne różnych rodzajów stali stopowych.

1. Przebieg ćwiczenia

Ćwiczenie polegało na dokonaniu obserwacji mikroskopowych zgładów metalograficznych wybranych próbek stali stopowych. Uczestnicy ćwiczenia zostali podzieleni na 2 grupy. Każda grupa otrzymała kserokopię trzech zdjęć zgładów metalograficznych stali stopowych. Przy użyciu mikroskopów metalograficznych należało odnaleźć zgłady, których zdjęcia się otrzymało. Przy pomocy materiałów udostępnionych przez osobę prowadzącą ćwiczenia należało określić jaki to typ stopu oraz określić konkretne fazy.

1. Opracowanie wyników

Widoczny powyżej stop jest to stal szybkotnąca HS 18-0-1. Składa się w 18% z wolframu oraz w 1% z wanadu. Zawartość węgla w tym stopie to około 1.2%. Fazy w tym stopie to żelazo (1), cementyt (2), oraz węgliki wolframu i wanadu (3).

Stop ten to również stal szybkotnąca HS 18-0-1.

Powyższy stop to stal Hadfielda o oznaczeniu X110Mn12 co Oznacza, że w tym stopie znajduje się około 1.1% węgla i około 12 % manganu. Na zdjęciu elementy najciemniejsze to cementyt. Element najjaśniejszy to stal austenityczna a faza o kolorze pośrednim zawiera mangan.

1. Wnioski

Stal szybkotnąca – jest to stop stali z następującymi pierwiastkami:

• węgiel 0,75-1,4%,

• wolfram do 18%

• molibden do 10%

• wanad do 4%

• chrom do 4% (odpowiada za własności antykorozyjne stali)

• kobalt do 10%

Oznaczamy ją w HS1-2-3-4 gdzie 1 – zawartość wolframu, 2 – zawartość molibdenu, 3 – zawartość wanadu oraz 4 – zawartość kobaltu. Stal ta jest używana w narzędziach do obróbki z dużymi prędkościami stąd jej nazwa (z ang. High Speed Stell). Używana jest do produkcji wierteł, frezów czy noży tokarskich. Wymaga się od niej dużej twardości, odporności na ścieranie oraz zdolności do pracy w dużych temperaturach. Uzyskuje się to dzięki domieszkom wyżej wymienionych pierwiastków, które podczas odpuszczania tworzą węgliki zwiększając znacząco twardość stopu.

Stal Hadfielda – stal ta składa się w 1.1 – 1.3% węgla oraz w 12 – 13% manganu. Jest ona odporna na ścieranie. Podczas pracy ulega ona umocnieniu gdyż zachodzą w niej reakcje twiningu (tworzenia mikrobliźniaków). Oznaczamy ją X110Mn12 gdzie pierwszą cyfrą jest procent masy węgla pomnożony przez 100 i zaokrąglony do liczby naturalnej a druga cyfra określa ilość manganu w tym stopie. Stal ta ma zastosowanie w łyżkach koparek, rozjazdach kolejowych czy w gąsienicach maszyn rolniczych i budowlanych.