Rośliny ozdobne semestr III

Rozkład materiału

-byliny ;wodne, skalne, cebulowe, bulwiaste itp.

- zasady prowadzenia szkółki roślin ozdobnych

Rozmnażanie i sadzenie drzew i krzewów.

Zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne w szkółce.

Ekspedycja materiału szkółkarskiego.

- drzewa i krzewy iglaste

Razem 39 godzin (32+ 7)

Zaliczenie

- 4 oceny

1) z projektu rabaty ( oddajemy 15 grudnia)

2) z zielnika ( oddajemy 5-6 stycznia)

3) z testu cz 1 ( byliny ,szkółka roślin ozdobnych, zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne w szkółce, ekspedycja materiału szkółkarskiego ( piszemy 15 grudnia ,poprawa 19 stycznia)

4) z testu cz 2 . ( rozmnażanie i sadzenie drzew i krzewów , drzewa i krzewy iglaste, piszemy 19-20 stycznia ,poprawa 03-02)

Literatura

- rośliny ozdobne w architekturze krajobrazu cz,3 – Piotr Latocha

- kwiaciarstwo – B .Chlebowski, K. Mynett

- Uprawa roślin ozdobnych Chmiel

- wszystkie magazyny Kwietnik, Działkowiec, Mój piękny ogród itp.

- strony internetowe np. Związku szkółkarzy Polskich

Wiadomości ogólne o bylinach

Byliny – są to rośliny zielne wieloletnie , które corocznie kwitną , większość z nich wydaje nasiona, wszystkie przechodzą okres spoczynku, przy tym najczęściej w stanie spoczynku, przy tym najczęściej w stanie bezlistnym ( większość bylin traci liście w okresie spoczynku części nadziemne)

Podział bylin

Zimujące w gruncie	Zimujące w pomieszczeniach
- Części nadziemne u wielu z nich zamierają na zimę - wiosną wyrastają nowe z części podziemnych - z korzeni, kłączy, bulw lub cebul	- organy przetrwalnikowe ( bulwy , kłącza itp.) wykopuje się w końcu IX lub X - przechowuje się w pomieszczeniach zabezpieczonych od mrozu

Części nadziemne u niektórych bylin są zimnozielone ( np. fiołków , rojników),

- u części jednak części nadziemne jesienią zasychają , pojawiając się znowu wiosną ( np. . u Piwoni).

- u niektórych bylin kwitnących wiosną lub wczesnym latem, liście pojawiają się już jesienią i zimują , znosząc przeciętne zimowe spadki temperatur ( np.. lilia biała, szafirek).

Bylin jest coraz więcej gdyż dzięki pracom hodowlanym licznych ogrodników powstają coraz to nowsze , wspanialsze odmiany ogrodowe.

Zgodnie z systematyka botaniczną byliny należą do różnych klas i rodzin, stanowią w obrębie rodziny różne rodzaje i gatunki, pochodzą z różnych części świata, toteż w zaspokajaniu ich wymagań, w sposobie ich upraw występują znaczne różnice.

Przykłady stosowania bylin.

Byliny wodne i wilgociolubne.

Znaczne zróżnicowanie siedlisk w oczku wodnym i jego otoczeniu pozwala na uprawę na niewielkiej powierzchni roślin o bardzo różnorodnych wymaganiach.

Uwzględnienie strefowości roślinności jest podstawowym warunkiem powodzenia w uprawie wielu roślin. Wyróżnia się następujące grupy roślin;

Rośliny wilgociolubne

Dobrze rosną w wilgotnej lub bagnistej ziemi, można więc uprawiać je w pobliżu oczka lub strumienia.

Chcąc generalnie preferują one wilgotne podłoże, niektóre z nich znoszą okresową suszę inne lubią nieprzesychającą ziemię lub wręcz warunki bagienne.

Rośliny bagienne

- rosną w podmokłym gruncie lub w wodzie o głębokości do 15-30 cm , czyli w strefie błotnistej, a nawet płytkiej wody.

- są one przystosowane do zmieniającego się stale poziomu lustra wody, krótkotrwałych okresów suszy i zalewów.

- grupę roślin bagiennych traktuje się bardzo szeroko. W naturze obejmuje ona rośliny szuwarów właściwych , szuwarów turzycowych i rośliny torfowiskowe.

Rośliny wodne wolnopływające

- są to rośliny swobodnie pływające na powierzchni wody lub w toni wodnej.

- w oczku rośliny te utrzymują się na powierzchni wody zarówno w strefie płytkiej wody jak i w miejscach o większej głębokości

- na zimę rośliny obumierają i przeżywają w postaci pąków śpiących , spoczywających w mule dennym.

Rośliny wodne zakorzenione w podłożu

Rośliny o liściach wynurzonych lub pływających jest bogata i zróżnicowana pod względem morfologicznym grupa roślin. Najpopularniejszym przedstawicielem jest

grzebień (Nymphaea)

Rośliny o liściach zanurzonych

- ich liście są całkowicie lub prawie całkowicie zanurzone w toni wodnej.

Rośliny te odgrywają ważną rolę w zbiorniku wodnym, bowiem usuwają nadmiar związków odżywczych oraz wyrównują niedobór tlenu.

Tatarak zwyczajny – Acorus calamus „Variegatus

Wysokość 60-120 cm

Opis ; z płożącego kłącza wyrastają długie, równowąskie, czerwono zabarwione u nasady liście. Kwiaty zebrane w walcowatą wygięta kolbę

Kwitnienie V – VI

Rozstawa; 20-30 cm

Wymagania; roślina mało wymagająca, ekspansywna.

Do sadzenia w szczelnych pojemnikach na głębokości 20-50cm.

Tatarak traw iasty - Acorus gramineus

Begonia sercowata ( Bergenia cordifolia)

Wysokość 30- 40 cm

Opis; liście grube błyszczące, okrągłe lub sercowate, częściowo zimozielone. Kwiaty dzwonkowate, różowe, osadzone na wydłużonych pędach, tworzące prawie kuliste kwiatostany.

Kwitnienie IV – VI

Rozstawa 30* 50 cm

Wymagania ; niewielkie rośnie na każdym rodzaju gleby na stanowiskach wilgotnych.

Na stanowiskach cienistych rośnie obficiej, a na słonecznych obficiej kwitnie.

Knieć błotna

Wysokość 10-30cm

Opis łodygi nagie płożące liście karbowane lub ząbkowane, sercolistne. Kwiaty wielkości ok. 4cm lśniące złotożółte, z zewnątrz zielonkawożółte.

Kwitnienie IV-V

Rozstawa 9 roślin na 1m2

Wymagania; gatunek nadwodny. Gleby gliniaste, bagienne, wilgotne. Stanowiska słoneczne.

Ciemiernik biały (Helleborus Niger)

Wysokość 20-30 cm

Opis ; liście zimozielone , wydłużone, piłkowane. Kwiaty duże, osadzone pojedynczo lub po 2 lub 3 na długich szypułkach, białe lub różowe

kwitnienie XII- II

rozstawa 5 roślin na 1m2

wymagania ,

gleby żyzne, wapienne, wilgotne. Stanowiska półcieniste i cieniste

Funkia ogrodowa ( Hosta x hybrida)

Wysokość; 50-80cm

Opis; mieszaniec powstał ze skrzyżowania wielu gatunków. Liście najczęściej szerokie, sercowato jajowate.

Kwiaty jasnoliliowe, zebrane w grona.

Kwitnienie VI – VII

Rozstawa 3-11 roślin na 1m2 zależnie od odmiany

wymagania; najlepiej rosną na glebach , próchniczych, na stanowiskach wilgotnych i cienistych, ale znoszą także stanowiska suche i słoneczne na mniej żyznych glebach , rosną jednak słabiej i tracą na efektywności.

Języczka( Ligularia)

Języczka pomarańczowa ( Ligularia dentata)

Wysokość do 150 cm

Opis liście duże , sercowate lub nerkowate, ząbkowane na długich ogonkach pokryte kutnerem. Koszyczki o średnicy 7-11cm , zebrane po kilka nibybaldachy, wystające ponad liście. Kwiaty pomarańczowe.

Kwitnienie VII – IX

Rozstawa ; 3 rośliny na 1m2

Wymagania; gleby żyzne , próchnicze, wilgotne. Stanowisko półcieniste.

Grzebień ogrodowy ( Nymphaea hybryda)

Opis liście skórzaste, grube, młode barwy czerwonej, później obustronnie zielone. Kwiaty białe, różowe, czerwone średnicy do 12 cm

Kwitnienie VI – IX

Rozstawa; 1-3 rośliny na 1 m2 , zależnie od sily wzrostu, odmiany

Wymagania; gleby żyzne , gliniaste, o dużej zawartości składników pokarmowych. Lepiej kwitną w cieplejszej wodzie, stanowiska słoneczne. Gatunek silnie rosnący sadzi się na głębokości 50-150cm

Grążel (Nurphar)

Grążel żółty (Nuphar lutea)

Opis; gatunek wodny. Liście pływające na powierzchni, długości do 30 cm, sercowate błyszczące. Kwiaty pachnące, drobne, pojedyncze, osadone na długich pędach, intensywnie żółte.

Kwitnienie VI-VIII

Rozstawa 1-3 rośliny na 1m2

Wymagania; nie ma szczególnych wymagań glebowych, sadzi się na głębokości co najmniej 100cm, stanowisko słoneczne i półcieniste.

Strzałka ( Sagittaria)

Strzałka wodna ( Sagittaria sagittifolia)

Opis liscie różnego kształtu;

Występują 3 rodzaje podwodne – długie o kształcie wstęgowatym; nadwodne – jajowate oraz wystające z łodygi nad powierzchnią wody liście o kształcie strzałkowym

Kwiaty okazałe, białe z czerwonymi plamami w środku, zebrane w kwiatostany.

Kwitnienie VI – VIII

Rozstawa; 5 roślin na 1m2

WyAGANIA ; roślina ekspansywna należy sadzić w pojemnikach wypełnionych gliniastą glebą ustawionych na dnie zbiorników wodnych na głębokości ok50cm. Stanowiska słoneczne.

Pałka wąskolistna (Typha angustifolia)

Wysokość do 150-200cm

Opis liście równowąskie, szerokości do 1 cm, szarozielone. Kolby cieńkie, średnicy 1,5 cm, brunatne.

Kwitnienie; VII – VIII

Rozstawa; 3 rośliny na 1 m2

Wymagania ; roślina silnie ekspansywna, sadzi się w celnych pojemnikach. Głębokość zbiornika do 80 cm.

Rabaty bylinowe

- dobrze zaprojektowana rabata bylinowa powinna być atrakcyjna przez cały sezon. Stanie się tak, jeśli wykorzystywany do jej stworzenia rośliny kwitnące od wczesnej wiosny ( przede wszystkim cebulowe) do jesieni( słoneczniczek szorstki, rudbekia błyskotliwa, zachyłki, jesienne astry, czyli marcinki)

- jeżeli posadzimy rośliny zimozielone ( barwinek, ubiorek wiecznie zielony) i takie, które są dekoracyjne również po zaschnięciu liści , ( paprocie, kosaćce syberyjskie, ozdobne trawy) będzie ona zdobiła ogród także zimą.

- wybierając rośliny należy zwrócić uwagę na ich ulistnienie. Niektóre byliny po przekwitnięciu tracą urodę , a nawet zasychają ( omiegi, serduszki, pełniki, chabry górskie, zwłaszcza jeśli rosną w suchym miejscu)

- dlatego w ich sąsiedztwie należy posadzić rośliny, które maskują opustoszałe miejsca.

- niezastąpione są gatunki o ozdobnych liściach; funkie, ber genie, Żurawki, liliowce, rodgersje i niskie rośliny płożące; dąbrówki, tojeść rozesłana, odmiany jasnoty plamistej

- obok siebie powinny się znaleźć rośliny o takich samych wymaganiach i podobnej sile wzrostu, by szybciej rosnące nie zagłuszyły tych które rosną wolniej.

- z tyłu rabaty ( jeżeli jest ona na tle ściany czy ogrodzenia) lub w środku ( jeśli ogląda się ją z każdej strony ) sadzimy rośliny najwyższe, z przodu zaś niższe.

- rośliny tego samego gatunku lub odmiany można sadzić w grupach po kilka kilkanaście sztuk, żeby tworzyły barwne plamy.

- pamiętajmy, że na wygląd rabaty wpływ ma nie tylko udana kompozycja, ale też kondycja roślin. Muszą być zdrowe i zadbane. Nic tak nie szpeci, jak suche kwiaty , połamane pędy, liście podziurawione przez ślimaki i łodyżki oblepione koloniami mszyc.

- wśród najpiękniejszych roślin kwitnących możemy wyróżnić; smagliczkę, żagwin, płomyk skrzydlasty , skalnicę, zawciąg nadmorski, czosnek karatawski.

- wśród roślin kwitnących latem; dzwonki karpackie, posłonki, macierzanki, rojniki i rozchodniki.

- z kolei jesienią najlepiej się prezentują; piaskowce, kocimiętka, lepnica, fiołki rogate i karłowe oraz astry.

- na skalniku doskonale sprawdzają się sasanki, goździki, goryczki, głodki, skalnice, naradki, pierwiosnki górskie czy floksy szydlaste, które potrafią szybko wrastać pomiędzy kamienie.

- pośród bylin możemy posadzić rośliny iglaste i liściaste. Przede wszystkim odmiany miniaturowe, wolno rosnące, lub szczepione na pniu.

- na skalniku możemy również sadzić rośliny cebulowe – krokusy, miniaturowe tulipany, botaniczne i irysy.

Byliny do ogrodów skalnych

Ogród skalny to jeden z najtrudniejszych do założenia i utrzymania elementów

ogrodu.

Prawidłowo zaprojektowany i wykonany ogród skalny powinien stwarzać roślinom

podobne do naturalnych warunki rozwoju, a wyglądem przypominać układy skalne,

które spotykamy w górach.

Dobór i sadzenie roślin

Przy doborze gatunków ogromne znaczenie ma rodzaj podłoża – skład i

struktura oraz właściwości fizykochemiczne, ale najistotniejszy jest jego

odczyn. Większość trudnych w uprawie gatunków wymaga podłoża

zasadowego, o dużej zawartości wapnia, pozostałe, mniej liczne – podłoża o

odczynie kwaśnym.

Rośliny sadzi się trochę głębiej niż rosły w doniczkach, gdyż ziemia wokół

nich z czasem osiądzie. Ze względów kompozycyjnych zaleca się

umieszczanie obok siebie kilku roślin jednego gatunku lub odmiany.

Pielęgnacja

W naturze rośliny górskie korzystają z bardzo obfitych opadów atmosferycznych.

Podczas gdy w górach roczny opad może sięgać nawet 2500mm, na nizinach

najczęściej wynosi 500-600mm. W związku z tym, w okresach suszy, rośliny należy

dodatkowo podlewać.

Kolejnym, ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest odchwaszczanie.

Podstawowa piątka bylin wiosennych, skalnych

- smagliczka skalna

- gęsiówka kaukaska

- żagwin ogrodowy

- floks szydlasty

- ubiorek wieczniezielony

Przegląd bylin do ogrodów skalnych 8

Smagliczka skalna (Alyssum saxatile)

Wysokość: do 30cm

Opis: gatunek o dużej masie trwałych, szarozielonych liści oraz drobnych kwiatach

barwy żółtej, zebranych w baldachgrona

Kwitnienie: IV-V

Rozstawa: 10 x 15cm

Wymagania: małe wymagania glebowe, stanowiska słoneczne

Zawciąg nadmorski (Armeria maritima)

Wysokość: do 40cm

Opis: liście trawiaste, lekko owłosione. Kwiaty wyrastają pojedynczo na długich,

wzniesionych szypułkach. Drobne, różowe kwiaty tworzą kuliste kwiatostany.

Kwitnienie: V-X

Rozstawa: 25x30cm

Wymagania: niewielkie, rośnie na każdym rodzaju gleby z wyjątkiem silnie

wapiennych. Stanowiska słoneczne.

Dzwonek karpacki (Campanula carpatica)

Wysokość: do 15-20cm

Opis: łodygi rozgałęzione, gęsto ulistnione. Kwiaty liczne, dosyć duże, wzniesione,

dzwonkowate, niebieskie.

Kwitnienie: VI-VII

Rozstawa: 7 roślin na 1m²

Wymagania: gatunek mało wymagający, najlepiej rośnie na glebach

przepuszczalnych, niezbyt suchych, na stanowiskach słonecznych i półcienistych.

Rogownica kutnerowata (Cerastium tomentosum)

Wysokość: do 10cm

Opis: płożące się pędy tworzą zbitą darń.

Liście drobne, srebrnobiałe

Cała roślina pokryta kutnerem. Kwiaty białe.

Kwitnienie: IV-V

Rozstawa: 12 roślin na 1m²

Wymagania: gleby piaszczyste, przepuszczalne, stanowiska słoneczne.

Sasanka wiosenna (Pulsatilla vernalis)

Wysokość: do 20cm

Opis: liście pierzaste, delikatne. Łodyga zakończona pojedynczym kwiatem, również

owłosionym. Kwiaty fioletowe z żółtym środkiem, w odmianach białe i czerwone.

Kwitnienie: IV-V

Rozstawa: 9 roślin na 1m²

Wymagania: gleby piaszczyste z dużą zawartością wapnia. Stanowiska słoneczne.

Rozchodnik ostry (Sedum acre)

Wysokość: do 5-10cm

Opis: pędy liściowe niższe od kwiatowych.

Liście niewielkie, grube, eliptyczne, rosną gęsto na pędzie.

Kwiaty żółte, tworzą drobne gwiazdki.

Kwitnienie: VI-VII

Rozstawa: 16 roślin na 1m²

Wymagania: bardzo małe - gleby piaszczyste. Stanowiska słoneczne.

Rojnik pajęczynowaty (Sempervivum arachnoideum)

Wysokość: do 10cm

Opis: liście liczne, krótkie, grube, owalnolancetowate, delikatnie owłosione,

tworzą gęste rozety.

Kwiaty gwiazdkowate, czerwone.

Kwitnienie: VII-VIII

Rozstawa: 16 roślin na 1m2

Wymagania: glebowe niewielkie. Stanowiska słoneczne.

Doronicum orientale – omieg wschodni

• wysokość 40-50 cm

•kwitnienie IV-V

• Primula denticulata –pierwiosnek zabkowany

•wysokość 40 cm

• kwitnienie IV-V

Pulsatilla vulgaris– sasanka zwyczajna

Saxifraga x arendsii – skalnica Arendsa

Wysokość 15-20 cm

- kwitnienie V- VI

- opis

- rozstawa

- wymagania

Adonis vernalis – miłek wiosenny

20-30cm

Arabis caucasica – gęsiówka kaukaska

10-20 cm – kobiercowa

• Iberis sempervirens –ubiorek wieczniezielony

• 10-30 cm

• IV- VI

• Roślina kobiercowa

Polemoniaceae

• Phlox subulata – floks szydlasty

• Do 10 cm

• IV – V

• Zimozielone pędy

• kobiercowa

Żagwin ogrodowy- Aubrieta cultorum

Niska roślina

darniowa tworząca szeroko ścielące się i gęste kobierce o wysokości do 10 cm.

• Drobne, różowo-fioletowe zebrane w krótkie grona.

Kwitnie bardzo obficie od kwietnia do czerwca.

• Kwiaty też czerwone

• Używany jest do obsadzania ogródków skalnych, obsadzania murków i na rabaty.