Grupa E
Podaj wymagania dla pomieszczeń higieniczno-sanitarnych
szatnie, umywalnie, pomieszczenia z natryskami, pomieszczenia higieny osobistej kobiet, ustępy, palarnie, jadalnie (z wyjątkiem stołówek), pomieszczenia do ogrzewania się pracowników oraz pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży roboczej lub ochronnej.
Pomieszczenia higieniczno-sanitarne powinny znajdować się w budynku, w którym odbywa się praca, albo w budynku połączonym z nim obudowanym przejściem, które w przypadku przechodzenia z ogrzewanych pomieszczeń pracy powinno być również ogrzewane.
Pomieszczenia higieniczno-sanitarne powinny być usytuowane w sposób uniemożliwiający pracownikom korzystającym z nich przechodzenie przez pomieszczenia, w których stosowane są substancje trujące lub materiały zakaźne albo wykonywane są prace szczególnie brudzące, jeżeli nie pracują oni w kontakcie z tymi czynnikami.
Pomieszczenia higieniczno-sanitarne powinny być ogrzewane, oświetlone i wentylowane zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi i Polskimi Normami.
Wysokość pomieszczeń higieniczno-sanitarnych nie powinna być w świetle mniejsza niż 2,5 m. Dopuszcza się zmniejszenie wysokości pomieszczeń higieniczno-sanitarnych do 2,2 m w świetle - w przypadku usytuowania ich w suterenie, piwnicy lub na poddaszu.
Pracodawca jest obowiązany utrzymywać pomieszczenia higieniczno-sanitarne oraz znajdujące się w nich urządzenia w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne korzystanie z nich przez pracowników.
Podłoga oraz ściany pomieszczeń higieniczno-sanitarnych powinny być tak wykonane, aby możliwe było łatwe utrzymanie czystości w tych pomieszczeniach. Ściany pomieszczeń do wysokości co najmniej 2 m powinny być pokryte materiałami gładkimi, nienasiąkliwymi i odpornymi na działanie wilgoci.
W pomieszczeniach umywalni i natrysków na podłogach wykonanych z materiałów o dużym przewodnictwie ciepła należy ułożyć w miejscach mycia się podkładki izolujące (podesty).
Szatnie, umywalnie, pomieszczenia z natryskami i ustępy powinny być urządzone oddzielnie dla kobiet i mężczyzn. Nie dotyczy to zakładu pracy, w którym jest zatrudnionych do 10 pracowników na jednej zmianie - pod warunkiem zapewnienia możliwości osobnego korzystania przez kobiety i mężczyzn z tych pomieszczeń.
Pracodawca zatrudniający do 20 pracowników powinien zapewnić im co najmniej ustępy i umywalki, a także warunki do higienicznego przechowywania odzieży własnej (domowej), roboczej i ochronnej oraz do higienicznego spożywania posiłków. Jeżeli w zakładzie pracy takiego pracodawcy nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia i prace brudzące lub nie występują szczególne wymagania sanitarne, miejsca do spożywania posiłków, przechowywania odzieży oraz umywalki mogą znajdować się w jednym pomieszczeniu.
Odzież powinna być przechowywana w szatniach
Pracownicy zatrudnieni w pomieszczeniach biurowych mogą przechowywać swoją odzież w przeznaczonych do tego miejscach w pomieszczeniach pracy.
Pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych powinien zapewnić dostosowanie urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz dojść do nich - do potrzeb i możliwości tych pracowników wynikających ze zmniejszonej sprawności, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi.
Pojęcia: czyszczak, przykanalik, ciśnienie wypływu, gęstość względna, zapotrzebowanie budynku na ciepło.
Czyszczak- inaczej rewizja: kształtka w postaci krótkiego odcinka rury z bocznym otworem nakrytym pokrywką mocowaną na śruby. Czyszczak jest włączany w rury kanalizacjne (sanitarne badx rynny) i słuzy do wygodnego badania i czyszczenia rur. Montuje się w dolnej części każdego pionu, przed uskokami pionowymi i na długich podejściach (dla miski ustępowej powyżej 1m dla reszty pow. 3m)
Przykanalik-inaczej podłączenie kanalizacyjne. Odprowadza ścieki z budynku do zewnętrznej sieci kanalizacyjnej a na terenie bez sieci kanalizacyjnej do bezodpływowego zbiornika lub przydomowej oczyszczalni. Min. Średnica przykanalika wynosi DN 160mm. Średnica ta może być równa lub większa od średnicy główengo przewodu odpływowego. Minimalny spadek przykanalika powinien wynosic 2%.
Ciśnienie wypływu - niemianowana wielkość będąca stosunkiem gęstości bezwzględnej badanego ciała do gęstości bezwzględnej ciała wzorcowego. Dla cieczy i ciał stałych najczęściej wzorcem jest woda w temperaturze 20 °C, i przeważnie w stosunku do niej przelicza się wielkość gęstości.
dt/t = dxt / dwt
gdzie:
dt/t - gęstość względna badanego ciała w temperaturze t
dxt - gęstość bezwzględna badanego ciała w temperaturze t
dwt - gęstość bezwzględna wody w temperaturze t
Zapotrzebowanie budynku na ciepło -
Q=Qp(1+d1+d2)+Qw [W]
gdzie:
– Qp straty ciepła przez przenikanie, [W],
- Qw zapotrzebowanie na ciepło wentylacji [W]
d1 – dodatek do strat ciepła przez przenikanie dla wyrównania wpływu niskich
temperatur powierzchni przegród chłodzących pomieszczenia,
d2 – dodatek do strat ciepła przez przenikanie uwzględniający skutki
nasłonecznienia przegród i pomieszczeń.
Rodzaje i podział instalacji wodociągowych
Instalacje wodne dzielimy na:
--instalację wodociągową wewnętrzną (prowadzoną wewnątrz budynków)
--instalację wodociągową zewnętrzną (prowadzoną na zewnątrz od budynku do przyłącza wodociągowego
--sieci wodociągowe
Ze względu na przeznaczenie instalacje wodociągowe możemy podzielić na:
- instalacje wody pitnej
- instalacje wody gaśniczej
- instalacje basenowe
- instalacje nawadniające
- instalacje wody technologicznej (np. do płukania)
Ze względu na rodzaj wody:
- instalacje wody zimnej
- instalacje wody zimnej i ciepłej wody użytkowej
- z cyrkulacją
- bez cyrkulacji
- z mieszaczem miejscowym
- z mieszaczem centralnym
Ze względu na sposób zasilania:
- instalacje zasilane z sieci wodociągowej
- instalacje zasilane z ujęcia własnego
- głębinowego
- powierzchniowego
Ze względu na ilość stref zasilania:
- instalacje jednostrefowe (pracujące pod ciśnieniem wody w sieci)
- instalacje wielostrefowe (z podnoszeniem ciśnienia wody w strefach przy użyciu hydroforu lub pomp)
Ze względu na sposób rozprowadzenia przewodów:
- instalacje z rozdziałem górnym
- instalacje z rozdziałem dolnym
a także:
- instalacje rozdzielaczowe, szeregowe, równoległe
Obliczanie całkowitych strat hydraulicznych w instalacji ogrzewczej
p = R * L + Z [Pa]
R- jednostkowa liniowa strata ciśnienia w przewodzie
L- długośc działki
Z- straty ciśnienia wywołane przez opory miejscowe
$$R = \frac{\lambda}{d_{w}}*\frac{w^{2}}{2}*\rho\ \ \ \lbrack\frac{\text{Pa}}{m}\rbrack$$
λ – współczynnik oporów liniowych
dw- średnica wew. Przewodów
p – gęstość wody przepływającej w przewodzie
w – prędkość wody w przewodzie
$$Z = \sum_{}^{}{\text{ξ\ }\frac{W}{2}}*\ \rho$$
ξ− suma współ. Oporów miejscowych
Wady, zalety oraz połączenia przewodów stosowanych w instalacjach gazowych
Rury stalowe:
-połączenie: łączy się za pomocą spawania. Połączenia spawane, w porównaniu z innymi rodzajami połączeń, mają szereg zalet, takich jak: niski koszt, szczelność, wytrzymałość. Wytrzymałość spoin wynosi na ogół 90% mechanicznej wytrzymałości rur. Dopuszcza się również połączeń na gwint do przyłączania urządzeń gazowych i gazomierzy.
-zalety (stali): − wytrzymałość na rozciąganie, zginanie i ściskanie - pozwalają i ułatwiają układanie nawet
długich instalacji bez dodatkowych podpór,
− odporność na działanie obciążeń mechanicznych,
− szczelność, która nie pozwala przenikać gazom z otoczenia zewnętrznego przez rury.
− odporność na oddziaływanie promieni UV,
− odporność na działanie wysokich temperatur – wykonuje się z niej instalacje wody
użytkowej zimnej i ciepłej jak również instalacje grzewcze,
− najniższy wśród materiałów instalacyjnych współczynnik rozszerzalności cieplnej
0,013 mm/mK,
-wady (stali): brak możliwości gięcia
Rury miedziane:
rury miedziane w stanie twardym łączone przez lutowanie twarde. Luty powinny zaiwerać fosfor. Przy łączeniu miedzi z brązem lub mosiądzem konieczne jest uzycie topnika.
-wady (miedzi): można stosowac w budynkach max 4 kondygnacje
-zalety (miedzi:
6. Parametry izolacji termicznych technicznych
Przewody prowadzone w bruździe powinny posiadać osłonę w postaci rury karbowanej peschla, izolacji lub co najmniej tektury falistej, tak aby:
- rura nie tarła w żadnym miejscu o powierzchnię przegrody
- możliwe było swobodne wydłużanie i skracanie się rur w czasie pracy termicznej instalacji ;Przewody z tworzyw sztucznych powinny być prowadzone w odległości minimum 0,1m od rurociągów cieplnych. przy mniejszej odległości należy stosować izolację cieplną.
Przewody należy izolować jeśli istnieje możliwość wzrostu temperatury przewodu powyżej 30°C.
Przewody prowadzone przez pomieszczenie nieogrzewane lub o znacznej wilgotności ( powyżej 80%) należy izolować cieplnie.
Odległość zewnętrznej powierzchni przewodu lub jego izolacji od powierzchni przegrody powinna wynosić minimum:
- 3 cm dla rur średnicy do 25mm
- 5 cm dla rur 32-50 mm
- 7 cm dla rur 65-80 mm
- 10 cm dla rur 100 mm
Kontrola drożności instalacji kanalizacyjnej
Parametry komfortu cieplnego
Parametry powietrza, tj. temperatura t i wilgotność względna φ oraz jego prędkość w powinny być tak dobrane, aby zapewnić poczucie komfortu, tzn. aby człowiekowi przebywającemu w pomieszczeniu wyposażonym w instalację wentylacyjną nie było zbyt ciepło i aby nie odczuwał chłodu, inaczej mówiąc – aby odczucie człowieka względem temperatury, wilgotności i prędkości ruchu powietrza było przyjemne.
Wymagania te są spełnione, gdy parametry powietrza w pomieszczeniach przyjmuje się:
latem: t = 22÷25°C; φ = 30÷60%; w = 0,1÷0,5 m/s
zimą: t = 20÷22°C; φ = 40÷70%; w = 0,1÷0,3 m/s wg [1]
Wg PN-83/B-03430 (wraz ze zmianą Az3):
latem: t = 23÷25°C ±1÷1,5°C; φ = 50 ±10%
zimą: t = 21÷22°C ±1÷1,5°C; φ = 45 ±10%
Sposób opomiarowania instalacji gazowej
Typy gazomierzy w zaleznosci od zakresu ciśnienia i natężenia przepływu (od wartości najmniejszych):
*miechowe
*rotorowe
*turbinowe
-gazomierz oddzielnie dla każdego z odbiorców
-lokalizacja zapewniająca łatwy dostep do kontorli i wymiany
-przed każdym gazomierzem musi być zawor odcinający
-instalowane w szafkach przynajmniej trudnopalnych z otworami wentylacyjnymi
-mogą być bez szafek w kuchniach jako oddzielne pomieszczenie
- nie mogą być narażane na wilgoc czy opary chemiczne (np. w łazienkach)
-nie mogą w odleglosci mniejszej niż 1 m (w poziomie) od źródła ognia
-instalowac na wysokości 0,3-1,8m od podłogi, lub min 0,5m od poziomu terenu
-jeżeli mierzą gaz o gestosci mniejszej od powietrza to powinny być nad licznikami prądu, a jeżeli wieksza gestosc to poniżej min 0,3m od licznika prądu
Rodzaje urządzeń gazowych
Kategorie urządzeń gazowych
1. Urządzenia do przygotowywania posiłków:
-KG - kuchenka gazowa dwu lub czteropalnikowa o mocy do 8,5 kW
- kuchenka gazowo-elektryczna (bez symbolu) wyposażona w palniki gazowe o łącznej mocy do 3,6 kW i płytę elektryczną grzejną o mocy do 4,5 kW
- KGP - kuchenka gazowa z piekarnikiem o łącznej mocy do 11,5 kW z 4 palnikami nawierzchniowymi i palnikiem piekarnika
- PG - piekarnik gazowy o mocy do 3 kW
- RG - rożno gazowe o mocy 2-6 kW
2. Urządzenia do podgrzewania wody:
- GGWP - grzejnik gazowy wody przepływowej, w tym terma gazowa o mocy do 9 kW i piecyki kąpielowe o mocy do 28 kW
- ZGW - grzejnik wody zbiornikowy, moc zależy od objętości zbiornika
3. Ogrzewacze pomieszczeń i promienniki:
- OGW - ogrzewacz pomieszczenia konwekcyjny lub OGW-W z wymuszonym przepływem powietrza, oznaczenie stosowane jest zarówno dla ogrzewaczy z otwartą jak i zamkniętą komorą spalania,
- OGPK - ogrzewacz promiennikowy konwekcyjny, kominek gazowy
- OGP - promiennik gazowy
4. Kotły grzewcze:
- KGGW-N - kocioł gazowy wodny niskotemperaturowy do 100° C
- KGGW-N-K - kocioł gazowy wodny niskotemperaturowy kondensujący
- KGGW-N-D - kocioł gazowy wodny niskotemperaturowy dwufunkcyjny
- KGGW-S - kocioł gazowy wodny średniotemperaturowy do 115° C