O ile w założeniu pieść Krasickiego miała być hymnem, o tyle „Mazurek Dąbrowskiego” został stworzony z założenia jako ludowa piosenka.
Józef Wybicki stworzył ten utwór z okazji wizyty generała Dąbrowskiego w Legionach Polskich, tworzonych na zachodzę Europy. Utwór bardzo szybko zyskał popularność, stał się hymnem bitewnym podczas powstania listopadowego. Śpiewano go w czasie wiosny ludów i podczas wszelkich demonstracji patriotycznych.
W 1926 roku „Mazurek Dąbrowskiego” oficjalnie zyskał rangę polskiego hymnu państwowego.
Nie ma kompozycji hymnicznej, ale porusza tematykę patriotyczną, ma rozbudzać świadomość narodową, pobudzać do działań na rzecz Polski i Polaków. Przekonuje do walki o ojczyznę za wszelką cenę. Widoczne jest to w różnych zawołaniach.
Uroczystego charakteru nadają pieśni anafory i epifory, powtórzenia. Personifikacja kraju – „Jeszcze Polska nie umarła”. Budują patetyczny, podniosły, poważny nastrój.