RÓŻNE SUBSTANCJE

Temat: Przepisy BHP i regulamin pracowni chemicznej. ^10.09.13r.

______________________________________________________________________________

Temat: Właściwości substancji. ^12.09.13r.

Ciało fizyczne: Przedmiot.

Substancja: Materiał, z którego wykonano ciało fizyczne.

Właściwości substancji są to cechy, które odróżniają jedną substancję od innej, umożliwiając jej identyfikację. Dzielimy je na właściwości fizyczne i właściwości chemiczne.

Właściwości

Fizyczne Chemiczne

• Stan skupienia Smak

• Temperatura Zapach

• Barwa Palność

• Połysk Aktywność chemiczna

• Kowalność (miękkość) (zachowanie się w

• Gęstość obecności innych

• Przewodnictwo cieplne substancji)
  lub elektryczne

________________________________________________________________________________________

Temat: Zjawisko fizyczne, a reakcja chemiczna. ^17.09.13r.

Zjawisko fizyczne: Przemiana, w której wyniku nie powstaje żadna nowa substancja.

Reakcja chemiczna: Przemiana, w której wyniku powstaje nowa substancja o innych właściwościach.

________________________________________________________________________________________

Temat: Mieszaniny substancji. ^19.09.13r.

Substancja prosta: Substacja, której nie można rozłożyć na prostsze składniki np. tlen, miedź.

Substancja złożona: Mieszanina dwóch substancji prostych, które można rozłożyć na prostsze składniki np. woda = tlen + wodór.

Mieszanina jednorodna: Mieszanina, której składników nie widać gołym okiem.

Mieszanina niejednorodna: Mieszanina, kórej składniki widać gołym okiem.

________________________________________________________________________________________

Temat: Sposoby rozdzielania składników mieszanin. ^24.09.13r.

Sposoby rozdzielania niektórych substancji niejednorodnych:

• Odparowanie cieczy

• Filtracja

• Sedymentacja (Opadanie cząsteczek substancji stałej w cieczy na dno naczynia np. piasek w wodzie)

• Dekantacja (Zlanie cieczy znad osadu)

• Metoda mechaniczna (Wykorzystywanie właściwości elektrostatycznych i magnetycznych)

Sposoby rozdzielania niektórych substancji jednorodnych:

• Krystalizacja (Powstawanie kryształków na skutek odparowania rozpuszczalnika np. wody)

• Destylacja (Wykorzystywanie różnic temperatur wrzenia cieczy w substanci jednorodnej)

________________________________________________________________________________________

Temat: Pierwiastek chemiczny a związek chemiczny. ^26.09.13r.

Substancje dzielimy na proste, czyli pierwiastki chemiczne i złożone, czyli związki chemiczne.

Pierwiastek chemiczny: Substacja prosta, której nie można rozłączyć na substancje prostsze.

Związek chemiczny: Substancja złożona z co najmniej 2 różnych, połączonych ze sobą twrale pierwiastków chemicznych.

________________________________________________________________________________________

Temat: Metale i niemetale. ^03.10.13r.

Cechy metali:

• Stały stan skupienia (z wyjątkiem rtęci)

• Barwa srebrzystobiała lub srebrzystoszara (z wyjątkiem złota i miedzi)

• Metaliczny połysk

• Brak zapachu

• Dobre przewodnictwo elekrtyczne i cieplne

• Kowalność i ciągliwość

Cechy niemetali:

• Różne stany skupienia, kolory i zapachy

• Nie mają połysku

• Nie przewodzą ciepła ani prądu elektrycznego

Stopy metali to mieszaniny jednorodne różnych metali stopionych w odpowiednich proporcjach. Znane są też stopy matali z niemetalami. Stopy mają inne właściwości niż ich składniki.

________________________________________________________________________________________

Temat: Związek chemiczny a mieszanina. ^04.10.13r.

Materia

Substancje Mieszaniny substancji

Pierwiastki Związki Jednorodne Niejednorodne
chemiczne chemiczne

Metale Niemetale

________________________________________________________________________________________

Temat: Powietrze. ^10.10.13r.

Powietrze: Mieszanina jednorodna gazów o podstawowym składzie: 78% objętościowych azotu, 21% objętościowych tlenu i 1% objętościowy innych gazów.

________________________________________________________________________________________

Temat: Tlen i jego właściwości. ^11.10.13r.

S: Substrat (Przy zapisie reakcji chemicznej zawsze po lewej srtonie)

P: Produkt (Przy zapisie reakcji chemicznej zawsze po prawej srtonie)

PCH: Pierwiastek chemiczny

ZCH: Związek chemiczny

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Reakcja analizy (rozkładu): Reakcja chemiczna, podczas której z jednego substratu powstaje kilka produktów.

^{związek chemiczny pierwiastki chemiczne}

tlenek rtęci (II) tlen + rtęć

^{substrat produkty}

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Reakcja syntezy (łączenia): Reakcja chemiczna, podczas której z kilku substratów powstaje jeden produkt.

^{pierwiastki chemiczne związek chemiczny}

węgiel + tlen tlenek węgla (IV)

^{substrat produkt}

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Utlenianie: Proces łączenia się pierwiastków chemicznych z tlenem.

metal + tlen = tlenek metalu

niemetal + tlen = tlenek niemetalu

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Spalanie: Proces gwałtownego utlenienia, podczas którego wydziela się światło i ciepło.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Tlenek: Związek chemiczny tlenu z innym pierwiaskiem chemicznym.

Temat: Azot – Główny składnik powietrza. ^17.10.13r.

Temat: Gazy szlachetne. ^17.10.13r.

Gazy szlachetne: Mieszaniny pierwiatków gazowych, które w zwykłych warunkach nie reagują ani z pierwiastkami, ani ze związkami chemicznymi.

________________________________________________________________________________________
Temat: Tlenek węgla (IV) – Właściwości i rola w przyrodzie. ^18.10.13r.

Reakcja charakterystyczna: Reakcja chemiczna umożliwiająca identyfikację danej substancji.

Reakcja wymiany: Reakcja chemiczna, w której z kilku substratów powstaje kilka produktów.

Reakcja wymiany:

^{związek chemiczny pierwiastki chemiczne związek chemiczny}

Tlenek żelaza + magnez żelazo + tlenek magnezu

_{substraty produkty}

W podanym schemacie zaszła reakcja wymiany – Z dwóch substratów powstały dwa produkty. Tlen „zamienił miejsce” i „odłączył się” od węgla, a „przyłączył się” do magnezu. Oto inny przykład:

Tlenek miedzi + glin tlenek glinu + miedź

Tlenek wapna + fosfor tlenek fosforu + wapń

Otrzymywanie:

Tlenek węgla (IV) + magnez węgiel + tlenek magnezu

CO₂ + Mg C + MgO

Właściwości

Fizyczne Chemiczne

• Gaz Tlenek niemetalu

• Bezbarwny Bezwonny

• Dobrze rozpuszcza się Nie pali się i nie podtrzymuje
  w wodzie spalania

• Gęstość 1,5 razy większa
  od powietrza

Zastosowanie:

• Gaśnice śniegowe

• Przemysł spożywczy

• Ogrodnictwo

• Medycyna

________________________________________________________________________________________

Temat: Rola pary wodnej w powietrzu. ^24.10.13r.

Higroskopijność: Zdolność pochłaniania wilgoci przez substancje.

________________________________________________________________________________________

Temat: Zanieczyszczenia powietrza. ^24.10.13r.

________________________________________________________________________________________

Temat: Wodór i jego właściwości. ^25.10.13r.

Otrzymywanie:

Magnez + woda tlenek magnezu + wodór

Mg + H₂O MgO + H

Właściwości

Fizyczne Chemiczne

• Gaz Niemetal

• Bezbarwny Bezwonny

• Słabo rozpuszcza się w wodzie Łączy się z niemetalami,

• Gaz o najmniejszej gęstości a z metalami tworzy
  (14 razy mniejszej od gęstości wodorki
  powietrza) Palny

Zastosowanie:

• Paliwo rakietowe

• Gaz przemysłowy

• Przemysł spożywczy

===========================================================

REAKCJE CHEMICZNE I ICH RODZAJE

Temat: Energia w reakcjach chemicznych. ^31.10.13r.

Reakcje chemiczne

Egzoenergetyczne Endoenergetyczne

Reakcja egzoenergetyczna: Reakcja chemiczna, podczas której wydzielane jest ciepło.

Reakcja endoenergetyczna: Reakcja chemiczna, do której przebiegu konieczne jest stałe doprowadzanie energii.

Energia może być wydzielana na sposób ciepła (wysoka temperatura) lub w postaci światła (świecenie). Reakcji chemicznej mogą też towarzyszyć efekty dźwiękowe.

________________________________________________________________________________________

Temat: Reakcja utleniania-redukcji jako szczególny przypadek reakcji wymiany. ^07.11.13r.

Utleniacz: Pierwiastek chemiczny (w związku chemiczym), od którego odłącza się tlen (redukuje się).

Reduktor: Pierwiastek chemiczny, który przyłącza się tlen (utlenia się).

Ultlenianie: Przyłączenie tlenu do reduktora.

Redukcja: Odłączenie tlenu od utleniacza.

+ PRZYKŁADY Z PODRĘCZNIKA (str.76/77 podr.)

===========================================================

WEWNĘTRZNA BUDOWA MATERII

Temat: Poznajemy budowę atomu. ^28.11.13r.

Pierwiastek chemiczny: Zbiór takich samych atomów.

Związek chemiczny: Zbiór takich samych cząsteczek.

Dyfuzja: Samorzutne mieszanie się substancji – cząsteczki jednej substancji wnikają między cząsteczki drugiej substancji. Świadczy to o ciągłym ruchu cząstek, z których zbudowana jest materia. Dyfuzja najszybciej zachodzi w gazach, a najwolniej w substancjach stałych.

+ ZAŁOŻENIA TEORII ATONOMICZNO-CZĄSTECZKOWEJ (str. 84 podr.)

________________________________________________________________________________________
Temat: Masa i rozmiary atomów. ^29.11.13r.

Masa atomowa: Masa atomu wyrażona w jednostkach masy atomowej (u).

Masa cząsteczkowa: Masa cząsteczkowa wyrażona w jednostkach masy atomowej (u).

Obliczanie masy atomowej:

Masy atomowe pierwiastków znajdziemy w układzie okresowym pierwiastków chemicznych.
Wapń= m_Ca = 40u Tlen= m_O=16u Fosfor=m_P= 31u

Obliczanie masy cząsteczkowej:

Masę cząsteczkową związku chemicznego oblicza się, sumując masy atomowe pierwiastków chemicznych wchodzących w skład jego cząsteczki. Do obliczenia masy cząsteczkowej związku chemicznego konieczna jest znajomość jego wzoru.
m_H2O= 2*m_H + 1*m_O = 2*1u + 16u= 18u

Zadanie:

Ustal jaki pierwiastek kryje się pod symbolem „E” (E₂O₃), jeżeli całkowita masa cząsteczkowa tego związku wynosi 76u.

E₂O₃= m_E*2 + m_O*3= m_E*2 + 16u*3= m_E*2 + 48u
76u – 48u= 28u
28u:2= 14u
m_E= 14u

________________________________________________________________________________________

Temat: Budowa atomu. ^12.12.13r.

Jądro atomowe: Najbardziej wewnętrzna, dodatnio naładowana część atomu, zawierająca protony i neutrony, zwane nukleonami. + RYSUNEK MODELU ATOMU

Protony: Cząstki podstawowe wchodzące w skład jądra atomowego, mające masę równą 1u i dodatni ładunek elektryczny.

Neutrony: Cząstki podstawowe wchodzące w skład jądra atomowego, mające masę równą 1u i obojętny ładunek elektryczny.

Elektrony: Cząstki podstawowe poruszające się wokół jądra atomowego, mające ujemny ładunek elektryczny.

Elektrony walencyjne: Elektrony najbardziej oddalone od jądra atomu; znajdujące się na ostatniej powłoce elektronowej.

Liczba atomowa (Z): Liczba protonów = liczba elektronów

Liczba masowa (A): Liczba protonów + liczba neutronów

Powłoki elektronowe: Poruszające się w różnych odległościach od jądra elektrony naładowane ujemnie. Liczba powłok równa jest liczbie okresów w układzie okresowym pierwiastków. Oznacza to, że jeśli dany pierwiastek leży w 3 okresie ma 3 powłoki elektronowe. Każda z powłok ma swoją nazwę – 1) K, 2) L, 3) M, 4) N, 5) O, 6) P, 7) Q. Na powłokach mogą znajdować się różne ilości elektronów. Na 1. 2e-, na 2. i 3. 8e-, na 4. i 5. 18e-, na 6. 32e-, na 7. 28e-. + RYSUNEK MODELU POWŁOKI

________________________________________________________________________________________

Temat: Izotopy. ^09.01.14r.

Izotopy: Atomy tego samego pierwiastka chemicznego różniące się między sobą liczbą neuronów w jądrze.

Izotopy

Naturalne Sztuczne

• Występujące w przyrodzie Otrzymane przez człowieka

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Okres połowicznego zaniku: Czas, po którego upływie połowa atomów w próbce pierwiastka chemicznego ulega rozpadowi.

Zadanie:

Próbka materiału promieniotwórczego zawiera 10g izotopu ⁶⁰Co. Okres połowicznego zaniku tego izotopu wynosi 5 lat. Oblicz ile gramów izotopu ⁶⁰Co ulegnie rozpadowi w ciągu 10 lat.

m₁= 10g:2= 5g
m₂=5g:2= 2,5g

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Przemiana α:

Pod symbolem „E” kryje się dowolny promieniotwórczy pierwiastek chemiczny. ₈₄ ²¹³E + ₂ ⁴H = ₈₂ ²⁰⁹E
Pierwiastki promieniotwórcze, ulegając przemianie α, emitują cząsteczki α (₂ ⁴H). Liczba masowa nowo powstałego pierwiastka chemicznego zmniejsza się o 4, a liczba atomowa zmniejsza się o 2.

--------------------------------------------------------------------------------------------------Przemiana β:

Podczas przemiany β pojegającej na emisji promieni β (elektronów _-1 ⁰e), liczba masowa nowo powstałego pierwiasta chemicznego nie zmienia się, natomiast liczba atomowa zwiększa się o 1.

₆ ¹⁴C + _-1 ⁰e = ₇ ¹⁴N
₁₂ ²⁴Mg + _-1 ⁰e = ₁₃ ²⁴Al

===========================================================

UKŁAD OKRESOWY PIERWIASKÓW CHEMICZNYCH

Temat: Układ okresowy pierwiastków chemicznych. ^10.01.14r.

Układ okresowy pierwiastków składa się z 18 grup (kolumny) oraz 7 okresów (szeregi). Można z niego odczytać wiele informacji o pierwiastkach chemicznych np., że ostatnia cyfra w numerze grupy odpowiada liczbie elektronów walencyjnych danego pierwiastka. Grupa 16

8O
Okres 2 tlen

15,999

________________________________________________________________________________________

Temat: Zależność między budową atomu pierwiastka a jego położeniem w układzie okresowym. ^10.01.14r.

Zadanie:

W układzie okresowym odszukaj tlen, wapń i chlor. Wypisz wszystkie informacje na ich temat.

1) Tlen
Symbol chemiczny: O
Numer grupy: 16
Numer okresu: 2
Liczba atomowa Z: 8
Liczba protonów p⁺: 8
Liczba elektronów e^-: 8
Konfiguracja elektronowa: K²L⁶
Liczba powłok: 2
Liczba elektronów walencyjnych: 6

+ 2 POZOSTAŁE PRZYKŁADY
________________________________________________________________________________________
Temat: Charakter chemiczny pierwiastków grup głównych. ^23.01.14r.

Położenie pierwiastków chemicznych w układzie okresowym jest ściśle związane z charakterem chemicznym tych pierwiastków. Dzielimy je na 2 grupy – główne i poboczne. Grupy główne to w układzie okresowym grupy nr 1, 2 oraz od 13 do 18. Reszta, czyli grupy od 3 do 12 to grupy poboczne.
+ TABELA STR. 110 PODR.

===========================================================

SPOSOBY ŁĄCZENIA SIĘ ATOMÓW W CZĄSTECZKI

Temat: Rodzaje wiązań chemicznych. ^06.02.14r.

Wiązanie

Kowalencyjne Jonowe

Niespolaryzowane Spolaryzowane

Atomy łączą się ze sobą za pomocą elektronów walencyjnych. Dążą wówczas do uzyskania oktetu elektronowego, czyli 8 elektronów walencyjnych, gdyż jest to trwały stan elektronowy w atomie. Jedynie pierwsza powłoka (K) mieści 2 elektrony.

--------------------------------------------------------------------------------------------------Wiązanie kowalencyjne: Polega na łączeniu się atomów za pomocą wspólnych par elektronowych.

Atom wodoru ma 1 powłokę elektronową, dlatego uzyskuje trwały stan, gdy ma 2 elektrony walencyjne. Atomy gazów szlachetnych, mające 8 elektronów walencyjnych, nie wchodzą w reakcje chemiczne z innymi atomami, gdyż taki trwały stan elektronowy już istnieje.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Wiązanie kowalencyjne niespolaryzowane: Cząsteczka, w której skład wchodzą 2 atomy tego samego pierwiastka.

Cząsteczka wodoru:

Cząsteczka wodoru składa się z 2 atomów wodoru.
Wodór znajduje się w 1. grupie układu okresowego pierwiastków chemicznych, z czego wynika, że atom wodoru ma 1 elektron walencyjny.

H₂ – Wzór sumaryczny

H• •H - Wzór elektronowy

H H – Wzór elektronowy

H H – Wzór strukturalny

Cząsteczka chloru:

Cząsteczka chloru składa się z 2 atomów chloru.
Chlor znajduje się w 17. grupie układu okresowego pierwiastków chemicznych, z czego wynika, że atom chloru ma 7 elektronów walencyjnych.

Cl – Wzór sumaryczny

•• ••
••Cl• •Cl•• - Wzór elektronowy
•• ••

Cl Cl - Wzór elektronowy

Cl Cl – Wzór strukturalny
--------------------------------------------------------------------------------------------------

Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane: Cząsteczka, w której skład wchodzą atomy różnych niemetali.

Cząsteczka chlorowodoru:

Cząsteczka chlorowodoru składa się z 1 atomu wodoru i 1 atomu chloru.
Wodór znajduje się w 1. grupie, ma więc 1 elektron walencyjny. Chlor znajduje się w 17. grupie, z czego wynika, że atom chloru ma 7 elektronów walencyjnych.

HCl – Wzór sumaryczny

••
H• •Cl•• - Wzór elektronowy
••

H Cl - Wzór elektronowy

H Cl – Wzór strukturalny

Wiązanie jonowe: Polega na łączeniu się kationów i anionów powstałych z atomów.

Chlorek sodu:

Chlorek sodu składa się z sodu i chloru.
Sód znajduje się w 1. grupie układu okresowego pierwiastków chemicznych, zatem atom sodu ma 1 elektron walencyjny. Chlor znajduje się w 17. grupie, zatem atom chloru ma 7 elektronów walencyjnych.

Wiązanie jonowe to łączenie się metali z niemetalami. Metal oddaje elektrony z ostatniej powłoki, a niemetal przyjmuje je na swoją powłokę walencyjną (max 8 elektronów). Metal tworzy jon dodatni – kation, a niemetal jon ujemny – anion.

+ RYSUNEK STR. 117/PODR.

Jak najprościej doprowadzić do tego, żeby oby dwa pierwiastki miały na swoich powłokach walencyjnych 8 elektronów? Atom sodu najprościej uzyska 8 elektronów walencyjnych, gdy odda 1 elektron walencyjny atomowi chloru, który wówczas także uzyska 8 elektronów na ostatniej powłoce.
W swojej „pierwotnej postaci” każdy pierwiastek jest elektrycznie obojętny – w jego skład wchodzi taka sama liczba protonów i neutronów. Gdy atom sodu odda swój elektron walencyjny przestanie być elektrycznie obojętny, ponieważ będzie miał nadmiar 1 ładunku dodatniego (11 p⁺ i 10 e^-). Sód jest metalem, z czego wynika, że stanie się kationem. Atom chloru również przestanie być elektrycznie obojętny, ponieważ przyjmując elektron walencyjny od sodu ma nadmiar 1 ładunku ujemnego (17 p⁺ i 18 e^-). Chlor jest niemetalem, z czego wynika, że stanie się anionem.

Temat: Wiązania chemiczne – Ćwiczenia w zapisie równań reakcji chemicznych. ^13.03.14r.

________________________________________________________________________________________

Temat: Znaczenie wartościowości przy ustalaniu wzorów związków chemicznych. ^20.03.14r.

Niektóre pierwiastki chemiczne posiadają tylko jedną wartościowość, inne natomiast mogą posiadać kilka różnych wartościowości, zależnie od związku chemicznego, w którym się znajdują.

Znając wartościowości pierwiastków tworzących związek chemiczny, można napisać wzory sumaryczny i strukturalny związku chemicznego. Należy pamiętać, że we wzorach związków chemicznych musi istnieć równowaga wartościowości pierwiastków.

Cyfra rzymska w nawiasie przy nazwie pierwiastka chemicznego oznacza jego wartościowość, jeśli dany pierwiastek w różnych związkach chemicznych może mieć różne wartościowości. Jeśli pierwiastek ma tylko jedną wartościowość, wówczas w nazwie związku chemicznego nie zapisuje się cyfry rzymskiej.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Zadanie :

1) Tlenek żelaza (III)

Fe^IIIO^II - Zapis błędny, gdyż III≠II

Fe₂^IIIO₃^II - Zapis poprawny, gdyż 2*III = VI
3*II = VI
VI = VI

2) Tlenek miedzi (I)

Cu^IO^II - Zapis błędny, gdyż I≠II

Cu₂^IO^II - Zapis poprawny, gdyż 2*I = II
1*II = II
II = II

3) Tlenek siarki (VI)

S^VIO^II - Zapis błędny, gdyż VI≠II

S^VIO₃^II - Zapis poprawny, gdyż 1*VI = VI
3*II = VI
VI = VI

________________________________________________________________________________________

Temat: Prawo stałości składu związku chemicznego. ^{10.04.14r. 08.05.14r.}

Stosunek mas pierwiastków w każdym związku chemicznym jest stały i charakterystyczny dla danego związku chemicznego.

Powyższe stwierdzenie stanowi treść prawa stałości składu związku chemicznego, które w 1799r. sformułował Joseph Louis Proust.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Zadanie:

1) N₂O₅

Wzór: N₂O₅

Masa cząsteczkowa: 14u*2 + 16u*5 = 108u

Stosunek atomowy: $\frac{N}{O}$ = $\frac{2}{5}$

Stosunek masowy: $\frac{14u*2}{16u*5}$ = $\frac{28}{80}$

Procent masowy pierwiastka w związku chemicznym:
108u – 100%
28u - %N
%N = $\frac{28u*100\%}{108u}$ = 26%
%O = 100% - 26% = 74%

===========================================================

ZAPISY RÓWNAŃ REAKCJI CHEMICZNYCH

Temat: Równania reakcji chemicznych. ^15.05.14r.

Liczby zapisywane przed symbolami atomów i wzorami cząsteczek to współczynniki stechiometryczne. Określają one liczbę atomów lub cząsteczek w równaniach reakcji chemicznych. Indeksy stechiometryczne to liczby wskazujące na liczbę atomów w cząsteczce.

Współczynnik stechiometryczny

__C + __O₂ __CO₂

Indeks stechiometryczny

Współczynników oraz indeksów stechiometrycznych o wartości 1 nie zapisuje się w równaniu reakcji chemicznej !

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Dotąd równania reakcji chemicznych zapisywane były słownie. Teraz spróbuj zapisać je za pomocą symboli pierwiastków i wzorów związków chemicznych.

1. Spalenie węgla w tlenie

Węgiel + tlen tlenek węgla (IV)
C + O₂ CO₂

Poprawność zapisanych wzorów sprawdza się przez wpisanie wartościowości:
C + O₂ C^IVO₂^II

+ RÓWNANIE STR. 127/PODR.

1. Otrzymywanie tlenu z tlenku rtęci (II)

Tlenek rtęci (II) tlen + rtęć
HgO O₂ + Hg

Poprawność zapisanych wzorów sprawdza się przez wpisanie wartościowości:
Hg^IIO^II O₂ + Hg

+ RÓWNANIE STR. 129/PODR.

________________________________________________________________________________________

Temat: Prawo zachowania masy. ^28.05.14r.

W układzie zamkniętym masa substratów jest równa masie produktów reakcji chemicznej.

Powyższe stwierdzenie stanowi treść prawa zachowania masy, które w 1760r. sformułował Michaił Wasiliewicz Łomonosow.

===========================================================

ZWIĄZEK CHEMICZNY WODORU I TLENU – WODA

Temat: Woda – Właściwości i rola w przyrodzie. ^10.09.14r.

O˚C = 273 K
100˚C = 373 K
-100˚C = 173 K

________________________________________________________________________________________

Temat: Zanieczyszczenia wód. ^10.09.14r.

Źródła zanieczyszczenia wód

Komunalne Przemysłowe Rolnicze

________________________________________________________________________________________

Temat: Woda jako rozpuszczalnik. ^17.09.14r.

Cząsteczka wody ma dwa bieguny – Ujemny w pobliżu atomu tlenu i dodatni w pobliżu atomów wodoru. Cząsteczka wody jest dipolem, czyli, innymi słowy, ma budowę polarną.
+ RYSUNEK 1. STR. 153/PODR.

Rozpuszczanie: Wnikanie cząsteczek jednej substancji między cząsteczki drugiej substancji.

Emulsja: Mieszanina niejednorodna dwóch nierozpuszczających się w sobie cieczy, z których jedna jest rozproszona w drugiej w postaci małych kropelek.

Dipol: Cząsteczka mająca budowę polarną.

RODZAJE ROZTWORÓW

Temat: Szybkość rozpuszczania się substancji. ^24.09.14r.

Roztwór: Mieszanina jednorodna co najmniej dwóch składników – substancji rozpuszczanej i rozpuszczalnika. Przyjmuje się, że rozpuszczalnikiem jest ta substancja, której jest więcej.

Rozpuszczalność: Cecha.

Rozpuszczanie: Proces.

Czynniki przyspieszające rozpuszczanie:

• Temperatura

• Rozdrobnienie substancji rozpuszczanej

• Mieszanie

________________________________________________________________________________________

Temat: Rozpuszczalność substancji w wodzie. ^24.09.14r.

Rozpuszczalność: Wielkość chemiczna, określająca, ile gramów danej substancji rozpuszcza się w 100g wody w odpowiedniej temperaturze.

Krzywa rozpuszczalności: Wykres obrazujący ile gramów danej substancji należy rozpuścić w 100g wody w odpowiedniej temperaturze, aby otrzymać roztwór nasycony.

________________________________________________________________________________________

Temat: Rodzaje roztworów. ^01.10.14r.

Roztwór nasycony: Roztwór, w którym w danej temperaturze nie można już rozpuścić więcej danej substancji.

Roztwór nienasycony: Roztwór, w którym w danej temperaturze można jeszcze rozpuścić pewną ilość substancji.

Roztwór stężony: Roztwór, w którym masa substancji jest duża w stosunku do masy rozpuszczalnika.

Roztwór rozcieńczony: Roztwór, w którym masa substancji jest mała w stosunku do masy rozpuszczalnika.

Aby z roztworu nasyconego zrobić roztwór nienasycony, należy dolać rozpuszczalnik lub podgrzać temperaturę roztworu.

Aby z roztworu nienasyconego zrobić roztwór nasycony, należy dodać więcej substancji rozpuszczanej, odparować rozpuszczalnik lub obniżyć temperaturę roztworu.

+ RYSUNEK STR. 164/PODR.

===========================================================

SPOSOBY OBLICZANIA STĘŻENIA PROCENTOWEGO ROZTWORU

Temat: Stężenie procentowe roztworu. ^08.10.14r.

Cp = stężenie procentowe
m_r = masa roztworu
m_s = masa substancji rozpuszczanej
m_rozp = masa rozpuszczalnika

Wzór na masę roztworu:
m_r = m_s + m_rozp

Wzór na stężenie procentowe:
Cp = $\frac{ms*100\%}{\text{mr}}$

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Zadanie:

Roztwór 5% to roztwór, w którym w 100g roztworu znajduje się 5g substancji. Roztwór ten składa się więc z 5g substancji rozpuszczonej w 95g wody.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

1. Obliczanie stężenia procentowego roztworu o podanej masie i znanej masie substancji rozpuszczanej:

Dane: Szukane:

m_r = 200g Cp = ?
m_s = 6g

Cp = $\frac{6*100\%}{200}$ = $\frac{600}{200}$ = 3%

1. Obliczanie stężenia procentowego roztworu o znanej masie substancji rozpuszczonej i rozpuszczalnika:

Dane: Szukane:

m_w = 360g m_r = ?
m_s = 40g Cp = ?

m_r = 360 + 40 = 400g
Cp = $\frac{40*100\%}{400}$ = $\frac{4000}{400}$ = 10%

1. Obliczanie masy substancji rozpuszczanej:

Dane: Szukane:

m_r = 250g m_s = ?
Cp = 5%

m_s = $\frac{Cp*mr}{100\%}$ = $\frac{5*250}{100\%}$ = $\frac{1250}{100\%}$ = 12,5%