Anna Fedyk

Analiza „Mapy Mojego Świata”

Badanie przeprowadziłam na 21-letniej studentce o pseudonimie DZIOBAK21. DZIOBAK21 studiuje dwa kierunki: zarządzanie w sektorze publicznym i dziennikarstwo. Chętnie zgodziła się na badanie i była go bardzo ciekawa, gdyż interesuje się również psychologią. Na co dzień jest bardzo zabiegana, jej harmonogram jest ułożony od wczesnego rana do samego wieczora i z trudem wygospodarowała dla mnie czas.

Kategorie	Suma ważona
JA i jego atrybuty Świat społeczny Realny świat materialny Świat duchowy Wartości Bóg Czas	7 12 8 13 5 6 5
Oznaczenia ustosunkowania
Emocje pozytywne Emocje negatywne Refleksja Lęk Wpływ Ambiwalencja	39 5 38 11 31 5
Rdzeń
Łącza
Pozytywne Negatywne	27 8

Analiza ilościowa: ogólnie obiektów- 28, suma ważona wszystkich obiektów- 56

1. Spójność światopoglądu:

Na mapie występuje tylko jeden obiekt izolowany (OKULARY POLARYZACYJNE), do którego DZIOBAK21 nie mogła znaleźć powiązania. Ma ona do niego stosunek ambiwalentny, ale nie przywiązuje do tego obiektu wielkiej wagi. Obiekty dla niej najważniejsze rozmieściła równomiernie na powierzchni mapy wpisując między nie te mniej ważne. Te najmniej istotne w większości znalazły się na obrzeżach. Wśród ważnych obiektów wszystkie oznaczone są podobnymi symbolami, wzbudzają w niej refleksję oraz pozytywne emocje. Skupiają się jednak w różnych dziedzinach: rodzina, religia, wartości, czas. Łączą się ze sobą, czasem pośrednio, np. rodzina z przyjaźnią: RODZINA – PRZYSZŁOŚĆ – ZDROWIE – RELIGIA – ZNAJOMI – PRZYJAŹŃ. Ogólnie można powiedzieć, że światopogląd DZIOBAK21 jest bardzo spójny, ze względu na połączenie wszystkich obiektów, prócz jednego- mało ważnego, oraz podobieństwo oznaczeń dla obiektów najważniejszych.

1. Program na życie:

Na Mapie DZIOBAK21 nie ma obiektów wyraźnie zaznaczonych w płaszczyźnie przyszłości, ale znajduje się obiekt PRZYSZŁOŚĆ, z którym bezpośrednio połączone są rodzina, zdrowie, nowopoznani ludzie oraz czas wolny. Występuje też pośrednie połączenie ze studiami, spełnieniem i nowymi doświadczeniami, które można zinterpretować jako plany na przyszłe studia na podstawie komentarza autorki w trakcie rysowania Mapy. Nie występuje natomiast na mapie obiekt JA, ale znaleźć można należące do niego atrybuty tj. ZADOWOLENIE Z SIEBIE, AMBICJA, ZAANGAŻOWANIE, czy też negatywnie nacechowane, NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ
i NIEZADOWOLENIE. Nie ma zaś zaznaczonej przyszłej pracy, czy planów ostatecznych. Do większości obiektów DZIOBAK21 ma pozytywny stosunek oraz poczucie wpływu. Widać więc niezbyt wyraźnie zarysowany program na życie, ale przez analizę powiązań można go odnaleźć.

1. Realizm

Widać dużą przewagę przedmiotów należących do kategorii świata duchowego i wartości nad tymi przypisywanymi światu materialnemu. Jak wynika z wcześniejszej analizy programu na życie plan przyszłości w ujęciu DZIOBAK21 nie jest konkretny. Jak sama wyjaśniła, może ulec zmianie, tym bardziej, że jeszcze nie zdecydowała, co będzie robić. Na Mapie znajduje się stosunkowo mało obiektów realnych oraz istniejących osób. Są to najczęściej grupy ludzi: rodzina, znajomi, przyjaciele – brak pojedynczych ludzi. Świadczy to o braku realizmu światopoglądu.

1. Optymizm

Mapa DZIOBAK21 odznacza się wysokim poziomem optymizmu zarówno
w płaszczyźnie własnej osoby jak i otaczającego ją świata. Obiekty związane z tą sferą są nacechowane pozytywnie oraz połączone łączami pozytywnymi. Wyjątek stanowi obiekt PRZYJAŹŃ, do którego badana ma ambiwalentny stosunek: zastosowała znak oznaczający pozytywny stosunek i jednocześnie umieściła przy nim symbol odpowiadający zagrożeniu. Co więcej nie zamieściła tam znaku wpływu, który znalazł się, np. przy obiekcie ZNAJOMI. Może to być lęk o trwałość przyjaźni rozumiana dosłownie z odwzorowania reprezentacji aktualnego świata DZIOBAK21. Negatywnie nacechowanym elementem jest NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ, która jest również opatrzona znakiem zagrożenia i negatywnymi łączami z sąsiadującymi obiektami.

1. Pesymizm

Silnie nacechowanymi negatywnie obiektami są STRES, NIEZADOWOLENIE
i NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ, które dodatkowo łączą się z innymi obiektami łączami negatywnymi. Występuje też stosunkowo dużo obiektów oznaczonych zagrożeniem. Jednak w porównaniu z pozytywnymi aspektami, tych negatywnych jest dużo mniej
i lokalizowane są w konkretnej części (lewej) mapy, tak , że tylko ZAANGAŻOWANIE (do którego badana ma ambiwalentny stosunek) jest wplecione między obiekty o znaczeniu pozytywnym.

1. Lęk

Tylko kilka obiektów oznaczonych jest znakiem lęku, ale niektóre z nich są dla badanej bardzo ważne. Część znajduje się blisko obiektów najważniejszych. Znajdują się jednak
z nimi w konflikcie lub nie są ze sobą połączone. Cennym obiektem zagrożonym jest PRZYJAŹŃ, która jak już pisałam jest oznaczona zarówno symbolem lęku jak
i pozytywnych emocji i refleksji. Łączy się również pozytywnie z obiektem ZNAJOMI. Również obiekt ZDROWIE można uznać za zagrażający, chociaż w tym przypadku najprawdopodobniej autorka chciała wyrazić raczej swoją obawę o stan zdrowia (możliwe, że przyszły, bo obiekt łączy się z obiektem PRZYSZŁOŚĆ). Obiekt ZAANGAŻOWANIE oznaczony przez DZIOBAK21 ambiwalentnymi znakami znajduje się blisko ważnych dla badanej obiektów, do których ma ona pozytywny stosunek
i połączone są pozytywnymi łączami. Równocześnie jednak pojawia się symbol wpływu, co może wskazywać na lęk przed zaangażowaniem, który badana chciałaby kontrolować. Ważny wydaje się być również obiekt NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ połączony negatywnie z sąsiadującymi obiektami cennymi dla badanej. Negatywnie wpływa on na obiekt WYZWANIA (NOWE DOŚWIADCZENIA). Ogólnie można powiedzieć, że Mapa DZIOBAK21 charakteryzuje się dość wysokim poziom lęku ze względu na ważność oznaczonych przez nią w ten sposób obiektów oraz wzajemne ich połączenia, jak również ambiwalentny stosunek do cennych obiektów.

1. Bogactwo

Badana umieściła na swojej Mapie bardzo dużo różnych obiektów, z których prawie wszystkie są ze sobą połączone (wyjątek stanowi jeden obiekt). Można je zaklasyfikować do wielu kategorii. Większość to pojęcia abstrakcyjne lub ogólne wartości, np. ZBAWIENIE czy SPEŁNIENIE. Nie brak jednak odniesienia do rzeczywistego świata, materialnych przedmiotów. W opisie „swojego świata” DZIOBAK21 wykazała się ogromną szczegółowością umieszczając takie obiekty jak APARAT NA ZĘBY czy KAWA W PLASTIKOWYM KUBKU.

Dojrzałość:

Światopoglądu DZIOBAK21 nie zaliczyłabym do dojrzałych. Chociaż widoczna jest duża spójność wyrażona w podobnym oznaczaniu obiektów ważnych i jednolitego do nich stosunku, to odnaleźć można niejasności (np. ambiwalentny stosunek do ZAANGAŻOWANIA, PRZYJAŹNI). Brak również wyraźnego programu na życie, bo chociaż badana czuje, że ma duże poczucie wpływu na plany w swoim życiu, to mogą się one zmieniać. Brak też bezpośredniego odniesienia do JA, a tylko do jego atrybutów, które rozmieszczone są peryferycznie. Wyróżnia się tu AMBICJA, która zajmuje centralne miejsce mapy. Ważne są dla niej wartości duchowe, mniej jest obiektów materialnych i realnych osób (prawdopodobnie jednostki zawierają się w ogólnych grupach – ZNAJOMI, RODZINA). Ten brak realizmu oraz duże bogactwo Mapy pozwalają wnioskować o niedojrzałości światopoglądu badanej.

Barwa:

Do większości obiektów badana ma pozytywny stosunek, choć silnie akcentuje rzeczy nacechowane negatywnie. Jednak przez częściową ich izolację w jednej części Mapy, sprawiają wrażenie oddzielonych od reszty obiektów. Są również zdecydowanie dla niej mniej ważne. To samo, w większości, można zaobserwować w przypadku oznaczeń lękowych. Jest jednak kilka obiektów oznaczonych jako zagrażające i równocześnie dla badanej bardzo ważne, jednocześnie cechujące się pozytywnym oznaczeniem. Przypuszczalnie te ambiwalentne oznaczenia wyrażają obawę o utratę tych cennych rzeczy,
a nie zagrożenie dla Ja jednostki. Wskazywać to może na stosunkowo jasną barwę światopoglądu.

Orientacja:

Na Mapie DZIOBAK21 najbardziej wyróżniają się obiekty świata duchowego oraz wartości, ale nie brak też obiektów świata materialnego, które z kolei powiązane są z realnymi osobami. Dużo odniesień można też odnaleźć co do świata społecznego, wiążącego się ze znajomościami i powiązaniami międzyludzkimi (ZNAJOMI, FACEBOOK, NOWI POZNANI LUDZIE, PRZYJACIELE). Można znaleźć też elementy pragmatyczne wyrażające się w atrybutach JA, które można połączyć z działaniem (AMBICJA, FAKTY). Trudno zdecydować czy dominujący charakter światopoglądu będzie bardziej humanistyczny czy też społeczny, ponieważ do obu można przypisać równie dużo cech, zarówno ze względu na ilość jak i ich ważność. Mimo tego skłonna byłabym przypuszczać, że światopogląd badanej odznaczać się będzie dużą pragmatycznością, Jak sama badana mówiła „jest bardzo konkretną osobą” i wszystkie obiekty na Mapie umieściła w odwzorowaniu rzeczywistych rzeczy z realnego świata ją otaczającego. Chociaż brak jest może typowych dla tego typu cech, przychylałabym się do tej interpretacji. Wydaje się, że trudno orzec jak można określić światopogląd odtworzony tak szczegółowo i uwikłany w tak skomplikowaną sieć powiązań: ze względu na wartości, mogłabym powiedzieć o dużym humanizmie, a biorąc pod uwagę połączenia między ludźmi, skłaniałabym się ku ujęciu społecznemu.

Podsumowując powyższe rozważania, analizując „Mapę Mojego Świata” DZIOBAK21 miałam dużo problemów z zakwalifikowaniem obiektów do poszczególnych kategorii
a następnie z ich interpretacją. Często po kolejnym spojrzeniu na Mapę, zmieniałam zdanie
o ich przynależności do jakiejś grupy. Dużą trudnością było też zanalizowanie wzajemnych powiązań obiektów przy uwzględnieniu ich ważności dla badanej. Wydaje się, że światopogląd badanej zawierać się będzie z wymiarze społeczno-humanistycznym ze względu na duży udział świata duchowego oraz społecznego. Można go określić jako stosunkowo jasnego w barwie przy jednocześnie niedojrzałym ujęciu, przejawiającym się w braku planu na życie.

Analiza ankiety do „Mapy Mojego Świata”

W odpowiedzi na pytania widać duże zdecydowanie. Równocześnie można zauważyć, że odpowiedzi te są dokładnie przemyślane i sformułowane z dużą rozwagą. Ogromną rolę
w swoim świecie badana przypisuje Bogu i religii, które są dla niej ostoją. Przypisuje im też główną siłę napędzającą świat. Uważa, że na podstawie założeń wiary kształtują się systemy wartości człowieka i dlatego to wiara ma tak wielki na nią wpływ. Nie wyobraża sobie innej możliwości wykształcenia pewnego „moralnego kośćca”, dlatego też za „pustych” uważa ateistów. Wyraźnie zaznacza też znaczenie osobistego wpływu na bieg wydarzeń, zarówno na przyszłość jak i teraźniejszość. Ważne jest aktywne działanie, które w największym stopniu wpływa na osiągnięcia życiowe. Brak konkretnego planu na życie zaznacza się tak samo
w Ankiecie jak i Mapie. Cel w życiu badanej jest bardzo prosty i (może dlatego) mało konkretny: chce być szczęśliwa- co z pewnością osiągnie własnymi siłami.