Tales z Miletu – arche-woda, hylozoizm Anaksymander – arche, apeiron Heraklit – arche-ogień, pantha rei, wariabilizm,

relatywizm Parmenides z Elei – byt jest, niebytu nie ma, eleatyzm Zeon z Elei – argumenty a paradoksy Empedokles –

materia-wieczna i niezmienna, 2 siły-miłość i spór Demokryt z Abdery – atomizm, materializm atomistyczny, determinizm,

subiektywistyczna teoria postrzeżeń Sofiści – minimalizm poznawczy: Gorgiasz – nic nie istnieje, Protagoras – od sensualizmu

do relatywizmu, estetyka Sokrates – minimalizm poznawczy, realizm pojęciowy, daimonion, metody-elenktyczna i maieutyczna,

cnota-wiedza, etyka Cynicy: Antystenes, Diogenes – życie zgodne z natura, prowokacja i abnegacja Platon – idealizm, agath-ogień,

dualizm, jaskinia platońska, teoria duszy, teoria państwa, teoria idei, anamneza, dedukcja Arystoteles – empiryzm, forma i

materia-hylemorfizm, akt i potencja, metafizyka, substancja, teoria duszy, złoty środek, sylogizmy, indukcja Aleksander Macedoński

– hellenizm, Biblioteka Aleksandryjska, dekadentyzm, religia etyka Stoicy: Zenon z Kation, Marek Aureliusz – monizm materialistyczny

, materializm, panteizm-pneuma i logos, autarkia, ataraksja, apatia, perfekcjonizm, jedna cnota, egotyzm, stoicki spokój, etyka

obowiązku Epikur – hedonizm Sceptycy: Pirron, Tymon – ataraksja, afazja, probabilizm Neoplatończycy: Plotyn, Filon – nowa wizja

Boga, logos Św. Augustyn – teocentryzm, platonizm-dusza, irracjonalistyczna teoria poznania Św. Anzelm (scholastyka)

– uniwersalizm-realizm, nominalizm, dowód ontologiczny Św. Tomasz z Akwinu – essentia i existentia, prawa-wieczne i naturalne,

feudalizm Kartezjusz – dualizm, natywizm J. Locke – tabula rasa, empiryzm, liberalizm G. Berkeley – empiryzm, esse-percipii,

immaterializm, sensualizm, subiektywizm D. Hume – empiryzm, filozofia krytyczna, asocjacja Wolter – racjonalizm, deizm, libertynizm,

walka z przesądami, przeciw dogmatyzmowi J.J. Rousseau – krytyka kultury i cywilizacji, apoteoza stanu natury I. Kant – a priori,

a posteriori, sapere aude, krytyczna filozofia transcendentalna, racjonalizm, przewrót kopernikański, agnostycyzm, dobra wola,

imperatyw kategoryczny G. Hegel – idealizm jako myśl spekulatywna, logika, teza-antyteza-synteza, 3 formy ducha K. Marks –

idealizm, materializm, ateizm, socjalizm utopijny, kapitał Marksa, walka klas, alienacja, emancypacja F. Engels - – idealizm, materializm

, ateizm A. Schopenhauer – wolna wola-zasada świata, irracjonalność woli, pesymizm, negacja samobójstwa, altruizm F. Nietzsche –

resentyment, nadczłowiek, Zaratustra, wola mocy, aforyzmy, krytyka chrześcijaństwa Z. Freud –psychoanaliza, popędy, struktura

osobowości E. Husserl – świadomość intencjonalna, redukcja fenomenologiczna-epoche, semantyka logiczna J.-P. Sartre – egzystencjalizm,

socjologia marksistowska, byt i nicość L. Wittgenstein – język i logika, filozofia umysłu i matematyki, etyka, estetyka