Wprowadzanie literki „METODĄ DOBREGO STARTU”
Zajęcia prowadzone są wg ustalonego schematu, porządku, ale jest to tylko punkt wyjścia do budowania własnych koncepcji działań.
Zajęcia wprowadzające.
Mają charakter zajęć orientacyjno- porządkowych. Zawierają elementy dyscyplinujące. To część zajęć służąca rozwijaniu koncentracji uwagi, kształtowanie umiejętności w orientacji w schemacie ciała, przestrzeni (rozróżnianie lewej i prawej strony)oraz ćwiczeniu funkcji słuchowo - językowych. Obejmują:
powitanie – rozwijanie świadomości własnej osoby piosenką, słowem, wymienieniem wszystkich imion uczestników
rozwijanie schematu własnego ciała – przykładowe ćwiczenia z wykorzystaniem piosenki
rozwijanie orientacji w przestrzeni – uderz po prawej stronie, lub również za pomocą piosenki. Najpierw dziecko uczy się wskazywać te części ciała nazwane przez rodzica. Dwulatek umie wskazywać, co najmniej 3 części ciała, a 2,5 latek 5 części ciała w tym główne części twarzy / oczy, usta, nos/, Świadomość takich części ciał jak policzki, szyja jest późniejsze niż brzuch, plecy. Pod koniec okresu przedszkolnego dziecko powinno rozróżnić prawą i lewa rękę i dowiedzieć się, iż części po stronie prawej ręki też są prawe, a po lewej też są lewe. Pierwszoklasista powinien poradzić sobie z rzutowaniem tego schematu na przestrzeń i pokazać, co znajduje się na prawo od niego. Dopiero ośmiolatek jest zdolny do odwrócenia tego schematu w przestrzeni i wskazania prawej ręki osoby stojącej na przeciwko.
nauka piosenki – z jednoczesnym nauczeniem tekstu – zadawanie pytań do piosenki, kształtując mowę i wiedzę ogólną
zabawy rozwijające funkcje językowe: wyjaśnienie trudnych pojęć, zadania zagadki rozwijające kompetencję językowe, np.: różnicowaniu dźwięków mowy pada-bada, powiedz czy te wyrazy są takie same czy różne bąk – bok,, wyodrębnianie głosek na początku, końcu wyrazu, dzielenia wyrazów na słowa, wyrazów na sylaby, wyrazów na głoski – dokonywania w tym zakresie analizy i syntezy słuchowej, porównywanie wyrazów różniących się strukturą, przestawianie sylab, odszukiwanie słów w ukrytych wyrazach, poszerzanie słownictwa dzieci poprzez zaliczaniu ich do właściwej kategorii np. imiona chłopców.
Nauczyciel dobiera tutaj ćwiczenia, jakie są na etapie dziecka, podwyższając nieco poprzeczkę.
Zajęcia ruchowe – usprawniamy motorykę dużą i małą. Są one prowadzone w formie zabawy tylko ruchowej nawiązującej do piosenki. Dzieci podczas zabawy wykonują ćwiczenia doskonalące ruchy rąk umiejętność utrzymywania równowagi, ćwiczenia rozwijające sprawność i koordynację ruchów całego ciała.
Ćwiczenia ruchowo-słuchowe – angażują już analizatory kinestetyczno- ruchowy i słuchowy. Dzieci śpiewając piosenkę wystukują jej rytm otwartą dłonią, pięściami, palcami jednym wszystkimi po kolei oraz łokciami. W trakcie ćwiczeń wykorzystujemy takie pomoce jak woreczki z grochem, ryżem, sznurki, gumki, balony, instrumenty muzyczne.
Ćwiczenia ruchowo – słuchowo - wzrokowe angażują trzy analizatory – kinestetyczno-ruchowy, słuchowy, wzrokowy dzieci uczą się kreślić wzór w rytm jednocześnie śpiewanej piosenki. Ale po kolei:
Etap I: Prezentacja i omówienie litery, pokaz jak należy ją pisać. Prowadzący zadaję pytania: Z jakich elementów litera się składa? Ile ich jest? Jak są ułożone? Do czego litera jest podobna/, do jakich obiektów rzeczywistych? Prowadzący pokazuje sposób kreślenia litery, - początkowo bez śpiewania, następnie pokazuje sposób pisania litery z jednoczesny śpiewaniem wybranego fragmentu lub przekształcając ten fragment na wierszyk. Wdrażamy dzieci do prawidłowego kreślenia liter. Linie pionowe od góry do dołu, poziomych od lewej do prawej, okręgów w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara, sekwencji wzorów od lewej do prawej. Są to niezbędne nawyki do nauki czytania i pisania. W tej części ćwiczeń nie korzystamy z nagrań utworu, ale śpiewamy z dziećmi zgodnie z ich tempem pisania litery. Tempo śpiewania dostosowane jest do szybkości ruchów ręki.
Etap II: Uczenie polisensoryczne. Do uczenia polisensorycznego służą karty ze wzorami, które w celu wzmocnienia wielozmysłowego uczenia się należy wykleić materiami o różnej fakturze, materiały, plastelina sznurówki. Uczenie przebiega następująco: dzieci śpiewają i wodza palcem po literze/ w razie potrzeby prowadzący prowadzi dziecku rękę, ale stopniowo wycofuje się, aby mogło pisać samodzielnie/,
Etap III: Podczas zajęć uwzględnia się zasadę stopniowania trudności. Dzieci śpiewają piosenkę i odtwarzają wzór:
Całą ręka w powietrzu - początkowo mogą patrzeć na wzór potem robią to z pamięci
Palcem po stole
Kreda, węglem, kredka świecową, pędzlem a dopiero następnie narzędziami graficznymi wymagającymi precyzji: ołówkiem, mazakiem, długopisem. Początkowo dziecko piszą na wielkich arkuszach a następnie stopniowo zmniejszamy im powierzchnię, dopiero na samym końcu w liniaturze.
Podczas kreślenia litery po tym samym śladzie nie jest ważna precyzja jego wykonania, ale przyswojenie odpowiednich nawyków ruchowych – właściwej kolejności kreślenia kierunku liter, oraz rytmiczne wykonania ćwiczenia.
Następny krok to kreślenie wzoru na dużych arkuszach papieru/ sekwencja znaków to swoisty zapis piosenki/, dopiero teraz kreślenie litry na karcie ćwiczeń
Podczas jednego spotkania stosujemy max trzy techniki odtwarzania wzoru. Szablon, tacka z kaszą, tabliczka z kreda. Techniki podczas kolejnych zajęć stosujemy na zmianę.
Na końcu omawiamy wykonanie zadania ciągle dzieci chwaląc za wysiłek i pracę.
Opisane wyżej ćwiczenia wprowadzane są podczas zajęć kolejno. Liczba angażowanych analizatorów stopniowo wzrasta. Dzięki czemu na coraz wyższym poziomie jest aktywizowana koordynacja funkcji percepcyjnych i ruchowych.
Zajęcia końcowe.
Przeprowadzamy krótkie ćwiczenia relaksacyjne, delikatny masaż, ćwiczenia oddechowe.
Scenariusz zajęć Metodą Dobrego Startu – wprowadzenie wielkiej literki E
Zajęcia wprowadzające
Powitanie – każde dziecko wita się z innym różnymi częściami ciała np. witamy się kolankami, łokciami itp.
Rozwijanie schematu własnego ciała
Pokazywanie różnych części ciała do piosenki „Głowa, ramiona, kolana, palce”
Za pomocą piosenki:
Jedną głowę, jeden nosek, jedną buzię mam
I dwie ręce, i dwie nogi, maszeruję sam
Tupu, tupu, tupu, tupu, tupu tupu tupu tup tup tup
Mam dwa oczka, i dwa uszka, dwa kolanka mam
Jedną szyję, jeden brzuszek i na brzuszku gram
Bum tarara, bum tarara, bum tarara
Bam bam bam bam bam
Jedno czoło, jedną brodę, jedne plecki mam
Dużo włosów, dużo zębów i języczek mam
La la la la la la la la la
Rozwijanie orientacji w przestrzeni – usiądźcie po turecku, wyciągnijcie nogi przed siebie i dotknijcie prawą ręką lewego kolana, prawą ręką prawego kolana, prawą ręką lewej stopy, lewą ręką prawej stopy, postukajcie prawą stopą o podłogę, potem lewą, teraz obiema stopami udając konika lub wstajemy i robimy 2 kroki w prawo, 2 w lewo, 3 do przodu itp.
Zajęcia językowe oparte na tekście piosenki
Posłuchajcie zagadki i opowiedzcie, kim są dla siebie osoby, o których mowa: razem się uczymy, razem się bawimy, czasem się kłócimy, ale się lubimy (koleżanki, koledzy).
Posłuchajcie piosenki „Ele-mele”. Jak ma na imię dziewczynka, o której opowiada piosenka? Jak mają na imię wasze najlepsze koleżanki? Jak myślicie, o kim powiemy, że jest koleżeński? Co to znaczy, że ktoś jest koleżeński?
Posłuchajcie jak czytam tekst piosenki i powiedzcie, jakie nazwy tygodnia się w niej znalazły? Opowiedzcie ile dni ma tydzień? Spróbujcie wymienić dni tygodnia?
Klaszcząc podzielcie na sylaby: Ele-mele, lubię Elę, mam koleżanek wiele.
Posłuchajcie sylab wypowiedzianych w zmienionej kolejności i odpowiedzcie, jakie mogą tworzyć imiona? la- E, dek-E, wa- E.
Jaką głoską zaczynają się wyrazy: Ewa, Edek, Ela? Podzielcie na głoski słowa: Ela, Ewa, Edek.
Jakie znacie inne wyrazy na głoskę E?
Zapamiętajcie E jest samogłoską i oznaczamy ją czerwonym kolorem.
Zajęcia właściwe
Zajęcia ruchowe
Przeskoczcie kilka razy przez skakankę. Najpierw obunóż, potem na jednej nodze.
Stańcie parami, jedna osoba naprzeciw drugiej, w odległości kilku kroków. Na zmianę rzucajcie sobie woreczek lewą ręką a chwytajcie oburącz.
Zajęcia ruchowo – słuchowe
Stańcie parami naprzeciw siebie. Śpiewając piosenkę, wyklaskujcie jej rytm uderzając w swoje i partnera dłonie.
Dodatkowo: Na siedząco śpiewajcie piosenkę uderzając rytmicznie pięścią na zmianę za zmianę z lewej i prawej strony woreczka.
Zajęcia ruchowo –słuchowo –wzrokowe
Demonstracja wzoru i ćwiczenia – przyjrzyjcie się uważnie literze E. Zapamiętajcie, że wszystkie imiona zaczynają się wielka literą. Odpowiedzcie do czego jest podobna litera E? Do jakiej cyfry? Czym się od niej różni?. Obserwujcie, w jaki sposób należy pisać literę E (bez piosenki).
Odtwarzanie wzoru różnymi technikami (z piosenką lub wymawiając tekst rytmicznie)
- napiszcie literę E palcem po wzorze
- powtórzcie to ćwiczenie, śpiewając piosenkę: najpierw palcem w powietrzu, potem palcem na dywanie, na swojej dłoni, na plecach kolegi itp
Wyjaśnienie zadań na karcie pracy, wykonanie ćwiczeń przez dzieci.
Zajęcia końcowe – masażyk relaksacyjny. Dzieci piszą sobie na plecach dowolne kształty lub literki i odgadują jaki to kształt lub litera.
Ewaluacja- dzieci dostają kształt litery i mają stworzyć z niej jakiś rysunek, dowolnie ją przekształcić – rozwijanie inwencji twórczej dzieci.
Uwagi: zadania na karcie pracy można zrobić w drugiej części dnia. W drugiej części dnia będziemy również odrysowywać dziecko na kartonie i ustalać cechy dobrego kolegi –dzieci będą przyklejać kartki do papieru a następnie ozdabiać w grupach swój rysunek ( zadanie ma nauczyć zgodnego współdziałania w grupie). Będziemy również robić harmonijkę z nazwami tygodnia.