„WYZNANIA” – Św. Augustyn

„Wyznania” są historią życia św. Augustyna. Pokazują zmianę przekonań pod wpływem ludzi i miejsc. Można powiedzieć, że to dzieło jest autobiografią, spowiedzią bądź monologiem Augustyna kierowanym do Boga.

Św. Augustyn urodził się 13.XI.354 w Tagaście w Numidii. Jego rodzicami byli Patrycjusz i 23letnia Monika. W Madanrach ukończył studia retoryczne. Studiował również w Kartaginie. Tam urodził się jego syn – Adeodot. Augustyn nauczał retoryki. Pochodził z Afryki, istnieje prawdopodobieństwo, że Augustyn był czarny.

Budowę dzieła można podzielić na opis dzieciństwa, młodości i dorosłości. Na końcu lektury jest więcej rozważań filozoficznych, teologicznych i psychologicznych. Jest tu również zawarta tzw. KONCEPCJA CZASU czyli własność zmienności i miara ruchu. Czas jest ukazany jako 3xteraz:

*teraz w przeszłości

*teraz zgodne z czasem jego wypowiedzi

*teraz niewypowiedziane

Na treści filozoficzne miały wpływ poglądy Cycerona, neoplatonizmu i manicheizmu.

Pierwsze 9 rozdziałów są wspomnieniami Augustyna. Opisuje on swoje dorastanie wśród ludzi grzesznych. Gdy był nastolatkiem pod wpływem kolegów dopuścił się kradzieży gruszek sąsiada. Mimo że miał w domu takie rarytasy, dokonał złego. Piętno tego grzechy odbijało się w jego przyszłości.

Augustyn pokazuje również jak bardzo ważna w jego życiu była matka. Natomiast bardzo rzadko wspomina o ojcu, ponieważ ten zbytnio nie zwracał na niego uwagi. Dopiero gdy jego syn dojrzewał, ucieszył się, że Augustyn staje się mężczyzną. Zauważył seksualność syna podczas męskich rozmów o kobietach.

Gdy Augustyn kroczył złą drogą, jego matka cały czas się o niego modliła. Jej syn uważa, że to właśnie dzięki niej w końcu uwierzył w Boga. Gdyby nie jej modlitwy i troska, być może Augustyn nigdy by nie dotarł do prawdziwej wiary.

W tych wspomnieniach dowiadujemy się również o osobach, które były ważne w życiu Augustyna. Miał on przyjaciela, który w pewnym momencie umiera. Mieli oni podobne poglądy na świat. Dopiero później Augustyn stwierdza, że śmierć tej ważnej osoby była winą jej bezbożności. Z tego powodu nawet nie zdradza imienia przyjaciela. Przyjaźń w antyku była bardzo ważna. W przeciwieństwie do dzisiejszych czasów, przyjaźń była bezinteresowna. Augustyn uważa, że przyjaźń oddalała go od Boga.

Podczas swoich studiów i wielu wyjazdów, Augustyn poznał św. Ambrożego, wtedy arcybiskupa Mediolanu. Ambroży był świetnym strategiem, korespondował z różnymi ludźmi. Napisał list do Teodozjusza, że odmawia przy nim odprawiania mszy poprzez jego zbrodnię.

Podczas pobytu w Mediolanie, Augustyn miał „widzenie” w tzw. „noc mediolańską”. Augustyn medytował w ogrodzie, gdy nagle objawiło mu się dziecko dające książkę i mówiące „Weź to, czytaj!”

Poznał również Hieronima, który przełożył Biblię na łacinę. Jego filozofią był monastycyzm. Jego przekład Biblii był wykorzystywany przez prawie 1000 lat.

Część autobiograficzna kończy się w momencie, gdy Augustyn pisze o śmierci swojej matki.

Kolejne 3 rozdziały są rozmyśleniami. Występuje tu fenomen pamięci i niezmienność rzeczy. Augustyn pisze tu m.in. o dotyku, które jest pięknem. Jedynie piękna prawdy nie można dotknąć.

Augustyn rozróżnia dwie substancje: dobro i zło. Augustyn stwierdza, że zło jest wynikiem braku dobra.

W księdze XII rozważa nad niebem i ziemią. Zadaje pytanie, gdzie tak naprawdę jest niebo. Uważa, że ziemia jest niewidzialna i nieukształtowana. Jest otchłanią dla ludzi. Ukazuje tu zasadę zmienności. Pisze, że ziemia niewidzialna i nie ukształtowana jest materią cielesną, natomiast ciemność nad otchłaniami – materią duchowną.

Również ważne w „Wyznaniach” jest to, że spojrzenie twarzą w twarz ma inny sens niż obecnie. Oznaczało to jakąś zachętę, brak wrogości itp. W dzisiejszych czasach owe spojrzenie przeraża. Augustynowi najbardziej chodziło o spojrzenie między kobietą a mężczyzną.

WAŻNE POJĘCIA:

*ABSOLUT - doskonały, nieograniczony byt.

*CONFESSIONES – przemiana poganina w człowieka, który bezgranicznie zaufał Bogu

*TEOCENTRYZM – Bóg w centrum rozważań.

*APOSTAZJA – odstępstwo od wiary religijnej; w pierwotnym znaczeniu – całkowicie porzucenie wiary chrześcijańskiej.