LOGISTYKA – SPEC. ZARZĄDZANIE TRANSPORTEM

1. Charakterystyka umowy spedycji i umowy przewozu

Umowa spedycji – umowa polegająca na tym, że jedna z jej stron – spedytor zobowiązuje się do wykonania różnego rodzaju usług związanych z przewozem w ramach działalności własnego przedsiębiorstwa ,druga strona – do zapłaty w zamian za to wynagrodzenia.

Umowa przewozu – umowa polegająca na tym, że jedna z jej stron – przewoźnik zobowiązuje się do przewiezienia osób lub rzeczy w ramach działalności własnego przedsiębiorstwa, druga strona – do zapłaty w zamian za to wynagrodzenia. Należy do kategorii umów o świadczenie usług, a jej celem jest dowiezienie osoby lub rzeczy do miejsca przeznaczenia w określonym czasie.

Umowa przewozu jest umową dwustronnie zobowiązującą, kauzalną, wzajemną i odpłatną. Umowa na podstawie której czynności przewozowe są wykonane przez przewoźnika bezpłatnie nie są umowami przewozu. Przy przewozie nieodpłatnym wykonanym przez osobę nie mającą statusu przewoźnika stosuje się wówczas odpowiednio przepisy o umowie zlecenia.

1. Charakter prawny i funkcje listu przewozowego

List przewozowy zawiera fizyczny spis inwentarza przesyłanego przy pomocy transportu lądowego, wodnego i powietrznego, a także transportu multimodalnego. Zawiera adres sprzedawcy, adres docelowy, numery referencyjne odbiorcy i dostawcy (np. numer zamówienia czy kod kontraktu), rodzaj przewożonego towaru oraz ilość i cenę jednostkową. W niektórych przypadkach jest potwierdzony certyfikatem zgodności , wystawionym przez wewnętrzną lub zewnętrzną jednostkę sprawdzającą/audytującą. List przewozowy stanowi niejednokrotnie podstawę dla służb celnych do kontroli i pobierania opłat od wartości przewożonego towaru.

Podstawa prawna (Dz.U.)

• - Art. 38–40 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo Przewozowe

• - Art. 6 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR), Genewa 19.05.1956 r.

Funkcje:

• Dowodowa,

• Legitymacyjna,

• Instrukcyjna,

• Informacyjna.

W transporcie samochodowym bardzo istotnym aktem prawnym umożliwiającym wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego jest umowa o międzynarodowym przewozie drogowym towarów (CMR). List przewozowy CMR wystawiany jest zgodnie z konwencją w trzech oryginalnych egzemplarzach dla: nadawcy, drugi towarzyszy przesyłce i przeznaczony jest dla odbiorcy, trzeci zatrzymuje  przewoźnik.

Konwencja CMR wprowadza i ujednolica: 
- warunki umowy o przewóz drogowy towarów, 
- dokumentację przewozową, 
- odpowiedzialność przewoźnika, 
- tryb skarg i reklamacji, 
- roszczenia wynikające z przewozu, 
- przewozy wykonywane kolejno przez kilku przewoźników. 
Konwencja CMR ma zastosowanie jedynie w stosunku do odpłatnych usług świadczonych w międzynarodowym transporcie towarów przez profesjonalnych przewoźników, na  podstawie uzyskanych odpowiednich uprawnień w danym państwie.

1. Rodzaje ubezpieczeń w transporcie drogowym towarów

• Odpowiedzialność Cywilna Przewoźnika (przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna jaką ponosi przewoźnik w sytuacjach niewykonania lub niewłaściwego wykonania umowy przewozu, np. za uszkodzenie, utratę przesyłki/towaru/dokumentacji, opóźnienie),

• Odpowiedzialność Cywilna Spedytora, (odpowiedzialność cywilna ubezpieczającego za szkody powstałe w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania usługi spedycyjnej),

• CARGO (obejmuje skutki błędów przewoźnika, jak i zdarzenia niezależne od niego, takie jak kataklizmy, kradzieże czy wypadki, których sprawca jest nieznany).

1. Cele i zadania Inspekcji Transportu Drogowego

Inspekcja Transportu Drogowego — wyspecjalizowana formacja cywilna, umundurowana i uzbrojona. Inspektorzy transportu drogowego, poruszają się pojazdami uprzywilejowanymi, posiadają uprawnienia do kierowania ruchem, nakładania mandatów, zatrzymywania praw jazdy i dowodów rejestracyjnych. Inspekcją Transportu Drogowego kieruje Główny Inspektor Transportu Drogowego, który stanowi centralny organ administracji rządowej, podległy ministrowi ds. transportu. Inspekcja współdziała z Policją, Strażą Graniczną,  Służbą Celną, Inspekcją Weterynaryjną, Państwową Inspekcją Pracy, Inspekcją Handlową i zarządcami dróg publicznych.

Cele:

• poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym

• przeciwdziałanie degradacji dróg

• oddziaływanie na przedsiębiorców w celu przestrzegania przez nich prawa

• przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji w transporcie drogowym

• eliminowanie patologicznych zjawisk w transporcie drogowym

Zadania:

• kontrola dokumentów związanych z wykonywaniem transportu drogowego oraz przestrzegania warunków w nich określonych,

(Kontroli podlegają kierowcy wykonujący krajowy i międzynarodowy transport drogowy oraz niezarobkowy przewóz drogowy, przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą w tym zakresie.)

1. Rodzaje procedur celnych na gruncie Wspólnotowego Kodeksu Celnego

1) dopuszczenie do obrotu,

2) tranzyt,

3) skład celny,

4) uszlachetnianie czynne - (polska firma wykonuje prace produkcyjne z materiału powierzonego jej przez podmiot zagraniczny. Gotowy produkt jest następnie wywożony za granicę.):

a) w systemie zawieszeń (podmiot sprowadza materiały zza granicy nie płacąc należności granicznych),

b) w systemie ceł zwrotnych(podmiot płaci, lecz przy wywozie gotowego towaru cło zostaje zwrócone)

5) przetwarzanie pod kontrolą celną,

6) odprawa czasowa: a) z całkowitym zwolnieniem od cła, b) z częściowym zwolnieniem od cła;

7) uszlachetnianie bierne, (czasowy wywóz towarów w celu poddania ich procesom uszlachetniania)

8) wywóz.

1. Charakterystyka infrastruktury transportu samochodowego

Infrastrukturę transportu samochodowego podzielić można analogicznie jak infrastruktury innych gałęzi transportu na infrastrukturę liniową (drogi) i punktową – np. węzły drogowe, przystanki autobusowe, centra logistyczne i punkty przeładunkowe, jak również mające charakter pomocniczy, np. parkingi, stacje benzynowe, myjnie samochodowe, czy też stacje kontroli pojazdów lub stacje obsługi pojazdów (warsztaty)

Infrastruktura liniowa

Podstawowy podział dróg obejmuje drogi gruntowe i drogi twarde. Inna klasyfikacja zakłada podział na ogólnodostępne na określonych warunkach drogi publiczne oraz drogi niepubliczne (wewnętrzne, prywatne).Oprócz tego wyróżnić można jeszcze trzy podziały dróg publicznych, wg następujących kryteriów

Kryterium funkcji w sieci drogowej

• krajowe – mogące stanowić również odcinki dróg międzynarodowych

• wojewódzkie

• powiatowe

• gminne

• lokalne

• miejskie (ulice)

• zakładowe

Kryterium stopnia dostępności i obsługi przyległego terenu:

• autostrady – dostęp do nich jest zapewniony wyłącznie dla pojazdów samochodowych przez węzły na przecięciach z wyselekcjonowanymi drogami publicznymi, ruch bezkolizyjny, zawsze wyposażone we dwie, trwale rozdzielone jezdnie jednokierunkowe

• drogi ekspresowe – dostęp zapewniony jest przez węzły jak i przez skrzyżowania jednopoziomowe, dopuszcza się kolizje, które mogą wystąpić na jednopoziomowych skrzyżowaniach lub przecięciach z niektórymi drogami publicznymi, może być drogą dwu lub jednokierunkową, zależnie od wielkości natężenia ruchu

• drogi ogólnodostępne (jedno- lub dwujezdniowe) – wszystkie pozostałe, które można zaliczyć do dróg na podstawie pierwszego kryterium

Kryterium kwalifikacji technicznej:

• klasy I – autostrady i drogi o podobnych parametrach (np. międzynarodowe)

• klasy II – magistrale przeznaczone wyłącznie dla pojazdów samochodowych

• klasy III – drogi jednojezdniowe, ruch mieszany o znaczeniu ogólnokrajowym lub międzynarodowym

• klasy IV – ruch mieszany o znaczeniu regionalnym lub wewnątrz-regionalnym

• klasy V – drogi lokalne

1. Charakterystyka infrastruktury transportu kolejowego

Transport kolejowy – Kolejowy system transportowy obejmuje infrastrukturę, czyli linie kolejowe, stacje (dworce, przystanki), zaplecze techniczne. Drugim elementem systemu jest tabor kolejowy, czyli środki transportu (np. lokomotywy i wagony). W systemie tym operują instytucje kolejowe, do których zaliczyć można przewoźników kolejowych i administratorów infrastruktury (zarządy kolejowe).

1. Charakterystyka infrastruktury transportu lotniczego

Infrastruktura transportu lotniczego wykazuje pełną analogię do infrastruktury innych gałęzi transportu. Składają się na nią elementy liniowe - drogi lotnicze i elementy punktowe - lądowiska, lotniska, porty lotnicze bądź międzynarodowe porty lotnicze. O ile problematyka punktowych elementów transportu lotniczego - lotnisk i portów lotniczych -jest od dawna uznanym przedmiotem z zakresu gospodarowania w transporcie lotniczym, o tyle często zdarzają się poglądy, że transport lotniczy nie ma infrastruktury liniowej. Tego typu podejście wynika z istoty środowiska funkcjonowania gałęzi - przestrzeni powietrznej. Przestrzeń ta jest głównym elementem infrastruktury liniowej, jednak nabiera ona cech infrastrukturalnych dopiero po zainstalowaniu na ziemi odpowiednich urządzeń prowadzenia, nadzoru i kontroli ruchu lotniczego.

1. Charakterystyka infrastruktury transportu wodnego (morskiego
   i śródlądowego)

W transporcie morskim, podobnie jak w innych gałęziach transportu, występują liniowe i punktowe elementy infrastruktury. Do pierwszych należą naturalne i sztuczne szlaki komunikacji morskiej, tylko częściowo kształtowane przez człowieka, do drugich - porty morskie. Z punktu widzenia działalności gospodarczej podstawowe znaczenie w funkcjonowaniu i rozwoju transportu morskiego mają infrastrukturalne obiekty punktowe - porty morskie. Współczesna żegluga morska uprawiana jest na wszystkich wodach wszech-oceanu, które są dostępne dla statków różnych bander. Wszechocean obejmuje otwarte oceany, morza przybrzeżne i śródlądowe, naturalne połączenia między morzami i oceanami (cieśniny i naturalne kanały morskie), sztuczne drogi morskie (kanały) oraz morza zamknięte i kanały morsko-rzeczne.

1. Charakterystyka infrastruktury transportu przesyłowego.

Na infrastrukturę transportu przesyłowego składa się:

• Rurociągi do transportu cieczy i gazów;

• Linie energetyczne do transportu energii elektrycznej

• Urządzenia i obiekty do obsługi ww.

1. Jakie są różnice pomiędzy prognozowaniem, a symulacją?

• Prognozowanie i symulacja to techniki wspomagające procesy podejmowania decyzji.

• Symulacja to wprawianie w ruch modelu (komputerowego) naśladującego zachowanie badanego systemu. Budowa i uruchomienie modelu symulacyjnego pozwala na obserwowanie systemu w warunkach kontrolowanych.

• Prognozowanie to wnioskowanie o zdarzeniach nieznanych na podstawie zdarzeń znanych.

1. Czego dotyczą prognozy strategiczne?

Prognozy strategiczne:

• prognozy rozpoznawcze, mające zastosowanie w prognozach długoterminowych jest to projekcja tendencji w przyszłości, założenia: przyszłość podobna do przeszłości; charakter ostrzegawczy)

• normatywne (wykorzystuje się do planowania krótko i średniookresowego polega na kształtowaniu pożądanej wizji przyszłości; ocena realności przyszłości i jej korzyści; cele: określenie wizji przyszłości; skierowanie środków na potrzeby).

1. Jaka jest ogólna postać modelu interakcji przestrzennej Devida L. Huff’a i cel stosowania tego modelu

Model probabilistyczny Huffa (model grawitacji względnej Huffa) to jeden z najbardziej znanych modeli ciążenia konsumentów do ośrodków handlowych na danym obszarze. Został opracowany w 1962 roku przez D. L. Huffa. Należy do grupy stochastycznych modeli lokalizacji zakupów ludności i wyraża prawdopodobieństwo wyboru danego miejsca zakupu spośród konkurujących ze sobą ośrodków.

Model Huffa znajduje zastosowanie przy wyznaczaniu lokalizacji punktów sprzedaży. Wątpliwości związane z umiejscowieniem centrum handlowego rozstrzyga się biorąc pod uwagę kryterium maksymalizacji dochodu. Model Huffa oparto na założeniu, że dochód określonego punktu sprzedaży jest proporcjonalny do wielkości placówki i odwrotnie proporcjonalny do czasu, jakie trzeba poświęcić na dojazd do niego. Do zmierzenia dochodu konieczne są dane dotyczące liczby konsumentów i wartość przeciętnych zakupów przypadających na jednego klienta.

1. Czym różni się prognoza ex post od prognozy ex ante?

Prognoza jest dopuszczalna gdy obdarzana jest przez odbiorcę wystarczającym zaufaniem na tyle, by mogła być wykorzystana do realizacji celu, dla którego została przygotowana. Dopuszczalność prognoz wyznacza się poprzez błąd ex ante.

Trafność prognoz wyznacza się poprzez błąd ex post, który jest różnicą pomiędzy wartością zmiennej prognozowanej a jej prognozą.

1. Co to jest funkcja trendu i w jakim celu jest stosowana?

Trend – to przyczyna główna, która powoduje systematyczny wzrost lub spadek poziomu badanego zjawiska.

Funkcja trendu odzwierciedla działanie tzw. Przyczyn głównych tj. istoty zjawiska.

Najczęściej buduje się model liniowy trendu:

Y = a_t + b

Funkcja trendu pomaga w:

• Wyznaczamy prognozy

• Do wskazywania wahań sezonowych

• Do opisu kształtowania się badanego zjawiska

• Do określania tempa wzrostu lub spadku danego zjawiska (parametr a)

• Określa stan zjawiska w okresie początkowym (parametr b)

1. Wymień instytucje zajmujące się finansowaniem europrojektów transportowych i opisz jedną z nich

Międzynarodowe Instytucje Finansowe:

- Europejski Bank Inwestycyjny,

- Bank Światowy,

- Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju;

Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) powstał w 1958 roku na mocy Traktatu Rzymskiego jako bank Unii Europejskiej udzielający długoterminowych pożyczek. Bank zajmuje się udzielaniem pożyczek dla sektora publicznego i prywatnego na projekty europejskie w dziedzinach takich jak:

• Spójność i konwergencja regionów UE

• Wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw

• Programy ochrony środowiska

• Badania, rozwój i innowacje

• Transport

• Energia

Bank działa na terenie UE oraz w 140 krajach, które podpisały umowy o współpracy z UE. Jest to instytucja o charakterze niezarobkowym i nie obsługuje klientów indywidualnych. Udziela on długoterminowych pożyczek na finansowanie projektów inwestycji kapitałowych (głównie środki trwałe), ale nie udziela dotacji.

Bank jest własnością państw członkowskich Unii Europejskiej. Wspólnie obejmują one udziały w kapitale banku – każde według udziału swojej gospodarki w gospodarce Unii. EBI nie wykorzystuje funduszy z budżetu UE. Działalność EBI jest finansowana za pomocą pożyczek na rynkach finansowych

1. Podaj powszechne sposoby finansowania projektów transportowych

Powszechne sposoby finansowania projektów transportowych to:

• Międzynarodowe Instytucje Finansowe:

- Europejski Bank Inwestycyjny,

- Bank Światowy,

- Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju;

• Finansowanie dłużne (m.in. kredyty, obligacje),

• Fundusze UE,

• Budżet Państwa,

• PPP- partnerstwo publiczno-prywatne (m.in. koncesje, BOT, DBFO).

1. Zadania sieci transeuropejskich

Zadaniami sieci transeuropejskiej jest:

• zapewnienie mobilności osób i towarów wewnątrz WE;

• przyczynianie się do wzmocnienia spójności społecznej i gospodarczej;

• oferowanie użytkownikom wysokiej jakości infrastruktury;

• objęcie wszystkich form transportu;

• umożliwienie optymalnego wykorzystania zdolności przewozowych;

• interoperacyjność i zachęcanie do intermodalności pomiędzy różnymi formami transportu;

• ekonomiczna opłacalność;

• objęcie całego terytorium Państw Członkowskich WE;

• możliwość połączenia z sieciami państw EFTA, Europy Środkowo-Wschodniej oraz krajami Basenu Morza Śródziemnego.

Sieć transeuropejska obejmuje infrastrukturę transportową (w tym porty lotnicze), systemy zarządzania ruchem oraz systemy ustalania pozycji i nawigacji (niezbędne instalacje techniczne oraz systemy informacji i telekomunikacji).

1. Podaj cele i zadania  Centrum Unijnych Projektów Transportowych

Misją CUPT jest kompleksowe wspieranie beneficjentów w procesie przygotowania inwestycji i ich realizacji, ocena wniosków o dofinansowanie projektów oraz monitorowanie i rozliczanie, zgodnie z umowami o dofinansowanie, realizacji projektów.

Celem Centrum Unijnych Projektów Transportowych jest racjonalne i efektywne wykorzystanie do 2015 roku wszystkich środków Unii Europejskiej przeznaczonych na dofinansowanie projektów transportowych.

Zadania CUPT

Statutowym przedmiotem działalności Centrum Unijnych Projektów Transportowych jest wdrażanie programów i projektów rozwoju infrastruktury transportowej, w szczególności programów i projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej w okresie programowania 2007–2013, a także opracowywanie i inicjowanie rozwiązań organizacyjnych i systemowych wspierających ich realizację.

Zadania Centrum zostały szczegółowo określone w Porozumieniu zawartym 6 listopada 2007 roku pomiędzy Ministrem Transportu a Dyrektorem CUPT, w aneksie nr 1 do Porozumienia oraz aneksie nr 2. Na jego mocy Centrum pełni funkcję Instytucji Wdrażającej (Instytucji Pośredniczącej II stopnia) w systemie wykorzystania funduszy unijnych w Programie Operacyjnym „Infrastruktura i Środowisko”. Jest odpowiedzialna za realizację projektów transportowych, dla następujących priorytetów:

• VI. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T

• VII. Transport przyjazny środowisku

• VIII. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe

1. Omów finansowanie europrojektów transportu drogowego

FUNDUSZ SPÓJNOŚCI to czasowe wsparcie finansowe dla krajów Unii Europejskiej, nie będące funduszem strukturalnym. Gwarantuje on słabiej rozwiniętym państwom Unii Europejskiej, których produkt narodowy brutto na mieszkańca nie przekracza 90% średniej unijnej, pomoc w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej (w ramach sieci transeuropejskich).

Środki Funduszu Spójności są kierowane do państw członkowskich, w których produkt narodowy brutto (PNB) na jednego mieszkańca jest niższy niż 90% średniej w państwach Unii Europejskiej, oraz w których opracowany został program zmierzający do spełnienia kryteriów konwergencji ustalonych w art. 104 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.

W perspektywie finansowej 2007-2013 środki Funduszu Spójności w Polsce przyznawane są w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ). Fundusz Spójności finansuje największe inwestycje infrastrukturalne z sektora transportu oraz ochrony środowiska.

Transport samochodowy

W latach 2007-2013 w ramach Programu Operacyjnego „Infrastruktura
i Środowisko" (PO IiŚ) na transport zostanie przeznaczonych około 27 mld euro. Najwięcej, bo aż 58% środków zostanie przeznaczonych na rozwój transportu drogowego

Efektem realizacji PO IiŚ w sektorze transportu drogowego będzie wybudowanie do 2015 roku nowych odcinków autostrad oraz wybudowanie nowych lub zmodernizowanie wybranych odcinków dróg ekspresowych. Powstaną również obwodnice miast.

Działania realizowane w ramach PO IiŚ zakładają także przebudowanie wybranych odcinków dróg znajdujących się w sieci TEN-T oraz dróg krajowych.