Biologia komórki, 12 2011 wiki cz2 siateczka

Biologia komórki, Audytoria, 01.12.2011 r.

Retikulum endoplazmatyczne, siateczka śródplazmatyczna, siateczka wewnątrzplazmatyczna, ER (łac. reticulum endoplasmaticum, complexus reticuli cytoplasmatici, ang. ERendoplasmic reticulum) – wewnątrzkomórkowy i międzykomórkowy system kanałów odizolowanych od cytoplazmy podstawowej błonami (membranami) biologicznymi. Tworzy nieregularną sieć cystern, kanalików i pęcherzyków.

W procesie wirowania frakcjonującego lizatu komórkowego błony retikulum endoplazmatycznego tworzą frakcję mikrosomalną.

Enzymem markerowym (markerem) ER jest glukozo-6-fosfataza.

Schemat: Obraz jądra komórkowego, siateczki śródplazmatycznej i aparatu Golgiego.
1 jądro komórkowe
2 Por jądrowy
3 Szorstka siateczka śródplazmatyczna (Rough endoplasmic reticulum – rER)
4 Gładka siateczka śródplazmatyczna(sER)
5 Rybosom na rER
6 Białka, które są transportowane
7 Pęcherzyk transportowy
8 Aparat Golgiego
9 Biegun cis aparatu Golgiego
10 Biegun trans aparat Golgiego
11 Cysterna aparatu Golgiego

Rozróżnia się dwa typy retikulum:

Jego specjalizacją jest detoksykacja (niszczenie substancji toksycznych). Jest odpowiedzialne m.in. za syntezę tłuszczów – tworzenie sferosomów.

Funkcje

Szorstka siateczka śródplazmatyczna (retikulum endoplazmatyczne granularne, siateczka śródplazmatyczna ziarnista ER-g, rER) - rozgałęziony system błon plazmatycznych w komórce, łączący zewnętrzną błonę jądrową z błoną komórkową oraz błony organelli. Jej funkcja polega na udziale w syntezie białek i lipidów. Jej powierzchnia jest pokryta rybosomami. Jest szczególnie dobrze rozwinięta w komórkach szybko rosnących oraz tych, których aktywność jest skierowana na syntezę białek z przeznaczeniem na eksport, np. komórki nabłonka gruczołowego.

Liczne zsyntezowane na rybosomach białka są transportowane oraz modyfikowane wewnątrz kanałów siateczki. W nich na przykład odbywa się dołączanie reszt cukrowych do łańcuchów polipeptydowych w czasie tworzenia glikoprotein lub skracania łańcuchów polipeptydowych polegające na odcinaniu tzw. odcinków sygnałowych umożliwiających precyzyjne wskazanie miejsca docelowego dla konkretnej cząsteczki. Siateczka ta występuje z siateczką gładką.

Siateczka śródplazmatyczna gładka, retikulum endoplazmatyczne gładkie (agranularne) - kompleks błon cytoplazmatycznych, stanowiąca w niektórych komórkach znaczną część cytoplazmy. Nie występują na niej rybosomy oraz zawiera więcej fosfolipidów i mniej steroidów niż siateczka śródplazmatyczna szorstka.

Odbywają się w niej procesy metaboliczne lipidów (synteza lipidów) lub sterydów oraz detoksykacja czyli usunięcie z organizmu trujących substancji jak również transport wewnętrzny.

Od błon siateczki śródplazmatycznej gładkiej mogą oddzielać się pęcherzyki, które przekształcają się w wakuole i mikrociała takie jak: sferosomy, peroksysomy itp.

Retikulum zapewnia transport substancji pokarmowych w cytoplazmie oraz wytwarza lizosomy, które biorą udział w rozkładzie produktów pokarmowych, przenikających do komórek. W komórkach roślinnych utrzymuje ponadto kontakt pomiędzy sąsiednimi komórkami, ponieważ jej kanaliki występują w pasmach cytoplazmatycznych, zwanych plazmodesmami, łączących protoplasty sąsiednich komórek.


Wyszukiwarka