Egzamin w formie pisemnej, pytanie i prosta odp,

TEMATYKA:

• Bankowość centralna

• Instrumenty polityki monetarnej

• Bankowość komercyjna (operacje i czynności bankowe)

• Depozyty, rachunki, rozliczenia międzybankowe

• Gwarantowanie depozytów

• Kredyty i gwarancje

• Bankowość w handlu zagranicznym

• Bankowość UE/US

• Konglomeraty bankowe

• Nadzór nad bankowością

• Bankowość zagraniczna w Polsce

EGZAMIN

• Wykład (podstawa)

• Lektury:

  • W. Jaworski, Z. Zawadzka – bankowość – Poltext 2004 i wcześniejsze

  • L.Dziwago – private banking – WoltersKluwer 2006 (Ew.UMK 2005)

  • S. Heffernan – nowoczesna bankowość – PWN 2007

  • L.Dziwago – współczesne finanse. Stan i perspektywy bankowości, UMK 2008

• News

USTAWY

• Ustawa o Narodowym Banku Polskim

• Ustawa Prawo Bankowe

BANKOWOŚĆ W POLSCE – krótka historia

1989 rok; kapitalizm = banki, przez 50 lat nie było bankowości komercyjnej;

1. NBP wydziela 9 banków komercyjnych;

• Opinia jest taka, że każdy region powinien mieć swój bank. Zostały one rozmieszczone w głównych miastach:

• Szczecin (Pomorski Bank Kredytowy),

• Gdańsk (Bank Gdański),

• Warszawa (Powszechny Bank Kredytowy),

• Poznań (Wielkopolski Bank Kredytowy),

• Kraków (Bank Przemysłowo-Handlowy),

• Wrocław (Bank Zachodni),

• Łódź (Powszechny Bank Gospodarczy),

• Lublin (Bank Depozytowo-kredytowy),

• Katowice (Bank Śląski).

• Zbudowano zdecentralizowaną strukturę bankowości w Polsce, były słabe kapitały w tych bankach komercyjnych

1. Równocześnie powstały banki prywatne,

2. Powstały banki zagraniczne

• Reiweisen Bank

1. konsolidacja sektora bankowego w Polsce

   • Bank Gdański został przeniesiony do Warszawy i został wykupiony przez Portugalczyków, nosi nazwę Millenium

   • Irlandia wykupiła WBK i Bank Zachodni, najlepszą ich inwestycją jest BZ WBK, jednak sprzedała ją Hiszpanom – Santander Bank

   • Bank Śląski został wykupiony przez Holendrów, nosi nazwę ING

   • BPH został wykupiony przez HV - Niemcy i podzielony na Polski i Włoski

   • Krakowski - Niemcy

   • Unii Kredyt kupuje PKO SA a PKO przejmuje BDK i PBK i PBG

Banki które same rozbudowały się od podstaw w Polsce:

Alor Bank – budowany od podstaw, nie przejął żadnego Banku Polskiego (bank Polsko – Włoski)

Credit Agrcole, Woldzwagen Bank.

BANKOWOŚĆ W POLSCE

• Liczba banków – ok. 50

• Liczba oddziałów banków zagranicznych – ok. 20

• Liczba banków spółdzielczych – ok. 580

• Aktywa banków – 1,4 bln PLN

BANKOWOŚĆ W POLSCE – klienci

• Gospodarstwa domowe

  • Depozyty – 490 mld PLN

  • Kredyty – 550 mld PLN

• Przedsiębiorstwa

  • Depozyty – 185 mld PLN

  • Kredyty – 260 mld PL

BANKOWOŚĆ PODSTAWY – przypomnienie

1. CELE BANKOWOŚCI:

• Cel banku centralnego

  • NBP jest bankiem emisyjnym i Centralnym Bankiem Polskim;

  • wg prawa nie może upaść, ale trzeba wziąć pod uwagę gospodarkę;

  • głównym celem jest prowadzenie polityki monetarnej (stabilny poziom cen)

  • jego celem nie może być osiąganie zysku, ponieważ mógłby przywłaszczyć sobie wszystkie lokowane pieniądze,

• Cel banku komercyjnego

  • Zysk (w raportach rocznych banków nie ma wzmianki, że celem tego banku jest zysk, uwzględniony jest np.: rozwój, pomnażanie kapitału, zaspakajanie potrzeb klientów itp. zysk nie jest mile widzianym słowem)

• cel banku spółdzielczego

  • cel jest podwójny: zysk i zaspakajanie potrzeb lokalnych społeczności

  • działa na przepisach: prawa bankowego i prawa spółdzielczego

RODZAJE BANKÓW:

• Uniwersalne – wyspecjalizowane

  • Uniwersalne

  • Detaliczne – obsługują klientów detalicznych (na ogół rozumiemy pod tym pojęciem osoby fizyczne, są to też niezamożne osoby fizyczne + mikro przedsiębiorstwa i małe przedsiębiorstwa) np.: Idea Bank, Getting Bank, Lucas Bank.

  • Inwestycyjne – były dwie próby zbudowania takiej bankowości jednak były nieudane. Polska potrzebuje banku, który zajmował by się wielkimi inwestycjami jak np. elektrownia atomowa itp. Takimi zadaniami zajmują się banki zagranicą.

  • Hipoteczne – PKO BP, PKO SA, WBK, BOŚ – ogólnie takich kredytów udziela się na 20-40 lat; biznes bakowości hipotecznej został przejęty przez bankowość uniwersalną: BPH hipoteczny i BRE hipoteczny.

  • Private banking – bank wyspecjalizowany w obsłudze osób zamożnych. Nobel Bank

  • Ekologiczne – BOŚ

• Bankowość komercyjna a bankowość inwestycyjna

  • Charakterystyka działalności: przyjmuje depozyt i udziela kredytu, finansuje wielkie korporacje, prowadzi operacje na rynkach papierów wartościowych, emisje z obligacji; (tylko dzięki wsparciu rządu mamy bankowość w Polsce)
    - 1933 Glass-Steagall Act

- Rozdział bankowości komercyjnej od inwestycyjnej
- kasacja G-S Act w 1999 roku
- banki dostały takie warunki od rządu, że mogli udzielić każdemu kredytu.
- to big to fail – za duży aby upaść
- np. Deutsche Bank – 80% PKB Niemiec
- np. Dexia – 180% PKB Belgii

SEGMENTY KLIENTÓW BANKOWYCH:

• Bankowość detaliczna

  • Detaliczna (ograniczone możliwości negocjacji – przedstawiają ofertę - można wziąć produkt albo nie)

  • Osobista (personal banking) (nie ma negocjacji, klienci przychodzą po doradztwo np. na temat giełdy)

  • Private banking (wszystko można wynegocjować – brak standardów) od detalicznej różni się tym, że ma więcej produktów.

• Bankowość korporacyjna

  • MiŚ ( małe i średnie firmy)

  • Klienci strategiczni

NIETYPOIWA KLASYFIKACJA BANKOWOŚCI

• Bankowość publiczna

  • Polityka monetarna

  • Stabilność systemów finansowych (2 pierwsze bank centralny)

  • Wsparcie wybranych regionów działań (wspiera inicjatywy publiczne)

• Bankowość prywatna (celem jest zysk, )

SYSTEM BANKOWY

• 2-poziomowy: Bank Centralny – Bankowość Komercyjna

• Banki o statusie specjalnym (taka dla której kryterium zysku nie jest jedyne czyli banki spółdzielcze)

  • I BC

  • II BK

  • III BSS – BS i BGK (bank gospodarstwa krajowego)

• Para banki (provident, SKOK-i)

• Instytucje otoczenia –

• KNF (Komisja Nadzoru Finansowego),

• BIK(Biuro Informacji Kredytowej),

• ZBP(Związek Banków Polskich – branżowa organizacja, ),

• KIR(Krajowa Izba Rozliczeniowa: tej izbie zawdzięczamy że przelewy przechodzą szybciej) ,

• BFG(Bankowy Fundusz Gwarancyjny – zabezpiecza wkłady klientów w bankach) – zróżnicowane funkcje

• Komitet Stabilności Finansowej : w sytuacjach kryzysowych te osoby powinny między sobą współpracować (NBP, MF- minister finansów, KNF)

• Rynek kapitałowy, rynek ubezpieczeniowy i ich instytucje:

OPERACJE BANKOWE:

• Aktywne – wszystkie operacje w których bank sprzedaje pieniądze np.: kredyt;

• Pasywne – wszystkie operacje w których banki kupują pieniądze np.: lokaty; z reguły jest to przyjmowanie depozytu, w szerokim rozumieniu jest to emisja obligacji, akcji;

• Rozliczeniowe – wykonywanie zleceń płatniczych klientów;

• Inne – prowadzenie skrzynek sejfowych, doradztwo (będzie zyskiwała na znaczeniu na rynku), nazwa inne jest myląca.

CZYNNOŚCI BANKOWE

• Bezwzględnie bankowe (prowadzenie rachunków, przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów, udzielanie gwarancji bankowych …) tylko banki mogą wykonywać te operacje,

• Względnie bankowe (obrót dewizowy, obrót wekslowy, udzielanie pożyczek, wydawanie kart płatniczych ...) czynności które mogą wykonywać banki jeśli będą chcieli a także inne instytucje finansowe,

BANKOWOŚĆ NA RYNKU KAPITAŁOWYM:

• Bankowość – emitent (emitent akcji i obligacji)

• Bankowość – pośrednik (BM, TFI) (pośredniczy w inwestycjach pieniędzy, niektóre biura maklerskie są własnością banku)

• Bankowość – inwestor (fundusze inwestycyjne – jednostka uczestnictwa w banku)

BANKOWOŚĆ ELEKTRONICZNA (bankowość marzeń, bardzo dobrze się rozwija)

• Bankowość internetowa

• Terminalowa

• Telefoniczna

• Telewizyjna

EWOLUCJA BANKOWOŚCI:

• Pozabankowość

• Private banking

• Banking is necessary, bank are not (bankowość jest konieczna, banki nie)

BANK CENTRALNY I INSTRUMENTY POLITYKI MONETARNEJ:

• Banki Centralne (celem jest polityka monetarna)

• NBP

• FED – rezerwa federalna

• BoJ – bank of Japan

• BoE – bank of England

• BoF – bank of Finland

• CBR – centralny bank Rosji

• ECB – europejski centralny bank

GŁÓWNE ZADANIE BANKÓW CENTRALNYCH:

• Polityka monetarna – zadania:

  • Stabilny poziom cen (ale co dokładnie znaczy słowo „stabilny”?)

    • Ale nie stały!

    • Przewidywalne i niewielkie zmiany (ceny inflacyjne –nie powinny się zmieniać o więcej niż2,5% - przeciętny wzrost poziomu cen (inflacja))

  • Jakość waluty

Poznamy po:

• Inflacja – pieniądz nie jest odporny na inflacje

• Siła nabywcza

• Kurs wymiany (po tym, za ile mogę wymienić swoją walutę na inną poznaję czy moja waluta jest silna)

PIENIĄDZ PEŁNI FUNKCJE:

• środek płatniczy,

• miernik wartości,

• środek gromadzenia skarbu – tezauryzacji – oszczędzania kapitału

Współcześnie pieniądz nie spełnia trzeciej funkcji w sposób prawidłowy – pełny

BANK CENTRALNY NA PRZYKŁADZIE NBP:

• Cel podstawowy

  • Polityka monetarna (Zdefiniowana w Konstytucja i ustawie o NBP)

• Polskie dylematy polityki pieniężnej

  • Tekst konstytucji: art. 227”…NBP odpowiada za wartość polskiego pieniądza” (dylemat, czy NBP jest w stanie kontrolować/odpowiadać za pieniądz)

• Tekst ustawy o NBP: art. 3 „utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP”

  • Wartość pieniądza nie jest tym samym co stabilność cen.

  • Bank Centralny w Stanach działa odwrotnie od tej reguły. Nie pomaga a wręcz utrudnia utrzymanie stabilności cen.

POLSKIE DYLEMATY II:

• Gospodarka czy pieniądz – jaki priorytet?

  • „Pieniądz jest środkiem do celu, a celem jest sprawne funkcjonowanie gospodarki”

• Zakresy odpowiedzialności rząd a NBP?

PRIORYTETY POLITYKI MONETARNEJ

• Ujęcie polskie

• Ujęcie europejskie

• Ujęcie amerykańskie

• Ujęcie japońskie

• Ujęcie brytyjskie

CELE BANKÓW CENTRALNYCH:

• Stabilność cen

  • Stabilność systemu bankowego

    • Banki przestały od siebie pożyczać w obawie przed upadkiem tego drugiego, bank centralny zaczął pożyczać bankom komercyjnym pieniądze,

  • Stabilność sytuacji płatniczej państwa

• Funkcje banku centralnego

  • Bank państwa

    • ale nie kredytodawca – nie może pożyczać pieniędzy;

    • prowadzi rachunki rządowe, ale nie finansuje rządu

  • Bank banków

    • Nadzoruje wszystkie banki

  • Bank emisyjny

    • Wprowadza znaki pieniężne do obiegu

POZOSTAŁE WAŻNE CELE NBP

• Organizowanie rozliczeń pieniężnych (funkcja bank banków)

• Gospodarka rezerwami dewizowymi (bank państwa)

• Bankowa obsługa budżetu państwa (bank państwa)

• Regulowanie płynności banków (bank banków)

• Refinansowanie banków (bank banków)

• Emitowanie znaków pieniężnych (bank emisyjny)

• Nadzór nad sektorem bankowym (bank banków)

• Stwarzanie warunków dla rozwoju sektora bankowego, np. : kupowanie książek, stypendia, programy, edukacja, konferencje (bank banków)

ROZLICZENIA PIENIĘŻNE

• SORBNET (PLN) – rozliczenia wysokokwotowe (odpowiada za to dwóch operatorów: NBP i KIR) jak banki przekazują sobie pieniądze powyżej 1mln zł

• SORBNET – euro odpowiada za to NBP, wysokokwotowe

• KIR – Krajowa Izba Rozliczeniowa, detal, obsługuje małe zlecenia płatnicze np. rachunki,

CZYJE RACHUNKI PROWADZI NBP

• Budżetu państwa

• Banków komercyjnych

• BFG (Bankowy Fundusz Gwarancyjny)

BANKOWA OBSŁUGA BUDŻETU PAŃSTWA:

• Ponad 3 tys. klientów

• Ponad 8 tys. rachunków

• Blisko 100 rządowych umów gwarancyjnych i kredytowych

Czy taka idea jest konieczna? (BGK)

PŁYNNOŚĆ I REFINANSOWANIE BANKÓW

• Instrumenty polityki monetarnej

KNF – KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO

• Przewodniczący (były wiceprezydent miasta warszawy)

• 2 zastępców

• Minister Finansów

• Minister Pracy i Spraw Socjalnych

• Prezes NBP

• Przedstawiciel Prezydenta

KSF – KOMITET STABILNOŚCI FINANSOWEJ

• Minister Finansów

• Prezes NBP

• Przewodniczący KNF

NADZÓR FINANSOWY W UE

• European Supercisory Authorities

• EBA – European Banking Authority – Londyn

• EIOPA – European Insurance and Occupational Pensions Authority – Frankfurt (Europejskie Ubezpieczenie )

• ESMA – European Securities and Markets Authority – Paryż (Europejskie Bezpieczeństwo i Rynek Prawa)

ZARZĄDZANIE REZERWAMI DEWIZOWYMI PAŃSTWA

• Pieniądz rezerwowy – który bank centralny przyjmują jako rezerwę. Musi być akceptowany w skali międzynarodowej np.: dolar, euro, funt, jeny, franki szwajcarskiej;

• Idea „pieniądza rezerwowego”:

  • Dotychczas waluta oparta na kruszcu (złoto – Gold Standard)

  • Waluta oparta o złoto i waluty wymienialne na złoto (Gold Exchange Standard – standardowa wymiana złota)

  • J. Dunajewski – austriacki Minister Skarbu 1880-1891 (pieniądze rezerwowe są przetrzymywane w bankach centralnych – jego pomysł)

• Cel rezerw dewizowych

  • Ostrożnościowy (wiarygodność państwa, potencjał finansowy)

  • Interwencyjny (interwencje walutowe, także w formie praktycznej. Praktykuje się je w celu ochrony waluty)

  • Transakcyjny (wypłacalność, regulowanie zobowiązań międzynarodowych)

  • Dochodowy (dochód z inwestycji; można zarabiać na rezerwach)

• Rezerwy dewizowe państwa

  • Rezerwy dewizowe państwa (nie rządowe)

  • Ochrona kursu waluty

  • Płynność finansowa państwa

  • Wejście do strefy EURO (Euroland) (rezerwy są potrzebne aby wejść do strefy euro, ponieważ jest potrzebna stabilność kursu – wahania +/- 15%)

  • ERM II (Exchange Rate Mechanizm II) – wahania kursowe

• Zasady zarządzania rezerwami dewizowymi

  • I. Bezpieczeństwo i płynność

  • II. Rentowność

  • III. Decyzje (operacyjne): Zarząd NBP

• Inwestowanie rezerw

  • Portfele: krótkoterminowy (do 1 roku) i długoterminowe (do 10 lat)

  • Papiery dłużne

  • Credit raiting – AAA (system oceny i klasyfikacja ryzyka inwestycyjnego)

  • Rządowe papiery wartościowe – inwestujemy 70% w papiery AAA. Polska inwestuje w papiery wartościowe państw takich jak: Niemcy, Ameryka-mają obecnie AA, Wielka Brytania, Francja)

  • Pozarządowe – inwestujemy 10%

  • Lokaty – inwestujemy 20%

• Rezerwy dewizowe państwa

  • 335 mld PLN

  • Bez złota:

    • USD – 36%

    • EUR – 32%

    • GBP – 15%

    • AUD – 10%

    • NOK – 7%

    • W tym złoto – 18 mld PLN

Złoto w NBP – jest to przedwojenne złoto; zostało zachowane u francuzów, przewieźli je przez morze czarne i ponoć zgubili. Amerykanie zainterweniowali – jak francuzi nie oddadzą złota polskiego to amerykanie zgubią francuskie; znaleźli w Afryce)

WIERZYCIELE USA

1. Chiny – ok. 1 bln USD

2. Japonia – ok. 800 mld USD

6. Hongkong – ok. 150 mld USD - Chińczycy

7. Tajwan – ok. 130 mld USD – Chińczycy

22. Polska – ok. 25 mld USD

INWESTOWANIE REZERW

• Inwestycje w waluty inne niż kluczowe

• AUD

• NOK

INWESTOWANIE REERW – POŻYCZKA DLA MFW

• Kwota 6,3 mld EUR (ogólnie kraje nie mogą bezpośrednio udzielać pożyczek innemu państwu, składają pieniądze do MFW (Międzynarodowy Fundusz Walutowy) aby np. uratować Grecję). Grecy ogólnie zarabiają 3x więcej od nas, byli przeciwni wstąpieniu Polski do Unii a teraz jako państwo wspieramy ten kraj.

• MFW % = 0,11%

• Oprocentowanie lokat rezerw dewizowych w obligacje ok. 2% (dla Grecji wykładamy ok. 500 mld złotych)

• Utrata ok. 1,9% przychodu z inwestycji

PRZYKŁADY WYKORZYSTYWANIA REZEW DEWIZOWYCH

• Interwencje walutowe Banu Centralnego Japonii (Bank Japonii osłabił jeny, żeby eksport był tańszy i dzięki temu stworzyć miejsca pracy)

• Interwencje walutowe NBP (osłabienie PLN – wrzesień 2011 na kwotę ok. 1 mld EUR, żeby nie przekroczyć limitu zadłużenia)

• WĘGRY:

  • Interwencje walutowe

  • Spłata euro obligacji rządowych

  • Lata 2011-2014: ok. 1/3 całości rezerw dewizowych

Zarządzanie dewizami - powinny być bezpieczne, trzeba dbać o płynność, część rezerw trzymamy w złocie, czasami trzeba osłabić własną walutę.

ZŁOTO W REZERWACH DEWIZOWYCH

• Polska – 5%

• Chiny – 1,5% ? (to ich tylko twierdzenie)

• USA – 69%

KTO ILE MA ZŁOTA

• Najwięcej w banku centralnym złota mają USA – 8,966 t

• Niemcy – 3,748 t

• MFW ( Międzynarodowy Fundusz Walutowy) – 3,005t

• Francja – 2,435 t (64%)

• Chiny – 1,162t

• Japonia 843 t (2,4%)

• EBC ( Europejski Bank Centralny) – 553 t (19%)

• Rosja – 915 t (4%) + Goran ? teraz sprzeda 50 t

Rosja (część złota trzymają w instytucjach, które nie podlegają statystyką)

• Polska 102,9 t

ŚWIATOWE REZERWY ZŁOTA DYNAMIKA PRZYROSTU 1999-2009

• Chiny 167 %

• Indie 56 %

• Rosja 47 %

• IMF 12 %

• Grecja 15 %

• UK 51 %

• Szwajcaria 60 %

ŚWIATOWE REZERWY ZŁOTA CZ II

• CBGA – Central Bank Gold Agreement

• Kolejna umowa na 5 lat – zawarta 27.09.2009

• Sprzedaż łącznie nie większa niż 400 t rocznie i nie więcej niż2000 ton ogółem.

NARODOWY BANK POLSKI

BILANS NBP – 337 MLD PLN

Aktywa	Pasywa
Rezerwy dewizowe 335 mld: Złoto 18mld Papiery wartościowe + lokaty 317 mld Kredyty refinansowe 0,4 mld	Pieniądz got. w obiegu -122 mld Zobowiązania wobec Instytucji Finansowych – 120 mld Zobowiązania wobec rządu – 5 mld Fundusze własne – 2 mld Rezerwy 12 mld

Podstawowa część aktywów Banku Centralnego to rezerwy. Bank Centralny swoje lokaty trzyma w innych Bankach Centralnych albo w Banku Rozrachunków Międzynarodowym w Bazylei.

Rezerwy – forma funduszy własnych

Fundusze własne – mamy na poziomie 2 mld a ogólnie 337 mld, różnica wynika z obecności funduszy obcych.

WYNIK FINANSOWY NBP

• 2003 – 4,3 mld PLN

• 2004 – 4,4 mld PLN

• 2005 – 1,2 mld PLN

• 2006 – 2,6 mld PLN

• 2007 – (-) 12,4 mld PLN zmiana kursowa spowodowała aktualizację wyceny rezerw dewizowych i wynik finansowy NBP wyszedł na stratę

• 2008 – 0

• 2009 – 4,2 mld PLN

• 2010 – 6,5 mld PLN

• 2011 – 8,6 mld PLN

NIEZALEŻNOŚĆ BANKU CENTALNEGO

• Niezależność prawna

• Niezależność finansowa

• Niezależność personalna

Standardem funkcjonowania nowoczesnego NBP jest niezależność Banku Centralnego. Bank Centralny jest formalnie niezależny.

PREZES NBP

• Prezesem jest – Marek Belka

• Pozycja w Zarządzie NBP

  • Wskazuje zakres obowiązków członków Zarządu

  • Marginalizacja nie odwoływalnych członków Zarządu(Marginalizacja – jeżeli członek zarządu nie realizuje zadań zgodnie z polityką prezesa NBP przydzielonego mu zadania, to prezes NBP wyłącza go z prac NBP i przydziela mu mało znaczące zadania)

• Pozycja w RPP ( Rada Polityki Pieniężnej) – Przewodniczący

  • RPP jest swoistą Radą Nadzorczą na czele z Prezesem, którego ma nadzorować.

  • Prezes Zarządu jest przewodniczącym RPP (prezes ocenia efekty pracy RPP)

Ostatni przewodniczący Nadzoru Finansowego był Andrzej Jakubiak.

Wybór prezesa NBP

• Sejm na wniosek Prezydenta

• Kadencja 6 lat

• Max 2 kadencje

• Wiceprezesów i członków Zarządu - powołuje i odwołuje Prezydent na wniosek Prezesa.

Propozycje odnośnie wyboru prezesa NBP

• Pozycje zmian

• Prezydent wskazuje Sejmowi do wyboru 2-3 kandydatów

• Kto wskazuje? (prezydent nie musi wskazywać kandydatów. Może to zrobić

• Środowisko naukowe (PAN)

Jak odwołać prezesa?

• Prezes ogólnie jest nieodwoływany (niezależność personalna – nie ma opcji aby go zastraszyć, przez 6 lat ma spokój, posiada niezależność finansową)

• Np. zatrudniam do pracy sprzedawcę, którego nie mogę zwolnić, można go zabić, ale nie zwolnić ani zmusić do lepszej, uczciwszej pracy. Premia do mobilizacji nie przyniesie efektów przy jego dochodach (40 tys.)

Przysięga Prezesa NBP

• Gwarancjom rzetelnej pracy jest złożenie uroczystej przysięgi. (xD – żal )

• Nie ma żadnego zabezpieczenia (żadnej ustawy), w razie złamania przysięgi przez Prezesa NBP.

KONFLIKT 2010

PRR a Zarząd NBP; ustalenie i podział zysku NBP.

SMOLEŃSK 2010

Jednoczesna śmierć Prezydenta PR i Prezesa NBP

(prezesa NBP wybiera prezydent, w związku z ich śmiercią nowego prezesa NBP wybrał Marszałek Sejmu) w tym przypadku została złamana zasada.

INSTRUMENTY POLITYKI MONETARNEJ (PIENIĄDZ)

Idea zastosowana IPM

Cel inflacyjny – np. żeby osiągnąć 2,5% inflacji, do tego będzie używana polityka monetarna, czyli minimalizowanie strat, nigdy NBP nie udało się wstrzelić w 2,5%.

PODSTAWOWE INTRUMENTY IPM

• Rezerwa obowiązkowa

• Operacje Kredytowo-Depozytowe

• Operacje Otwartego Rynku

• Interwencje walutowe (to czwarty uzupełniający cel IPM) ten instrument jest wstydliwy, ponieważ Bank Centralny sprzedaje i kupuje waluty

( wpływa na kurs walut) co nie powinno mieć miejsca

Obligatoryjne (musi się do nich dostosować)

• Rezerwa obowiązkowa

• Kredyty Refinansowe

Fakultatywne (może zawrzeć transakcje ale nie musi)

• Operacje otwartego rynku

REZERWA OBOWIĄZKOWA

• Procentowo określona część depozytów pozyskanych od klientów, jaka musi być odprowadzona przez bank komercyjny do Banku Centralnego.

Jako jedyna występuje w Aktywach Banku.

MECHANIZM DZIAŁANIA R.O.

RO = I.10% II. 20% III. 5%

Wpłacamy 1000zł do BK

I.100zł II. 200zł I. 900zł II. 800zł

III. 50zł III. 950zł

I. Wpłacamy kasę do banku komercyjnego, który odciąga 100zł do banku centralnego. Mamy 900zł do dyspozycji. II. Oprocentowanie wzrasta do 20% i spada ilość pieniądza jakie mamy. III. W momencie obniżenia oprocentowania do 5%, do banku centralnego wpływa 50zł a do dyspozycji mamy 950 zł.

BK musi oddać duże pieniądze BC za rezerwę obowiązkową. Pieniądze te idą z kieszeni klientów BK. Do 2007 roku pieniądze te były oddawane BC przez BK za darmo, a odsetki od rezerw były przekazywane Agencji Rolnictwa. Związek Banków Polskich w 2007 wywalczył, że z pieniędzy oddanych BC na rezerwę obowiązkową odsetki trafiają do BK.

Zarządzanie wielkościom Rezerwy Obowiązkowej – duże RO – dużo kredytów, spadają koszty – mniejsze RO – mniej pieniędzy na rynku, mniej na kredyt, droższe kredyty.

W depresji żeby nie przegrzać koniunktury – podnosimy rezerwy,

a żeby nastąpił rozwój gospodarczy – obniżamy rezerwy

AKTUALNA STAWKA R.O. 3,5%

Obniżona w maju 2008 po kilku latach z poziomu 3,5% do 3,0% ( w ramach walki z kryzysem). Podwyższona w październiku 2010r.

LIMITY USTAWOWE R.O.

• Wkłady bieżące – max 30%

• Wkłady terminowe – max 20%

Przez wiele lat w Polsce rezerwa obowiązkowa wynosiła 11%.

Dzięki Rezerwie Obowiązkowej kontrolujemy stopę podaży pieniądza

Oprocentowanie rezerwy obowiązkowej 0,9 redyskonta weksli NBP

OBLIGATORYJNOŚĆ R.O. – każdy bank ma rezerwę w tej samej wysokości 3,5%.

XIX- wieczna wizja rezerwy obowiązkowej – stopa większa lub mniejsza oznacza że pieniędzy jest więcej lub mniej - wizja błędna.

OPERACJE KREDYTOWO – DEPOZYTOWE (instrument obligatoryjny)

• Kredyty refinansowe

• Depozyty w banku centralnym

DEFINICJA KREDYTY REFINANSOWE

• Kredyty udzielane przez BC bankom komercyjnym.

PODSTAWOWE ŹRÓDŁA DLA BANKU KOMERCYJNEGO

„BC jest kredytodawcą ostatniej szansy”

• Fundusze własne

• Depozyty

• Rynek międzybankowy

• Awaryjnie: Kredyt Refinansowy ( z Banku Centralnego)

Suma sektora bankowego w Polsce – 1,4 bln zł.

MECHANIZM DZIAŁANIA KREDYTU REFINANSOWEGO

5% cena > 5%

Chcąc zwiększyć koniunkturę ( więcej pieniędzy w obiegu), obniżamy rezerwę obowiązkową (R.O.) i kredyt refinansowany (KRF)

KREDYTY REFINANSOWE II

Redyskonto weksli w NBP ( np. Bank Komercyjny przyjmuje weksel od solidnego podmiotu gospodarczego, który zawarł transakcje (np. kupna – sprzedaży) z innym solidnym podmiotem gospodarczym. Wymieniając (zdyskontować) ten weksel w Banku Komercyjny podmiot otrzymuje pieniądze pomniejszone o prowizje bankową i może zainwestować w nowy towar. Bank Komercyjny w Banku Centralnym sprzedaje takie weksle (redyskontouje).

Redyskonto weksli w NBK – to inaczej kredyt refinansowany, w którym zabezpieczeniem jest weksel.

KREDYT LOMBARDOWY -jest to kredyt refinansowy, którego zabezpieczeniem są papiery wartościowe (np. w razie pożyczki, każdy BK musi zabezpieczyć operację pożyczki. Takim zabezpieczeniem mogą być zabezpieczenia dostawców)

Redyskonto – zapłata za towar wekslami – odroczony termin zapłaty.

ZABEZPIECZENIE KREDYTÓW REFINANSOWYCH – papiery dłużne (żadne akcje ani obligacje)

AKTUALNE STOPY KREDYTU

• Redyskonto Weksli – 5,00% (4,75% na str. NBP)

• Lombardowy - 6,25% ( 6% na str. NBP)

Tzw. kredytodawca ostatniej szansy.

Obligatoryjność – wielkość banku nie gra roli, w przypadku wzięcia pożyczki od BC, każdy bank komercyjny ma takie same ceny spłaty.

ZNACZENIE KREDYTU REFINANSOWEGO

• Rzeczywiste refinansowanie

• Parametr „ostatecznej” ceny pieniądza.

OPERACJE DEPOZYTOWE – aktualne oprocentowanie depozytów w NBP – 3,25%. ( 3% aktualnie na str. NBP)

Banki z takiej dogodności mogą skorzystać w momencie, kiedy np.: po zsumowaniu przez bank komercyjny wyników z udzielonych kredytów może: udzielić kredyty albo pożyczyć innemu bankowi komercyjnemu. Trzecie wyjście to wpłacić pieniądze na rachunek w Banku Centralnym. BC obniży oprocentowanie itp. aby zachęcić BK do składania pieniędzy.

OPERACJE OTWARTEGO RYNKU

• Transakcje kupna – sprzedaży papierów wartościowych pomiędzy Bankiem Centralnym a Bankami Komercyjnymi

MECHANIZM OPERACJI OTWARTEGO RYNKU

Nadwyżka 1 mld zł

7% 10%

Można albo udzielić kredytu za 1mld albo sprzedać BC. BC proponuje kupno papierów wartościowych i zysk 7%. Natomiast przedsiębiorstwo proponuje sprzedaż kredytu na którym zarobi 10%.

Należy wziąć pod uwagę:

• Ryzyko (większym ryzykiem jest pożyczka przedsiębiorstwu)

• Kryterium czasu - płynność (bardziej płynna jest transakcja z BC)

• Zysk

• Przychody

• Koszty rentowności

• Polityka handlowa banków

• Dywersyfikacja klientów

• Przychody z operacji poza kredytowych.

Na postawione pytanie: którą opcję wybrać, nie ma dobrej odpowiedzi. Z jednej strony plusy BC a z drugiej strony utrata klientów.

Aktualna Stopa Referencyjna – 4,75% operacje 7-dniowe (aktualnie na str. NBP 4,5%)

RODZAJE OPERACJI OTWARTEGO RYNKU

• Bezwarunkowe (transakcje zawierane codziennie np. kupno towarów czy usług z których później korzystamy)

• Warunkowe - mówi się, że są to najbezpieczniejsze transakcje na świecie.

  • Repo – NBP warunkowo kupuje Papiery Wartościowe (np. kupno papierów wartościowych BK od BC)

  • Rewers Repo – NBP warunkowo sprzedaje Papiery Wartościowe.

ZNACZENIE POSZCZEGÓLNYCH INSTRUMENTÓW POLITYKI MONETARNEJ

Rada Polityki Pieniężnej: mają prawo stosować instrumenty polityki monetarnej. Są bardzo ważne w każdym państwie, ponieważ decydują o pieniądzu – abyśmy nie stali się drugą Grecją.

Rada Polityki Monetarnej:

• Podmioty dokonujące wyboru:

• 3 osoby Sejm

• 3 osoby Senat

• 3 osoby Prezydent

• 1 – Prezes NBP

Zabezpieczeniem Rady Polityki Pieniężnej (monetarnej) jest przysięga.

Idea wyboru:

• Próba odsunięcia władzy monetarnej od władzy politycznej

• Prawie Nieprawdopodobna Zbieżność: Sejm – Senat – Prezydent (rok ok. 2005)

• Kiedyś o IPM jednoosobowo decydował prezes NBP. Obecnie jest to 10 osób.

Zakłócenia w działaniu IPM

• Wewnętrzne

  • Błędna diagnoza (nie można oszacować sytuacji w jakiej się znajdujemy prawidłowo)

  • Błędne użycie (prawidłowe oszacowanie sytuacji w jakiej się znajdujemy, ale złe zastosowanie instrumentów)

  • Błędna diagnoza + błędne użycie

  • Alan Greenspan: „przepraszam, pomyliłem się”

• Zewnętrzne (prawidłowa diagnoza, prawidłowe użycie instrumentów, brak efektów)

  • Inercja gospodarki – opóźnienie czasowe (reakcja realna gospodarki na zmianę stóp % w spokojnych czasach trwa do 12 miesięcy)

  • Impulsy inflacyjne spoza rynku finansowego (np. cena ropy)

  • Polityka fiskalna (ściąganie podatków, prowadzenie budżetu)

  • Zagranica (bardzo utrudnia politykę monetarną w takim kraju jak Polska, np. inwestowanie)

Żeby rozkręcić rynek i żeby było więcej pieniędzy w obiegu to:

• Rezerwy Obowiązkowe – obniżyć

• Kredyt Refinansowy – obniżyć

• Depozyty - obniżyć

FINANSOWE HOKUS – POKUS

Od gospodarki rynkowej do socjalizmu

Ustawa o NBP art. 46 - „W razie zagrożenia realizacji polityki pieniężnej Rada może w drodze uchwały wprowadzić:

• Ograniczenie wielkości środków pieniężnych oddawanych przez banki do dyspozycji kredytobiorców i pożyczkobiorców.

• Obowiązek utrzymania nie oprocentowanego depozytu w NBP od zagranicznych środków wykorzystanych przez banki i krajowych przedsiębiorców.”

„CZERWONY” TELEFON NBP (1. 05. 2004 ) telefon specjalnej troski. Z tą datą przystępujemy do Unii Europejskiej. Telefon ten był stworzony po to, aby dzwonić w razie np. wzrostu cen czy niepokojących czynników wynikających z wejścia do UE. Reklama ta polegała upozorowaniu opieki nad obywatelami, aby uwierzyli, że ktoś będzie dbać o mieszkańców Polski (xD – kolejny żal)

Unia Monetarna sprawia, że w każdym państwie, które do niego przystępuje wzrastają ceny do poziomu cen euro.

Poglądy alternatywne

Prof. De Soto: „pieniądz, kredyt bankowy i cykle koniunkturalne”.

FED – FEDERAL RESERVE SYSTEM

Historia :

• FED – 1914

• Riksbank – 1668

• Bank of England – 1694

• Polska 1828 – Bank Polski

• Bank Państwowy Rosji – 1860

• Niemiecki Bank Rzeszy – 1876

STRUKTURA FED

• Rada Gubernatorów (Board of Governors)

  • 7 osób powoływanych przez Prezydenta USA (zatwierdza Senat)

  • Członkowie niezależni (nie można ich odwołać)

  • Pełna kadencja – 14 lat

  • Kadencja nieodnawialna

  • Co 2 lata wymieniana 1 osoba

• Federalny Komitet Operacji Otwartego Rynku (FOMC – Federal Open Market Committee)

• Banki Regionalne FED

Prezes FED

• Przewodniczący i wiceprzewodniczący FED powoływani przez Prezydenta USA i zatwierdzani przez Senat

• Spośród członków Rady Gubernatorów

• Kadencja 4 lata

KOMPETENCJE RADY

• Polityka monetarna

• Nadzór nad Bankami Regionalnymi FED

• Nadzór nad systemem bankowym USA

CELE POLITYKI MONETARNEJ USA

• „efektywne wspieranie pełnego zatrudnienia, stabilnych cen oraz umiarkowanych długoterminowych stóp procentowych” (ten realizowany jest cel, na który zdecyduje się FED)

• Brak uszeregowania celów (każdy ma podobną wartość, FED decyduje którym będzie się kierować)

• Cel określony inaczej niż w UE (i w Polsce)

W USA celem polityki monetarnej nie są pieniądze, bo one są środkami do realizacji celu. Natomiast w Europie celami polityki monetarnej jest wartość pieniądza.

Brak celu inflacyjnego - inflation target

INSTRUMENTY POLITYKI MONETARNEJ:

• Rezerwa obowiązkowa

• Stopa dyskontowa

• Operacje otwartego rynku (najważniejszy instrument)

ZAKRES KOMPETENCJI

• Rada Gubernatorów (rezerwa obowiązkowa, stopa dyskontowa)

• FOMC (operacje otwartego rynku)

REZERWA OBOWIĄZKOWA FED - u

• Rezerwa nie jest oprocentowana

• Stopy rezerw: 0-10% w zależności od klasyfikacji

STOPA DYSKONTOWA

• Promary credit – pierwszorzędne banki, krótkie terminy

• Secondary credit – inne banki, poprawa sytuacji finansowej (charakter awaryjny) (ogólnie nikt w Stanach nie korzystał z tego wyjścia, ponieważ FED pomyślałby, że zarządzanie jest na złym poziomie)

• Seasonal credit – mniejsze banki finansujące sezonowy biznes (rolnictwo, budownictwo)

FOMC

• Decyduje o transakcjach Otwartego Rynku

• Skład: Rada Gubernatorów i 5 prezesów Banków Regionalnych FED

• Prezesa Banku Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku – na stałe

• Pozostali prezesi Banków Regionalnych – rotacyjnie (przez 1 rok) (ocena gospodarki w terenie)

• Szef FOMC – Prezes FED

OPERACJE OTWARTEGO RYNKU – FOMC

• Warunkowe (repo, reverse repo)

• Bezwarunkowe (tzw. outright transactions)

BANKI REGIONALNE FED

• 12 banków

• Boston, New York, Cleveland, Richmond, Atlanta, Chicago, Sant Louis, Minncapolis, Kansas City, Dallas, San Francisco (wybrać 3)

• Struktura Regionalna – kompromis centralizacja – regionalna

ZADANIA BANKÓW REGIONALNYCH

• Realizacja polityki monetarnej Rady

• Nadzór nad bankami

• Licencje bankowe

• Zatwierdzanie fuzji I przejęć

• Obsługa emisyjna (emisja banknotów I bilonu, wycofywanie znaków pieniężnych)

Nasz bank nie zajmuje się udzielaniem licencji (?)

FEDERAL RESERVE BANK OF NEW YORK

• Największy Bank Regionalny FED

• Aktywa ok. 25% FED

• Przeprowadza operacje otwartego rynku – OMD – Open Market Desk

• Interwencje na rynku walutowym

• Depozyty złota zagranicznych banków centralnych (z Europy i Azji)

FED trzyma Europejskie złoto na Manhattanie, swoje natomiast na pustyni w Ford Noks.

KRYZYS „SUP-PRIME” 2007-2011 – operacje FED

• Stabilność polityki wg FED

• 2001 – stopa FED 6,5%

• „Bańka Internetowa” (załamanie kursu firm które bazowały na biznesie internetowym. Na początku uważano, że wszystko co związane z Internetem jest super, potem się okazało że inwestorzy, którzy podjęli inwestycje przez Internet zaczęli sprzedawać swoje akcje.)

• 2003 – stopa FED 1% (najniższe od 40 lat) jak gospodarka zaczyna stawać, FED obniża stopy procentowe. (niższe stopy to tanie kredyty i FED ma nadzieje że gospodarka ruszy bo giełda się załamała)

• Ale inflacja = 2,5% ! (bank centralny USA stwarzając nowe miejsca pracy zrezygnował ze stabilizacji cen, bo inflacja jest wyższa niż stopy procentowe)

• Rośnie inflacja – rosną stopy FED

• Od 1% w 2003 do 5,45% w 2006 (w ciągu 3 lat znaczy wzrost stopy procentowej. FED zmienia cel polityki monetarnej – zrobił wszystko aby nakręcić gospodarkę, aby ruszyła a teraz chcą stabilizować ceny, dlatego podnoszą stopy procentowe i zbijają inflację)

• Tylko w 2005 roku aż 7 podwyżek stóp % FED! (ludzie pobrali kredyty długoterminowe np. na zakup mieszkania, a tu 7 podwyżek w ciągu roku - kredyty stały się drogie)

• 2007 rok – 3 obniżki do 4,25% (zaczyna siadać gospodarka – rynek został rozregulowany, FED znowu obniża stopy % aby ponownie poruszyć gospodarkę. W momencie kiedy obywatel nie miał możliwości zabezpieczyć kredytu, zabierał dom, sprzedawał go a resztę obywatel musiał spłacić. W tym momencie bardzo obniżyły się ceny mieszkań. Zaczyna się kryzys. FED ratuje i obniża stopy procentowe w 2007 i 2008)

FED rozlegulował sobie gospodarkę, zamiast stabilności jest „ biegunka „

• 2008 rok – 6 obniżek do 0-0,25% (w ciągu tych 7 lat diametralnie zmieniały się ceny. Takich stup procentowych jeszcze nigdy nie było na świecie. Pieniądze były prawie równe 0. Tutaj FED został podstawiony pod ścianę, ponieważ nie mógł podnieść stup % aby znowu nie załamać gospodarki, a obniżyć do poziomu poniżej 0 też nie jest dobrym wyjściem. Jeśli USA padnie to każde państwo odczuje ich straty. Sami sobie rozregulowali gospodarkę.)

• 12.2008 – stopy 0-0,25% (pieniądz = 0, najmniejsze stopy na świecie „pieniądz po zerze” )

• 2010-2011 – QE – Quantitative Easing

• 10.2010 – luzowanie ilościowe – druk 600 mld USD (puszczanie pieniędzy – zaczyna się ilościowe luzowanie pieniędzy, wpuszczanie przez banki do systemu chcą ratować gospodarkę, drukują dużo pieniędzy)

• 2011 – „Twist” ( jeżeli dolary będą tańsze na świecie to tańsze będą ich produkty, wzrośnie export i ruszy, w gospodarce stworzone zostaną miejsca pracy.)

• Spodziewany efekt – 700 tys. miejsc pracy

• Wsparcie eksportu

• Niestety – aprecjacja innych walut (funty, franki, euro zaczynają być drogimi walutami. Kiedy euro stanie się droższe od dolara amerykańskiego, cały świat odczuje konsekwencje złości amerykanów).

• FED oskarża Chiny o aprecjację CNY!a przecież FED sam manipuluje swoją wolutą. Jeżeli kurs euro będzie wysoki to maszyny będą kupowane w USA a nie w Europie.

OPERACJA „TWIST” (nie trzeba znać)

• Inwestowanie w obligacje długoterminowe

• Praktycznie wymiana obligacji w portfelu

• Przykład:

  • W miejsce 2-letnich

  • Kupowanie 30-letnich

MIT NISKICH STUP PROCENTOWYCH

• Od 12.2008 – stopy 0-0,25%

• Luzowanie ilościowe

• Twist

• Same niskie stopy procentowe nie wystarczą.

USA od 4 lat ma najniższe stopy procentowe, a gospodarka nie rusza i nie potrafią wyjść z kryzysu.

DZIAŁANIA FED

• Konwencjonalne

  • Obniżanie stóp procentowych

  • Refinansowanie banków (aby obniżyć koniunkturę refinansuje się banki komercyjne)

• Niekonwencjonalne

  • Obniżenie stóp niemal do zera (0-0,25%)

  • Pożyczki udzielane na przejęcie innych banków (pożyczanie pieniędzy jednym bankom dla przejęcia drugiego)

  • Wykup obligacji skarbowych (pośredni) (po socjalizmie (gdzie po dodrukowywaniu pieniędzy inflacja wyniosła 600%) przyjęto, że bank centralny nie może finansować rządu)

  • Wymiana obligacji w portfelu „Twist”

NIPPON GINKO – Bank of Japan

STRUKTURA AKCJONARIUSZY (Banku Centralnego Japonii)

• 55,045% - rząd

• 44,955% - sektor prywatny (bez wpływu na BoJ)

Bank Centralny Japonii jest własnością państwa.

RADA POLITYKI – POLICY BOARD

• 9 osób (w tym: prezes + 2 wiceprezesów)

• Wskazuje premier, akceptuje parlament ( Tutaj premier ma dużą władzę, ponieważ kogo wybierze parlament to zaakceptuje)

• Kadencja 5 lat

• Niezależni

RADA POLITYKI – ZAKRES OBOWIĄZKÓW

• Polityka pieniężna

• Operacje banku centralnego

• Nadzór stanowiska kierowniczych BoJ

PODSTAWOWY CEL POLITYKI MONETARNEJ - Stabilność cen

STOSOWANIE CELU INFLACYJNEGO

INTRUMENTY POLITYKI MONETARNEJ – takie same jak wszędzie

• Stopa dyskontowa (kredyt refinansowy)

• Operacje otwartego rynku

• Rezerwy obowiązkowe ( brak oprocentowanie – finansowanie BoJ)

POLITYKA A POLITYKA MONETARNA

• Marzec 2008

  • Prezes Toshihiko Fukui – ustępuje (koniec kadencji)

  • Brak porozumienia koalicja – opozycja w sprawie następcy

  • A na rynkach trwa kryzys

• Interwencje walutowe ( Bank Japoni osłabił jena, żeby eksport był tańszy i dzięki temu stworzył miejsca pracy)

BANK OF ENGLAND

Rok 1694 (Jest jednym z najwcześniej założonych banków centralnych)

• 1946 – nacjonalizacja

• Komisja Dyrektorów (the Court of Directors)

• Komitet Polityki Pieniężnej (Monetary Policy Committee)

KOMISKA DYREKTORÓW

• Prezes Banku Anglii (kadencja5 lat)

• 2 Wiceprezesów BoE (kadencja 5 lat)

• 16 Dyrektorów (kadencja 3 lata)

• Powołuje królowa na wniosek premiera

• Zakres obowiązków: bieżąca działalność BoE

W Wielkiej Brytanii jest olbrzymia władza polityczna, gdyż sam premier powołuje komisje dyrektorów za pośrednictwem królowej.

KOMIETEM POLITYKI PIENIĘŻNEJ

• Prezes + 2 Wiceprezesów Komisji Dyrektorów

• 2 Dyrektorów Wykonawczych

• 4 osoby (mianowane przez Kanclerza Skarbu)

• Zakres obowiązków: polityka pieniężna

ZALEŻNOSĆ – NIEZALEŻNOŚĆ BoE

• Członkowie Komisji Dyrektorów

• Członkowie Komitetu Polityki Pieniężnej

• Mogą być odwołani – po konsultacjach z Kanclerzem Skarbu

• Nieusprawiedliwiona ponad 3-miesięczna nieobecność

• Niewypłacalność osoby ( nie ważne . z tych powodów można zwolnić ze stanowiska osoby rządzące bankiem centralnym)

Członkowie Komisji Dyrektorów i członków Komitetu Polityki Pieniężnej mogą być odwołani – po konsultacji np. premiera z Kanclerzem Skarbu ( sama konsultacja wystarczy nie ma wzmianki że muszą się zgadzać co do swoich opinii).

ZALEŻNOŚĆ BoE

• Raz na 12 miesięcy Kanclerz Skarbu przedstawia BoE sugestie dotyczące „stabilności cen”

• Kanclerz Skarbu oczekuje, iż Komitet Polityki Pieniężnej zrealizuje cel inflacyjny

• W nadzwyczajnych okolicznościach Kanclerz Skarbu po konsultacjach z prezesem BoE może wysłać do Komitetu Polityki Pieniężnej zarządzenie(!) dotyczące realizacji celu polityki pieniężnej.

BoE jest całkowicie zależny od rządu, ale jest w tym państwie wysoka kultura.

CEL POLITYKI MONETARNEJ

• Stabilność cen

• Wspieranie polityki gospodarczej rządu ( w tym wzrost gospodarczy i zatrudnienie) o ile nie wyklucza celu pierwszego

• Można powiedzieć, że jest to połączenie celów USA / UE (więcej UE)

STOSOWANIE CELU INFLACYJNEGO

INSTRUMENTY POLITYKI MONETARNEJ

• Stopy procentowe (kredyt refinansowy)

• Operacje otwartego rynku

• Rezerwy obowiązkowe

Brytyjczycy uważają, że w operacjach otwartego rynku można korzystać z papierów wartościowych … . Oznacza to nobilitację papierów wartościowych przez rządy.

Brytyjczycy powołali własny nadzór bankowy – FSA – Financial Services Authority – 1997 rok, jednak rodzaj nadzoru nie decyduje o tym jak jest zarządzany.

BANK OF FINLAND – Bank Fiński - Suomen Pankki – Bank małego kraju Eurosystemu

WŁADZE BoF

• Parlamentarna Rada Nadzorcza (9 osób wybieranych przez Parlament) – kadencja 4 lata (jak Parlament)

• Zarząd Banku (5 osób nominowanych przez Prezydenta) – kadencja Prezesa 7 lat, pozostałych 5 lat.

CEL POLITYKI MONETARNEJ politykę realizuje EBC (Europejski Bank Centralny z Frankfurtu - Niemiec)

CENTRALNY BANK FEDERALNEJ ROSJI (CBFR)

ORGANY CBFR

• Narodowa Rada Bankowa

• Prezes

• Rada Dyrektorów

NARODOWA RADA BANKOWA

• 12 osób

• Prezes

• 2 osoby wybrane przez Radę Zgromadzenia Federacji Rosyjskiej spośród członków Rady

• 3 osoby wybrane przez Dumę Państwową spośród deupotwanych

• 3 osoby wybrane przez Prezydenta Rosji

• 3 osoby wybrane przez rząd Rosji

Duma Państwowa – to masz sejm

NARODOWA RADA BANKOWA

• Zadanie: nadzorowanie Banku Rosji

• Członków Rady odwołują organy, które wybierały (kto powołuje ten ich odwołuje)

• Członkowie Rady nie otrzymują wynagrodzenia

PREZES BANKU ROSJI

• Prezesa wybiera Duma Państwowa na wniosek Prezydenta

• Kadencja 4 lata

• Maksymalnie 3 kadencje

RADA DYREKTORÓW

• 13 osób

• Prezes

• 12 Członków Rady powołuje na 4 lata Duma Państwowa na wniosek Prezesa Banku po uzgodnieniu z Prezydentem Rosji

• Zadanie: realizacja polityki pieniężnej

• Zadanie: bieżące zarządzanie bankiem

INSTRUMENTY POLITYKI MONETARNEJ

• Te same co zawsze

• Interwencje walutowe (tylko Rosjanie mają ten punkt otwarcie zapisany w przeciwieństwie do innych Banków Centralnych Państwa)

BANKOWOŚĆ KOMERCYJNA

BADANIA REPREZENTATYWNE – porażka współczesnej bankowości:

• Straty materialne

• Straty moralne

Badanie prof. L.Dziwago – MillwardBrown SMG/KRC

• Czy bank zasługuje na status spółki zaufania publicznego?

  • ogólnie statystyki społeczeństwa mają się na poziomie:

    • Tak 23%

    • Nie wiem 36%

    • Nie 41%

• grupy społeczne twierdzą:

  • Przedsiębiorcy 49% nie

  • Mankament 54% nie

  • Nauczyciele 58% nie

  • Inwestorzy 61% nie

• Kto zawyża średnią zaufania?

  • Studenci

  • Gospodynie domowe

• To tak jakby Lombard uznać za instytucję …

• Czy spółka akcyjna w Polsce zasługuje na status spółki zaufania publicznego?

  • Tak 9%

  • Nie 25%

  • Nie wiem 60%

  • Największe banki = spółki giełdowe

RACHUNKI, DEPOZYTY, ROZLICZENIA

RACHUNKI:

• Rodzaje rachunków bankowych

  • Rachunki rozliczeniowe (bieżące i pomocnicze)

  • Rachunki lokat terminowych

  • Rachunki oszczędnościowe i oszczędnościowo-rozliczeniowe

  • Rachunki powiernicze (nowość w systemie bankowym, rachunek nad którą instytucja stosuje nadzór. Z tego rachunku pieniądze są przenoszone na rachunek dewelopera, tzw. przedpłata. Używamy ich w momencie kiedy przejmujemy inną firmę oraz w fuzjach.)

• Znaczenie rachunku bankowego

  • Depozyty bankowe

    • Bieżące (a Vista)

    • Terminowe (lokata)

• Rodzaje lokat

  • Krótko/długo terminowe

  • Wysoko / niskooprocentowane

  • Depozyty płynne / niepłynne

  • Walutowe / złotowe

  • Proste (pewne) / ustrukturyzowane (ryzykowne)

  • Standaryzowane(małe) / niestandaryzowane (negocjowane) (duża)

  • Z kapitalizacją / bez kapitalizacji

  • Ze stałym / zmiennym oprocentowaniem

  • na czas określony / nieokreślony (progresywne)

  • ogólnego refinansowania / celowe

  • przedmiot obrotu / brak możliwości obrotu (bankowy papier wartościowy – wysokie oprocentowanie; w każdej chwili można zamknąć depozyt)

  • opłacalne / nieopłacalne (większość depozytu jest mało opłacalna)

  • uczciwe / nieuczciwe

  • procent zwykły / składany (kapitalizowane)

  • z opcjami (medale)(musi coś nastąpić, aby otrzymać odsetki)

  • z nagrodami

  • z polisą np.: ubezpieczeniowa

  • z funduszami

  • anty-podatkowe (były ale się skończyły)

Akcja - jest najbardziej prymitywnym instrumentem finansowym

DEPOZYTY:

• Problemy na rynku depozytów

  • Czy depozyty terminowe istnieją?

    • Opcja zerwania – powszechna

    • Sankcje?

    • Utrata części lub całości odsetek.

• „Złota” reguła bankowości (nikt tej reguły nie dotrzymał banki próbują się do tej reguły zbliżyć.)

  • Zgodność transakcji kredytowej i depozytowej co do:

    • Kwot

    • Terminów

• Problem luki depozytowej

  • Niezgodność terminów

    • Oczekiwania kredytobiorcy: kredyt długoterminowy

    • Oczekiwania deponenta: lokata krótkoterminowa

  • Niezgodność kwot: kredyty – depozyty

  • Współczesny charakter instrumentu lokata (konkurencja instrumentów lokacyjnych np.: fundusze, obligacje)

• Wielowymiarowość luki depozytowej

  • Klasyczne:

    • Terminy

    • Kwoty

  • Współczesne:

    • Waluta

• Reguła „osadu”

  • nie wszystkie depozyty są wycofywane jednocześnie – zawsze „coś” zostaje na rachunkach bankowych.

• Jak podnieść atrakcyjność lokaty?

  • Atrakcyjność lokaty – inne sposoby

    • Rachunek bieżący – jak lokata (bez uraty %) (rzadko stosowane ze względu na „beznadziejność” takiego postąpienia. Nikt nie da takich forów klientowi)

    • Systematyczne oszczędzanie (deklaracja w banku, że co miesiąc będzie wpłacana pewna kwota, na kilka lat. Jest lepszy od obligacji.)

    • Cross-selling (propozycja dla klienta założenia rachunku, przy kupnie kilku produktów bankowych, rachunek będzie tańszy. Polega na długoletnim związaniu klienta z bankiem.)

    • Doradztwo (doradca klienta na etacie w banku, zawsze będzie postępował tak, aby on i bank zyskał.)

WSPÓŁCZESNE RYZYKO PASYWÓW

• Ryzyko pasywów

  • Wynikające z luki depozytowej:

    • Terminy

    • Kwoty

    • Waluta

  • A ponadto:

    • Zerwanie lokat

    • Problem ustalenia % (a ceny aktywów)

BANKOWY PAPIER WARTOŚCIOWY

• BPW

  • Przedmiot obrotu

  • Płynność i rentowność dla klienta

  • Stabilność w pasywach dla Emitenta

  • Rynek wtórny

  • CD’s (Certyfikat Depozytowy) – rynki rozwinięte (np.: Niemcy, Francja, Holandia, Anglia)

  • GPW (Giełda Papierów Wartościowych) także zainteresowana

OBLIGACJE BANKOWE

• BRE Hipoteczny (13E): 3,5 mld PLN, 100 mln USD, 100 mln EUR (listy zastawne) (20-30 lat – termin emisji 13 w różnych walutach)

• BPH Hipoteczny (3E): 3,3 mld PLN (ale za to na duże kwoty)

• BGK (2E): 1,5 mld PLN (listy zastawne( długoterminowe))

• Bank Millenium 2 mld PLN

• Bank Polskiej Spółdzielczości 150 mln PLN

• 2011

• 33 banki – emitenci

• 35 mld PLN

Wszyscy chcą stabilizować pasywa w trudnych czasach i do tego są najlepsze obligacje długoterminowe.

Przez 10 lat bank jest pewny depozytu, gdyż na tyle są Obligacje Bankowe

OPERACJE ROZLICZENIOWE

• Klasyfikacja rozliczeń

• Rozliczenia gotówkowe

  • Dowód wpłaty

  • Czek gotówkowy ( dostane gotówkę)

• Rozliczenia bezgotówkowe

  • Przelew

  • Polecenie zapłaty (upoważnienie kogoś do płacenia z mojego rachunku)

    • Osoba fizyczna: do 1 tys EUR

    • Osoba prawna: do 50 tys EUR

    • Inicjator – wierzyciel

    • Płatności masowe

    • Umowa trójstronna

  • Karty płatnicze

  • Czeki rozrachunkowe ( w Banku jest uznanie elektroniczne na rachunek i dopiero wtedy mogę za poleceniem wypłaty, wypłacić gotówkę.)

• Rozliczenia krajowe

• Rozliczenia międzynarodowe

Czek potwierdzony – czek rozrachunkowy potwierdzony przez Bank że na 100% pieniądze są zablokowane w Banku.

• Systemy rozliczeń

• Rozliczenia pieniężne

  • KIR – Krajowa Izba Rozliczeń ( założył Polskie Banki)

    • ELIKSIR

    • EUROELIKSIR

  • NBP

    • SORBNET

    • SORBNET EURO

Bony skarbowe – krótkoterminowe papiery wartościowe, emitowane przez Skarb Państwa

Bony pieniężne – krótkoterminowe bony pieniężne emitowane przez NBP.

EXPRESS ELIKSIR

• System rozliczeń płatności natychmiastowych

• Przelewy natychmiastowe

• Czas: 4 sekundy

• Non stop

KIR – KRAJOWA IZBA ROZLICZENIOWA

• Akcjonariusze – banki, zbp, NBP

• Udziały od 2,75% do 34.44%

• Wybrani akcjonariusze:

  • NBP – 5,74

  • BRE – 5,74 Kredyt Bank – 2,75

  • ZBP – 2,89

  • PKO S.A – 34,44

  • BPS – 11,48

Na początku Banki miały te same udziały, ale np. PEKAO SA przejął trzy Banki i sam posiadając swoje udziały i dlatego ma tyle udziałów

• Ile kosztuje polecenie przelewu?

  • W KIR-ze 0,3 grosza

SEPA ( single euro payments area)

(2008 – Jednolity obszar płatności w Euro – także w Polsce)

• Euro Eliksir

• Sorbnet Euro

ROZLICZENIA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH:

• KDPW – Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (najbardziej popularny)

• SEBOP – rozliczanie bonów pieniężnych (emitentem jest NBP, papiery wartościowe krótkoterminowe)

• SKARBNET – rozliczanie bonów skarbowych (emitentem jest ministerstwo finansów; krótkoterminowe)

BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY

Został założony, aby klienci banków „czuli się” bezpiecznie, system solidarności międzybankowych.

IDEA GWARANTOWANIA DEPOZYTÓW – czy trzeba coś gwarantować?

(system solidarności między-bankowych)

• Dlaczego gwarantować?

  • + Asymetria informacji deponent – bank (dwie strony: deponent i bank, nie mają takiego poziomu informacji).

  • + Rola banków w gospodarce (ma trochę inną wartość w gospodarce – Banki są specjalnie, gdyż gdy upadnie Bank to ich klienci będą mieli problemy finansowe, upadek banku wywołuje większy wpływ na gospodarkę niż upadek jednej firmy np. transportowej)

  • + Stymulowanie oszczędności

  • - Moral hazard (hazard moralny klientów. Klient przy wyborze Banku kieruje się wysokościom ceny, a nie stabilnościom Banku.)

  • - Zakłócenie mechanizmów rynkowych

  • - Koszty systemu ochrony (banki przerzucają te koszty na klientów)

• Strategie rozwiązania problemu:

  • Brak rozwiązań (nikt o tym nie myśli, inne państwa również)

  • Brak gwarancji (myśleli, ale nic nie zrobili w tym kierunku)

  • Rozwiązanie – ochrona sformalizowana

  • Interwencje szczególne ( gdy zaczyna się coś dziać to są interwencje doraźne).

• Tryb budowy systemu ochrony:

  • Administracyjny (uchwała parlamentu - przymusowy)

  • Dobrowolny (banki same między sobą taki system wypracowały, gdyż została znowelizowana ustawa pozwalająca im na to) – dla słabych czy dla silnych banków? (czy silne mają się skonsolidować przeciwko słabym, czy słabe aby się wzmocnić?)

• Zarząd nad instytucją gwarantującą

  • Prywatny?

  • Publiczny?

  • Prywatno-publiczny?

• Konstrukcja systemu

  • Paybox ( najprostszy system - polega na wypłacie pieniędzy przez instytucje w razie upadku banku.)

    • Szwecja – 2 osoby – jest tani

  • Risk minimizer (paybox + interwencja) (system gwarantowania dostaje wiadomość o zagrożeniu. Paybox czeka na upadek banku, Risk minimizer udziela pożyczki aby odratować bank przed jego upadkiem. Dużą wadą są koszty, ponieważ bank pomimo pożyczki i tak może upaść.)

    • Korea – 800 osób

3listopad 2012r

• Składki

  • Równe (w zależności od wartości depozytów)

  • Zróżnicowane (w zależności od ryzyka)(zabezpieczenie w bankach nie jest takie samo. Niektóre banki wdrażają postępowanie naprawcze i są pod specjalną kontrolą KNF, więc nie są bankami na równo bezpiecznymi.)

• Koasekuracja

  • Zwrot części wartości depozytów –reszta „strata klienta” (nie oddają całości depozytu, tylko klient będzie miał udział w stratach)

  • Koasekuracja dyscyplinuje (klient powinien być uważny, a nie naiwny. Im bank ma większe oprocentowanie, tym większe ryzyko.)

• Wielki kryzys

  • Rok Liczba upadłych banków

  • 1929 659

  • 1930 1352

  • 1931 2294

  • Bankructwo 40% banków

  • 2010 150

• Świat przed kryzysem

  • 83 systemy (41 w Europie)

  • UE – 20 tys. EUR

  • Holandia – 20 tys. EUR

  • UK – 35 tys. GBP

  • Włochy – 100 tys. EUR

  • Niemcy – 2 rodzaje (wg UE i 1/3 funduszy własnych)

  • Norwegia 240 tys. EUR

  • USA – 100 tys. USD

  • Japonia – 100 tys. USD

• Polska – BFG

  • Gwarancje Skarbu Państwa

  • Lata 90’

  • Banki szczególne – PKO BP, Pekao SA, BGŻ

• Metody działania BFG

  • Wypłata depozytów

  • Zwrotna pomoc finansowa dla banków

  • Paybox? Risk minimizer?

• Jak dobrać organy władzy BFG?

  • Zarząd

    • Do 5 osób (takie jest prawo, obecnie posiadamy 3)

    • Wykształcenie wyższe

    • 5-letni staż w bankowości

  • Rada nadzorcza

    • 8 osób

    • Przewodniczący – mianuje Minister Finansów

    • 2 członków – wskazuje Prezes NBP (wcześniej 4)

    • 2 członków wskazuje Związek Banków Polskich (wcześniej 1)

    • 2 członków – wskazuje Minister Finansów

    • 1 członka wskazuje KNF

  • Jaki typ zarządzania BFG? - Publiczno-prywatny

• Gwarancje – wyjątki

  • Kogo nie dotyczy?

    • Władze banku (rada nadzorcza, zarząd, dyrektorzy) (zapis społecznie słuszny ale ekonomicznie bez sensu)

    • Akcjonariusze (właściciele pow. 5% akcji) (zapis społecznie słuszny ale ekonomicznie bez sensu)

  • Czego nie dotyczy?

    • Depozytów nie potwierdzonych przez bank wystawieniem dokumentu imiennego (np.: bankowy papier wartościowy na okaziciela)

    • Bankowy Papier Wartościowy ma przecież redukować lukę depozytową

• Finansowe zobowiązania banków na rzecz BFG

  • Opłaty na funkcjonowanie BFG

  • Tworzenie Funduszu Ochrony Środków Gwarancyjnych (z tego funduszu płacone są odszkodowania)

• Opłata na funkcjonowanie BFG

  • Początkowo do 0,4% od aktywów (kredytów)

  • Praktycznie zmniejszana w kolejnych latach

  • Np.: 0,23%, 0,14%, 0,05%, 0,45%

  • Aktualnie do 0,3% aktywów

• FOŚG – Fundusz Ochrony Środków Gwarantowanych ( z tego funduszu płacone są odszkodowania)

  • Początkowo stawka do 0,4% depozytów (pasywów)

  • Maksymalna granica – 0,8% depozytów

  • Praktycznie poziom zmienny w kolejnych latach

  • Np.: 0,3%, 0,25%, 0,19%, 0,13%

  • W okresie kryzysu ponownie 0,4%

  • Aktualnie do 0,55% depozytów

  • Fundusz lokowany w Skarbowe Papiery Wartościowe, NBP, rachunek NBP, papiery wartościowe NBP

• Komentarz do opłat i składek obciążenie aktywów i pasywów

• Wysokość polskich gwarancji

  • Początek – 3 tys. EUR

  • Potem: 4 tys. EUR, 7 tys. EUR

  • 2001 – 15 tys. EUR

  • 2002 – 18 tys. EUR

  • Od 2003 – 22.500 tys. EUR

    • Do 1 tys. EUR w banku odszkodowanie 100% (opcja dla biedniejszych osób)

    • Do 21.5 tys. EUR w banku odszkodowanie 90%

  • Od listopada 2008 – 50 tys. EUR

  • Aktualnie – 100 tys. EUR

• Umowny Fundusz Gwarantowania (ponad gwarancje obowiązkowe)

• Smutne historie

  • Gorzkowo 1997 – upadł Bank Spółdzielczy

    • Strata 364 tys. zł

    • PKO BP – 68 tys. długu zgodnie z zapisami BFG

    • PeKao S.A – 42 tys. PLN

    • BGŻ – 15 tys. PLN

    • Deutsche Bank – 323 PLN

    • Vereinsbank Polska – 1,09 PLN

  • Poznań 2000 – Bank Staropolski

  • Bank Staropolski 2000

    • Średni bank (średniej wielkości. Znajdował się w Poznaniu)

    • Nagłe zdarzenie (karteczka na drzwiach: przepraszamy, upadliśmy)

    • Nadzór bankowy? (gdzie on był?)

    • 142 tys. poszkodowanych klientów

    • Strata – 650 mln PLN

    • Środki do zwrotu 484 mln PLN (tyle zwrócono. Osoby mające na koncie kwoty powyżej limitu nie otrzymali nic). Banki które musiały spłacić klientów Banku Staropolskiego:

      • PKO BP – 106 mln PLN

      • PeKao S.A. – 90 mln PLN

      • BGŻ – 22 mln PLN

      • Kredyt Bank – 17 mln PLN

      • BRE Bank – 14 mln PLN

  • Bank Staropolski cz. III – „Happy END”

    • X.2008 – Invest Bank kupuje pozostałości po Banku Staropolskim

    • 40 tys. klientów otrzyma – 122 mln PLN (dla osób które nie otrzymały zwrotu gotówki ze względu na przekroczony limit)

    • Część klientów otrzyma 100% oszczędności, część otrzyma tylko część.

  • Ogółem:

    • W latach 1995 – 2001 upadło w Polsce:

      • 5 banków komercyjnych

      • 89 banków spółdzielczych

      • Poszkodowani klienci: 320 tys. osób

      • Wypłaty z FOŚG: 814 mln PLN

• Prawie smutne historie

  • BWR - Kraków (Deutsche bank)

  • Bank Częstochowa (BRE Bank – mBank) (Niemcy ratują nasz bank za licencje)

• Realna siła BFG

  • Bankructwo np.: dużego banku

  • Co decyduje o bezpieczeństwie? (BFG? Management? Nadzór? – NIC !!! )

• W czyim interesie są gwarancje? (klientów? Banków?)

  • Smutne historie – gdzieś w świecie

    • 2009 – bankrutuje system bankowy w Islandii

    • Islandzkie banki muszą oddać oszczędności klientom brytyjskim i holenderskim (klienci internetowego IceSave)

    • 300 tys. obywateli UK i 5 mld EUR

    • 125 tys. obywateli Holandii i 1,7 mld EUR

    • Rząd Islandii zwraca pieniądze tylko obywatelom Islandii.

    • Rząd UK i Holandii wypłaca zagrożone depozyty swoim klientom

    • Rząd UK i Holandii domagają się zwrotu od Islandii – 5 mld USD (więcej niż PKB Islandii)

    • Rząd UK blokuje aktywa Landsbank, rządu Islandii i Banku Centralnego Islandii (zablokowali także loty samolotów do Islandii)

    • Porozumienie: UK udzieli Islandii pożyczki na spłatę obywateli UK

    • I.2010 – prezydent Islandii odmawia podpisania ustawy refinansującej.

    • II.2010 – referendum (na temat czy oddać pieniądze UK. 95% ludności było przeciwnym oddawania pieniędzy )

• Wyzwania wobec systemów gwarantowania Jednolity Europejski System Gwarantowania Depozytów ?

• Kryzys subprime a systemy gwarantowania depozytów

  • Panika

  • Typy działań:

    • a) zwiększenie kwoty gwarancyjnej

    • b) zmiana charakteru gwarancji (na państwowe. Państwo przejęło z powrotem gwarancje)

    • c) nacjonalizacja banków – koniec prywatnej działalności

  • Irlandia, Austria, Czechy, Węgry – (państwa UE) wprowadzenie gwarancji państwa

  • UE – propozycja zwiększenia ponad dotychczasowe 20 tys. EUR do 50 tys. EUR (wstępnie planowano 100tys. EUR)

  • USA – podniesienie kwoty ze 100 tys. do 250 tys. USD

  • UK – podniesienie kwoty z 35 tys. do 50 tys. GBP

  • Holandia – nacjonalizacja Fortis (w ciągu jednego wieczora, co było dużym zaskoczeniem. Bank ten posiada zasoby większe niż PKB Holandii i Belgii), UK – Northem Rock, RBS

• ROSJA

  • Kryzys 1998 roku uświadamia problem

  • 2004 – powstanie systemu

  • 2004 – gwarancje do 100 tys. RUB

  • Od 2008 – 700 tys. RUB

• Inne przypadki gwarancji o podobnym charakterze – biura maklerskie

  • KDPW – Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

    • Udziela gwarancji dla klientów biur maklerskich

    • Wysokość gwarancji 22 tys. EUR

    • Struktura: 3 tys. EUR w 100%, do 19 tys. EUR w 90%

ZNIENAWIDZONE KREDYTY

• Kredytowanie – prawidłowe pytania przy udzielaniu kredytu:

  • Termin oddania

  • Zabezpieczenie kredytu (gwarancja)

  • Odsetki

  • Osoba poświadczająca

  • Ilość osób na utrzymaniu

  • Dochody aby spłacić kredyt

  • Cel kredytu

• Definicja kredytu

  • umowa zawarta w formie pisemnej pomiędzy bankiem, a kredytobiorcą. Bank zobowiązuje się udostępnić określoną kwotę na określony cel oraz czas, a kredytobiorca zobowiązuje się wykorzystać kredyt zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zwrócić pobraną kwotę wraz z należnym bankowi wynagrodzeniem w postaci prowizji i odsetek. Na podstawie tej definicji kredyt postrzegany jest jako specyficzny rodzaj stosunków zobowiązaniowych, którego wyróżniającymi cechami są: zwrotność, terminowość i oprocentowanie.

• Produkty obciążone ryzykiem kredytowym

  • Kredyt: cel kredytu, można wypowiedzieć kredyt,

  • Pożyczka: nie ma pytania o cel,

  • Akredytywa

  • Gwarancja: bardzo niebezpieczny instrument; nie można wypowiedzieć gwarancji,

  • Factoring: należności

  • Leasing

  • Kredyt – jako wynalazek finansowy w systemie prawnym umożliwiającym egzekucję należności.

• Istota operacji kredytowych:

  • Sprzedaż pieniądza (istota operacji kredytowych)

  • Analiza ryzyka

  • Sfinansowanie procesu gospodarczego, a nie wspólne ryzykowanie

  • Zabezpieczenie transakcji

  • Monitoring operacji

• Klasyfikacja kredytów

  • Osoby fizyczne – podmioty gospodarcze

  • Obrotowe – inwestycyjne

  • Złotowe – walutowe

  • Odnawialne – nieodnawialne

  • Klasyfikacja ze względu na funkcjonowanie w rachunku bankowym:

    • fixed term (kredyt nieodnawialny),

    • revolving(kredyt odnawialny na rachunku kredytowym, mało elastyczny, za każdym razem trzeba uruchamiać nową transze i przedstawiać dokumenty).

    • overdraft (kredyt na rachunku bieżącym, elastyczny).

• Ryzyko kredytowe – analiza zdolności kredytowej

  • Czy można udzielić kredyty podmiotowi bez zdolności kredytowej? – art. 70 Prawa Bankowego:

    • szczególne zabezpieczenie spłaty

    • biznes plan (uzyskanie zdolności kredytowej)

    • dotyczy także nowo otworzonych podmiotów

Nigdy nie należy korzystać z tego artykułu – zakazane!

• Analiza zdolności kredytowej

  • Część obiektywna (liczby, wskaźniki, interpretacja)

  • Ale interpretacja wyników części obiektywnej jest subiektywna (wiedza, doświadczenie)

  • Część subiektywna (management (doświadczenie), rynki zbytu, rynki zaopatrzenia)

  • Całość może być więc uznana za subiektywną

  • Rozumienie danego biznesu przez bank

  • Największe ryzyko finansisty – realia funkcjonowania gospodarki realnej

  • Ryzyko błędnej analizy

• Wkład własny klienta

  • Kapitałowe wzmocnienie prowadzonego biznesu (jaki jest finansowany)

  • Szczególnie w kredycie inwestycyjnym

  • Ma duże znaczenie psychologiczne (klient będzie pilnował pieniędzy, ponieważ część z nich jest jego)

• Ryzyko kredytowe

  • Ryzyko aktywne

  • Ryzyko pasywne (ryzyko sfinansowane przez operacje kredytowe, czy pasywa są odpowiednim zabezpieczeniem)

  • Ryzyko indywidualne (pojedyncza transakcja kredytowa)

  • Ryzyko portfela (zbiór transakcji kredytowych – cały lub wydzielonych części)

  • Ryzyko akceptowane (zdaje się, że ryzyko to jest skalkulowane)

  • Ryzyko nieakceptowane

• Sposoby redukcji ryzyka kredytowego

  • Analiza kredytowa (zdolność; szukanie słabych punktów)

  • Zabezpieczenia prawne

  • Monitoring (sprawdzanie transakcji)

  • Dywersyfikacja portfela kredytowego (dywersyfikacja ryzyka)

  • Limity koncentracji należności kredytowych

  • Limity decyzyjne

  • Kadra

PROCEDURA KREDYTOWA

1. Wniosek kredytowy

   • Zawartość wniosku (dane formalno-prawne i ekonomiczne)

   • Zawartość wniosku: sprecyzowane potrzeby kredytowe (cel, kwota, okres, zabezpieczenie)

   • Nie zawsze wniosek jest pierwszy (dane są ogólnodostępne, można przyznać kredyt i jedyne co, to prosić o podpisanie wniosku danej firmy ( dużej))

• Wstępna ocena wniosku

  • Kompletność wniosku

  • Kontrola w bazach danych (wewnętrznych i zewnętrznych)

  • Podstawowe dane formalno-prawne i ekonomiczne (branża, zysk – strata)

  • Podstawowe dane dotyczące kredytu (cel, kwota, okres, zabezpieczenie)

• Analiza kredytowa

  • Analityk kredytowy albo Credit Scoring (statystyczna/matematyczna metoda podejmowania decyzji kredytowych)

  • Credit Scoring: osoby fizyczne, MSP (małe i średnie przedsiębiorstwa)

  • Opinia analityka (tak albo nie)

  • Opinia bezwarunkowa

  • Opinia zawiera brzegowe warunki i transakcji kredytowej (kwota, termin, zabezpieczenie)

  • Opinia nie powinna dotyczyć ceny kredytu

  • Opinia to nie decyzja (analityk nie jest decydentem)

• Decyzja kredytowa

  • Decydent:

    • jednoosobowy (duża odpowiedzialność, większe prawdopodobieństwo popełnienia błędu, bardziej zagrożona naciskami z zewnątrz). Zajmuje się mniejszymi kwotami.

    • kolegialny (zespół osób, wszyscy odpowiadają za błąd, mniejsze prawdopodobieństwo popełnienia błędu) zajmuje się dużymi sprawami, kwotami.

  • Typ decydenta: wady i zalety

  • Kompetencje kredytowe decydenta

  • Błędne decyzje kredytowe

    • Brak zdolności kredytowej – kredyt przyznany

    • Jest zdolność kredytowa – odmowa kredytowania

• Negocjacje kredytowe

  • Kwoty, terminy, funkcjonowanie kredytu, zabezpieczenie, cena, inne warunki.

  • Poważne rozbieżności w zakresie ryzyka kredytowego: opinia analityka.

• Podpisanie umowy

  • Ustanowienie prawnych zabezpieczeń kredytu

  • Postawienie kredytu do dyspozycji klienta

• Monitoring (kontrolowanie transakcji)

  • Monitoring wykorzystania kredytu zgodnie z celem przeznaczenia

  • Monitoring spłat kredytu (czy są spłacane w terminie)

  • Monitoring sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta (czy jego sytuacja materialna się nie pogarsza)

  • Monitoring prawnych zabezpieczeń kredytu

  • Wizyta u klienta (wizja lokalna)

• Spłata kredytu

  • Zwolnienie prawnych zabezpieczeń kredytu

• Prawne zabezpieczenia kredytu

  • Pierwszym zabezpieczeniem kredytu jest jakość biznesu

  • Wtórnym zabezpieczeniem kredytu jest zabezpieczenie prawne

• Prawne zabezpieczenie kredytu – podział:

  • Osobiste: weksel, gwarancja (odpowiada się wszystkim co się ma, i co będzie się mieć)

  • Rzeczowe: zestaw rejestrowy (sądowy), hipoteka, przewłaszczenie na zabezpieczenie, cesja należności.

• Charakter prawnych zabezpieczeń kredytu

  • Osobiste (deklaracje majątkowe)

  • Rzeczowe

  • Łączne ustanawianie zabezpieczeń osobistych i rzeczowych

• Prawne zabezpieczenia kredytu

Wycena

Ubezpieczenie

Cesja polisy

• Płynne i niepłynne

• Faktyczne i iluzoryczne (sprawdzić zbywalność zabezpieczeń)

• Dopasowanie zabezpieczenia do typu finansowego przedsięwzięcia (charakter transakcji)

• Zwalnianie zabezpieczeń

• Cesja należności (wykorzystanie cesji należności w przedsiębiorstwie może być oznaką słabej kondycji, gdyż nie ma lepszych składników majątku do spłaty długu)

  • Możliwość zabezpieczenia należności od kontrahentów

  • Ryzyko kredytowe kontrahentów

  • Pool

  • Cesja jawna (kontrahenci dłużnika są poinformowani o cesji płacą należności do banku zamiast do firmy dłużnika. jest informowany przez kredytobiorcę o zmianie wierzyciela (z kredytobiorcy do banku) / cesja cicha (żeby nie pogarszać kondycji firmy ban nie informuje kontrahentów dłużnika, dłużnik podpisuje umowę z bankiem, że w momencie opóźnień lub nie spłacenia przez niego kredytu, kontrahenci dłużnika zostaną poinformowani o sytuacji finansowej dłużnika i należneżności dłużnika będą wpłacane na konto banku. dłużnik nie dostaje informacji o zmianie wierzyciela. Cesja cicha jest wykorzystywana, gdy kredytobiorca banku nie chce ryzykować utraty reputacji u dłużnika)

• Prawne zabezpieczenia kredytu

  • Współczynniki korekty wartości zabezpieczeń prawnych kredytu

18 listopad Zad. Dom

1. Społeczność w bankach – na kartce z podpisem

2. kurs rubla

3. kurs jena

4. Rada polityki pieniężnej zbierze się aby … obejrzeć, dowiedzieć się co zadecydują. ?

5. 6 listopad – wybory w USA – oglądać.

6. znaleźć dziwny / nieuczciwy/ nieopłacalny / fajny depozyt w banku.

7. zapytać w banku ile kosztuje taki przelew EXPRESS ELIKSIR

8. Co sądzą o gwarancji depozytów bankowych w Polsce, 10 – 15 osób?

CO TRZEBA WIEDZIEĆ:

Co jest celem BC?

Jak można rozumieć politykę monetarną?

instrumenty polityki monetarnej?

współczesne wyzwania polityki monetarnej w państwach?

podobieństwa i różnice polityki monetarnej?

jakie problemy są polityki monetarnej?

KURS JENA

1 USD - 79,65 JPY

1 EUR - 103,03 JPY

1 PLN - 24,87 JPY

13 styczeń – egzamin