Rynki Finansowe Wykłady

Grażyna Szustak
Rynek finansowy- mechanizm alokacji zasobów pieniężnych szczególnie pod postacią oszczędności.

Rynek finansowy jest determinantą stabilności rynku i wzrostu PKB.
Częścią rynku pieniężnego jest rynek walutowy.

Literatura obowiązkowa:

Wiesław Dębski- Rynek Finansowy i jego mechanizmy
Pyka- Rynek Finansowy
Czekaj- Rynki Instrumenty i instytucje finansowe
Nawrot- Rynek kapitałowy i jego rozwój

Egzamin: Trzeba mieć zaliczenie, aby podejść do egzaminu. Test wielokrotnego wyboru. 50% żeby zdać. 2 termin to 4 pytania otwarte.
Konsultacje: Wtorek A 11:30

WYKŁAD 2 2.03.2010

Rynek finansowy: W szerokim ujęciu- mechanizm alokacji zasobów pieniężnych, szczególnie oszczędności. Alokacja to ponowne rozmieszczenie i przemieszczenie zasobów pieniężnych w sferze realnej gospodarki. Wszystkie działania dotyczące obiegu pieniężnego, przepływu pieniądza i rozliczeń pieniężnych między podmiotami.
Makroekonomiczne funkcje rynku finansowego: usprawnia wymianę towarową i obrót pieniężny, pozwala na wzrost efektywności wykorzystania zasobów gospodarczych, zwiększa efektywność alokowania środków pieniężnych, zwiększa racjonalność podejmowania decyzji inwestycyjnych.
Węższe ujęcie- miejsce przeprowadzania transakcji związanych z przemieszczaniem kapitału od podmiotów dysponujących wolnymi środkami finansowymi do tych które zgłaszają na nie popyt. Miejsce gdzie odbywa się ruch pieniądza. Miejsce przeprowadzanie transakcji pieniądzem gotówkowym i bezgotówkowym w celu ochrony wartości pieniądza oraz wzrostu jego wartości w przyszłości.
Rynek finansowy to miejsca zawierania transakcji które mają za przedmiot szeroko rozumiany kapitał finansowy.

Instrument finansowy- wszelkie zobowiązania lub roszczenia majątkowe kapitałodawcy do kapitałobiorcy.

Pośrednictwo finansowe bezpośrednie- funkcje pośrednictwa bierze an siebie rynek.
Pośrednictwo finansowe pośrednie- pośrednikiem finansowym jest instytucja finansowa.

Instytucja finansowa- podmiot który świadczy usługi związane z zawieraniem transakcji których przedmiotem są instrumenty finansowe.
Ogół instytucji finansowych dzielimy na 2 podstawowe grupy:

• Instytucje bankowe

• Instytucje finansowe niebankowe: (fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne, ubezpieczeniowe, fundusze kapitałowe)-instytucje wspólnego inwestowania, domy maklerskie, zakłady ubezpieczeń.

Fundusz inwestycyjny:

Fundusz inwestycyjny to osoba prawna której przedmiotem działalności jest zinstytucjonalizowanie lokowanie środków pieniężnych w różne instrumenty rynku finansowego.
Zalety: profesjonalne zarządzanie, płynność, możliwość dywersyfikacji portfela inwestycyjnego, można lokować dowolną kwotę pieniędzy, duża ilość funduszy, możliwość wykorzystania jednostek uczestnictwa jako zastaw pod kredyt.
Wady: ryzyko poniesienia straty, koszty inwestycji: opłaty manipulacyjne- opłaty za dystrybucje przy transferze środków między funduszami przy umarzeniu jednostek, opłaty operacyjne- opłata za zarządzanie, brak bezpośredniego wpływu na politykę inwestycyjną funduszu

Towarzystwo funduszy inwestycyjnych- tworzy fundusze inwestycyjne, zarządza nimi, reprezentuje fundusz na zewnątrz, podejmuje decyzje inwestycyjne i je realizuje.
TFI musi być spółką akcyjną, jest nadzorowane przez KNF.

Podmioty współdziałające z funduszami:

Depozytariusz- bank który ma przynajmniej 100mln kapitału własnego, bądź Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.
Prowadzi rejestr aktywów funduszu inwestycyjnego, musi zapewnić by wartość netto aktywów funduszu i wartość jednostek uczestnictwa była wyliczana zgodnie z prawem, rozlicza umowy dotyczące aktywów funduszu, zapewnia aby obrót jednostkami uczestnictwa odbywał się z godnie z prawem i statutem.

Agent transfery- Może być ale nie musi być powoływany. Prowadzi rejestr uczestników funduszy, zapisuje wszystkie operacje w rejestrze, prowadzi rejestr zmian danych osobowych, oblicza i przesyła dywidendy. Przygotowuje informacje o rachunku i składkach inwestora, aktualizuje salda rejestru, archiwizuje dokumenty związane z członkowstwem funduszu.

Dystrybutorzy jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych- dystrybutorem są zazwyczaj banki, domy maklerskie jak i również osoba fizyczna (nie może ona przyjmować jednak wpłat za jednostki uczestnictwa)

3 typy funduszy inwestycyjnych:

Fundusze inwestycyjne otwarte FIO- najpopularniejsze, fundusz który sprzedaje jednostki uczestnictwa, które reprezentują jednakowe prawa majątkowe, o charakterze własnościowym. Umarzane bez ograniczeń. Wielkość, liczba uczestników jest zmienna, Wartość jednostki jest niewielka, liczba uczestników wysoka i zmienna. Wycena jednostki uczestnictwa- aktywa netto/ ilość jednostek uczestnictwa. Wysoka płynność.

Specjalistyczne inwestycyjne fundusze otwarte- istnieje możliwość określenia w statucie funduszu warunków odkupienia jednostek uczestnictwa. Powołuje się organ kontrolny- rada inwestorów.

Fundusze zamknięte- Emitują papiery wartościowe- certyfikaty inwestycyjne, udziałowe. Są one przedmiotem obrotu giełdowego i nie są odkupowane przez fundusz. Stała wielkość kapitału jak i liczba certyfikatów inwestycyjnych. Cena certyfikatu waha się w przedziale od 1000 do 10000 zł. Wycena zależy od wartości rynkowej. Koszt wejścia do funduszu. Musimy założyć rachunek w domu maklerskim. Polityka jest bardziej agresywna i swobodniejsza.

W Polsce mamy 24 TFI. Na koniec 2008 mieliśmy 313 funduszy inwestycyjnych z tendencją wzrostową z czego 101 otwartych 38 specjalistyczny 174 zamknięte.

FUNDUSZE EMERYTALNE:

ZUS- nie inwestuje an rynku kapitałowym

OFE- nadają rynkowi płynność i efektywność. Zarządzane przez PTE. Pieniądze lokowane na rynku kapitałowym.
Możliwości inwestowania OFE:

60% składek- bezpieczne skarbowe papiery wartościowe, przez co OFE przymusowo finansuje deficyt
40%- mogą inwestować w akcje w kraju 35% za granicą 5%.
Charakter długoterminowych inwestycji

PTE- tworzy, zarządza, reprezentuje. Nie mają zdolności upadłościowej. Majątek OFE jest odrębny od PTE.

Udział w PKB około 11%

Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe:
Wiążą się s firmami ubezpieczeń na życie. Pierwsza 5 ma ponad 80% aktywów rynku. Największy AVIVA CU.

Uczestnicy rynku finansowego:

1. Pośrednicy finansowi- instytucje finansowe

2. Inwestorzy indywidualni i instytucjonalni

3. Emitenci

4. Podmioty dyscypliny rynkowej i regulacyjnej

Ad 2
Inwestor- uczestnik rynku finansowego który dokonuje aktów kupna sprzedaży instrumentów finansowych
Indywidualny- samodzielnie lokuje zasoby na rynku finansowym
Instytucjonalni- z reguły są nimi instytucje finansowe jak i skarb państwa

Wykład 16.03.2010

Ad 3
Podmiot który emituje papiery wartościowe.

Ad 4
Podmiotami które sprawują dyscyplinę rynkową są głównie kapitałodawcy. Kapitałodawcy sprawują dyscyplinę rynkową korzystając z nieadministracyjnych narzędzi. Dyscyplina regulacyjna jest sprawowana przez organy nadzoru finansowego, banki centralne, instytucje gwarantujące depozyty.

Modele nadzoru nad rynkiem finansowym:

• Nadzór zintegrowany

• Nadzór częściowo zintegrowany (mieszany twean peaks)

• Nadzór sektorowy

Podstawą podziału jest zakres przedmiotowy. Nadzór mieszany 2 instytucje nadzorujące rynek finansowy. Występuje w: Bułgaria, Luksemburgu, Włoszech, Holandii.

Nadzór sektorowy 3 lub więcej instytucji. Bank centralny- nadzór nad bankami, nadzór nad rynkiem ubezpieczeniowym, nadzór nad rynkiem kapitałowym. Występuje w: Cypr, Francja, Grecja, Hiszpania, Litwa, Portugalia, Rumunia i Słowenia.

Kraje które chcą wycofać nadzór nad bankami z nadzoru zintegrowanego: Belgia, Wielka Brytania, Niemcy, Irlandia.

Nadzór zintegrowany w UE opiera się na zasadach:

1. Separacji banku centralnego i nadzoru

2. Decentralizacja

3. Segmentacja

4. Kooperacja

Ad 1 Musi istnieć rozdział polityki pieniężnej i odpowiedzialności nad rynkiem finansowym. Nie ma problemu w strefie euro bo istnieje EBC.

Ad 2 Nadzór pozostawiony na poziomie Państw członkowskich zgodnie z zasadą właściwości państwa macierzystego.

Ad 3 Nadzór finansowy na szczeblu unijnym sprawowany jest w ujęciu sektorowym. Co oznacza że są 3 komitety prowadzące działania na rzecz nadzoru: Komitet Europejskich organów nadzoru bankowego, Komitet europejskich organów nadzoru ubezpieczeń i emerytur pracowniczych, Komitet Europejskich organów nadzoru rynku papierów wartościowych.
Komitet Europejskich organów nadzoru bankowego:

• Doradza komisji europejskiej w kwestiach bankowych i nadzoru

• Prowadzi działania promujące wzajemną współpracę pomiędzy krajowymi organami nadzoru oraz wymianę informacji

• Ocenia rozwój sektora bankowego wskazując pojawiające się zagrożenia i problemy, pomagając jednocześnie je rozwiązać

• Skład: przedstawiciele Europejskiego Bank Centralnego, narodowych banków centralnych państw członkowskich UE oraz krajowych instytucji nadzorczych.

Komitet Europejskich Organów Nadzoru ds. Ubezpieczeń i Pracowniczych programów emerytalnych:

• Skład: wysokiego szczebla przedstawiciele krajowych organów nadzoru nad rynkiem ubezpieczeń i emerytur pracowniczych

• Doradztwo an rzecz Komisji Europejskiej w zakresie ubezpieczeń, reasekuracji i emerytur pracowniczych. Jego zdaniem jest także praca na rzecz wdrażania jednolitego prawodawstwa w zakresie ubezpieczeń na obszarze UE, nie ma on jednak uprawnień regulacyjnych na poziomie unijnym. Może zatem podobnie jak pozostałe komitety wydawać jedynie rekomendacje, standardy, wytyczne, zalecenia i protokoły

• Dbałość o uszczelnianie wzajemnej współpracy nadzorców krajowych

• Monitoring, analiza i ocena europejskiego sektora ubezpieczeń

Komitet Europejskich Organów nadzoru nad Rynkiem Papierów Wartościowych:

• Wykrywa zagrożenia stabilności rynku papierów wartościowych UE

• Komitet doradczy i konsultacyjny Komisji Europejskiej

• Przygląda się praktykom nadzorczym w krajach unijnych

• Monitoruje stan rynków papierów wartościowych

• Proponuje określone działania naprawcze

• Zacieśnia współpracę nadzorczą

• Tworzy instrumenty wspierające rozwój wspólnotowych zasad sprawowania nadzoru

• Skład: przedstawiciele krajowych organów nadzoru odpowiedzialnych za rynek papierów wartościowych przy czym każde państwo wyznacza jednego przedstawiciela.

Unijne, nadzorcze wnioski legislacyjne:
Powołanie do życia w 2010 roku do życia dwóch instytucji które będą odpowiadały za nadzór finansowy na szczeblu unijnym.

Europejski System Organów Nadzoru Finansowego (ESFS):

• Skład: krajowe organy nadzoru finansowego oraz europejskie organy nadzoru ( 3 powyższe komitety).

• Cel: umocnienie procedur pozwalające kwestionować decyzje krajowych nadzorców w relacjach transgranicznych.

Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB):

• Skład: Prezesi banków centralnych wszystkich krajów UE, prezesa i wice prezesa EBC, unijny komisarz który odpowiada za wspólną politykę makroekonomiczną. Szefowie 3 powyższych komitetów nadzorczych.

• Cel: ocena zagrożeń stabilności rynku wspólnoty, wzmocnienie mechanizmów wczesnego ostrzegania przed zagrożeniami, opracować europejski system oceny ryzyka makroostrożnościowego, sprawić aby oceny ryzyka znalazły swoje odzwierciedlenie w działaniach odpowiednich organów nadzorczych.

KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO skład:

• Przewodniczący- powołany przez premiera na 5 lat

• Dwóch zastępców powoływanych przez premiera na wniosek przewodniczącego komisji

• Minister finansów lub jego przedstawiciel

• Minister ds. zabezpieczenia społecznego lub jego przedstawiciel

• Prezes NBP lub delegowany przez niego w-ce prezes NBP

• Przedstawiciel prezydenta RP

Sprawuje ona nadzór:

• Bankowy

• Emerytalny

• Ubezpieczeniowy

• Nad rynkiem kapitałowym

• Nad instytucjami pieniądza elektronicznego

• Uzupełniający nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego

Organem wykonawczym jest Urząd KNF: urzędem kieruje przewodniczący komisji przy pomocy zastępców przewodniczącego, dyrektorów zarządzających pionami oraz dyrektorów komórek organizacyjnych.
W Polsce przeprowadzono tylko integracje organizacyjną a nie legislacyjną.

Zasady architektury nadzoru UE:

• Decentralizacji

• Kooperacji

• Separacja banku centralnego i nadzoru

• segmentacji

Segmentacja rynku finansowego:

• Funkcje rynku finansowego: rynek walutowy, pieniężny kapitałowy kredytowy, pozabilansowych instrumentów finansowych

• Przedmiot transakcji: walutowy, pieniężny, kapitałowy, rynek instrumentów pochodnych

• Wartość transakcji: hurtowy, detaliczny

• Sposób wykorzystania instrumentów finansowych: pierwotny, wtórny

• Okres zapadalności: pieniężny, finansowy

• Charakter instrumentów finansowych: bankowy, papierów wartościowych, pozabankowych instrumentów finansowych

• Stopień formalizacji: zinstytucjonalizowany, niezinstytucjonalizowany

Wykład 20.04.2010

Assets Management- wyspecjalizowana instytucja zarządza aktywami jakiegoś podmiotu, podnosząc jego wartość

Ryzyko finansowe:

• Mierzalne- ilościowe: kredytowe, rynkowe

• Jakościowe: ryzyko płynności instrumentów, ryzyko operacyjne,

Rynek pieniężny:

• Rynek krótkoterminowych operacji depozytowo lokacyjnych

• Obrót krótkoterminowymi papierami wartościowymi o charakterze dłużnym

• Wycena wartości pieniądza w czasie

• Przedmiot obrotu- pieniądz (towar posiadający swoją wewnętrzną wartość)

Cechy rynku pieniężnego:

• Jest w dużym stopniu kontrolowany przez bank centralny

• Jest źródłem utrzymania płynności finansowej wszystkich podmiotów

• Jest miejscem kształtowania bazowych stóp procentowych

• Jest rynkiem wyznaczającym poziom kursów walutowych

• Jest rynkiem, na którym cena instrumentów finansowych jest w dużej mierze zależna od zapotrzebowania budżetu na pieniądz gotówkowy

Segmenty rynku pieniężnego:

• Rynek międzybankowy (największy segment, hurtowy)

• Rynek krótkoterminowych papierów dłużnych

• Rynek depozytowo-kredytowy

• Rynek wierzytelności

Rynek międzybankowy:

• Największy, hurtowy, zamknięty segment rynku pieniężnego na którym banki pożyczają sobie płynne rezerwy to jest środki zdeponowane na ich rachunkach w Banku Centralnym

• Rynek wolnych środków płynnych systemu bankowego

• Poprzez ten rynek odbywa się transmisja impulsów polityki pieniężnej do gospodarki

• Podstawowy rynek inwestycyjny dla banków posiadających nadwyżki środków pieniężnych

• Podstawowy rynek refinansowy dla banków poszukujących środków pieniężnych

• Rynek określający wartość aktywów i pasywów banku w czasie

• Źródło ryzyka stóp procentowych

Rynek lokat międzybankowych: rynek nieregulowany, lokaty i kredyty nie są zabezpieczone

Funkcje banku:

• Dealer rynku pieniężnego- zawiera transakcje na rynku międzybankowym na własny rachunek, nie każdy bank ma status dealera rynku pieniężnego

• Broker rynku międzybankowego, tj. pośrednik finansowy, który nie angażuje się w zawieranie transakcji na własny rachunek. Brokerem w zasadzie jest każdy bank.

Depozyt międzybankowy: przyjęcie przez bank na określony termin określonej kwoty pieniędzy po określonej stopie procentowej od innego banku.

Lokata międzybankowa: udzielanie przez bank na określony termin określonej kwoty pieniędzy po określonej stopie procentowej innemu bankowi. Lokata jednego banku w drugim jest dla tego drugiego depozytem

Operacje depozytowo lokacyjne:

• Operacje dzienne- przed i wokół dnia SPOT

• Operacje forward (terminowe)

• W Polsce od kliku lat udział lokat niezabezpieczonych w strukturze transakcji o charakterze lokacyjnym wynosi około 70%. W krajach strefy Euro 27% w 2008r.

Operacje dzienne: O/N, T/N, S/N

Operacje forward: operacje depozytowo-lokacyjne, których początek następuje po dniu SPOT, koniec zaś w dniu ustalone przez zainteresowane strony.

Lokaty zabezpieczone:

• Operacje warunkowe

• Swapy walutowe

• Operacje repo i sell-buy-back (SBB) polegają na natychmiastowej sprzedaży lub zakupie waluty lub papierów wartościowych i równoczesnym ich zakupie lub sprzedaży w ustalonym dniu w przyszłości po z góry ustalonej cenie. Taka operacja wiąże sie z mniejszym ryzykiem dla banku-kontrahenta. Z tego powodu w krajach strefy euro są dominującym segmentem rynku transakcji lokacyjnych.

Indeksy rynku lokat międzybankowych:

• WIBOR- roczna stopa procentowa po której bank jest skłonny udzielić kredytu innemu bankowi O/N T/N S/N- spread nie może być większy niż 0.3 % 1W 2W 1M 3M 6M 9M 1Y- spread nie może być większy niż 0,2%

• WIBID- roczna stopa procentowa którą bank jest gotów zapłacić za przyjęcie w depozyt od innych banków

• LIBOR- Kwotowany dla EUR, USD, GBP dla rynków strefy euro, USA, oraz Wielkiej Brytanii

POLONIA- odzwierciedla wahania cen depozytów na rynku O/N na rynku międzybankowym, w odróżnieniu od WIBIDu i WIBORu pokazuje realne kwotowania na bazie już zawartych transakcji.
EONIA- strefa euro
SONIA- w WB

Operacje banku centralnego na rynku pienięznym:

• Operacje otwartego rynku

• Kredyty refinansowe

• Depozyty nocne

• System rezerw obowiązkowych

Papiery wartościowe rynku pieniężnego:

Bony pieniężne NBP:

• Pierwsza emisja 1990 roku

• Od stycznie 2005 emitowane są wyłącznie bony o 7 dniowym terminie zapadalności

• Jedna aukcja na tydzień w piątek

• Wszystkie bony zapadają co tydzień i są rolowane

• W przetargach biorą udział banki

• Wtórny obrót bonami na nieregulowanym rynku międzybankowym nabywcami moga być wyłącznie banki krajowe i BFG

• Nominał 10 000

• Na okaziciela

• Papiery dyskontowe

• Postać zdematerializowana

Certyfikaty depozytowe:

• Zaświadczenie wystawione przez bank, potwierdzające zdeponowanie określonej sumy pieniędzy na określony czas po określonej stopie

• Termin wykupu od 7 dni do nawet 10 kat

• Istnieje obrót wtórny- za pośrednictwem banku lub bezpośrednio na rynku

• Nie jest publicznym obrotem papierami wartościowymi

• Emitent może je wkupić przed terminem zapadalności

• Podstawa prawna emisji- prawo bankowe

Bon Skarbowy:

• Krótkoterminowe zobowiązanie skarbu państwa stanowiące jedną z form finansowania deficytu budżetowego, na okaziciela

• Postac zdematerializowana

• Dyskontowy charakter

• Emitowane w imieniu skarbu państwa, a emisje przeprowadza minister finansó, agentem emisji jest NBP

• Nabywają dealerzy skarbowych papierów wartościowych

• Wartość 10000 termin: od jednego do 52 tygodni

• Podstawa prawna- ustawa o finansach publicznych, rozporządzenie ministra finansów

• Początek emisji 1991 rok

Bon komercyjny:

• Niezabezpieczone krótkoterminowe weksle przedsiębiorstwa będący przyrzeczeniem spłaty kwoty nominalnej w określonym terminie

• Instrument dyskontowy

• Organizatorem emisji jest bank

• Nominał: od 10000 di 1 mln. Najczęściej 100 000

• Podstawa emisji: ustawa o prawo wekslowe, ustawa o obligacjach, kodeks cywilny

• Emitowany od 1992

Kwity komercyjne:

• Weksle przedsiębiorstwa emitowane w celu pozyskania krótkoterminowych funduszy często zabezpieczonych gwarancją firmy macierzystej

• Organizatorem emisji jest bank

• Emitent to firma o najwyższej zdolności kredytowej

• Termin wykupu od 1 miesiąca do 1 roku.

Wykład 04.05.2010

Rynek walutowy

Waluta to środek rozliczeniowy, miernik wartości, środkiem regulowania płynności w transakcjach międzynarodowych.

Waluta krajowa- jednostka monetarna danego kraju Waluta zagraniczna- instrument monetarny innego państwa

Nie każda jednostka monetarna jest walutą- zostaje nią gdy jest wymienialna na inne waluty.

Rynek walutowy- to rynek na którym dochodzi do wymiany walut. Jest to rynek wykorzystywany do celów spekulacyjnych związanych ze zmiennością kursów walutowych. Rynek na którym BC może podejmować interwencje chroniące rodzimą walutę.

Współczesny rynek walutowy ma charakter zdecentralizowany. Nie ma ograniczeń, można dokonywać transakcje całą dobę.

Przesłanki istnienia rynków walutowych:

• Istnienie różnych walut na świecie

• Handel i inwestycje międzynarodowe

• Spekulacja

• Chęć zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym

Kurs walutowy i jego rodzaje:

Kurs- cena za która można kupić lub sprzedać jedną walutę za inną. Wyrażenie jednostki monetarnej w jednostkach monetarnych drugiej waluty. Tak rozumiany kurs nazywa się kwotowaniem.

Waluta przed kreską to waluta bazowa a po kresce kwotowana:
EUR/USD – euro bazowa usd kwotowana

Typy i rodzaje:

• Względnie stały

  • Stały w okresach wieloletnich- przez długi okres czasu kurs jest sztucznie utrzymywany w wąskim pasie

  • Kurs stały pełzający- zakłada się z góry zaprogramowane zmiany kursu

• Zmienny

  • Regulowany- kurs kształtuje rynek ale Bank Centralny ma możliwość podjąć interwencję walutową

  • Swobodnie zmienny- w praktyce się nie stosuje. Tylko rynek ustala kwotowanie, brak możliwości interwencji

Parytet walut- określenie kursu walutowego w stosunku do innej znaczącej w świecie waluty narodowej bądź międzynarodowej.

Uczestnicy rynku walutowego:

• Dealerzy bankowi i niebankowi- główni uczestnicy rynku

• Brokerzy walutowi- pośrednicy

• Osoby fizyczne

• Podmioty gospodarcze

• Spekulanci i arbitrażyści

• Skarb Państwa

• Bank Centralny- sprzedaż dewiz i zakup dewiz (interwencje walutowe)

Transakcje rynku walutowego:

1. Kasowe (natychmiastowe, spot)- w dniu zawarcia rozlieczenie, a najpóźniej w dniu spot

2. Terminowe (forward)- Do rozliczenia transakcji dochodzi w terminie późniejszym niż 2 dni robocze od daty zawarcia transakcji. Rozliczenie jest symetryczne.

3. SWAPY- połączenie kasowych i forwardów. Zawiązujemy transakcje na kupno lub sprzedaż waluty na rynku spot oraz jednocześnie zawiązujemy transakcję zwrotnej wymiany walut w określonym dniu w przyszłości po dziś ustalonym kursie wymiany.

4. Opcje- proste opcje walutowe (opcje waniliowe) oraz opcje barierowe
   Opcja waniliowa- opcja to prawo kupna bądź sprzedaży określonej kwoty waluty w określonym czasie po ustalonym kursie . Występują 2 typy: opcje europejskie- transakcja realizowana w konkretnie wyznaczonym dniu; opcja amerykańska- w dowolnym dniu ale w wyznaczonym przedziale czasowym. Opcja kupna- daje nabywcy prawo kupić walutę po określonej cenie i w określonym w przyszłości terminie. Opcje są zobowiązaniem niesymetrycznym.

Przykład:

Inwestor zakupił opcje kupna instrumentu A po cenie 100 USD. Premia opcyjna wyniosła 5 USD. Jeżeli cena instrumentu A wzrośnie o 10% to ile inwestor zarobi na tej transakcji i jaka będzie stopa zwrotu z inwestycji.
Inwestor zarobi 10 USD, a stopa zwrotu wynosi 100% bo zapłaciliśmy za premie 5 USD.

Mamy opcje kupna o wartości 1mln bank A nabywa opcje kupna bo prognozuje że kurs USD/PLN wyższy niż 4,5 a bank B sprzedaje opcje ponieważ myśli że kurs USD/PLN będzie niższy niż 4,5. Kurs realizacji opcji ustalono na 4,5. Zawarto umowę zakupu opcji kupna 1 stycznia 2009, a data jej realizacji do 1 kwietnia 2009 i 1 kwietnia 2009 rynkowy kurs wynosił USD/PLN 4,6. Co powinien zrobić bank A, czy ja zrealizować czy nie. Oblicz efekt finansowy tej transakcji.

Bank A powinien zrealizować opcje. Osiągnie przychód 100 000 zł

Opcje barierowe- opcje które mają wbudowaną dodatkową barierę decydująca o takich cechach opcji jak poziom jej wykonania, termin wygaśnięcia, wysokość premii itd.
2 kategorie występują:

Opcje z barierą wyjścia: przestają istnieć gdy kurs walutowy w czasie trwania opcji dotknie wyznaczonego poziomu bariery. W tym momencie stają się opcjami waniliowymi.
Opcje z barierą wejścia: zaczynają działać dopiero wtedy gdy kurs dotknie wcześniej ustalonej bariery. W tym momencie staja się dopiero opcjami waniliowymi.