gatunek

Gatunek: Ziemniak
Opis botaniczny: *roślina wysokość od 50-100cm, o 3-6 łodygach *kwiaty: kwiatostan złożony z 6-15 kwiatków, pięciopłatkowych, *kolory płatków: biały, różowy (o różnych odcieniach i intensywności barwy) lub niebieski
*owoce: niejadalne, zielono- żółte, jagody o średnicy około 2cm,
*część użytkowa: bulwy, tworzone na podziemnych łodygach (stolonach), kulisto- owalne organy gromadzące materiały zapasowe *liczba bulw z rośliny: 10-20 szt.
*rozmnażanie: wegetatywne, poprzez sadzenie bulw do gleby
*główne składniki bulwy ziemniaka: such masa 23,7 skrobia 17,5 cukry 0,5 włókno sur 0,7 białko 2 lipidy 0,12 kwasy org 0.6 składniki popielne 1,1%
FAZA SPOCZYNKU
OKRES SPOCZYNKU -Rzeczywisty- rozpoczyna się z chwilą rozłączenia bulwy od stolony, a kończy z chwilą kiełkowania. W zależności od odmiany trwa od 2-5 i jest on najgłębszy podczas zbioru i osłabia się podczas przechowywania
-Wymuszony- zależy od warunków przechowywania, temperatury, wilgotności, światła i składu powietrza
Faza kiełkowania Za początek uważa się moment sadzenia z biologicznego punktu widzenia zaczyna się ono najczęściej przed sadzeniem kiedy bulwy kończą okres spoczynku. (w temp. Ok 8C rozpoczyna się kiełkowanie. Ziemniak kiełkuje dzięki prawidłowej zawartości wody w bulwie, odpowiedniej temperaturze, (15-18C) i wilgotności powietrza (70-80%)
Podczas tej fazy wytwarzają się:
-kiełki świetlne (części nasadowej- wzgórki korzeniowe)
-kiełki etiolowane (nie potrzebne, można je oderwać.)
Pobudzanie 2-3tygodnie przed sadzeniem Podnosimy temp. Z 4-6C do 12-15C bez dodatkowego oświetlenia
Podkiełkowywanie 3-5tyg. Przed sadzeniem 10-15C wilgotność powietrza. 70-80% 10-12godz. Światło naturalne lub sztuczne
-skrócenie okresu od posadzenia do wschodów o około 2 tygodnie -przyspieszenie tempa gromadzenia plonu
-wzrost udziału w plonie bulwy dużych o średnicy powyżej 5cm
-przyspieszenie nabywania odporności na choroby i wirusy
FAZA WZROSTU SYSTEMU KORZENIOWEGO
z nasady czyli dolnej części kiełka na której znajdują się wzgórki korzeniowe z których, wyrastają korzenie przybyszowe.
System korzeniowy typu wiązkowego rozwija się z podstawy kiełka, korzenie do głębokości około 30cm rosną prawie poziomo, następnie zmieniając kierunek na pionowy, główna masa korzeni znajduje się w warstwie gleby do 60cm,chociaż pojedyncze korzenie mogą sięgać 1-2m.
FAZA WSCHODÓW I ROZWOJU CZĘŚCI NADZIEMNEJ
Zachodzi ona po wykształceniu korzeni, zaopatrujących kiełkującą bulwę w wodę i składniki pokarmowe. Faza ta ujawnia się rozwojem łodygi i liścia z szyjki i części wierzchołkowej kiełków. Z kątów liści części podziemnej łodygi, tworzą się stolony czyli pędy podziemne.
FAZA ZAWIĄZYWANIA BULW
Trwa około 2-3tyg. Rozpoczyna się w czasie zawiązywania pąków kwiatowych, około 6-11dni przed kwitnieniem, na końcach stolonów, których długość powinna być możliwie wyrównana, powstają zgrubienia z których tworzą się bulwy.
FAZA KWITNIENIA Część nadziemna jest już całkowicie rozwinięta. Rośliny mają największe potrzeby wodne i na składniki pokarmowe.
FAZA NAGROMADZENIA PLONU I DOJRZEWANIA
stopniowe obumieranie naci i zwiększanie masy bulw poprzez przemieszczanie nagromadzonych asymilatów z części nadziemnych -obniżenie siły związani bulw ze stolonami
-przyspieszenie dojrzałości skórki
ELEMENTY ZMIANOWANIA- czyli grupy roślin o podobnych wymaganiach co do agrotechniki i stanowiska oraz o podobnej wartości przed plonowej:
ZMIANOWANIE I PŁODOZMIAN
Racjonalna gospodarka polowa opiera się na z góry zaplanowanym zmianowaniu. Stąd też niektóre czynności uprawne wykonuje się nie pod każdą roślinę, lecz np. tylko raz w rotacji (przyoranie obornika)
Zmianowanie jest to następstwo określonej liczby roślin albo grup roślin, dostosowane do warunków naturalnych gospodarstwa, inaczej następstwo roślin przyrodniczo i gospodarczo uzasadnione. Płodozmian jest pojęciem szerszym, jest to zmianowanie zaplanowane z góry, na szereg lat i pól w konkretnym gospodarstwie, Rotacja, jest to liczba lat potrzebna do tego, aby wszystkie rośliny przeszły zgodnie z następstwem, przez jedno i to samo pole, Przedplon, jest to roślina uprawiana w roku poprzednim Przedprzedpoln jest to roślina uprawiana 2 lata wcześniej Roślina następcza jest to roślina uprawiana w roku następnym Zadania uprawy roli: -nadanie roli struktury gruzełkowatej -poprawienie właściwości wodnych, powietrznych i cieplnych roli -uaktywnienie procesów biologicznych w glebie -nadanie roli cech sprawności i kultury,
Sprawność to stan roli, który zapewnia roślinom możliwie najlepsze warunki życia. Gleby które łatwo uzyskują sprawność i długo ją zachowują noszą nazwę gleb kulturalnych
-zwalczanie chwastów, szkodników i chorób
-przykrycie darni, nawozów organicznych oraz mieszanie z rolą nawozów mineralnych - przygotowanie roli pod zasiew
-zadania specjalnie, np. melioracja uprawowa gleb piaszczystych
System uprawy w Polsce nosi nazwę systemu uprawy płużnej. Uprawka to każda pojedyncza czynność wykonywana jakim kolwiek narzędziem np. orka, bronowanie itd.
Uprawki to pojedyncze zabiegi uprawowe
-zabiegi odwracające- polegające na odwróceniu skiby (orka) lub kęsa (gryzowanie) - zabiegi spulchniające i wyrównujące powierzchniowe warstwy roli wykonywane za pomocą włók, bron i kultywatorów -zabiegi ugniatające i kruszące bryły, wykonywanie za pomocą różnego rodzaju wałów

Orka wykonuje się pługiem a jej zadaniem jest odcięcie odwrócenie wymieszanie i pokruszenie skiby. Orki różnią się głębokością: płytkie (do 12cm) średnie (12-20cm) i głębokie powyżej 20cm. W zależności od zadania jakie spełniają rolki dzielimy je na: -orki zasadnicze: podorywka, orka siewna, orka przedzimowa -orki uzupełniające: orka wiosenna, orka przygotowująca obornik -orki specjalne: orki melioracyjne i wielowarstwowe
Podorywka: płytka do 8-10cm, wykonywana po zbiorach, w celu przeorania pozostałych na polu plonów w celu przegnicia
Orka siewna: orka średnia wykonywana przed siewem, której zadaniem jest pokruszenie skiby, oraz możliwie najlepsze wymieszanie warstwy ornej
Orka przedzimowa: orka głęboka wykonywana przed zimą o skibach wysztorcowanych dla lepszego chłonięcia wody. Przy tej orce można wykonać spulchnianie warstwy pod ornej pogłębiacze. Orkę wiosenną wykonujemy tylko wyjątkowo na bardzo ciężkich glebach, na których zastosowanie innych narzędzi nie jest w stanie jej doprawić.
Najlepsze efekty orki uzyskuje się przy użyciu pługa obracalnego który zapewnia uzyskanie jednakowej głębokość orki oraz wyrównanie pola.
UPRAWKI SPULCHNIAJĄCE I WYRÓWNUJĄCE POLE
Kultywatorowanie
wykonywanie przy użyciu różnego typu kultywatorów a jego zadaniem jest spulchnianie roli. Uzupełnia pracę pługa ale go nie zastępuje. Kultywatory o zębach sprężystych używane do wyciągania rozłogów perzu, o zębach sztywnych lub półsztywnych lepiej rozdrabniają bryły, rozrywają skiby, zasypują wolne przestrzenie między skibami.
Bronowanie: wykonywane przy użyciu bron, uzupełnia pracę pługa i kultywatora, wyrównuje powierzchnię pola, rozbija bryły i tworzy cienką warstwę drobno gruzełkowatą, która izoluje przed nadmierną utratą wody.
Włókowanie: wykonujemy przy pomocy włóki na glebach ciężkich dla wyrównania pola i przyspieszenia osuszenia i ogrzania roli.
Rodzaje zespołu uprawek -pożniwnych- zadania: przeoranie ścierni lub darni, mechaniczne zniszczenie chwastów, poprawienie bilansu wodnego, wymieszanie przykrycie nawozów wapniowych, uprawki: podorywa lub talerzowanie, bronowanie i kultywatorowanie, dóbr uprawek, zależy m. in. od składu mechanicznego gleby
-przedsiewnych zadania: jest przygotowanie pod zasiew poplonów, jarych i ozimych, oraz roślin ozimych w plonie głównym (rzepak, jęczmień pszenica „ozime” i żyto) poprzez zniszczenie chwastów, przykrycie nawozów, doprowadzenie roli do stanu sprawności, przygotowanie powierzchni pod zasiew
uprawki: orka siewna, brona, na glebach ciężkich kultywatorowanie, bronowanie przed siewem, bronowanie po siewne, w przypadku opóźnienia orki stosuje się wał wgłębny
-przedzimowych zadania: -stworzenie warunków do nagromadzenia dużej ilości wody opadowej -wykorzystanie strukturo twórczego działania mrozu -przeoranie obornika i poplonów na zielony nawóz, wapnia, rzadziej nawozów mineralnych -zniszczenie chwastów uprawki: orka głęboka (ewentualnie z pogłębiaczem)
-wiosennych zadania: zatrzymanie wody zmagazynowanej w okresie zimowym , przykrycie nawozów i obornika, doprowadzenie roli do sprawności, zwalczanie chwastów, wyrównywanie roli pod siew lub sadzenie
uprawki: włókowanie, kultywatorowanie, czasem wały strunowe, rzadko rozpoczynamy ten zespół orką wiosenną
-pielęgnacyjnych zadania: utrzymanie stanu sprawności roli poprzez niszczenie skorupy, ograniczenie parowania i niszczenie chwastów uprawki: bronowanie, pielenie, obsypywanie,
BURAK CUKROWY: stożkowaty, zawsze jasny, kremowy
budowa: głowa, szyja, korzeń właściwy, ogon
BURAK PASTEWNY
kolor zmienny: pomarańcz, fioletowy
FAZY ROZWOJOWE ROSLIN OKOPOWYCH KORZENNYCH
W 1-szym roku:
1.FAZY KIEŁKOWANIA
Kończy się wykształceniem zielonych liścieni, które pozostają na roślinie ok 6 tyg. Następnie żółkną i odpadają
2.FAZA 2 LIŚCI
Trwa od okresu pojawienia się liścieni, na powierzchni gleby do wytworzenia się w pełni drugiego liścia, korzeń charakteryzuje się budową pierwotną. W tej fazie życia rośliny zachodzą tylko procesy wzrostu.
3.FAZA 6 LIŚCI
Występuje od 2 do 6 w pełni wykształconego liścia, gdy zachodzi zróżnicowanie w budowie korzenia, w którym rozpoczyna się przyrost wtórny. Jest to początek rozety typu młodocianego. W fazie tej dominują procesy wzrostu, zwłaszcza tworzenia się i rozrastania nowych liści.
W okresie tych 3 faz buraki mają bardzo duże wymagania, w zakresie ilości tlenu w glebie i jej uwilgotnienia. Temperatura warunkująca tempo wzrostu, ma mniejsze znaczenie.
4.FAZA 16 LIŚCI
Występuje od wykształcenia 6 liścia, w tym czasie zachodzą szybkie zmiany w budowie wtórnej korzenia, rozpoczyna się działanie tkanki korkotwórczej- fellogenu i ulega pękaniu i złuszczaniu skórka łącznie z fazą pierwotną. Pod nową warstwą okrywającą- perydermą, tworzą się stopniowo od wewnątrz ku obwodowi dodatkowe pierścienie miazgi z których różnicują się wiązki łykodrzewne. I miękisz spichrzowy. W korzeniu buraka cukrowego może wykształcać się do 11 pierścieni miazgi z wiązkami przewodzącymi. W fazie tej zwiększa się zawartość suchej masy w korzeniu, rozpoczyna się gromadzenie cukru, zmniejsza się ilość azotu białkowego i składników popielnych.

5.FAZA FORMUŁOWANIA SIĘ KORZENIA ZAPASONOŚNEGO
Na skutek wzrostu warstw w miękiszu między poszczególnymi pierścieniami, następuje w tym okresie, znaczne przyrosty masy korzenia, oraz zachodzi w nich, okładanie się cukru. Zmienia się typ rozety liściowej, narasta rozeta nowych dużych liści, z pofałdowaną blaszką liściową o długich ogonkach, a liczba ich dochodzi do 50. W tej fazie mogą powstawać, dalsze pierścienie, wiązek, łykodrzewnych, a także w zależności od warunków pogodowych, rozrasta się warstwa miękiszu, między pierścieniami wiązek przewodzących. Maleje zawartość azotu ogólnego i białkowego, intensywnie gromadzi się cukier.
6.FAZA KORZENIA DOJRZAŁEGO
Zmienia się bukiet liściowy. Liście o długich ogonkach i dużej blaszce liściowej, stopniowo obumierają, tworzą się nowe o krótkich ogonkach i dość dużej niepofałdowanej blaszce liściowej. Rozeta jest określana jako przed kwiatowa. Przyrost świeżej masy korzenia jest nieznaczny. Wzrasta systematycznie gromadzenie cukru w korzeniach, co decyduje o przyrostach ich suchej masy.
7.FAZA TWORZENIA PĘDU KWIATOWEGO I KWITNIENIA
Przebiega w drugim roku wegetacji, obejmuje procesy wykształcenia się łodygi i kwiatostanów, oraz kwitnienia i powstawania nasion. Burak: such masa 25 sacharoza 17,5 monosacharydy 0,02-2 oligosacharydy 0,05 wielocukry wielocząsteczkowe 4,9 kwas org 0,5 sapominy 0,09 lipidy 0,1-0,2 związki azotowe 1,1 skł popielne 0,4-0,6 %


Wyszukiwarka