1. Ciało migdałowate

• Należy do układu limbicznego (Brocka nazywał go układem rąbkowym)

• Reaguje na zagrożenia na dwóch poziomach

  • Szybkim- wzgórze ciało migdałowate (połączenie bezpośrednie poza świadomością)

  • Kontrolowanym- wzgórze kora ciało migdałowate (blokowanie reakcji)

• Bierze również udział w wydzielaniu endokrynologicznym w zakresie homeostazy- obwód:

  • Hipokamp ciało migdałowate podwzgórze miejsce sitowe (szlaki noradrenaliczne)

• Odpowiada za zachowania popędowe

• należy do układu limbicznego i odpowiada za zachowania popędowe

1. Afazja eferentna- kinetyczna

   • Inaczej afazja ruchowa Brocka

   • Występuje na skutek zniszczenia ośrodka Brocka

   • ROZUMIENIE – zbliżone do normy

   • NAZYWANIE – często zaburzone

   • POWTARZANIE – zawsze zaburzone

   • MOWA SPONTANICZNA – niepłynna, zawsze zaburzona z objawami perseweracji i agramatyzmów

• odpowiada afazji korowej Broca; odśrodkowej;

1. Sir Chearles Sherrington

• Mózg i umysł działają w sposób zgodny, ale nie wiemy jak to się dzieje

• Zajmował się głównie odruchową czynnością rdzenia kręgowego

• Wprowadził pojęcie synapsy

• Wykazał istnienie ośrodkowych procesów hamowania i pobudzenia

• Opisał zjawisko indukcji równoczesnej i następczej w rdzeniu kręgowym

• Za odkrycie funkcji neuronów dostał nobla

• MÓZG DZIAŁA W SPOSÓB ELSTYCZNY I ZINTEGORWANY (Brain wraca do Sherringtona)

• Zwolennik teorii holistycznej

1. Aleksja czysta

• Inaczej: aleksja agnostyczna, czysta ślepota słów, aleksja potyliczna

• Aleksja jest to nierozwojowa niezdolność rozumienia tego co się czyta

• Czysta aleksja jest zaburzeniem bardzo rzadkim

• Zazwyczaj towarzyszy afazji

• Osoba która na nią cierpi nie ma zaburzeń wzroku/słuchu i rozumie słowa, swobodnie pisze spontanicznie i pod dyktando

• Częstymi przyczynami są udar mózgu, uszkodzenie istoty białej w okolicy ciemieniowej lub ciemieniowo- potylicznej’ usunięcie płata potylicznego w półkuli dominującej (bo dyskoneksja)

• Jeśli występuje bez niedowidzenia połowiczego to przyczyna jest uszkodzenie prążkowia kory wzrokowej dominującej w podstawie Plata potylicznego

• Wysoko koreluje z anomią barw

• Aleksja bez agrafii – w wyniku uszkodzenia płatów potylicznych tzw. czysta aleksja (najczęściej kombinacja uszkodzeń w lewym płacie potylicznym oraz tylnej części spoidła wielkiego mózgu). Chory nie rozpoznaje znaczeń słów pomimo braku afazji i agrafii czyli nie odczytuje wyrazów mimo, że pisze, słuchowo rozumie i mówi poprawnie;

• Tylna część spoidła   - lewy plat potyliczny

1. Hemisferoktomia

• Usunięcie jednej półkuli mózgu

• Lepiej byłoby powiedzieć hemidekortykacja- usunięcie kory mózgowej jednej półkuli mózgu- zazwyczaj nie usuwa się całej półkuli np. wzgórze i prążkowie zazwyczaj zostają nienaruszone

• Przeprowadza się głównie w dwóch stanach chorobowych: porażeniu połowiczym dziecięcym i rozległej inwazji nowotworu w półkuli mózgowej

1. SPECT

• SPECT- tomografia emisyjna pojedynczego fotonu (single photon emission computer thomography)

• PET- pozytronowa tomografia emisyjna (positron emission thomography)

• MRI- funkcjonalny rezonans magnetyczny (magnetic resonance imaging)

1. Twór siatkowaty

• Rozciąga się od opuszki do międzymózgowia, są to krótkie dendryty ale silnie rozgałęzione (topograficzne odpowiada śródmózgowiu)

• Łączy się w układem limbicznym

• Jest pobudzany niespecyficznie- wzburzanie odruchów orientacyjnych- odpowiada za pierwotne, mimowolne formy uwagi i dopiero wyżej ulega ono modyfikacji:

System detekcyjny (jądro ogoniaste + hipokamp) = decyduje czy bodziec jest nowy czy znany (czy zagrażający?)

(Wyżej jest kora która odpowiada za dowolne formy uwagi)

• (z tego za wyczytałam nie łączy go nic z Sherringtonem i płatami czołowymi)

• możliwe odpowiedzi: opisał Sherringtone, ma liczne połączenia z płatami czolowymi, jest częścią…

1. Otępienie podkorowe

• Otępienie jest to uogólniona deterioracja funkcji poznawczych i nabytych umiejętności w przebiegu nieodwracalnej choroby mózgu o zróżnicowanej etiologii

• Otępienie podkorowe- nic ciekawego, poza tym, że nie jest to: AD, PD, funkcjonuje jako typowe spowolnienie umysłowe

• to otepienie funkcji poznawczych w Parkinsonie, spowolnienie myslenia???

1. Choroba Alzhaimera

• Nie ma AD bez otępienia!

• Bez sekcji mówimy o otępieniu typu alzheimerowskiego

• Problemy z konsolidacją i przechowywaniem nowych treści (bo zanikają płaty skroniowe i hipokamp)

• Problemy z przechowywaniem nowych treści

1. Demencja semantyczna

• Otępienie korowe, skroniowe

• Zwyrodnienie ogniskowe asymetryczne

• Otępienie pierwotnie zwyrodnieniowe ->

• otępienie z przewagą symptomatyki korowej ->otępienie czołowo skroniowe (typu nie alzhaimerowskiego) -> wariant skronowy: OTĘPIENIE SEMANTYCZNE: AFAZJA POSTĘPUJĄCA Z ZACHOWANĄ PŁYNNOŚCIĄ MOWY

1. Phineas Gage

• Mówimy również o zespole Phineasa Gage’a

• Jest to czołowe zaburzenie osobowości

• Mimo zachowanych funkcji poznawczych / ruchowych deficyty emocjonalne są tak znaczne, że pacjent nie może kierować własnym życiem

• Przypadki są zróżnicowane osobniczo (bo kora czołowa pojawia się późno w ewolucji)

• Objawy wspólne to; utrata możliwości koncentracji, tendencje do impulsywności w myśleniu i emocjach

dezintegracji osobowości (charakteropatii) i zaburzeń emocji po uszkodzeniu płatów czołowych. Wywołało to u niego pierwotne zmiany osobowości, zachowania „kolekcjonera” oraz tendencję do konfabulacji. Jego przypadek został określony jako zespół orbitralny lub czołowe zaburzenia osobowości.

1. Zwolennicy teorii antylokalizacyjnej / holistycznej

Zwolennicy teorii lokalizacyjnej	Zwolennicy teorii antylokalizacyjnej
Franz Gall (współtwórca frenologii) Ferrier	J.H. Jackson Henrry Head Kurt Golstein Lashley Pierre Marie

1. Agnozja palców

• Skutek uszkodzenia płata ciemieniowego

• Wlicza się w zespół Gershmanna

• w zespole Gratsmanna jest to utrata zdolności rozpoznawania, identyfikowania, różnicowania, nazywania, wybierania czy określenia pozycji poszczególnych palców obu rąk własnych i rąk innych ludzi.

1. Prozopragnozja

• Zgnozja twarzy

• Pacjenci wiedzę, że widzą twarz i że twarz to twarz, ale nie umieją powiedzieć czyja to 9czasem nawet trudno im rozpoznać własną twarz w lustrze0

• Niektórzy pacjenci nie są świadomi zaburzenia

• Może dotyczyć tez innych obiektów

• Jest wynikiem obustronnego uszkodzenia okolicy skroniowo – potylicznej oraz potylicznej przyśrodkowej obu półkul

• Jest to bardzo rzadkie schorzenie

• Zazwyczaj współwystępuję z połówkowym lub ćwiartkowym ubytkiem w polu widzenia przy równoczesnym uszkodzeniu ciała modzelowatego

• Nie ma potwierdzonego przypadku prozopragnozji przy uszkodzeniu jednostronnym

• Jest to upośledzona analiza i synteaz założonych konfiguracji bodźców wzrokowych

• Występuje tam nieświadome uczenie się twarzy

1. Zakręt Heschla

• Zakręt skroniowy przedni poprzeczny

• Obszar kory mózgowej Plata skroniowego = PIERWSZORZĘDOWE POLE WZROKOWE

• płaty skroniowe (górne części głównego zakrętu skroniowego);

• uszkodzenie powoduje pierwotne/ elementarne deficyty bez uszkodzenia procesów wyższych (zaburzeniu ulega precepcja na najprostszym poziomie; tu niedosłuch)

1. Płaty czołowe

• Przyjmowanie postawy abstrakcyjnej

• Odpowiedzialne są za: rozumienie czytanego tekstu, konsolidację pamięci, wydobywanie z pamięci, słuch fonetyczny

• ZMIANY INTELEKTUALNE= powierzchnia grzbietowo – boczna

• ZMIANY OSOBOWOŚCI= uszkodzenia okolic nadoczodołowo- przyśrodkowych

• rozumienie czytanego tekstu, konsolidacja pamięci, wydobywanie z pamięci, słuch fonematyczny ???

• Częstym następstwem uszkodzeń płatów czołowych jest.. :
  - zmiany osobowości;
  - zaburzenia autorefleksji;
  - zaburzenia rozpoczynania i blokowania aktywności;
  - zakłócenia w kontroli zachowania na poziomie oceny informacji i podejmowania decyzji – konfabulacje, paramnezję reduplikacyjną (stan deluzji, w którym pacjent twierdzi, że istnieją duplikaty różnych miejsc), Zespół Capgrasa (błędne przekonanie pacjenta, że osoby bliskie zostały zastąpione dublerami),
  - zaburzenia konsolidacji;
  - trudności z wydobyciem;
  - perseweracje;

1. Zasada podwójnej dysocjacji

• Wymyślił ją Hans Teuber

• Niektóre procesy w normie, inne zaburzone

• A uszkadza proces nr 1, ale nie proces nr 2

• B uszkadza proces nr 2, ale nie proces nr 1

• A i B występują razem

oznacza przeciwstawne zróżnicowanie konfiguracji funkcji psychicznych normalnych i zaburzonych, o których wnioskuje się na podstawie zachowań (zadań) przebiegających w normie oraz w sposób patologiczny przy dwu porównywalnych dysfunkcjach mózgu.

1. Pęczki nerwowe; węzły trans modalne

• Opisał je Geschwind: podłożem nerwowych funkcji psychicznych są precyzyjnie zorganizowane drogi korowo- korowe, łączące behawioralnie wyspecjalizowane okolice w korze mózgowej

• Bramki trans modalne / hetero modalne

• Okolice trans modalne są bramkami decydującymi o dostępie do rozproszonych informacji na dany temat (wąskie gardło neuronowe)

1. Afazja skrzyżowana

• Zaburzenie występujące u osób praworęcznych przy uszkodzeniu prawej półkuli

• Charakteryzuje się znaczną dynamiką wycofywania się objawów zaburzeń w stosunku do typowych afazji

• Nie mylić z afazją mieszaną (czuciowo- ruchową)

• Występuje u osób praworęcznych przy uszkodzeniu prawej półkuli.

• znaczna dynamika wycofywania się objawów zaburzeń w stosunku do typowych afazji

1. Agnozja dotykowa

• Inaczej: astereognozja

• Niezdolność do rozpoznawania przedmiotów dotykiem

• Denny – Brown uznał za podstawowy deficyt niezdolności do syntetyzowania odrębnych wrażeń dotykowych w spostrzeganie kształtu= AMORFOSYNTEZA (niezdolność sumowania wrażeń przestrzennych)

• Większe zaburzenia po uszkodzeniu prawej półkuli i okolic ciemieniowych

• astereognozja, przy zaburzeniach lewej półkuli, główny objaw pomijania stronnego??

1. Pomijannie stronne

• Inaczej: jednostronne pomijanie przestrzeni, nieuwaga stronna

• Skutek uszkodzenia okolic obszarów ciemieniowo- skroniowych

• w wyniku uszkodzenia płata ciemieniowego w półkuli tzw. podległej czyli najczęściej prawej.

• Zwane również nieuwagą połowiczą, która polega na nieświadomym ignorowaniu lewej strony własnego ciała i/lub przestrzeni pozaosobniczej

22. Typowe dla zespołów otępiennych podkorowych jest .

Martin Albert; np postępujące porażenie nadjądrowe, wielozawałowe MID (otępienie naczyniopochodne), pląsawica Huntingtona oraz choroba Parkinsona.

- Etiologia tego otępienia niesprecyzowana.

- ZESPÓŁ OTĘPIENIA PODKOROWEGO (ALBERT): (1) siadanie napędu, (2) problemy z pamięcią świeżą, (3) utrudnione myślenie problematyczne, (4) zmiany emocjonalne/osobowoścowe – głównie pseudonerwicowe

23. Zespół Charlesa- Bonneta – tzw. zespół omamowy

• złożone halucynacje wzrokowe u osób starszych bez objawów obniżenia sprawności umysłu.

• Zachowany krytycyzm i na ogół brak deficytów poznawczych.

• Nie jest do końca pewne, że występuje po uszkodzeniu płatów potylicznych czy w ogóle jakichkolwiek struktur mózgowych.

24. Diaschiza

• zmniejszenie przepływu krwi i tempa zużywania tlenu w stronach odległych od ogniska udarowego

• w wyniku przerwania połączeń synaptycznych, depresji funkcjonalnej i spadku zapotrzebowania energetycznego.

25. Objawy choroby Alzheimera: czy to podkorowe, czy dowolna pamięć, czy strata włókien nerwowych w hipokampie? zanik neuronów w hipokampie, typ podkorowy?

• chorobie Alzhaimera młówimy wyłącznie na podstawie BIOPSJI,

• na podstawie sympotmów o otępieniu typu alzheimerowskiego

• otępienie korowe skroniowe,pierwotnie zwyrodnieniowa choroba,

• spowolnienie psychoruchowe, nasilona tendencja do zapominania,zaburzenia intelektualne,zaburzenia emocjonalne (często charakterologiczne)

• przewaga symptomaty ki korowej

• zapominanie- zaburzenie konsolidacji zw. Z hipokampem

26. Zmiany poznawcze w Parkinsonie –

-choroba z kat. Otępienia podkorowego,

27. Geshwind – Zespół dyskoneksji, zespoły zaburzeń związanych z uszkodzeniami szlaków kojarzeniowych włókien nerwowych; wewnątrzpółkulowa (afazja przewodzenia), międzypółkulowa (apraksja spoidłowa), złożona (oba rodzaje połączeń zostają zerwane)

28. pęczki nerwowe (czy Domasio, czy są do jednej modalności, czy zastąpiło określenie coś tam mózgu ...)

29. węzły trans modalne: ????????/

Odp: koncepcja sieci poznawczej, Damasio, opisał Geschwind i ….?

30. Koncepcja jednego czynnika powstała w okresie:

Odp: IV/V p.n.e, czas wojny, XIX/XX w., lata 50. 60., XVIII/XIX   w.)

    - przełom XIX i XX wieku Łuria?

31. Bramki neuronów (to chyba cos z neuropsychologii poznawczej) ???????

32. Pomijanie stronne:

-polega na iedostrzegania połowy przestrzeni po stronie przeciwległej do uszkodzonej półkuli mózgu

-pierwszy spójny opis- Brain

-uszkodzenie obszarów ciemieniowo-skroniowych prawej półkuli

-rola płata ciemieniowego (odpowiada za orientację przestrzenną,poczucie schematu ciała)

33. Okolice trzeciorzędowe - charakterystyka:

   - pogranicze płatów tylnych (styk skroniowo-ciemieniowo-potyliczny)
   - analiza i synteza różnych wrażeń zmysłowych

- nakładają się różne modalności=>przetwarzanie info

36. Wspólne dla afazji traskorowych jest:

- dobre powtarzanie??

- zachowanie powtarzanie słyszanej wypowiedzi;

- zaburzenia innych funkcji językowych;

- nieuszkodzony tzw. korowy obszar mowy;

- przerwanie włókien nerwowych łączących ten obszar z innymi okolicami kory;

- lokalizacja uszkodzenia na obrzeżu obszaru mowy lub poza nim;

- etiologia naczyniowa.

37. Afazja semantyczna to inaczej:

- polega na trudnościami w rozumieniu złożonych gramatycznie form wypowiedzi.

-Chory może różnicować poszczególne elementy wypowiedzi – fonemy, słowa, ma jednak trudności ze zrozumieniem sensu całości wypowiedzi.

-zwana ciemieniowo-potyliczną, uszkodzenie zakrętu kątowego – okolicy skojarzeń intermodalnych

38. Obszar Brocka - gdzie się miesci:

- tylnej części zakrętu czołowego dolnego

39. choroby naczyniowe: zawały , udar niedokrwienny, krwotoczny…..

40. Autor pojęcia plastyczności synaps- Konorski

41. Objawy móżdżkowego zespołu zaburzeń poznawczo-afektywnych:

-dysfunkcje wykonawcze(zaburzenia planowania,myślenia abstrakcyjnego,fluencji słownej,przełączania uwagi w pamięci operacyjnej0

-zab. Funkc. Wzrokowo-przestrzennych i pamięci wzrokowej

-zab. Nastroju, rozhamo: wanie, nadpobudliwość,spłycenie afektu

-zab. Funkcji językowych: agramatyzm, aprozodia(zaburzenia dotyczące rozumienia i generowania intonacji i emocjonalnego wyrazu wypowiedzi po prawostronnych uszkodzeniach mózgu), anomia (brakiem norm społecznych lub ich zanik)

42. Afazja kondukcyjna:

-niewspółmierne nasilenie zaburzeń w zakresie powtarzania, przy względnie zachowanych zdolnościach w zakresie pozostałych aspektów funkcji językowych

- afazja przewodzenia

43. Leukoarajoza to:
   - występuje częściej u osób starszych

- może powodować poważne zaburzenia poznawcze, otępienie
   -  zmiany w istocie białej mózgu

44. Objawy otępienia podkorowego:
  - spowolniony tok myślenia
  - nasilona tendencja do zapominania

-np. ch. Parkinsona

-spowolnienie psychoruchowe, zab.emocjonalne i intelektualne

45. Transkorowe afazje co mają wspólnego:

-powtarzanie ok, zaburzenia rozumienia

46. Diagnoza w oparciu o obserwację życia codziennego i funkcjonowania osoby to diagnoza:
>> -ekologiczna, funkcjonalna, nozologiczna czy lokalizacyjna???

47. Celem tej diagnozy jest rozpoznanie zaburzeń przez pryzmat ich wpływu na życie codzienne oraz społeczne  otoczenie pacjenta       - diagnoza ekologiczna

48. Przedstawiciel podejścia kliniczno-eksperymentalnego jest:

-Łuria i Goldstein??

49. Okolice trzeciorzędowe - charakterystyka: 2 poprawne

  - pogranicze płatów tylnych (styk skroniowo-ciemieniowo-potyliczny)
  - analiza i synteza różnych wrażeń zmysłowych