Wzorce modlitwy w Starym Testamencie
Bardzo ważną postacią w Starym Testamencie jest Mojżesz, któremu Bóg ukazał się w krzaku płonącym. Możemy odnaleźć w księdze Wyjścia modlitwę o charakterze kontemplacyjnym, gdzie sługa boży pozostaje wierny swojemu powołaniu. Mojżesz dużo się modlił stojąc przed Bogiem, rozmawiał z Nim jak z przyjacielem. Był pośrednikiem pomiędzy ludem, a Bogiem. Miał przywilej rozmawiać z Bogiem „twarzą w twarz”, a potem objawiać wolę Bożą Izraelitom. Również w księdze Wyjścia możemy odnaleźć modlitwy wstawiennicze np. o uzdrowienie, lub o wygranie walki.
Modlitwa jest bardzo ważna, modlitwa wspólna- liturgiczna to za mało. Potrzebna jest chwila, gdy w spokoju, samotności i ciszy możemy porozmawiać z Bogiem jak z przyjacielem. Podziękować Mu za otrzymane łaski, prosić, wstawiać się za innych, oddawać chwałę i cześć, dziękczynienie, uwielbienie. Istota modlitwy to „sam na sam” z Bogiem. Modlitwa wspólna musi być uzupełniona modlitwą osobistą. Bóg powiedział „znam Cię po imieniu”, co znaczy, że każdego z nas zaprasza do modlitwy- rozmowy osobistej, indywidualnej. O każdego Bóg się troszczy, traktuje każdego indywidualnie, myśli o nas z miłością. Bardzo ważna jest ufność w stosunku do Boga, który chce dla nas dobra. 1
Przykładową postacią jest również Noe, któremu w trakcie modlitwy Bóg objawił swój plan. Noe zaufał Mu, pomimo niezrozumienia wśród sąsiadów i wybudował arkę dzięki, której on i jego rodzina przetrwali potop. Przyjął wolę Boga i zaufał Mu zupełnie.
Samuel od matki nauczył się trwać w modlitwie, opis ten mamy w księdze Samuela. Matka jego, Anna żarliwie modliła się o to, by Bóg obdarzył ją synem. Podchodziła bardzo emocjonalnie do modlitw, w opisie czytamy, że płakała. Bóg wysłuchał ją i urodziła Samuela. Kapłan Heli pouczał mówiąc, aby zwracać się w modlitwie do Boga słowami „oto jestem”, odzwierciedlającymi oddanie dla Pana i ufność.
Dawid, jest królem, pasterzem, który modli się za swój lud. Jego skrucha, poddanie się woli Bożej oraz wysławianie Boga są wzorem modlitwy (2 Sm 7,18-29) ”Poszedł więc król Dawid i usiadłszy przed Panem mówił: "Kimże ja jestem, Panie mój, Boże, i czym jest mój ród, że doprowadziłeś mię aż dotąd? Przeto wielki jesteś, o Panie, Boże, nie ma nikogo podobnego Tobie, i nie ma Boga oprócz Ciebie, według tego wszystkiego, co usłyszeliśmy na własne uszy. I kto jest jak lud Twój, jak Izrael? Czyż jest choć jeden naród na ziemi, którego bóg poszedłby go wybawić jako swój lud aby zapewnić mu sławę, dla którego dokonywałby wielkich i straszliwych dzieł, wypędzając przed swym ludem narody i bóstwa? Ustaliłeś dla siebie swój lud izraelski, aby był dla Ciebie ludem na wieki, a Ty, o Panie, stałeś się dla niego Bogiem. Racz teraz pobłogosławić dom swojego sługi, aby trwał przed Tobą na wieki, boś Ty, mój Panie, Boże, to powiedział, a dzięki Twojemu błogosławieństwu dom Twojego sługi będzie błogosławiony na wieki".” 2
Salomon zbudował Świątynię. Modlitwa odegrała ważną rolę, gdyż po zbudowaniu Świątyni, Salomon zwrócił się z prośbą do Boga o błogosławieństwo budowli, oraz błogosławieństwo ludu.(2 Kron 6, 39b-42) Salomon dziękuje za to, że Bóg spełnia wszystko co obiecuje. Błaga o przebaczenie ich grzechów i zaspokojenie ich codziennych potrzeb.
Wzorce modlitwy w Nowym Testamencie
Maryja jest wzorem do naśladowania. Przyjęła wolę Boga, całkowicie mu zaufała, poświęciła swoje życie stając się matką Chrystusa. W opisie N.T. czytamy Jej słowa: „Niech mi się stanie według słowa Twego”. Wyrażają one całkowite poddanie się woli Ojca. Mimo obaw Maryi Bóg zesłał jej łaski i uczynił Ją Matką Boga.
Jezus naucza nas jak się modlić, jest najważniejszym wzorem dla nas. Modlitwę ukazuje na własnym przykładzie, a opisane jest to w Ewangeliach. Np. Jego modlitwa w Ogrójcu, gdzie cały Oddaje się Bogu i Jego woli. Mamy bardzo wiele momentów w NT gdzie wyeksponowana jest modlitwa Syna do Ojca. Wiele razy Jezus zwraca się do nas byśmy modlili się i nieustannie czuwali trwając w modlitwie tak jak On. Modlił się w każdym momencie, na pustyni, między apostołami, wśród tłumu. Swą modlitwą ogarniał wszystkich: chorych, grzesznych, pogan. Nikogo nie wyróżniał, nie potępiał i z miłością odnosił się do wszystkich.
Modlitwę św. Szczepana opisują Dzieje Apostolskie. (Dz 7, 59-60) Jego modlitwa podczas męczeńskiej śmierci była pełna ufności Bogu. Prosił Chrystusa o przyjęcie jego ducha oraz o wybaczenie jego oprawcom.
Wymieniając mężów modlitwy, nie można nie wspomnieć o osobistym, głębokim dialogu z Bogiem samego św. Pawła. Zanim zaczął mówić o Bogu, słuchał Go w samotności na Pustyni Arabskiej. Modlitwą posługiwał się w ciągu całej swojej działalności i dlatego miał umiejętność przemieniania serc i życia innych ludzi. Nieomal w każdym liście mówi, że nieustannie modli się za nawróconych (Ef 3,14-19). Święty Paweł dobrze wiedział, że dary duchowe można przekazać jedynie mocą modlitwy wstawienniczej.
Apostoł Paweł, mając świadomość, że modlitwa jest jedną z najtrudniejszych praktyk naszego życia, odsyła nas do Osoby Ducha Świętego:
„Gdy bowiem nie umiemy się modlić tak, jak trzeba, Sam Duch przyczynia się za nami w błaganiach, których nie można wyrazić słowami. Ten zaś, który przenika serca, zna zamiar Ducha, [wie], że przyczynia się za świętymi zgodnie z wolą Bożą” ( Rz 8, 26-27).
„Napełniajcie się Duchem[wg Biblii Jerozolimskiej: Szukajcie swojej pełni w Duchu], przemawiając do siebie wzajemnie w psalmach i hymnach i pieśniach pełnych ducha, śpiewając i wysławiając Pana w waszych sercach” ( Ef 5,18-20).
„Przy każdej sposobności módlcie się w Duchu” ( Ef 6,18).
Modlitwa w Duchu jest udziałem ludzi, którzy naprawdę miłują BOGA. Aby nie przeoczyć tego daru, musimy unikać tysiąca nieważnych błahostek.
Przykładowe lekcje w klasie I-III:
Temat: Modlitwa to zwrócenie się do Boga.
CEL: Uczestnicy lekcji zrozumieją, zapamiętają i zaakceptują myśl, że modlitwa to zwrócenie się do Boga.
Pytania do refleksji: Co w modlitwie jest najważniejsze?
Metoda „dwóch okienek”- w pierwszym dzieci piszą czym jest modlitwa, w drugim rysują co to modlitwa; kolorowanka; układanko-kolorowanka.
Uczniowie wiedzą, że:
Modlitwa to rozmowa z Bogiem, zwrócenie się do Boga,
Modlitwa jest wyrazem naszej miłości do Boga.
Temat: Mogę wołać do Boga słowami psalmów
CEL: Uczestnicy zrozumieją, zapamiętają i zaakceptują myśl, że mogą wołać do Boga słowami psalmów.
Pytania do refleksji: W jakich okolicznościach życia możemy modlić się psalmami? Które psalmy pomagają mi wołać do Boga w potrzebie, a które w chwilach radości?
Metoda: Kartki z fragmentami psalmów, dzieci układają wybierając te którymi można modlić się dziękując, prosząc lub chwaląc Boga. Uzasadniają swój wybór.
Uczniowie wiedzą, że:
Możemy modlić się do Boga w każdej sytuacji,
Mogę wołać do Boga słowami psalmów,
Modlitwa wybranym psalmem.
Temat: Modlimy się do Ojca
CEL: Uczniowie rozumieją słowa modlitwy Ojcze nasz, wyrażają chęć modlitwy.
Pytania do refleksji: Co naszym zdaniem jest ważne w modlitwie Ojcze nasz?, Dlaczego?, Co znaczy, że Bóg jest naszym ojcem?, Czy łatwo uwierzyć, że Bóg jest najlepszym Ojcem dla każdego?
Metoda: Test luk lub układanka puzzle
Uczniowie wiedzą, że:
Bóg jest najlepszym Ojcem dla każdego,
Możemy zaufać Bogu, naszemu Ojcu, On chce naszego dobra i będzie nam pomagał.3
Układanka
Ojcze nasz, któryś jest w niebie,
Święć się imię twoje,
Przyjdź Królestwo twoje,
Bądź wola twoja,
jak w niebie,
tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj.
I odpuść nam nasze winy,
jak i my odpuszczamy naszym winowajcom;
I nie wódź nas na pokuszenie,
ale nas zbaw ode złego;
Amen
Test luk
Ojcze …….., któryś jest w niebie,
Święć się ……… Twoje,
Przyjdź ………. Twoje,
Bądź ………..Twoja,
jak w niebie,
tak i na ………...
Chleba naszego ……………….daj nam dzisiaj.
I odpuść nam nasze winy,
jak i my …………. naszym winowajcom;
I nie wódź nas na ………….,
ale nas zbaw ode ……………;
Amen
Pogadanka:
- Co to jest modlitwa?
- Jakie modlitwy znacie?
- W jakich miejscach możemy się modlić?
- Jakie w PŚ znacie przykłady osób modlących się? (np. Jezus w ogrójcu, Maryja,)
Piosenka „Mój zbawicielu ożywiaj moją modlitwę”
FRAGMENTY: np. Mt 6, 9-13; Łk 1, 46-55 (Magnificat), Łk 1, 68-79 (pieśń Zachariasza); Ps 3, Ps 7, Ps 9, Ps 80
Jan Król, Katecheza: "Modlitwa w Starym Testamencie"(2008-11-27),
http://www.radiomaryja.pl/audycje.php?id=9985 [12.12.08r.]↩
Jan Szpet, Vademecum katechety, Poznań 2000.↩