PRAWO ADMINISTRACYJNE 13.12.2010
AKTY ADMINISTRACYJNE
Charakterystyka aktów administracyjnych:
Deklaratoryjne – to akty potwierdzające, jaka jest sytuacja administracyjnoprawna konkretnego adresata w danym czasie wynikająca z aktu powszechnie obowiązującego prawa; akty te nie tworzą nowej sytuacji administracyjnoprawnej, a jedynie ją potwierdzają, gdyż wynika ona wprost z aktów prawa powszechnie obowiązującego. Przykładem jest decyzja potwierdzająca obywatelstwo polskie z mocy ustawy, decyzja przyznająca prawo do emerytury;
Konstytutywne (twórcze) – są nimi wszystkie nakazy, zakazy, zezwolenia. Są to akty twórcze, gdyż na skutek ich wydania zostaje nawiązany stosunek administracyjnoprawny i stworzona, zmieniona lub przekształcona sytuacja administracyjnoprawna konkretnego adresata;
Związane – to decyzje wydawane na podstawie przepisu prawa powszechnie obowiązującego, który nie może być odmiennie od jego treści interpretowany przez organ administracji w procesie stosowania prawa;
Uznaniowe – to decyzje wydawane na podstawie przepisów tak formułowanych, że w ich treści znajdują się tzw. zwroty niedookreślone np. bezpieczeństwo publiczne, porządek publiczny, interes społeczny, które wymagają interpretacji przez organ administracji w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego sprawy. W tym zakresie organowi administracji ustawodawca pozostawia tzw. luz decyzyjny, czyli uznanie administracyjne, które nie oznacza jednak dowolności interpretacji i podlega kontroli sądowej. To również takie decyzje, w których przepisach stanowiących ich wydania użyta jest fraza „organ może”;
Wewnętrzne;
Zewnętrzne;
Wydawane z urzędu;
Wydawane na wniosek;
Do osób;
Do rzeczy;
Przyznające uprawnienia;
Mieszane;
Wywierające skutek jednorazowy;
Rozłożone w czasie.
POROZUMIENIE ADMINISTRACYJNE
To zbliżona czynność do umowy cywilnoprawnej, gdyż podstawowymi jego cechami jest równorzędność podmiotów zawierających porozumienie oraz ich współdziałanie. Nie występuje tu element przymusu administracyjnego. Od umowy cywilnoprawnej różni się tym, że przedmiotem porozumienia administracyjnego mogą być wyłącznie zadania publiczne określone przepisami prawa administracyjnego i mieszczące się w granicach kompetencji wszystkich współdziałających podmiotów. W celu realizacji działań w ramach współdziałania zainteresowane podmioty zawierają pisemny akt porozumienia, będący podstawą wspólnego działania. W akcie tym określają czas trwania porozumienia, przedmiot porozumienia oraz sposób realizacji tego wspólnego przedsięwzięcia. Jeżeli przepisy prawa na to zezwalają strony mogą określić, że dane zadanie władcze będą wykonywane przez jeden z podmiotów współdziałających przy rozliczeniu tego zadania po jego wykonaniu. Podstawą do tego typu określeń są np. ustawy samorządowe, dające podstawę do decyzji komunalnych. Jeżeli na skutek takiego porozumienia powstanie szkoda majątkowa, wówczas podmioty współdziałające mogą dochodzić jej w trybie postępowania cywilnego.
UMOWY CYWILNOPRAWNE
Umowy cywilnoprawne są niewładcza formą działań administracji. Forma ta stosowana jest wówczas, gdy jej przedmiotem działania są sprawy majątkowe związane np. z przeniesieniem prawa własności nieruchomości lub wyposażenie bieżącym urzędów administracji (komputery, biurka, kondomy) przy zachowaniu trybu zawarcia tych umów opisanym w ustawie. Ponadto przedmiotem umowy mogą być zadania publiczne w przypadkach ściśle określonych ustawami, co wiąże się z procesem prywatyzacji zadań publicznych.
UGODA ADMINISTRACYJNA
To pisemne porozumienie stron o spornych interesach w toczącym się postępowaniu administracyjnym, która może być zawarta wyłącznie w przypadkach określonych ustawą i która dla swojej ważności wymaga zatwierdzenia w formie postanowienia przez organ administracji, przed którym toczy się dane postępowanie administracyjne. Ugoda zatwierdzona zastępuje decyzję administracyjną.
DZIAŁALNOŚĆ SPOŁECZNO-ORGANIZATORSKA
To niewładcza forma działań administracji, która jest typowa dla działań podejmowanych przez organizacje społeczne. Realizowana ona jest przez administrację w celu wykonywania nałożonych przez nią działań w postaci organizowania prelekcji, odczytów, spotkań z mieszkańcami. Organizacja takich działań nie rodzi skutków prawnych dla adresatów działań w postaci obowiązku uczestnictwa w organizowanych przedsięwzięciach. To działalność prewencyjna, profilaktyczna, która oddziaływać ma na świadomość adresatów. Ta forma działania może występować jako jedyna w celu realizacji określonych zadań przez administrację albo łącznie z możliwością stosowania władczych form, ale tylko w przypadku dostosowania tych form władczych jest wyraźne upoważnienie ustawowe.
CZYNNOŚCI MATERIALNO-TECHNICZNE
Stanowią zróżnicowaną grupę czynności faktycznych, podejmowanych przez administrację w toku wykonywania zadań, bądź na podstawie przepisów prawa wewnętrznego, bądź na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Jest to grupa zróżnicowana, gdyż są wśród nich działania władcze, jak i działania niewładcze. Niektóre z tych czynności wymagają, by odmowa ich podjęcia nastąpiła w formie decyzji administracyjnej np. zameldowanie (czynność materialno – techniczna) - odmowa zameldowania (decyzja administracyjna).