Wykład 2
Decyzje cenowe i produktowe
Zagadnienie 1
Decyzje czy wprowadzić czy zrezygnować z produktu przy użyciu informacji istotnych
Działy w sklepie
• Wyobraź sklep posiadający trzy główne działy:
1 Spożywczy
2 Ogólny
3 Chemiczny
Działy w sklepie
| Dział |
|---|
| (000) |
| Sprzedaż |
| Koszty zmienne |
| Marża brutto |
| Koszty stałe: |
| Sprzedaż |
| Do uniknięcia |
| Razem |
| Zysk operacyjny |
Działy w sklepie
• W tym przykładzie rozważamy alternatywę czy zamknąć dział spożywczy, który wykazuje stratę w wysokości $10,000
• Przyjmujemy, że suma zainwestowanego kapitału nie zmieni się na skutek tej decyzji.
• Opuszczona powierzchnia sklepu pozostanie nie wykorzystana, a koszty nie do uniknięcia będą dalej ponoszone.
| Rezygnacja z produktów, działów, regionów | Rezygnacja z produktów, działów, regionów | |
|---|---|---|
| Wynik przed zmianę | Efekt rezygnacji z działu spoż. | |
| Przychody ze sprzedaży | $1,900,000 | |
| Koszty zmienne | 1,420,000 | |
| Marża brutto | 480,000 | |
| Koszty stałe do uniknięcia | 265,000 | |
| Marża na pokrycie kosztów | ||
| pozostałych kosztów stałych | $ 215,000 | |
| Koszty stałe nie do uniknięcia | 180,000 | |
| Zysk operacyjny | $ 35,000 |
| Rezygnacja z produktów, działów, regionów |
|---|
| Efekt rezygnacji z działu spoż. |
| Przychody ze sprzedaży |
| Koszty zmienne |
| Marża brutto |
| Koszty state do uniknięcia |
Marża na pokrycie kosztów pozostałych kosztów stałych |
| Stałe koszty do uniknięcia |
| Zysk operacyjny |
Zagadnienie 2
Czynniki wpływające na decyzje cenowe.
Decyzje cenowe
Decyzje cenowe mogą obejmować:
- ustalenie ceny dla nowego lub ulepszonego produktu
- ustalenie cen dla produktów o markach własnych (private labels)
- odpowiedź na decyzje cenowe konkurentów
- oferty cenowe w przetargach jawnych i tajnych
Podstawy decyzji cenowych
Koszty krańcowe to dodatkowe koszy powstałe na skutek produkcji dodatkowej jednostki
Przychody krańcowe to dodatkowe przychody powstałe na skutek produkcji dodatkowej jednostki
Elastyczność cenowa odwzorowuje wpływ zmian cen na wielkość sprzedaży.
Czynniki wpływające na ceny
• Na decyzje cenowe mają wpływ różnorodne czynniki, między innymi:
wymagania prawne np. wzrost ceny za energię bo rosną ceny za emisję gazu
działania konkurentów
wymagania klientów
Zagadnienie 3
Różne metody ustalania cen
Rola kosztów w decyzjach cenowych
1 Ceny ustalone na zasadach koszt plus marża na pokrycie (zysk który chcemy osiągnąć)
2 Ceny rynkowe (np. ustalanie cen w oparciu o ponoszone koszty)
Decyzje cenowe
Pięć najczęściej stosowanych formuł cenowych koszt plus. Marża jako:
Procent zmiennych kosztów wytworzenia
Procent całkowitych kosztów zmiennych
Procent kosztów pełnych
Procent całkowitych kosztów wytworzenia
Procent całkowitych kosztów wytworzenia plus zysk z kapitału
(marża ustalona będzie na najwyższym poziomie przy procencie zmiennych kosztów wytworzenia – bo to najwyższa wartość)
Dolne granice ceny
• Trzy najczęściej stosowane dolne granice cen.
Koszty zmienne
Koszty zmienne + dodatkowe koszty stałe / wielkość dodatkowej oferty
Koszty zmienne + utracona marża brutto / wielkość dodatkowej oferty
(dolna granica cen to cena minimalna poniżej, której z każdą kolejną jednostką sprzedaży będziemy tracić)
PRZYKŁAD:
Produkcja dla silników
k. materiałów bezpośrednich 20zł/szt
k. płac 30
maszyna 1 000 000
tłoki 200 000 wielkość zamówienia
20 + 30 + $\frac{1\ 000\ 000}{200\ 000}$ = 55 KZ
musimy zrezygnować ze sprzedaży 40 000 obudów
cena sprzedaży 20zł/szt
KZ= mat + pł. Bez. 10zł = 20 +30
20 + 30 + (20 – 10) * $\frac{40\ 000}{200\ 000}$ = 50 + 10 * $\frac{4}{20}$ = 52 to dolna granica
Decyzje cenowe
| Cena sprzedaży | $20.00 | |
|---|---|---|
| Koszty zmienne: | ||
| Wytworzenia | $12.00 | |
| Sprzedaży i zarządu | 1.10 | |
| Jednostkowe koszty zmienne | 13.10 | |
| Koszty stałe: | ||
| Wytworzenia | $ 3.00 | |
| Sprzedaży i zarządu | 2.90 | |
| Jednostkowe koszty stałe | 5.90 | |
| Zysk jednostkowy | $ 1.00 |
Decyzje cenowe:
Marża na pokrycie (Marża brutto)
% kosztów zmiennych wytworzenia: ($20,00 - $12,00) / $12,00 = 66.67%
% kosztów zmiennych całkowitych: ($20,00 - $13,10) / $13,10 = 52,67%
Zagadnienie 4
W jaki sposób informacje o kosztach wpływają na decyzje marketingowe.
Decyzje rynkowe
Cena rynkowa = $200
Menedżerowie muszą posiadać informacje o przychodach i kosztach istotnych podejmując decyzje marketingowe.
Wykład 6
Kalkulacje kosztów
Istota kalkulacji kosztów
Kalkulacja - znaczenie 1
Liczbowe zestawienie kosztów określonego podmiotu (obiektu) kalkulacji według pozycji kosztów.
Kalkulacja- znaczenie 2
Wykonanie czynności obliczeniowych (rachunku kalkulacyjnego) polegających na ustalaniu wysokości jednostkowego kosztu produktu i wykazywaniu jego struktury w przekroju elementów składowych zwanych pozycjami kalkulacyjnymi.
Cele kalkulacji
dostarczenie informacji umożliwiających sporządzenie sprawozdał finansowych
wsparcie zarządzających informacjami przy podejmowaniu decyzji (np. cenowych)
dostarczanie kierownikom przedsiębiorstwa danych do kontroli i oddziaływania na koszty
Poziomy kosztów w kalkulacji
1. zmienny
2. wytworzenia, (ten wykorzystujemy w kalkulacji wyrobów gotowych)
3. pełny. (obejmuje również rozliczone koszty sprzedaży a niekiedy koszty ogólnego zarządu
Metody kalkulacji według czasu sporządzenia
1. ex ante (wstępna),
2. w trakcie działania (wynikowa - częściowa),
3. ex post (wynikowa).
Metody kalkulacji według procedury wyceny i momentu kalkulacji
1. kosztów rzeczywistych,
2. kosztów normalnych,
3. kosztów standardowych.
Metody kalkulacji według metody obliczeń
1. podziałowa prosta,
2. podziałowa ze współczynnikami,
3. fazowa (procesowa),
4. doliczeniowa,
1. asortymentowa,
2. zleceniowa,
5. produktów łącznych.
Metody kalkulacji według metody produkcji
1. przy produkcji masowej,
2. przy produkcji seryjnej,
3. procesowa (stopniowa),
4. przy produkcji jednostkowej,
5. przy produkcji sprzężonej.
Kalkulacja podziałowa
W kalkulacji podziałowej sumę poniesionych w danym okresie kosztów wytworzenia zakładu lub fazy procesu produkcyjnego dzieli się przez liczbę wytworzonych w tym okresie jednostek produkcji. Koszty wytworzenia mogą być grupowane ogółem lub w przekroju pozycji kalkulacyjnych.
Kalkulacja podziałowa prosta
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
Jest wykorzystywana do ustalenia kosztów, gdy w procesie produkcji, przy zastosowaniu tych samych operacji technologicznych wytwarza się wiele produktów różniących się kształtem, masą, powierzchnią.
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
W celu uwzględnienia różnic wprowadza się współczynniki przeliczeniowe. Następnie sprowadza się je do „wspólnego mianownika": tzn. umownej jednostki miary, różne odmiany wyrobów dzięki przeliczeniu ich ilości za pomocą współczynników najednostki kalkulacyjne (umowne).
Kalkulacja przy produkcji fazowej (procesowej)
Cechą produkcji fazowej jest to, że każda faza produkcyjna, za wyjątkiem ostatniej, kończy się przekazaniem półproduktów do następnej fazy lub magazyny międzyfazowego.
Kalkulacja przy produkcji fazowej -metoda półfabrykatowa
Polega na obliczeniu kosztu jednostkowego produktu narastająco w wyniku wliczenia do kosztów każdej fazy wartości półfabrykatów pobranych z poprzedniej fazy.
Kalkulacja przy produkcji fazowej -metoda półfabrykatowa
Polega na obliczeniu kosztu jednostkowego produktu narastająco w wyniku wliczenia do kosztów każdej fazy wartości półfabrykatów pobranych z poprzedniej fazy.
Kalkulacja przy produkcji fazowej -metoda bez półfabrykatowa
Polega na obliczeniu kosztu jednostkowego produktu gotowego poprzez zsumowanie jednostkowego kosztu wytworzenia poniesionego w poszczególnych fazach produkcyjnych.
Kalkulacja przy produkcji łącznej (sprzężonej)
Produkcja łączna (sprzężona) polega na wytwarzaniu w procesie technologicznym z jednego wsadu surowcowego równocześnie kilku wyrobów różniących się właściwościami. Żadnego z wyrobów procesu łącznego nie można wyprodukować oddzielnie, bez jednoczesnego wytworzenia pozostałych wyrobów
Produkty główne to wyroby, których wytworzenie stanowi podstawowy cel działalności przedsiębiorstwa.
Produkty uboczne to te, które powstają „przymusowo" w procesie łącznym, lecz majązazwyczaj niewielką wartość użytkową
Odpady to produkty bezwartościowe, które powodują dodatkowe koszty ich likwidacji.
Koszty wytworzenia odpadów nie są kalkulowane. Koszty likwidacji odpadów zwiększająkoszty procesu łącznego.
Koszty wytworzenia produktów ubocznych wycenia się na poziomie przychodu z ich sprzedaży pomniejszonego o koszty sprzedaży i inne koszty z nimi związane.
W celu ustalenia kosztu wytworzenia ogółem, koszty procesu łącznego są pomniejszane o koszty wytworzenia produktów ubocznych.
Kalkulacja doliczeniowa
Polega na dokonaniu następujących czynności:
1. ustaleniu przedmiotu kalkulacji
2. otwarciu karty kalkulacyjnej,
3. gromadzeniu na poszczególnych kartach kosztów bezpośrednich,
4. doliczaniu kosztów pośrednich za pomocą kluczy doliczeniowych,
5. ustaleniu kosztów jednostkowych.
Kalkulacja doliczeniowa
Przypisanie kosztów bezpośrednich
Wybór kluczy doliczeniowych
Rozliczenie kosztów na produkty.