1. Historia Rosji – najważniejsze wydarzenia

   1. Początki państwowości

1000 r. zasiedlenie terenów przyszłego Wielkiego Księstwa Moskiewskiego przez słowian

Rządy legendarnego księcia Ruryka

XII w. podział Rusi na konkurujące ze sobą księstwa nowogrodzkie, połockie, halicko-włodzimierskie i włodzimiersko-suzdalskie

• XIII w. większość księstw przechodzi pod panowanie mongolskie – kariera księcia nowogrodzkiego Aleksandra Newskiego

• 1380r. Bitwa na Kulikowym Polu – pokonanie Tatarów i początek upadku Złotej Ordy na Rusi

• Iwan III ostatecznie uwalnia ziemie ruskie spod panowania Mongołów

• Teza o Moskwie jako „trzecim Rzymie”

• Podbój zachodniej Syberii i ekspansja na wschód

• Wyniszczające rządy Iwana IV Groźnego

• Wielka Smuta

• 1613 r. wybór na tron Michała Fiodorowicza, założyciela dynastii Romanowów

• Długoletnie wojny z Polską i udział w Wielkiej Wojnie Północnej

• 1703 r. przeniesienie stolicy do Petersburga

• Osłabienie kraju po śmierci Piotra Wielkiego, trwające aż do rządów carycy Katarzyny II

• Zwycięskie wojny z Turkami, aneksja Krymu i uczestnictwo w rozbiorach

• Zainicjowanie utworzenia Świętego Przymierza

• Rosja „żandarmem Europy”

• Utracenie pozycji hegemona po wojnie krymskie

• Wojna rosyjsko-turecka ( 1877-1878

• Rosnące problemy społeczne i powstanie Narodnej Woli ( rewolucyjny terroryzm )

• Śmierć cara Aleksandra II w zamachu – sprawcą Ignacy Hryniewiecki ( Polak lub Białorusin )

• Wojna rosyjsko-japońska (1904-1905)

• Utrata wpływów w Bułgarii

• Wybuch I Wojny Światowej

b) Koniec Caratu

• Pogłębianie się niepokojów społecznych od końca XIXw.

• Wzrost proletariatu do 3mln

• Ubóstwo wśród chłopów

• Powstanie licznych organizacji o charakterze rewolucyjnym

• Wybuch rewolucji 1905-1907

• Manifest cara Mikołaja II z 30 X 1905r.

• Przyrzeczenia cara zaspokoiły potrzeby części rewolucjonistów

• Zamieszki inspirowane przez bolszewików

• Katastrofa gospodarcza spowodowana zbyt dużymi obciążeniami wojennymi – odwrót wojsk z Polski, Litwy i Kurlandii

• Rewolucja lutowa 1917 i abdykacja Mikołaja II

• Utworzenie Rządu Tymczasowego z księciem G.J. Lwowem

• Dwuwładztwo w kraju – Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich

• Rewolucja październikowa obala Rząd Tymczasowy – władzę przejmują bolszewicy

c) Powstanie ZSRR

• 1918r. Uchwalenie konstytucji Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej

• 30 XII 1922r. Utworzenie ZSRR

• Na wniosek Lenina sekretarzem generalnym zostaje Józef Stalin

• Walka o wpływy po śmierci Lenina – zakończona w 1928 r. ostatecznym zwycięstwem Józefa Stalina

• Pierwsza pięciolatka i program kolektywizacji rolnictwa

• Masowa kolektywizacja w latach 1929-1934 i industrializacja – w efekcie zabito lub zesłano do łagrów tzw. klasę wyzyskującą ( ok. 10mln )

• Celem szybkiej industrializacji było zbudowanie potężnej armii posiadającej najnowocześniejsze uzbrojenie

• Walka o wpływy po śmierci Lenina – zakończona w 1928 r. ostatecznym zwycięstwem Józefa Stalina

• Pierwsza pięciolatka i program kolektywizacji rolnictwa

• Masowa kolektywizacja w latach 1929-1934 i industrializacja – w efekcie zabito lub zesłano do łagrów tzw. klasę wyzyskującą ( ok. 10mln )

• Celem szybkiej industrializacji było zbudowanie potężnej armii posiadającej najnowocześniejsze uzbrojenie

d) II Wojna Światowa

• 17 września 1939r. – agresja ZSRR na Polskę

• 30 listopada 1939r. – atak na Finlandię tzw. wojna zimowa

• 1940r. – przewroty w krajach bałtyckich doprowadzają je do uzależnienia od ZSRR

• Napaść Niemiec na ZSRR – 22 czerwiec 1941

• Początkowo ZSRR ponosiło klęski

• Jednak w 1944r. Zostało wyzwolone całe terytorium ZSRR, sowieci wkroczyli także do Polski, Rumunii, Bułgarii, Jugosławii i na Węgry

• W styczniu 1945r.zajęto Warszawę

• W maju 1945r. Zdobyto Berlin

• Sierpień 1945r.- ZSRR wypowiada wojnę Japonii i zajmuje Mandżurię, Sachalin, Koreę i Wyspy Kurylskie

• Na konferencjach teherańskiej, jałtańskiej i poczdamskiej ZSRR odegrało kluczową rolę w ustalaniu nowego ładu

e) Zimna Wojna

• Strefa wpływów ZSRR: Albania, Bułgaria, Czechosłowacja, Mongolia, Polska Węgry i NRD

• Walka o wpływy polityczne z państwami Zachodu doprowadzają do Zimnej Wojny

• 1949r. Utworzenie RWPG

• 1955r. Utworzenie Układu Warszawskiego

• Następcą Stalina Nikita Chruszczow

• 1958r. Interwencja Armii Czerwonej na Węgrzech

• 1959r. Budowa społeczeństwa komunistycznego

• Zastąpienie Chruszczowa przez Leonida Breżniewa

• Doktryna Breżniewa – ograniczenie suwerenności państw na rzecz wspólnoty Układu Warszawskiego

• 1974r. – SALT II

• 1979r. – inwazja na Afganistan – powoduje nowy wyścig zbrojeń i pogorszenie stosunków z państwami Zachodu

• Kolejnymi przywódcami : Jurij Andropow i Konstantin Czernienko

f) Pierestrojka i głasnost

Pieriestrojka miała oznaczać modernizację gospodarki, działania mające spowodować wzrost gospodarczy i podniesienie poziomu życia, zwiększenie swobód obywatelskich, politykę jawności (ros. głasnost), ograniczenie cenzury, walkę z nadużyciami, w polityce zagranicznej - zakończenie okresu zamrożenia stosunków z Zachodem. Równocześnie spowodowała, co nie było zamierzeniem Gorbaczowa, radykalizację oddolnych ruchów społecznych oraz tendencje niepodległościowe w niektórych republikach.

Głasnost', jawność, główny i początkowo jedyny element programu przebudowy, tzw. pieriestrojki, ogłoszonego przez M.S. Gorbaczowa 1985-1990. Doprowadziła do ograniczenia, a w końcu prawie zniesienia cenzury. Stała się jednym z głównych elementów wzrostu świadomości narodowej społeczeństwa radzieckiego, jak również wpłynęła na demokratyzację życia w ZSRR. W znacznym stopniu przyczyniła się do rozpadu ZSRR i systemu komunistycznego.

• 1985r. Michaił Gorbaczow zostaje sekretarzem KPZR

• Wyścig zbrojeń, koszty interwencji w Afganistanie doprowadzają gospodarkę niemal do upadku

• Gorbaczow ogłasza pierestrojkę i głasnost by uleczyć państwo

• Doprowadza to do upadku ustroju

• 4.03.1990r. – pierwsze wolne wybory parlamentarne

• Rozwiązanie ZSRR i powstanie WNP na mocy układu białowieskiego