genologia – nauka o gatunkach i rodzajach literackich – o ich naturze, sposobach istnienia i roli w konkretnym materiale literackim

Trójterenowość obszaru badawczego genologii:

1. Przedmioty genologiczne – konkretny utwór, tekstowo zrealizowany – Lalka

2. Pojęcie genologiczne – powieść dziewiętnastowieczna

3. Nazwa genologiczna – powieść

Rodzaje literackie wyrastają z podstawowych potrzeb ludzi:

Epika - z potrzeby komunikacji (obecność „opowiadacza”)

Liryka – potrzeba ekspresji

Dramat – z rytuałów , z potrzeby wspólnoty (dialog!)

Gatunek – znak literackości, narzędzie klasyfikacji i porządkowania tekstów, jest on niesiony przez tradycję i w niej utrwalony, stanowi akt świadomości literackiej, element komunikacji literackiej między nadawcą a odbiorcą; to model, teoretyczna, abstrakcyjna konstrukcja, której konkretną realizacją jest tekst, zawiera cechy inwariantne (stałe, liczba wersów w sonecie - 14) i wariantywne (zmienne; rymy w sonecie) sfera konieczności(niezbędne wyznaczniki) i sfera możliwości (ciągły ruch, ewolucja w genologii)

Pojęcie zakresowo węższe niż rodzaj literacki, gatunek musi mieć cechy rodzajowe.

Teraz – gatunek jako pewien kod, element do dyskusji; współcześnie odchodzi się od genologii, gatunki funkcjonują jako przedmiot stylizacji