Baraniewski, wykład, 1.12.2011
Tradycja kolorystyczna
Twórczość Borowskiego
Problematyka przedmiotowości – prowadzi od obrazu do przedmiotu, od przedmiotu do idei by powrócić i na nowo ukonstytuować tradycję malarską. Przełom lat 60 – tych i 70-tych, zróżnicowany. Kierunki związane z tradycjami artystycznymi – omawiany aspekt malarstwa kolorystycznego, mamy też obok siebie występująca zjawsika, które wiążą się z problematyką kolorystyczną – abstrakcję na przykład. Równolegle – zjawiska nowe, w połowe l/ 60-tych polska recepcja na pop-art., happening, który pojawia się nieco wcześnie, environment, konceptualizm, nowa figuracja. Problematyka jest niesłychanie różnorodna. To, co daje się sprowadzić do wspólnego mianownika, zjawiska, które są wiodące dla różnorodnych stylistyk – kwestia zanegowania materialności przedmiotu i eksploatacji całej sfery związanej z efemerycznością, ograniczonym trwaniem zjawiska, przedmiotu, obiektu. Ta efemeryczność zyskuje znaczenie w obszarze zjawisk, które konceptualizują dzieło, ograniczają proceder do idei. Kwestia zmagań z materialnością – zyskuje znaczenie fundamentalne – rewizje obrazu, wyjście poza obraz, powiązania z różnymi gatunkami sztuki, to są wszystko kwestie kluczowe dla lat 60/70. Z drugiej strony – stabilizacja tradycji awangardowej, akademizacja .
W krzysztoforach –Wystawa Popularna – Tadeusz Kantor
Ponad 1000 przedmiotów z pracowni artysty
Cała sytuacja, jaką K tworzy w tym paradoksalnym określeniu antywystawy to są koncepcje przedmiotu najniższej rangi, zdegradowanego, którego symbolem staje się deska, znaleziony przypadkowy przedmiot, który ma swoją historię, ale jest to historia najniższego rzędu.
Odrębna problematyka związana z ekspozycją, siegnięcie do problematyki reprezentacji rzeczywistości, niemożności reprezentacji, przedmiotowość widziana jako sfera najniższej rangi
Szersza sytuacja – zmagania z materialnością, zmagania, które prowadzą ku nowym, przedmiotowym bytom. Koncepcyjnym lub przedmiotowym. Wystawa kantorowska – programowe zanegowanie dzieła w jego jednostkowości.
Bardzo zaawansowana krytyka malarstwa, przeprowadzona przez Kantora. Kantor – eksplozja informelu i malarskiej formuły ekspresji plamy, gestu. Kantor to wszystko bierze w nawias. Istotna jest sytuacja, ta nowa funkcja przedmiotu. Nowe relacje między malasrtwe a tym, co się wyłania jako przedmiotowość.
Malarstwo nie jest popularne, coś, co nie stawia żadnych problemów w odbiorze – jest elementem powszechności. Stąd tytuł anty- wystawa.
Kantor na początku lat 60-tych nieustannie wprowadza nową problematykę. Grudzień 1965 roku w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół SP organizuje cricotage – nawiązuje do teatru Cricot – kwestia teatralności – pierwsze działanie typu happeningowego. 18 grudnia – kolejny happening – linia podziału – istotny ze względy na wprowadzenie wyraźnej granicy między rzeczywistosciami – umownymi a realnymi. Podejmuje też ciekawy wątek, który można by interpretować w obszarze działań autotematycznych, dotyczący sztuki jako takiej, widzianej poprzez obraz jako wzór. Obraz, jako wzór rzeczywistości, jako partytura rzeczywistości.
Cały obszar odwołań autotelicznych, dotyczących materii dzieła sztuki i sztuki samej. Kantor – w ciekawy sposób eksploatuje ten wątek.
Panoramiczny happening morski – KONCERT – lipiec 1967 roku. wieloetapowe działanie.
LIST
listopad LEKCJA ANATOMII – 67- ZAPROSZONA grupa hipisów – Kantor tylko podsuwał wzorzec
Włodzimierz Borowski
grupa Zamek
borowski doprowadza do rozkładu struktury i ukonstytuowania nowej. Kantor budował realne sytuacje wzięte z obszaru sztuki, Borowski odnosi to do samego przedmiotu
1957 – uczta nabuhonodozora.
Borowski podważa spokojną egzystencję obrazu. Obraz jest ukonstytuowany gestem informelowskim, jest niepodważalny w tym, co jest przestrzenią obrazu. Borowski to dekonstruuje, także – materię malarską. Obrazy ustrukturyzowane na płytach pilśniowych z materii asfaltowych, elementów syntetycznych, żywic, plastików, czy tak jak w przypadku Artona (1961) przedmiot zbudowany ze stopionych plastikowych naczyń.
Propozycja nowej przedmiotowości. Tak jak Duchamp, który pytał o cel przedmiotu – doc czego to służy. Borowski ma prostą odpowiedź – to nie służy do niczego. Nowa kategoria przedmiotu.
Nabite gwoździami donice, które blokowały wejście, agresywne, odpychające, wejscie zaciemnione, pocięte płaszczyzny luster, artysta niedostępny dla widzów, który oglądał widzów sfragmentaryzowanych poprzez odbicia w rozwieszonych kawałkach luster. Odwrócenie relacji artysta – kreator – widz.
Zbiory trzepakowe
Niciowce
Przedmioty, które są absurdalne, nie mają żadnych związków z rzeczywistością, nie mają ich mieć, są tylko próbą wyjścia poza sferę estetyki, mimesis. Borowski w działaniach – bliski sytuacji, którą na początku mogliśmy obserwować. Ten subwersywny aspekt jego pacy, potencjał krytyczny, zbliżony do kantorowskiego. Ale Borowski jest bardziej radykalny. Kantor konstytuował nowe rzeczywistości, które byłby artystyczne.
Niciowiec półpełny – 61 rok
Borowski w swoim portrecie fotograficznym wiercił w gałkach ocznych wiertarka dziury, do tego dźwięk wojskowego marszu a po przewierceniu otworów, spoza obrazu – smugi czerwonego światła i dźwięk krzyku, który zastępował marsz. Bardzo dramatyczne w swoim procesie powstawania i wymowie, która była wyraźnie związana z rzeczywistością, była odważną, silną krytyką tej rzeczywistości. Dzieło, które przekraczało obszar doświadczeń estetycznych
Proces permanentnej kontestacji
Tytus Dzieduszycki
Obrazy
Konstrukcje myślenia
Dzieduszycki tworzy ramy dla rzeczywistości, obraz zanika, redukuje się do strukturalnej konstrukcji ramy
Grupa malarzy nowohuckich – Tarabuła, Urbanowicz i
Adam Marczyński
Artysta, który rozpoczął od prac zdecydowanie akcentujących materialność
1960 – konkret
Relief biały zmienny – w idei spotykają się te wątki rewizji obrazu, krytyka reprezentacji iluzji i coś, co jest wiedzą świadomością tradycji awangardy konstruktywistycznej. Wiedza, ktra jest formuła zgeometryzowanego reliefu. Problem zmienności układów i możliwości budowania przez widza własnych wersji tych rozkładów, które są przez artystę dane jako partytura (pewnych działań)
Problematyka fizjologii widzenia.
Więcej inspiracji z obszaru eliminacji szczegółów niż problematyki zmienności wizualnej.
Jerzy Rosołowicz
Obrazy – reliefy
Układ soczewek
Tworzy też bardzo ciekawą, dziś zapomnianą koncepcję działania neutralnego, która definiuje – działanie neutralne jest jak pokazy synkretyczne, czymś, co jest najszerzej rozumianą kreacją, która nie jest ujęta w konwencje, nie jest ze sfery estetyki, a ma być wyzwalającym działaniem kreacyjnym.
Obraz który jest otwartą strukturą, obraz, który tę rzeczywistość zawiera
Kajetan Sosnowski
Dymy – stylistyka po - odwilżowa, tradycje surrealizmu z elementami informelu.
Od 1958 roku obrazy puste. Które są skoncentrowanym istnieniem obiektu i intensywnej emanacji światła, barwy. Farby są przez Sosnowskiego nakładane dłonią. Zanegowanie procedur malarskich to nadrzędna kwestia, o której trzeba cały czas pamiętać.
1973 rok – jeden z obrazów chemicznych
Ryszard Winiarski
Rewizja obrazu, jako bytu iluzyjnego
Koncepcja matematyczna, jest z wykształcenia inżynierem, kończy studia na PW. Potem – studia w ASP. Inaczej ukształtowany, cały bagaż wiedzy technicznej
Tworzy wokół siebie także dzięki działalności Mieczysława Porębskiego,
Postawa odmienna od borowskiego, który jest kontestatorem i destruktorem
II połowa lat 60-tych i I połowa l. 70-tych to moment, gdy zmienia się obszar najintensywniejszej działalność artystycznej, z obszaru wystawy galerii. Zorganizowana forma dużych plenerów, spotkań, sympozjów, które odbywają się, wykorzystują zaplecze finansowe, lokalowe, bytowe, dużych zakładów przemysłowych, instytucji związanych z kulturą, wykorzystują fundusze związkowe. Od 63 roku – plenery w Osiekach pod Koszalinem, w Puławach, gdzie w 66 roku – sympozjum artystów plastyków i naukowców, w Elblągu – od 66 roku biennale form przestrzennych, w warszawie – biennale rzeźby.
Odejście od obrazu. W kręgu działań plenerowych konstytuuje się nowa, przedmiotowa sztuka.
Tradycja awangardowa – obszar działania państwa
Pracownia winiarskiego –sztuka, która jest poznawalna, możliwa w badaniu, przewidywalna.
Borowski – ofiarowanie pieca. – zdjecie i opis sytuacji; B. zaaranżował akcję wieczorem, gdzie przy zgromadzeniu wszystkich uczestników, wszedł na sczyt pieca do destylacji mocznika i zwrócił ten piec załodze.
Biennale form przestrzennych w Elblągu – największe cykliczne przedsięwzięcie, które miały częściowo charakter malarski.
e