Gęstość materiału- Gęstość (ρ) określa masę jednostki objętości materiału w stanie absolutnej szczelności, jest stosunkiem masy[m] do objętości [V], wyrażona w [kg/m3], Sposób oznaczenia gęstości uzależniony jest od rodzaju badanego materiału. W laboratoriach najczęściej z uwagi na dokładność uzyskiwanych wyników pomiarów stosowana jest metoda z zastosowaniem piknometru. gdzie:
m - masa próbki wysuszonej do stałego ciężaru, kg;
- masa piknometru wraz z cieczą, kg;
- masa piknometru wraz z cieczą i próbką, kg;
- gęstość cieczy zastosowanej w badaniach przy temperaturze 20 oC,
Odporność na ściskanie- Siły zewnętrzne oddziałujące na element wywołują w materiale stan naprężeń. Graniczne wielkości tych naprężeń, zwane wytrzymałością materiału zależą od cech danego materiału.
Wytrzymałością na ściskanie i rozciąganie nazywamy naprężenia powodujące zniszczenie próbki materiału. Pod pojęciem naprężenia ściskającego lub rozciągającego (σ) należy rozumieć wielkość siły (P) przypadającą na jednostkę powierzchni przekroju poprzecznego materiału (F), usytuowaną prostopadle do kierunku działania siły
[MPa].
Jednostką naprężeń jest N/m2 = Pa. Wielkość liczbową wytrzymałości oblicza się ze stosunku siły niszczącej (P) odniesionej do powierzchni przekroju (F) na jaką siła ta oddziałuje.
cement portlandzki - najbardziej rozpowszechniony. Otrzymuje się przez mielenie klinkieru cementowego z dodatkiem gipsu i domieszek hydraulicznych. Klinkier powstaje przez wypalenie w piecach obrotowych margla lub gliny oraz wapienie w temperaturze 1400˚C. Klinkier mieli się na cement dodając surowego gipsu,
cement hutniczy otrzymywany przez mielenie klinkieru cementowego z żużlem wielkopiecowym i popiołami lotnymi. Dobrze sprawuje się w wodzie morskiej i wysokich temperaturach. Zawartość żużla i popiołów 30 – 80 % wagowo. W czasie mielenie dodaje się gipsu, dzięki czemu wolniej wiąże.
cement portlandzki biały – otrzymujemy z surowców bez żelaza, wypalany w 1600˚C, kolor biały, ma zastosowanie do produkcji kolorowych cementów,
cement murarski – klinkier z dopełniaczami, marki 15, grubo uziarniony, stosowany do zaprawy murarskie w celu połączenia elementów,
cement szybkotwardniejący – duża ilość alitu, początek wiązania po 40 min, koniec po 24 h, wytrzymałość uzyskuje do 20 MPa,
cement pucolanowy – do budownictwa wodnego, odporny na agresje chemiczną,
Klinkier cementowy składa się z
alit 50 – 60% - poprawia właściwości hydrauliczne,
belit – 20% - przyrost wytrzymałości,
glinian trójwapniowy 10% - opóźnia wiązanie,
brownmilleryt 7% - żelazo glinian cztero wapniowy,
Po zmieszaniu cementu z wodą następuje proces wiązania (hydroliza i hydratacja). Proces wiązania od 2 do 4 h. Twardnienie po 7 dniach, a wytrzymałości nabiera po 28 dniach.
Szczelność- Szczelnością nazywana jest procentowa zawartość substancji materiału w jednostce jego objętości. Wyraża się ją jako stosunek gęstości objętościowej do gęstości tego materiału ze wzoru
gdzie:
jest gęstością objętościową,
gęstością.
Zatem pod pojęciem szczelności należy rozumieć objętość absolutną tworzywa szkieletu, tworzącego strukturę materiału, a zawartego w jednostce jego objętości.
Wytrzymałość na ściskanie - Siły zewnętrzne oddziałujące na element wywołują w materiale stan naprężeń. Graniczne wielkości tych naprężeń, zwane wytrzymałością materiału zależą od cech danego materiału.
Wytrzymałością na ściskanie i rozciąganie nazywamy naprężenia powodujące zniszczenie próbki materiału. Pod pojęciem naprężenia ściskającego lub rozciągającego (σ) należy rozumieć wielkość siły (P) przypadającą na jednostkę powierzchni przekroju poprzecznego materiału (F), usytuowaną prostopadle do kierunku działania siły
[MPa].
Jednostką naprężeń jest N/m2 = Pa. Wielkość liczbową wytrzymałości oblicza się ze stosunku siły niszczącej (P) odniesionej do powierzchni przekroju (F) na jaką siła ta oddziałuje.
Orientacyjne wytrzymałości na ściskanie i rozciąganie materiałów
Spoiwo to otrzymujemy prze wypalenie kamienia gipsowego w temperaturze 150 – 160˚C (CaSO4 ⋅ H2O) i otrzymujemy siarczan wapniowy 2CaSO4 ⋅ H2O. Gips dzielimy na dwie odmiany:
α – odwodnienie przeprowadzone w obecności pary wodnej,
β – intensywnie odprowadzane jest para wodna,
Jeżeli kamień gipsowy podgrzejemy do 200 ˚C powstanie anhydryt, który posiada lepsze właściwości wiążące gdy dalej wypalamy pogarszają się właściwości i w 800˚C otrzymujemy estrichgips, który ma wolniejszy czas wiązania (2h) i ma większą wytrzymałość 5 – 16 MPa.
szybkowiążące (gips budowlany koniec wiązanie przed 15 minutą),(zaczyna wiązanie po 3 min a kończy po 15),
gipsu normalnie wiążące (koniec wiązanie między 15 a 40 minutą),
gips wolno wiążący (koniec wiązanie nie krótszy niż 40 min (gips tynkarski)),
sierść bydlęca,
wywar z kopyt,
klej kostny,
cukier,
wywar z traw piołunu,
do tynków wewnętrznych,
do szczegółów architektonicznych,
elementy drobnowymiarowe,
pustaki,
tynki GK (gipsowo kartonowe),
zaprawy murarskie,
formy do wyrobów ceramicznych,
do ubytków ścian,
z estichgipsów wykonuje się podkłady pod podłogi,
krótki czas wiązania,
gips G3, G4 wytrzymałość od 3 – 8 MPa, po 2 godzinach od związania,
duża higroskopijność,
po związaniu zwiększa objętość,
Gęstość objętościowa, określana również gęstością pozorną, wyraża stosunek masy jednostki objętości suchego materiału, w stanie naturalnym. Wyznacza się ją jako stosunek masy próbki wysuszonego materiału do całkowitej objętości, wraz z porami i szczelinami charakterystycznymi dla budowy jego struktury. Gęstość objętościową wyznacza się ze wzoru
, (2.3)
gdzie: m - masa próbki wyrażona w g lub kg,V - objętość ciała próbnego określona w Gęstość objętościową próbek materiałów o nieregularnych kształtach określa się najczęściej metodą hydrostatyczną. Przy oznaczeniu gęstości objętościowej próbek o nieregularnych kształtach zasada postępowania jest następująca: próbkę suszy się do stałej masy, waży, nasyca wodą przez zanurzenie w wodzie na dwie godziny do 1/3, następnie do 2/3, i na całkowitą wysokość. Następnie należy wyznaczyć masę próbki materiału po nasyceniu (wytartego z wody) oraz jej masę po zanurzeniu w wodzie, na wadze hydrostatycznej lub innym stanowisku podobnie skonstruowanym. Objętość próbki oblicza się z różnicy masy próbki nasyconej oraz zanurzonej w wodzie. Pozostałe obliczenia gęstości objętościowej przeprowadza się w sposób analogiczny jak dla próbek o regularnym kształcie.
WAPNO.Uzyskuje się przez wypalenie kamienia wapiennego CaCO3, proces przeprowadzany w wysokiej temperaturze, uzyskane wapno to ciało porowate o kolorze białym lub szarym.
Wapno palone w formach zbrylonych lub proszku, łatwo przechodzi w dwutlenek, dlatego powinno się chronić przed zawilgoceniem.
szybko gaszące poniże 15 min,
średnio 15 – 30 min,
wolnogaszone ponad 30 min,
Może się rozpadać po gaszeniu na proszek. W procesie gaszenia wydziela się ciepło. W zależności od sposobu gaszenie dzielimy na:
mokrogaszone – ciasto wapienne, gaszone mechanicznie lub ręcznie w skrzyniach, mieszane z wodą i przez spust spuszczane do dołu, powinno poleżeć 14 dni do zaprawy murarskiej, 2 miesiące do zaprawy tynkarskie, dół przykrywa się piaskiem,
suchogaszone, wody około 65% ciężaru wapna do aby bryły rozpadły się na proszek, proszek ten mieli się je w młynach kulowych i pakuje do worków, nie wymaga gaszenia i dołowania,
Wiązanie wapna gaszone przebiega w dwóch sposobach:
karboniazacja – polega na łączeniu się wodorotlenku wapnia Ca(OH)2 z CO2 znajdującym się w powietrzu,
tworzenie krzemianów w autoklawach przy wyrobach betonów komórkowych i silikatach,
wapno hydrauliczne otrzymywane z wapieni marglistych, twardnieje bez dostępu powietrza, może być poddane działaniu wody podczas twardnienia, stosowane do prac murarskich, tynkarskich, długi czas wiązania, duża wytrzymałość,
wapno pokarbidowe (acetylenowe) – barwa jasno szara, zapach gaszące się jeszcze karbidu, stosuje się w połączeniu z ciastem wapiennym,
wapno hydratyzowane – sucho gaszone,
wapno zwykłe palone i gaszone,
Zalety: dobra urabialność, zdolność łączenie się z domieszkami hydraulicznymi (tlenki żelaza, glin, krzem),zdolność tworzenia krzemianu wapniowego, Wady: mała wytrzymałość od 0,5 do 2 MPa, mała wytrzymałość na działanie wody, duża energochłonność, Rozszerzalność cieplna Rozszerzalność cieplna materiału określa zmianę jego wymiarów pod wpływem temperatury. Charakterystycznymi wielkościami rozszerzalności cieplnej są:
współczynnik rozszerzalności liniowej
,,
gdzie:
Δl – przyrost względny grubości próbki w [M] lub [cm],
Δt – przyrost temperatury w [K],
Δl – długość pierwotna elementu w [m] lub [cm].
współczynnik rozszerzalności objętościowej
,
Vt – objętość próbki po podgrzaniu o Δt, [K], m3,
V – objętość próbki przed podgrzaniem, [m3].
Współczynnik rozszerzalności objętościowej oblicza się wg uproszczonego wzoru
β = 3⋅∝
Przesiąkliwość Przesiąkliwością nazywana jest zdolność materiału do przepuszczania wody pod ciśnieniem. Wielkość przesiąkliwości wyraża się ilością wody w gramach przenikającej w ciągu 1 godziny przez materiał o grubości 1m i powierzchni 1m2 przy zachowaniu stałej różnicy ciśnień. Przesiąkliwość jest bardzo istotnym zjawiskiem w pierwszym rzędzie w izolacjach przeciwwilgociowych, zbiornikach na ciecze lub różnego rodzaju pokryciach dachowych. Sposób badania przesiąkliwości jest różny i zależy zarówno od materiału jak i jego przeznaczenia. Dla poszczególnych rodzajów materiałów sposób badania przesiąkliwości określają normy przedmiotowe. Przesiąkliwość materiałów zależy od budowy wewnętrznej. Materiały szczelne, takie jak szkło, metale tworzywa sztuczne i wyroby bitumiczne nie są przesiąkliwe. Materiały o porach zamkniętych również mogą być nieprzesiąkliwe.
dłużyca (drzewo iglaste powyżej 9 m),
kłody 2,5 – 9 m drewno iglaste, 2,5 – 6 drewno liściaste,
wyżynki i żerdzie,
pale i słupy,
drewno tartaczne, przeznaczone do przetarcia w tartakach,
nieobrzynana,
obrzynana: na ostro, pryzmatycznie, odzyskuje się obrzynki,
okleiny 1 – 1,5 mm,
obłogi 1,5 – 3 mm,
forniry 3 – 5 mm,
deski podłogowe o krawędziach: prostokątnych, na złącza zakładkowe,
progi,
prefabrykaty podłogowe,
deski posadzkowe 3 warstwowe,
deszczułki posadzkowe,
posadzki mozaikowe o grubościach (8, 10, 11 mm), naklejane na papier lub materiał sztuczny,
płyty stolarskie 3 warstwowe o grubościach 15 - 32 mm,
wodoodporne lub nie,
zastosowanie w meblarstwie i na okleiny,
elementy w parowozowniach,
podkłady kolejowe,
są otrzymywane przez rozwłóknienie masy drzewnej, otrzymanej z gałęzi i odpadów, a w dalszej kolejności przez sprasowanie i sklejenie w podgrzewanych prasach pod ciśnieniem,
porowate,
twarde,
bardzo twarde,
laminowane i lakierowane,
stosowane do: budowy lekkich ścian, na podłogi, w meblarstwie,
grubości 10 – 50 mm,
z dodatkiem impregnatu są wodoodporne,
złożone z dużych wiórów jodłowych, świerkowych i topolowych, następnie nasycanych substancjami mineralnymi, formowanymi a na końcu dodaje się cement, suszy się prze około 3 miesiące,
mogą być stosowane jako ściany lub do ociepleń,
niepalne i odporne na wilgoć,
Stale konstrukcyjne węglowe zwykłej jakości są znakowane literami St i liczbami porządkowymi od 0 do 7, określającymi numer gatunku w miarę wzrastania zawartości węgla. Litera S na końcu znaku oznacza, że stal jest przeznaczona na konstrukcje spawane. Litera V oznacza stal o ograniczonej zawartości węgla a podwyższonej wanadu, a litera W stal o ograniczonej zawartości węgla, fosforu i siarki a podwyższonej krzemu i wanadu. Stale V i W są spawalne. Występują również następujące znaki na końcach symboli:
X – stal nieuspokojona,
Y – stal półuspokojona,
G – stal o podwyższonej zawartości manganu,
A – stal o wyższych wymaganiach dotyczących składu chemicznego,
U – stal z wymaganą udarnością w stanie normalizowanym,
UT – stal z wymaganą udarnością w stanie ulepszonym cieplnie,
Ż – stal przetapianą elektrożużlowo,
Stale konstrukcyjne stopowe są znakowane cyframi i literami. Pierwsze dwie cyfry określają średnią zawartość węgla w setnych procentu, a litery oznaczają następujące pierwiastki stopowe:
F – wanad,
G – mangan,
H – chrom,
M – molibden,
N – nikiel,
S – krzem,
T – tytan,
J – aluminium,
Nb – niob,
B – bor,
Liczby występujące za literami oznaczają zaokrąglone do liczby całkowitej średnie zawartości pierwiastka, jeżeli jego ilość przekracza 1,5%.
18G2 - 0,18% węgla, od 1 do 2 % manganu,
Porowatość natomiast określa procentowy udział wolnych przestrzeni szkieletu struktury materiału w jednostce jego objętości. Odejmując od jednostki objętości materiału absolutną objętość jego szkieletu, to wynikiem tego działania będzie zawartość wolnych przestrzeni, którą można wyrazić w procentach ze wzoru
.
Porowatość materiałów budowlanych waha się w szerokich granicach. Dla materiałów szczelnych, takich jak szkło, metale bitumy itp. porowatość p=0%, natomiast dla styropianu, pianki poliuretanowej oraz wełny mineralnej może dochodzić do 95%.
Wilgotność Wilgotnością materiału nazywana jest procentowa zawartość wody, która znajduje się w materiale w danych warunkach. Liczbową wielkość wilgotności określa się ze wzoru:
,
gdzie :
mw – masa materiału w stanie wilgotnym,
m – masa materiału suchego. Wyznaczenie wilgotności polega na dokładnym wysuszeniu materiału we właściwej temperaturze, zważeniu i obliczeniu wilgotności z powyższego wzoru.
Nasiąkliwość
Nasiąkliwością nazywana jest maksymalna procentowa zawartość wody, jaką może wchłonąć dany materiał. Jeżeli wielkość ta obliczona zostanie w odniesieniu do masy materiału to wyznacza ona nasiąkliwość wagową (nw), a jeżeli do objętości próbki, to objętościową. Wielkości te obliczamy ze wzorów:
100%,
100%.
Nasiąkliwość jest cechą , którą wyznacza się dla materiałów porowatych o stałym kształcie.
Higroskopijność
Higroskopijność określa zdolność materiału do wchłaniania wilgoci z otoczenia. Materiały higroskopijne zazwyczaj charakteryzują podwyższona wilgotnością, co znacznie może ograniczać ich zastosowanie. Niektóre domieszki do materiałów mogą powodować wzrost ich higroskopijności. Typowym przykładem jest dodawanie chlorku wapnia do zapraw i betonów oraz stosowanie tego środka do impregnacji, np. polepy, czy płyt wiórowo-cementowych, co w konsekwencji noże być przyczyną nadmiernego wzrostu wilgotności ścian.
Mrozoodporność
Mrozoodpornością określana jest właściwość materiału polegająca na przeciwstawianiu się niszczącemu działaniu wielokrotnego zamarzania w stanie nasyconym. Mrozoodporność materiału ocenia się ubytkiem masy i spadkiem jego wytrzymałości. Dla poszczególnych materiałów wymagania te są określone w normach przedmiotowych. W betonach przeznaczonych do nawierzchni drogowych dopuszcza się 5% ubytku masy i 20% spadku wytrzymałości na ściskanie po 50 cyklach zamrażania.
Kruchością określany jest stosunek wytrzymałości materiału na rozciąganie (Rr) odniesiony do jego wytrzymałości na ściskanie
.
Ze względu na powyższy warunek do materiałów kruchych zalicza się:
żeliwo,
szkło,
granit,
beton,
ceramikę.
Twardość charakteryzuje materiał pod względem odporności na odkształcenia wywołane działaniem sił skupionych na jego powierzchnię. Badanie twardości dokonuje się przez pomiar odkształcenia powierzchni pod wpływem wciskania wgłębnika wykonanego z twardszego materiału, bądź też przez zarysowanie powierzchni badanego tworzywa twardszym materiałem.
Oznaczenie twardości materiału przy użyciu wzorcowego zestawu minerałów polega na zarysowaniu powierzchni badanego materiału jednym z kolejnych minerałów, a twardość próbki określa się stopniem twardości minerału poprzedzającego ten, którym dokonano rysy na próbce. Do badania twardości stosuje się zestaw dziesięciu minerałów. Skala ta nosi nazwę skali twardości minerałów lub skali Mosha, i odejmuje następujący zestaw minerałów:
1– talk; 2 – gips; 3 – kalcyt; 4 – fluoryt; 5 – apatyt; 6 – ortoklaz; 7 – kwarc: 8 – topaz; 9 – korund; 10 – diament.
Wyroby ceramiczne są materiałami formowanymi z mas, których głównym składnikiem jest glina, a następnie wypalane lub spiekane w temperaturach 800˚- 1000˚ C.
wyroby o czerpie porowatym, o nasiąkliwości wodą około 6-22%. Należą do nich: wyroby ceglarskie, wyroby glazurowane, wyroby ogniotrwałe,
wyroby o czerpie spieczonym, ścisłym, o nasiąkliwości wodą do 6%. Należą do nich wyroby klinkierowe, terakota, kamionka kanalizacyjna,
wyroby ceramiki półszlachetnej i szlachetnej. Zaliczamy do niej: porcelanę, fajans, wyroby sanitarne, elektryczne,
gliny ilaste,
łupki,
gliny morenowe,
gliny wstęgowe,
mułki,
susza powstały z wypalania,
materiały odpadowe z elektrowni,
gruz i inne szczątki budowlane,
urabianie masy,
sezonowanie,
mieszanie i odławianie zanieczyszczeń,
formowanie,
prasowanie i wyciskanie,
suszenie,
wypalanie,
stygnięcie,
Powstałe przy doborze składników,
margle,
sole,
mechaniczne,
duże kamyki,
niedostateczny przerób gliny,
wady formowania,
wady w procesie suszenia,
niedostateczne,
zbyt długie,
zbyt szybkie chłodzenie,
transport i składowanie,
cegła pełna,
250x125x65,
klasy wytrzymałości; 5-20 MPa,
waga 3,3 – 4 kg,
stosowane na ściany nośne, działowe, fundamenty, płyty Kleina, elementy nadproży,
cegła klinkierowa
produkowana w dwóch klasach: 2,5 i 3,5,
mała nasiąkliwość,
duża mrozoodporność,
stosuje się ją do kanalizacji, podziemnych części budowli, do licowania ścian i do budowli wodnych,
masa cegły 3,5-4,4 kg,
cegła dziurawka,
wzdłużne – wozówkowe,
poprzeczne – główkowe,
klasy: 3,5; 5 MPa,
mają mniejsze zastosowanie: ściany działowe, konstrukcyjne do 1 piętra, elementy osłonowe, mają lepsze parametry cieplne,
cegła sitówka,
otwory w podstawie,
klasy; 5; 7,5; 10 MPa,
cegły kratówki,
K1 250x120x65,
K2 250x120x140,
K3 250x120x220,
klasy wytrzymałości: 5; 7,5; 10; 15,
stosuje się do ścian osłonowych i nośnych, nie można stosować do murów piwnicznych i fundamentowych w warunkach wysokiego poziomu wód gruntowych,
cegły szczelinówki,
są przystosowana do modułów budowlanych,
wymiary: 188x188x(138, 188, 220),
klasy: 5; 7,5; 10; 15,
stosuje się je do budowy ścian zewnętrznych z wyjątkiem murów fundamentowych i piwnicznych,
pustaki szczelinowe typu UNI
przeznaczone do wznoszenia ścian zewnętrznych i wewnętrznych budynków,
cztery typy pustaków:
A – 188x188x188,
B – 188x188x88,
C – 188x188x94,
D – 188x94x94,
Klasy wytrzymałości: 3,5; 5; 7,5,
pustaki szczelinowe MAX,
wymiary: 288x188x(138, 188, 220),
klasy wytrzymałości 5; 7,5; 10; 15,
posiadają rowek ułatwiający przepołowienie ich,
pustaki szczelinowe typu U,
wymiary: 250x185x(138, 188, 220),
klasy wytrzymałości: 5; 7,5; 10; 50,
pustaki UZ,
wymiary: 188x88x(138x188x220),
pustaki UZ stosuje się jako elementy uzupełniające przy wiązaniu murów z pustaków pionowo drążonych typu: SZ, MAX, U,
pustaki do ścian działowych,
PD 1 – o grubości 65 mm,
PD 2 – o grubości 120 mm,
długości całych pustaków: 250, 290, 330, długości pustaków połówkowych: 125, 145, 165 mm,
pustaki ceramiczne do przewodów dymowych,
typy: P – bez bocznego otworu, PO z bocznym otworem,
klasy 5,
wymiary:190x190x240,
pustaki do przewodów wentylacyjnych,
300x250x190,
300x250x250,
300x190x190,
wytrzymałość: 5 MPa,
pustaki Akermana,
stosuje się jako wypełnienie żelbetowych stropów monolitycznych między żebrami,
wymiary: szerokość 300, długość 200 lub 300, wysokość 150, 180, 200, 220,
strop taki wymaga uprzedniego deskowania, nie posiada belek,
pustaki DZ – 3,
stosuje się jako wypełnienie stropów żelbetowych z belkami prefabrykowanymi,
wymiary: szer. 532, długość 300, wys. 200,
pustaki stropowe Fert i F,
służą do wykonywania lekkich stropów ceramiczno – żelbetowych,
rozpiętość między belkami stropu: 40, 45, 60
szerokość pustaków: 270, 320, 570,
wysokość 200, długość 300 lub 150,
układane są na belkach o szerokości 120 mm,
Ceram 50,
Cerit 18x22,5x30, do rozpiętości 7,2 m,
dachówki karpiówki (proste, sześciokątne, herbowe)
dachówki zakładkowe,
dachówka krotoszyńska,
dachówka marsylska,
dachówka holenderska
gąsiory dachowe,
ciągnione lub tłoczone,
typ mniszka,
dachówki do wlotów powietrza i pod stopnie,
cegły kominówki,
cegły kanalizacyjne,
rurki drenarskie o średnicy od 50 do 200 mm,
kafle glazurowane o nasiąkliwości od 20 do 22 %, wytrzymują znaczne temperatury,
220x220,
220x110,
wyroby ogniotrwałe,
daszki na słupki i inne ozdobniki,
cegła klinkierowa,
250x125x65,
klasy: 25 i 35 MPa,
nasiąkliwość do 6 %,
są stosowane do konstrukcji bardziej obciążonych, przy budowie murów oporowych, w środowiskach agresywnych, wilgotnych, przy konstrukcjach mostowych, wodnych,
klinkier drogowy,
kształtki klinkierowe,
płytki terakotowe,
gładkie i ryflowane,
rurki i kształtki kamionkowe kanalizacyjne,
elementy kanalizacyjne: rury z kołnierzem lub bez,
żłoby kamienne,
zwężki i łuki,
elementy do przewodów kanalizacyjnych,
słupki ogrodzeniowe,
kształtki parapetowe, płytki i kształtki ścienne,
podłogowe – szkliwione lub nie, o klasie ścieralności powyżej 5,
armatura sanitarna,
płytki ścienne,
Jest to ilość wody zawarta w drewnie w stosunku do ciężaru drewna. Wilgotność ma duży wpływ na inne właściwości techniczne drewna. Po ścięciu drewno z biegiem czasu traci zawartą w sobie wilgotność. Drewno iglaste wysycha szybciej od liściastego, miękkie prędzej od twardego. Drewno po ścięciu posiada wilgotność około 35%, drewno w stanie powietrzno – suchym ma wilgotność 15 – 20 %, a przechowywane w suchych pomieszczeniach 8 – 13 %. Właściwości techniczne podaje się przeważnie dla wilgotności 15%. Duża wilgotność lub nadmierne przesuszenie często bywa powodem paczenia się wyrobów.
Barwa drewna jest od białej - jasno żółtej do brązowej - brunatnej. Po ścięciu ciemnieje.
Drewno wchłania wilgoć z powietrza tak długo, aż jego wilgotność nie zrównoważy się z wilgotności otoczenia. Z powodu dużej higroskopijności drewna, trzeba je niekiedy impregnować.
Zależy od jego rodzaju wilgotności. Ciężar właściwy niewiele różni się przy poszczególnych gatunkach i wynosi około 1550 kg/m3.
Drewno wilgotne kurczy się w czasie suszenia, natomiast drewno suche, wchłaniając wilgoć, pęcznieje. Powoduje to pękanie lub paczenie się drewna.
Zależy od rodzaju drewna i wilgotności. Waha się w granicach 0,12 – 0,18 Kcal/m ⋅ h˚C.
Właściwości mechaniczne drewna zależą przede wszystkim od: rodzaju drewna, jego wilgotności, ilości i rodzaju wad, kierunku działania siły.
Wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie – zależy od kierunku działania siły w stosunku do włókien. Drewno wykazuje większą wytrzymałość w przypadku siły działającej równolegle do włókien, najmniejszą zaś przy nacisku działającym w kierunku promienia. Wytrzymałość drewna na ściskanie wynosi 40 – 66 MPa, na rozciąganie 84 – 135 MPa.
Wytrzymałość na zginanie – odgrywa ona dużą rolę przy większości elementów konstrukcyjnych i deskowań. Bada się ja zginając próbkę prostopadle do włókien. wytrzymałość na zginanie wynosi 60 – 105 MPa.
O wartości technicznej szkła jako materiału budowlanego decydują takie jego właściwości jak: przepuszczalność promieni świetlnych, wysoka wytrzymałość na ściskanie, rozciąganie i zginanie, ale duża łamliwość i kruchość oraz mała w porównaniu z gęstością przewodność cieplna.
gęstość 2,5 – 2,8 g/cm3,
jest materiałem nie nasiąkliwym,
współczynniki przewodnictwa cieplnego λ = 1,05 W/m⋅K,
wytrzymałość na ściskanie 5-7 w skali Mosha, 390 MPa, a hartowane do 1180 MPa,
nie odporne na uderzenia,
jest materiałem łamliwym i kruchym,
moduł sprężystości 7300 MPa,
wadą jest mała odporność na nagłe zmiany temperatury,
rozszerzalność cieplna 8,7⋅10-7,
właściwości optyczne zależne od grubości i kąta padania światła, szkło płaskie okienne przepuszcza od 65 – 90% promieni widzialnych, odbicie 8%, pochłanianie 2 – 3%, załamanie 1,5%,
jest odporne na wodę, kwasy, zasady, korozję atmosferyczną i biologiczną,
jest dobrym izolatorem elektrycznym.
Powstaje w procesie polimeryzacji. Jest homo polimerem i materiałem termoplastycznym. Wytwarza się go z acetylenu (z węgla kamiennego lub ropy naftowej) z dodatkiem kwasu solnego (ze soli). Może być twardy, zmiękczony lub komórkowy. Jest odporny na działanie wody i chemikalii, jest niepalny, mięknie w temperaturze 80˚C, daje się łatwo barwić na dowolne kolory.
Jest materiałem termoplastycznym, należy do grupy homo polimerów, jest odpornym na działanie wody i środków chemicznych, posiada bardzo dobra przyczepność do podłoża, dzięki czemu znalazł zastosowanie w produkcji farb, klejów i lakierów.
Materiał termoplastyczny, należący do grupy homo polimerów. Powstaje z benzenu i etylenu, mięknie w temperaturze 70 – 100˚C. Stosowany jest na folie i wyroby gospodarstwa domowego, w formie spienionej występuje jako styropian.
Materiał termoplastyczny, należący do grupy homo polimerów. Powstaje z etylenu. Ma duża odporność na rozrywanie, stosowany do temperatury 120˚C, łatwo się barwi, służy do wyrobu folii i opakowań.
Materiał termoutwardzalny. Powstaje z fenoli i formaldehydu lub z pochodnych fenoli i formaldehydu. Jest bardzo wytrzymały, odporny na działanie wody i środków chemicznych, ma tendencję do żółknięcia i zmiany zabarwienia pod wpływem upływu czasu. Służy do wyrobu: laminatów, klei, farb. Opary fenoplastów są toksyczne jednak w połączeniu z mocznikiem maja właściwości dezynfekujące.
Materiał termoutwardzalne. Powstają z połączenia mocznika z formaldehydem, melaniny z formaldehydem lub melaniny formaliną. Dają się trwale barwić, mają dobre właściwości wytrzymałościowe. Aminoplasty melaninowe są odporne na agresje chemiczną.
Są materiałami chemoutwardzalnymi. Powstają z nienasyconych kwasów karboksylowych i karbodników lub z węglowych z alkoholami wielowodorowymi. Odporne są na działanie czynników chemicznych lecz nie na wodę. Tworzą twarde tworzywa w połączeniu z włóknami szklanymi.
Tworzywa termoplastyczne, powstają w procesie polikondensacji. Powstają z kwasów dwukarboksylowych z wieloaminami. Służą do produkcji włókien sztucznych, stylonu i nylonu.
Powstają w procesie polikondensacji. Są materiałami hydrofobowymi (nie łączącymi się w ogóle z wodą). Złożone są ze związków krzemu z chlorkiem metylu, są niepalne.
Tworzywa termoplastyczne powstałe w procesie poliaddycji. Powstają z 2 i 3 izacjonianów i glikolu lub dwuaminy. Występują w postaci żywicy twardej lub tworzywa spienionego.
Tworzywa chemoutwardzalne powstałe w procesie poliaddycji. Powstają z epichlrohyndryny z dwufenolem i dwuaminem. Maja dobrą przyczepność. Znalazły zastosowanie na farby, lakiery, kleje.
gęstość 920 – 1800 kg/m3,
twardość 15 – 200 Mpa,
wytrzymałość na zginanie 7 – kilkuset Mpa,
wytrzymałość na ściskanie 70 – 300 Mpa,
współczynnik przewodnictwa cieplnego 0,02 W/m⋅K,
niepalne,
Wady:
wydzielanie substancji lotnych toksycznych dla człowieka,
mało odporna na starzenie się,
łatwo się elektryzują przez co szybko się brudzą,
|
Symbol cementu |
Rodzaj dodatku |
Ilość dodatku % |
| Cement portlandzki | CEM I |
0 – 5 | |
Cement portlandzki żużlowy |
CEM II/A-SCEM II/B-S |
Granulowany żużel wielkopiecowy | 6-20 S 21-35 S |
| Cement portlandzki krzemionkowy |
CEM II/A-D |
Pył Krzemionkowy |
6-10 D |
| Cement portlandzki pucolanowy | CEM II/A-PCEM II/B-P |
Pucolana naturalna Pucolana naturalna |
6-20 P 21-35 P |
CEM II/A-Q CEM II/B-Q |
Pucolana przemysłowa Pucolana przemysłowa |
6-20 Q 21-35Q |
|
Cememt portlandzki popiołowy |
CEM II/A-VCEM II/B-V |
Popiół lotny krzemionkowy Popiół lotny krzemionkowy |
6-20 V 21-35V |
CEM II/A-W CEM II/B-W |
Popiół lotny wapienny Popiół lotny wapienny |
6-20 W 21-35W |
|
| Cement portlandzki wapienny | CEM II/A-L CEM II/B-L |
Wapień Wapień |
6-20 L 21-35 L |
Cement portlandzki żużlowo-popiołowy |
CEM II/A-SV CEM II/B-SV |
Żużel granulowani +krzemionka | 6-20 SV 21-35 SV |
| Cement hutniczy | CEM III/A CEM III/B |
Granulowany żużel wielkopiecowy | 36-65 S 66-80 S |
| Cement pucolanowy | CEM IV/A CEM IV/B |
Popiół lotny krzemionkowy |
11-35 V 36-55 V |
Oznaczenia cementów
A – cementy o niskiej zawartości alkaliów, do 1,1%,
B – cementy o wyższej zawartości alkaliów, do 2%,
N – cement normalnie twardniejący,
S – cement szybkotwardniejący,
R – cement o wysokiej wytrzymałości wczesnej.