Teorie emocji

Teoria Jamesa-Langego - Bodziec zewnętrzny → Pobudzenie i działania → Ocena pobudzenia i działań → Doświadczenie specyficznej emocji

Spostrzeganie danego wydarzenia wywołuje reakcje psychofizjologiczne organizmu i dopiero nasza interpretacja tych reakcji oznacza doświadczenie danej emocji. Najpierw płaczemy, a odczucie smutku jest interpretacją tego płaczu.

Teoria Cannona-Barda - Bodziec zewnętrzny → Przetwarzanie mózgowe = Pobudzenie i działania / Doświadczanie emocji

Nasze emocje powstają za sprawą mózgu (a zwłaszcza podwzgórza), a nie reakcji ciała. To przebieg wydarzeń w mózgu, a nie płacz powoduje, że ktoś odczuwa smutek.

Teoria oceny poznawczej (Schachter, Singer) = Bodziec zewnętrzny / Pobudzenie fizjologiczne → Interpretacja pochodzenia zgodnie z sytuacją → Doświadczenie emocji

Dwuczynnikowa teoria emocji. Najpierw odbieramy bodziec to wywołuje pobudzenie fizjologiczne. Powstałemu w nas pobudzeniu nadajemy jakąś etykietę i ten proces doprowadza do odczuwania określonej emocji.

Procesy poznawcze a procesy emocjonalne

Myśli i uczucia to elementy tego samego procesu. Myśl wzbudza uczucia a uczucia kierują myślami.

Emocje są wywoływane przez przetwarzanie informacji i ocenę zdarzeń:

• emocjom towarzyszy wydobywanie istotnych wspomnień i oczekiwań

• wzbudzenie emocji czyni sytuacje bardziej wyrazistą, wymagającą skupienia uwagi

Przetwarzanie i przechowywanie informacji emocjonalnych podlega innym prawom niż informacji opisowych np. pamiętamy, że film się podobał, ale nie pamiętamy, czego dotyczył.

Aby powstały emocje muszą być spełnione chociaż minimalne warunki poznawcze.

Muszą być:

• wydobyte z pamięci długotrwałej struktury wiedzy odpowiednie do zinterpretowania sytuacji

• wyciągnięte wnioski o implikacjach sytuacji

• ocena istotności sytuacji z punktu widzenia celów, standardów i postaw

Rola pobudzenia w procesie wykonywania zadań

• gdy zadanie łatwe - poziom wykonania zadania rośnie wraz z pobudzeniem

• gdy zadanie trudne - odwrotnie

• optymalny poziom pobudzenia - uzależniony od doświadczenia i właściwości temperamentalnych

Wpływ znaku emocji na przetwarzanie informacji

• pozytywny afekt - bardzo pobieżne heurystyczne przetwarzanie informacji, gotowe skrypty, stereotypy

• negatywny afekt - bardziej systematyczne i analityczne przetwarzanie informacji, przy pełniejszym uwzględnieniu szczegółów

• gdy jesteśmy radośni - podejmujemy szybsze i lepsze decyzje, jesteśmy bardziej oryginalni w testach twórczości, tworzymy szersze kategorie i słabiej różnicujemy

• gdy jesteśmy smutniejsi - lepiej różnicujemy elementy przekonywujące od nieprzekonywujących, lepiej szacujemy rzeczywiste zależności między działaniami i pojawiającymi się wynikami, lepiej rozwiązujemy sylogizmy

Emocje są obustronnie powiązane z przetwarzaniem informacji: są rezultatem przetwarzania informacji i zwrotnie oddziałują na przebieg tego procesu.

Aleksytymia - zaburzenia w uzyskiwaniu dostępu do własnych procesów emocjonalnych w trzech zakresach:

• psychicznej reprezentacji emocji

• wskaźników behawioralnych

• wskaźników fizjologicznych

Niezdolność do identyfikacji uczuć, a także wykorzystania języka do opisu uczuć, niezdolność do rozróżnienia między emocjami a odczuciami cielesnymi, ubóstwo w zakresie marzeń i fantazji oraz tendencja do opisywania bez końca szczegółów dotyczących danego epizodu wywołującego emocje.

Ekspresja emocji

Funkcje ekspresji emocji (Carroll):

• pozwalają komunikować swoje emocje innym

• regulują sposób w jaki reagują na nas inni ludzie

• ułatwiają interakcje społeczne, zachęcają do zachowań prospołecznych

Podobieństwo międzykulturowe w ekspresji mimicznej:

w wielu kulturach takie same twarzy wyrazy odpowiadają takim samym emocjom (Ekman).

Hipoteza mimicznego sprzężenia zwrotnego Tomkinsa

Odczuwamy emocje w kontekście sprzężenia zwrotnego odbieranego z twarzy.

Ekspresja mimiczna emocji powoduje, że doświadczamy ich np. ocena karykatur, gdy ołówek jest trzymany w ustach i w zębach.

Powstrzymaj się od wyrażania emocji, a one wygasną. Jeżeli chcemy przezwyciężyć w sobie niepożądane tendencje emocjonalne, musimy wydobyć na zewnątrz przeciwne dyspozycje, które chcemy pielęgnować. William James

Możliwość udawania nieprawdziwych emocji

Ludzka twarz lepiej od innych partii ciała może wyrażać pewne emocje. Za pomocą odpowiednich ruchów mięśni można przedstawić około 7000 różnych form wyrazów twarzy.

Jednocześnie człowiek w dużym stopniu, lecz nie całkowicie, kontroluje swoją twarz przeżywając określone emocje.

• Introwertycy zwykle trafniej rozpoznają cudze emocje, ekstrawertycy zaś łatwiej dają się rozszyfrować

• U kobiet bardziej wyrazista jest ekspresja szczęścia, u mężczyzn - gniewu

Ambady