Zasolenie gleby

Należy do chemicznego czynnika degradacji jest to występowanie w niej niekorzystnych ilości soli. Sole te są łatwo rozpuszczalne w wodzie i głównie należą do nich:

• Jony: Na+, K+, Ca2+, Cl-, Mg2+

• Siarczany

• Węglan sodu

• Węglan potasu

• Środowiska naturalnie zasolone:

• Tereny wulkaniczne

• Błota solne

• Wybrzeża morskie

• Wybrzeża oceaniczne

• Bagna mangrowcowe

• Tereny pustynne

• Wodne zastoiska alkaliczne

Środowiska zasolone pochodzenia antropogenicznego:

• Tereny rolnicze

• Uprawy pod osłonami

• Odladzanie jezdni w okresie zimowym

• Przemysł

ZASOLENIE

PIERWOTNE

polega na akumulacji soli w wyniku naturalnych procesów będących efektem wysokiej zawartości soli w materiale macierzystym gleby lub w wodzie gruntowej.

WTORNE

jest efektem działalności człowieka, jak stosowanie nieodpowiednich praktyk nawadniania z wykorzystaniem wody o wysokiej zawartości soli lub niedostateczne odwodnienie gleby

GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZASOLENIA:

• Wody gruntowe

• Odpady paleniskowe

• Komunalne wysypiska śmieci

• Stosowanie szkodliwych nawozów

• Nawożenie gleb nie oczyszczonymi ściekami przemysłowymi

• Sól jako środek stosowany do oczyszczania ulic i chodników ze śniegu

• Sztuczne nawadnianie gleb

• Toksyczne pyły i gazy emitowane przez przemysł

Negatywne skutki zasolenia:

• szkody w infrastrukturze (drogi, cegły, korozja rur i kabli)

• obniżenie jakości wód

• Gleby słone i sodowe znacznie łatwiej ulegaj erozji wodnej i wietrznej

• występowania niekorzystnego odczynu

• obniża temperaturę zamarzania wody

• Zniszczona zostaje struktura gleby

• Zasolenie zwiększa nieprzepuszczalność głęboko położonych warstw gleby

• zakłóca rozwój roślin ograniczając pobieranie składników pokarmowych i obniżając jakość wody z której roślina korzysta

• uszkodzenia liści (więdnięcie, zasychanie, zrzucanie, zmiana zabarwienia)

• Obniża zdolność kiełkowania

• zmiany lub obniżenie aktywności enzymów i naruszenie równowagi jonowej.

Zasolenie wpływa również na fotosyntezę, oddychanie, dystrybucję asymilatów:

• obniżenie/zahamowanie asymilacji CO2

• obniżenie zawartości chlorofilu

• spadek aktywności enzymów

• obniżenie transportu floemowego

• zahamowanie wzrostu akceptorów asymilatów

• wzrost lub obniżenie oddychania (zmiany te zależą od stopnia uszkodzenia rośliny i poziomu substratów oddechowych)

- zmniejszenie uwodnienia komórek prowadzi do spadku turgoru co w rezultacie hamuje ich wzrost

Rośliny dzielimy w następujący sposób względem ich tolerancji zasolenia

• glikofity - rośliny przystosowane do wzrostu w warunkach małego stężenia soli w podłożu

• halofity - rośliny przystosowane do życia na silnie zasolonym podłożu

Wśród roślin uprawianych w naszym kraju do najbardziej odpornych na zasolenie należą: burak, szpinak, pomidor, do średnio odpornych - jęczmień, słonecznik, a do najbardziej wrażliwych - truskawka, groch, fasola.