REKREACJA RUCHOWA-wszystkie zajęcia (czynności) ruchowe, którym człowiek oddaje się z własnej chęci w czasie wolnym dla odpoczynku, rozrywki, pomnazania zdrowia i samodoskonalenia -społecznie aprobowane (wg Wolańskiej)
CECHY SPECYFICZNE FORM AKTYWNOŚCI REKREACYJNEJ:
-- ŁATWOŚĆ uczenia się i nauczania, opanowywania i organizowania
-- MOŻLIWOŚĆ zastosowania w każdym terenie
-- DOSTĘPNOŚĆ dla wszystkich, modyfikując cele, metody i środki
-- ELASTYCZNOŚĆ swoboda w stosowaniu reguł i zasad
-- WSZECHSTRONNOŚĆ pełne oddziaływanie na organizm i osobowość
-- ATRAKCYJNOŚĆ element nowości, odkrywczości, zawsze pozytywnej emocji
KRYTERIA KLASYFIKACJI FORM AKTYWNOŚCI:
a) wielkość wysiłku fizycznego
- relaksacyjne (np. wędkowanie, spacerowanie, fotografowanie)
- średnio intensywne (np. gry rekreacyjne, narciarstwo zjazdowe, jogging)
- intensywne (np. pływanie długodystansowe, bieganie na nartach, wiosłowanie)
b) stopień trudności ości technicznej)
- łatwe (np. chodzenie, bieganie, wiosłowanie, wędkowanie)
- średnio trudne (np. tenis stołowy)
- trudne (np. sztuki walki)
c) miejsce
- formy plenerowe, terenowe
- w pomieszczeniach
- pod dachem
- na boisku
d) środowisko przyrodnicze, naturalne człowieka
- na i w wodzie
- w terenie
- w powietrzu
e) ze względu na porę roku
- całoroczne
- letnie
- zimowe
METODY REKREACJI- zespoły czynności oraz środków stosowanych w sposób powtarzalny dla osiągnięcia zaplanowanego celu związanego z rekreacją
KLASYFIKACJA METOD REKREACJI:
a) metody realizacji czynności rekreacyjnych:
-- metoda ćwiczeń przerywanych
-- metoda ćwiczeń ciągłych
b) metody nauczania-uczenia się czynności rekreacyjnych:
-- metoda słowna
-- metoda oglądowa
-- metoda działań praktycznych:
- częściami
- całością
- wymiennie lub równocześnie
SPOSOBY POSTĘPOWANIA W METODZIE ĆWICZEŃ CIĄGŁYCH, BEZ PRZERW WYPOCZYNKOWYCH:
» ciągły wysiłek ze stałą intensywnością (np. jogging, pływanie dystansowe)
Cechy charakterystyczne tej metody:
- umiarkowana intensywność bodźca
- długi czas trwania wysiłku przy angażowaniu możliwie największej liczby grup mięśniowych
» długotrwałe ćwiczenia o zmiennej intensywności bodźca. W czasie wysiłku o niższej intensywności stwarza się organizmowi warunki do niepełnego wypoczynku.
SPOSOBY POSTĘPOWANIA W METODZIE ĆWICZEŃ PRZERYWANYCH:
» ćwiczenia metodą powtórzeniową (ćwiczenia występują po przerwie umożliwiającej odpoczynek i uspokojenie tętna i oddechu)
» ćwiczenia metodą interwałową (ćwiczenia występują w dłuższych seriach i przedzielone są krótkimi przerwami umożliwiającymi tylko częściowy odpoczynek)
Cechą charakterystyczną tej metody jest dokładne określenie:
- intensywności ćwiczenia
- liczby powtórzeń
- czasu i charakteru przerw między ćwiczeniami
ANIMACJA to zaplanowana, zorganizowana działalność, której celem jest optymalizacja zachowań w czasie wolnym jednostki lub grupy dla podniesienia ich jakości. Zadaniem jest mobilizowanie ludzi do aktywności w cz. wolnym wykorzystując różnorodne środki i sytuacje.
Animowanie to:
-- „intencjonalne kierowanie ludźmi w ich cz. wolnym poprzez włączanie ich bezpośrednio do jakiejś aktywności” /Wolańska '89/
-- „forma działania wychowawczego, którego celem jest zachęcanie, zjednywanie, ale także włączanie ludzi do aktywnego uprawiania rekreacji” /Winiarski `89/
Działania animacyjne to inaczej: ożywianie, pobudzanie, stymulowanie, inicjowanie, uaktywnianie
„narzędzia” działalności animacyjnej to:
sposoby, treści, efekty
EFEKTY ANIMACJI to pozytywne zjawiska towarzyszące działaniom animacyjnym (pożądane skutki działań animacyjnych)
~ zabawa, radość, przyjemność
~ wzmocnienie przeżyć wypoczynkowych
~ zdobycie umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi
~ poznanie różnorodnych możliwości w zakresie sposobów organizowania cz. wolnego
~ podwyższenie poziomu aktywności psycho-fizycznej
~ zdobycie nowych doświadczeń i umiejętności
~ możliwość realizowania osobistych potrzeb
TREŚCI ANIMACJI to programy, które wychodzą naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom uczestnika rekreacji.
Potrzeby i oczekiwania uczestnika rekreacji zaspokajane są przez sfery animacji.
Treści animacji w sferze aktywności ruchowej
* na lądzie:
- w pomieszczeniu (bez urządzeń i sprzętu lub z urządzeniami i sprzętem)
- na wolnym powietrzu (-׀׀-)
* w powietrzu (z urządzeniami i sprzętem)
* na wodzie i w wodzie:
- w pomieszczeniu (-׀׀-)
- na wolnym powietrzu (-׀׀-)
Treści animacji w sferze rozrywki
* w pomieszczeniu i na trasie:
- różnorodne imprezy, np. powitalna, pożegnalna, dyskoteki)
- bale przebierańców
- wieczory z grami
- wieczory kabaretowe, przedstawienia folklorystyczne, prelekcje
- uroczyste kolacje, szwedzki bufet, grillowanie
* na wolnym powietrzu:
- kolacje przy ognisku
- pikniki na plaży
- imprezy dla dzieci, olimpiady, turnieje
- spławy z muzyką, potańcówki na statku
- udział w imp. ludowych
* imprezy nieformalne:
- odpowiednie ustawienie stołów do posiłku przy różnych imprezach grupowych
- imprezy niekonwencjonalne
Treści animacji w sferze zajęć twórczych
- działania manualne
- działania artystyczne
- działania muzyczne
Treści animacji w sferze kształcenia
* w pomieszczeniach:
- słuchając, biorąc udział: odczyty ilustrowane, koncerty, teatr, prelekcje, dyskusje
- aktywny udział własny: wieczory quizowe z określonymi zadaniami, wieczory dyskusyjne, koncerty życzeń, kursy tańca itp.
* poza pomieszczeniami (niekoniecznie w jednym miejscu):
- zwiedzanie budowli, pomników, muzeów, wystaw, osobliwości historycznych- samemu lub z animatorem
Treści animacji w sferze relaksu
- ćwiczenia jogi
- słuchanie klasycznej muzyki (w sali koncertowej lub w leżaku na tarasie)
- małe wędrówki bez celu
- spontaniczne rozmowy w małych grupach przy kominku
- przejażdżki wieczorne statkiem
- spacery przy księżycu
- czytanie poezji
Treści animacji w sferze przygody (przygoda to: urozmaicenie, wyzwanie, romantyzm)
- posiłki w naturze; pikniki, pieczenie kiełbasy- uczestnicy robią wszystko sami
- noclegi na wolnym powietrzu: biwak w lesie, na plaży, w chatce w lesie, górskiej, w szałasie itp.
- sporty z przygodą: skoki spadochronowe, latanie na lotniach, balonem, nurkowanie podwodne, wspinanie się itp.
- nocne wędrówki, złazy
- wędrówki w ekstremalnych krajobrazach: jaskinie, wulkany, lodowce, skały itp.
- odkrycia: samotne wyspy, opuszczone wioski, ruiny zamków, wraki statków
- wycieczki:
- samochodem terenowym, safari, spływy tratwą, pontonem, kajakiem itp.
SPOŁECZNE BARIERY REKREACJI (wybrane czynniki ograniczające aktywność rekreacyjną)
→ poznawcza - poziom wiedzy, stan upowszechnienia wiedzy, społeczna percepcja wiedzy
→ psychologiczna - niedorozwój potrzeb, nietrwała motywacja, skromne aspiracje, brak dobrej woli, lęk przed urazem/ośmieszeniem
→ kulturowa - historyczny wzorzec zachowań, brak tradycji w tym zakresie, negatywne postawy do kultury fizycznej
→ ekonomiczna - niski poziom warunków życia, wysoki koszt usług rekreacyjnych, wysokie ceny sprzętu rekreacyjnego
→ ideologiczna - rekreacja nie jest uznawana za ważną strefę życia społecznego-brak dotacji finansowych, trudności organizacyjno-programowe i prawne, niski prestiż zawodu specjalisty rekreacji