Związki kompleksowe W wyniku łączenia się ze sobą (addycji) cząsteczek związków chemicznych powstają związki addycyjne. Są nimi zarówno sole podwójne takie, jak ałun żelazowo-amonowy (NH4)2SO4 თ Fe2(SO4)3 თ 24 H2O oraz związki kompleksowe (koordynacyjne) typu K4[Fe(CN)6]. Sole podwójne ulegają dysocjacji elektrolitycznej rozpadając się na jony proste, a związki kompleksowe na jony proste i złożone: W związkach kompleksowych występuje atom centralny (żelazo w przypadku K4[Fe(CN)6]), który jest otoczony grupą atomów lub jonów zwanych ligandami (grupy CN w omawianym przykładzie). Atomem centralnym jest zwykle atom lub jon o strukturze elektronowej umożliwiającej przyjęcie par elektronowych i wytworzenie wiązania koordynacyjnego, w którym jest akceptorem elektronów. Ligandami są cząsteczki lub jony dysponujące wolnymi parami elektronów, które odgrywają rolę donorów par elektronowych. W wyniku utworzenia związku kompleksowego atom centralny uzyskuje konfiguracje elektronową najbliższego gazu szlachetnego (lub zbliżoną). Liczbę ligandów w cząsteczce podaje liczba koordynacyjna. Tworzenie się wiązań koordynacyjnych w związku kompleksowym przedstawia przykład jonu heksacyjanożelazianu(II) [Fe(CN)6]^4-. Struktura elektronowa atomu żelaza 26Fe to 1s^2 2s^2p^6 3s^2p^6d^64s^2. Jon żelaza Fe^2+ posiada 2 elektrony mniej, co przedstawia zapis: 1s^2 2s^2p^6 3s^2p^6d^6. Przyłączenie się sześciu ligandów cyjankowych CN^- i utworzenie sześciu wiążań koordynacyjnych powoduje wzrost ilości elektronów do 36 i osiągnięcie przez atom żelaza w kompleksie [Fe(CN)6]^4- struktury elektronowej kryptonu 1s^2 2s^2p^6 3s^2p^6d^104s^2p^6. W utworzeniu wiązań koordynacyjnych biorą udział dwa orbitale d, orbital s i trzy orbitale p atomu żelaza, które ulegają hybrydyzacji d^2sp^3.Podobną strukturę posiada kobalt w jonie heksaaminakobaltu(III) [Co(NH3)6]^3+ Konfigurację elektronową atomu i jonu kobaltu można przedstawić za pomocą zapisu klatkowego: kobalt po :utworzeniu sześciu wiązań koordynacyjnych z amoniakiem w jonie kompleksowym [Co(NH3)6]^3+: Także w tym przypadku atom centralny (kobalt) ma 36 elektronów i osiąga konfiguracje elektronową kryptonu. W większości przypadków liczba koordynacyjna wynosi cztery lub sześć. Odpowiadają im odpowiednie struktury geometryczne kompleksów. W przypadku liczby koordynacyjnej cztery są to: tetraedr regularny lub kwadrat, a liczby koordynacyjnej sześć: oktaedr. Rzadziej występują liczby koordynacyjne dwa, trzy, pięć, siedem lub osiem. Nazwę kompleksu tworzy się dodając do nazwy jonu centralnego przedrostki określające ilość i rodzaj ligandu. Najczęściej spotykane nazwy ligandów zestawiono w tabeli 9 Tabela 9. Nazwy i wzory często stosowanych ligandów. Nazwa ligandu Wzór ligandu amina NH3 akwa H2O bromo Br^- chloro Cl^- cyjaniano CNO^- cyjano CN^- fluoro F^- hydrokso OH^- karbonyl CO okso O^2- tio S^2- tiocyjaniano CNS^- tiosiarczano S2O3^2- Poniżej podano kilka przykładów związków kompleksowych stosując nazewnictwo Nomenklatury Związków Nieorganicznych. [Co(NH3)6]2(SO4)3 - siarczan(VI) heksaaminakobaltu(III), siarczan(VI) heksaaminakobaltu(3+), tris(tetraoksosiarczan) bis(heksaaminakobaltu) K3[Co(CN)6] - heksacyjanokobaltan(III) potasu, heksacyjanokobaltan(3+) potasu, heksacyjanokobaltan tripotasu, Na3[Cu(CN)4] - tetracyjanomiedzian(I)sodu, tetracyjanomiedzian(3-) sodu, tetracyjanomiedzian trisodu, Na3[Ag(S2O3)2] - tiosiarczanosrebrzan(I) sodu, tiosiarczanosrebrzan(3-) sodu, (ditiosiarczano)srebrzan trisodu, [Cu(H2O)6]SO3 - siarczan(IV) heksaakwamiedzi(II), siarczan(IV) heksaakwamiedzi(2+), trioksosiarczan heksaakwamiedzi K4[NiF6] - heksafluoroniklan(II) sodu, heksafluoroniklan(4-) sodu, heksafluoroniklan tetrapotasu.