Scenariusz lekcji muzyki dla gimnazjum

( klasy I-III gim.) czas: 45 min.

Temat: Barok - epoka przepychu.

1. Cele lekcji

1. Wiadomości

Zapoznanie uczniów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z epoką baroku. Wyjaśnienie pojęcia „barok” oraz wskazanie najważniejszych cech stylistycznych omawianej epoki. Wskazanie tła historycznego oraz ram czasowych wyznaczających epokę baroku. Przedstawienie zabytków kultury baroku oraz miejsc, ośrodków, w których styl barokowy odgrywał ważną rolę. Zapoznanie uczniów z pracami malarskimi Rubensa i cechami stylistycznymi jego obrazów. Wskazanie najważniejszych gatunków muzycznych oraz przedstawienie wpływu władzy na rozwój kultury i sztuki muzycznej i nie tylko. Rozpoznanie otaczających nas zabytków i elementów kultury będących świadectwami epoki baroku.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

1. Wyjaśnić pojęcie baroku.

2. Wskazać cechy stylistyczne sztuki baroku.

3. Przedstawić ramy czasowe epoki baroku.

4. W aspekcie historycznym wyjaśnić wpływ Ludwika XIV na rozwój sztuki i kultury epoki baroku.

5. Przedstawić najważniejsze zabytki będące świadectwem epoki baroku.

6. Wskazać przedstawicieli oraz najważniejsze dzieła sztuki plastycznej i muzycznej epoki baroku.

7. Przedstawić najważniejsze gatunki muzyczne rozwijające się w baroku

8. Rozpoznawać sztukę baroku w otaczającej rzeczywistości.

2. Metoda i forma pracy

Metoda pogadanki z elementami opisu. Słuchanie wybranych utworów epoki baroku.

3. Środki dydaktyczne

• Podręcznik: Panek W., Świat muzyki. Podręcznik dla klas 1-3 gimnazjum, WSiP, Warszawa 2004.

• Stanowisko do odtwarzania muzyki.

• Nagrania utworów: J. Pachelbell, Kanon.

• Jan Sebastian Bach, Toccata i fuga d-moll.

• Karta pracy ucznia.

• Plansze lub zdjęcia związane z architekturą, sztuką baroku. Katalog obrazów Rubensa.

4. Przebieg lekcji

1. Faza przygotowawcza

• Sprawdzenie obecności.

• Powtórzenie wiadomości poprzez odpytanie jednej osoby z trzech ostatnich lekcji.

• Wspólne zaśpiewanie przy akompaniamencie pianina lub gitary ostatnio poznanej piosenki.

• Podanie tematu do zeszytu. (10 min.)

2. Faza realizacyjna

• Wprowadzenie uczniów metodą opisu do podstawowych zagadnień związanych z tematem lekcji. Wyjaśnienie pojęcia baroku i wskazanie najważniejszych cech stylistycznych omawianej epoki. Przedstawienie sztuk, w  których barok odegrał bardzo ważną rolę. Odwołanie się do wiedzy przez uczniów już posiadanej z  innych przedmiotów humanistycznych i  zapisanie podstawowych elementów baroku na tablicy a następnie do zeszytu.

• Notatka:

1. Barocco - dziwaczny, bezładny, nieprawidłowy. Początkowo słowem „barok” oznaczano dekorację, ozdoby o nieregularnym i dziwacznym kształcie, potem objęło ono architekturę, literaturę, malarstwo, muzykę.

2. Cechy baroku:

- ozdoby o nieregularnych, dziwacznych kształtach,

- monumentalne formy,

- zdobnictwo,

- przepych,

- charakterystyczne krągłe kształty (Rubens),

- rozmach architektoniczny,

- przesadna wielkość.

• Metodą pogadanki przedstawienie postaci Ludwika XIV i jego wpływu na sztukę i kulturę baroku. Wskazanie zabytków kultury będących świadectwem działania Ludwika XIV. Opierając się na wiedzy wcześniej zdobytej przez uczniów, wskazanie otaczających nas zabytków kultury powstałych w stylu barokowym (pałac w Wersalu, Wilanów pod Warszawą).

• Wzorując się na twórczości Petera Rubensa przedstawienie metodą opisu cech charakterystycznych malarstwa w stylu barokowym. Omówienie prac metodą pogadanki.

• Wysłuchanie utworu Jana Sebastiana Bacha Toccata i fuga d-moll. Wprowadzenie uczniów do muzyki baroku poprzez wskazanie najważniejszego kompozytora tej epoki - Jana Sebastiana Bacha. Wskazanie przez uczniów charakterystycznych cech wysłuchanego utworu.

• Wskazanie ram czasowych epoki baroku muzycznego, wyznaczonych przez gatunek muzyczny, jakim jest opera, oraz twórczość Jana Sebastiana Bacha (1600 - 1750). (25 min.)

• Faza podsumowująca

Zapisanie kolejnych punktów notatki do zeszytu a następnie wysłuchanie Kanonu Pachelbella.

• Notatka:

1. Muzyka baroku:

Ramy czasowe wyznaczają nowy gatunek sztuki muzycznej i teatralnej, jakim jest opera (1600), a zamyka śmierć Jana Sebastiana Bacha (1750).

Barok odnowił wyobrażenie antycznej harmonii, wywodzące się od Pitagorejczyków. (10 min.)

• Załączniki

1. Karta pracy ucznia

Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Barok - epoka przepychu.

2. Zadanie domowe

Przedstaw przynajmniej dwa przykłady architektury i sztuki baroku, znanej ci i występującej w twoim mieście.

---