Wykład III:

Przedmiot i zadania dydaktyki

1. Dydaktyka ogólna, dydaktyki szczegółowe

• Dydaktyka ogólna - Zajmuje się wszystkimi przedmiotami nauczania, na wszystkich szczeblach systemu szkolnego i wszystkich typach szkół

• Dydaktyki szczegółowe (metodyka nauczania) - Zajmuje się konkretnymi, swoistymi cechami nauczania poszczególnych dyrektyw określających sposób prawidłowego wykonywania czynności dydaktycznych

• Przykłady: dydaktyka szkoły zawodowej, dydaktyka szkoły wyższej, dydaktyka matematyki itp.

2. Przedmiot i zadania dydaktyki

• Przedmiot:

- cele nauczania - uczenia się,

- treść nauczania - uczenia się,

- proces i zadania nauczania - uczenia się,

- metody nauczania - uczenia się oraz środki dydaktyczne,

- formy organizacyjne kształcenia

3. Proces uczenia się:

• Uczenia się

• W. Okoń - jest procesem, w toku którego na podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia - powstają nowe formy zachowania się i działania lub ulegają zmianom formy wcześniej nabyte

• Cz. Kupisiewicz - to proces zamierzonego nabywania przez uczących się podmiot określonych wiadomości, umiejętności i nawyków, dokonujący się w toku bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości

• Z. Włodarski - to proces zachodzący w układzie nerwowym, a którego efektem są zmiany w zachowaniu

4. Cechy, czynniki, rezultaty, przedmiot procesu uczenia się

• Cechy: Planowość (świadomość, celowość, systematyczność) wielostronna aktywność osoby uczącej się, złożoność wieloczynnościowość), ukierunkowanie na wynik, różnorodność sposobów i form uczenia się.

• Czynniki: Pozytywna motywacja, bodźce, środowisko, zdolności.

• Rezultaty: Przyrost i zakres wiadomości i sprawności modyfikujący zachowanie się jednostki, rozwój uzdolnień i postaw.

• Przedmiot: Rzeczywistość społeczna, przyrodnicza, kulturowa.

Nauczanie Metody i techniki badań dydaktycznych Badania muszą zapewnić rozstrzygalność i empiryczną sprawdzalność Badania mogą mieć charakter weryfikacyjny lub diagnostyczny Metoda badań wg A. Kamińskiego - to zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego Technika badań wg. A. Kamińskiego - czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów. Narzędzia badawcze to przedmiot służący do realizacji wybranej techniki badań, instrumentem służącym do technicznego zbierania danych z badań, np. arkusz obserwacji, kwestionariusz wywiadu lub ankiety Metody: eksperyment, obserwacja, historyczno-porównawcza, wywiad, ankieta, analiza dokumentów PYTANIA: Na czym polegają spełnianie przez dydaktykę funkcje: teoretyczna i praktyczna? Co to jest dydaktyka ogólna i dydaktyki szczegółowe? Dokonaj charakterystyki składników przedmiotu badań dydaktyki ogólnej i ukaż ich powiązania? Jaki związek zachodzi między nauczaniem, uczeniem się i kształceniem? Charakterystyka nauczania - uczenia się Jaka jest różnica pomiędzy eksperymentem a obserwacją? Jak jest różnica pomiędzy ankietą a wywiadem?

---