Filozofia Marksa.
Wizja dziejów (materialistyczne pojmowanie dziejów). Proces dziejowy wymusza na ludziach działanie i rozwój sił wytwórczych. W każdej fazie rozwoju sił wytwórczych istnieje jakaś forma stosunków społecznych, organizacji społeczeństwa, które te siły wykorzystuje. Dla każdego poziomu myśli wytwórczych i dla danej organizacji społeczeństwa istnieją określone myśli społeczne. Te trzy czynniki jakby charakteryzują epokę.
Rozwój sił wytwórczych następuje najszybciej. Stosunki społeczne rozwijają się wolniej bo istnieją zawsze jacyś przeciwnicy zmian. Najwolniej rozwija się myśl społeczna.
Żeby nie utracić nowoczesnych myśli technicznych potrzebna jest rewolucja, która spowoduje zmiany w systemie społecznym i dzięki temu społeczeństwo uczyni krok naprzód. Społeczeństwo musi obrać taką formę, żeby siły wytwórcze i myśl społeczna mogły się jak najlepiej rozwijać.
Jednak Marks zauważył, że robotnicy, którzy wytwarzają dobra są najbiedniejsi i mają do nich ograniczony dostęp. Więc potrzebne jest przekształcenie społeczeństwa. Ale jak to zrobić? Co zrobić, żeby wszyscy mieli równy dostęp do wytworzonych dóbr, żeby ten wytwórca, robotnik miał lepiej. Potrzebna jest rewolucja.Jednak rewolucja i związane z nią zmiany mogą zajść jeśli posiada się do tego odpowiednie środki ekonomiczne. Marks bał się tego, że zacofana i biedna Rosja popełni niżej opisane przyspieszenie nie mając odpowiednich środków ekonomicznych do prowadzenia rewolucji i dalszego rozwoju świata. Rewolucja w Rosji wybuchła dlatego (mimo tyciego rozwoju), że społeczeństwo miało bardzo ciężko. Gdyby z rewolucją poczekano to nastąpiłby lepszy rozwój sił wytwórczych a ludziom żyłoby się lepiej. Ale ukształtowałby się już określony sposób rządzenia państwem i ukształtowałaby się określona grupa ludzi, która by ta władzę posiadała. A chodziło o to by tę władzę obalić. Marks uważał, że w momencie rewolucji siły wytwórcze muszą być na bardzo wysokim poziomie bo w innym przypadku rewolucja nic nie da i wróci się do punktu wyjścia.Dopóki dana formacja ma warunki i środki do życia to musi trwać i istnieć. Nie można zrobić czegoś takiego jak w Rosji, gdzie chciano przeskoczyć jedną z epok rozwoju społeczeństwa.
Marks wyróżnił następujące epoki rozwoju cywilizacji:
czasy pierwotne,
niewolnictwo,
feudalizm,
kapitalizm,
socjalizm.
I Rosja chciała przejść bezpośrednio z feudalizmu do socjalizmu.
Marks pokazał jak przebiega historia. Jaki wpływ na jej rozwój ma poziom ekonomiczny. Historia to nie tylko następujące po sobie wydarzenia. Marks pokazał, że zmiany muszą zachodzić także w innych dziedzinach życia (finansach, prawie, organizacji państwa). A jest to potrzebne do tego by lepiej wykorzystać siły wytwórcze. Jeżeli następuje wzrost sił wytwórczych to powinien zmienić się także sposób zarządzania nimi. Ludzie uprzywilejowani chcą rozwoju, ale nie chcą zmian a to ten rozwój hamuje.
Alienacja - człowiek staje się jakby niewolnikiem własnych wymysłów, rzeczy, które go otaczają. Ludzie kierują swoje siły ku bogu lub rzeczom a powinni kierować je ku lepszemu wykorzystaniu sił wytwórczych.
Alienacja polityczna.
Alienacja ekonomiczna - im więcej człowiek poświęca na wyprodukowanie jakiejś rzeczy tym staje się ona dla niego bardziej niedostępna.
Połączenie historii z ekonomią. Materialistyczne pojmowanie dziejów Marksa porównać raczej z poglądami Hegla.
MARKS
Od idealizmu Hegla do materializmu. Relację podmiot - przedmiot, w której podmiot określa przedmiot, Marks zamienił na stosunek w którym podmiot określany jest przez przedmiot. To materia określa świadomość, działa na zmysły, te zaś na świadomość. Poznanie jest procesem, jest stopniowe.
MATERIALIZM HISTORYCZNY- wyjaśnia w nim ludzkie dzieje z punktu widzenia dialektyki i odwołując się do teorii ekonomicznych.
WALKA KLASOWA to sprzeczności między grupami społecznymi, rozładowujące się w rewolucjach, które prowadzą do powstania nowych formacji społecznych.
Kolejne formacje społeczne:
Społeczeństwo pierwotne, antyczne społeczeństwo niewolnicze, feudalizm i nowoczesny kapitalizm burżuazyjny.
STRUKTURY GOSPODARCZE tworzą stosunki produkcji i siły wytwórcze.
Zgodnie z zasadami dialektyki, każda formacja społeczna rodzi sprzeczności, które rozwiązują się w trakcie rewolucji.
RELIGIA jako projekcja, odzwierciedlenie sytuacji niegodnej człowieka..