Zespół Takayasu (zapalenie tętnic Takayasu, zespół łuku aorty) - to zapalna choroba naczyń tętniczych o średnim i dużym kalibrze, mogąca zajmować każdą tętnicę, ale najczęściej przebiegająca z objawami zajęcia naczyń łuku aorty. Jest zaliczana do chorób układowych, najczęściej pojawia się u młodych kobiet i związana jest z predyspozycją genetyczną w zakresie układu HLA - do jej rozwoju predysponuje HLA-DR2, MB1 (w Japonii) i HLA-DR4, MB3 (w USA).

Objawy chorobowe

Objawy ogólne

Mogą występować na wiele miesięcy przed pojawieniem się objawów miejscowych:

• gorączka

• osłabienie

• nocne poty

• bóle stawowe

• brak apetytu i utrata masy ciała

Objawy miejscowe

Są zależne od lokalizacji zajętej tętnicy. Objawy miejscowe ( w zależności od częstości występowania):

• Tętnica podobojczykowa - objawy chromania przestankowego w zakresie unaczynienia tętnicy, objaw Raynaud

• Tętnica szyjna wspólna - zaburzenia widzenia, omdlenie, TIA, udar mózgu

• Aorta brzuszna - bóle brzucha, nudności, wymioty

• tętnica nerkowa - przewlekła niewydolność nerek, nadciśnienie tętnicze

• Łuk aorty - niewydolność krążenia zastoinowa, niedomykalność zastawki aorty

• tętnica kręgowa - zawroty głowy, zaburzenia widzenia

• pień trzewny - bóle brzucha, nudności, wymioty

Objawy chorobowe mogą rozwijać się powoli lub wystąpić nagle.

Rozpoznanie

• podwyższenie OB

• brak tętna na tętnicy objętej procesem chorobowym

• angiografia wykazuje zmianę zwężające naczynia

Leczenie

Nie ma skutecznego leczenia. Zwykle stosuje się w kortykosterydy w dawkach w przeliczenie na prednizon rzędu 40 - 60 mg. Opisywane są też próby leczenia metotreksatem (brak długotrwałej obserwacji) oraz zabiegami angioplastyki.

Rokowanie

Z uwagi na brak w pełni skutecznego leczenia, rokowanie się niepomyślne. W zależności od autora opisywana śmiertelność waha się od 10 do 75%.