Czy warto stosować elementy
kinezjologii edukacyjnej Dennisona
w pracy z dziećmi w przedszkolu ?
Żeby odpowiedzieć jednoznacznie na to pytanie trzeba najpierw zapoznać się i zrozumieć istotę metody Paula Dennisona.
Kinezjologia edukacyjna oparta jest na gruntowych badaniach klinicznych prowadzonych przez dr Paula Dennisona i jego żonę Gail Dennison oraz ich współpracowników, ma ona w Polsce wielu zwolenników. W naszym kraju istnieje od 1994 r. Polskie Stowarzyszenie Kinezjologów afiliowane w Fundacji Kinezjologii Edukacyjnej. Jest to niekomercyjna organizacja zrzeszająca osoby, które ukończyły co najmniej kurs Gimnastyki Mózgu®, zajmująca się propagowaniem Kinezjologii Edukacyjnej.
Jest to praktyczny program, przybliżający naturalny i psychofizyczny rozwój dziecka, obecnie siódmy rok w Polsce. Wyjaśniając zasadę działania Kinezjologii Edukacyjnej Dennison opisuje funkcjonowanie mózgu w terminach trzech wymiarów: lateralności, ześrodkowania, koncentracji. Prawidłowe funkcjonowanie mózgu wymaga efektywnej komunikacji pomiędzy wieloma funkcjonalnymi ośrodkami zlokalizowanymi w całym jego obszarze. Trudności w uczeniu się mają miejsce, gdy nie ma swobodnego przepływu informacji pomiędzy tymi częściami mózgu. Ćwiczenia Gimnastyki Mózgu stymulują przepływ informacji wewnątrz mózgu przywracając wrodzone możliwości uczenia się i funkcjonowania na optymalnym poziomie.
Wymiar lateralności: To możliwość skoordynowanego działania obu półkul jednocześnie, szczególnie w linii pola środkowego. Ta funkcja ma fundamentalne znaczenie dla umiejętności czytania, pisania, komunikacji, dla płynności ruchów całego ciała jednocześnie i możliwości uczenia się i poruszania jednocześnie.
Wymiar ześrodkowania: jest możliwością koordynacji górnych i dolnych części mózgu. Ta zdolność jest związana z emocjami, ich ekspresją, odczuwaniem, relaksacją. Odpowiada za poczucie bezpieczeństwa i organizuje działania.
Wymiar koncentracji: to skoordynowane działanie przednich i tylnych części mózgu. Jest związany z uczestnictwem, skupieniem uwagi, zrozumieniem naszych informacji w kontekście poprzednich doświadczeń. Ludzie pozbawieni tej zdolności mają zaburzoną uwagę i trudności w rozumieniu.
Gimnastyka Mózgu integruje mózg we wszystkich trzech wymiarach, co pozwala na swobodny przepływ informacji ze zmysłów do pamięci, a następnie na pojawienie się nowego uczenia. Umożliwia to jednostce funkcjonowanie całego fizycznego i umysłowego potencjału. Każda sytuacja uczenia się posiada takie same etapy: wkład sensoryczny, czyli informacje z otoczenia przekazywane do mózgu za pomocą narządów zmysłów => integracja, asymilacja oraz działanie. Gimnastyka Mózgu wspomaga każdy etap tego procesu poprzez pobudzanie układu umysł - ciało i przygotowuje do uczenia się. Proste integrujące ruchy, skupiające się na poszczególnych aspektach aktywacji sensorycznej, wspomagają integrację funkcji poprzez środkową linię ciała i włączają pełne funkcjonowanie umysłu i ciała.
Specyficzne ruchy Gimnastyki Mózgu , aktywizujące mięśnie obu stron ciała, uaktywniają sieci nerwowe w całym mózgu, w obu półkulach jednocześnie, pomagając budować podstawy potrzebne do zapewnienia sukcesu w uczeniu się w ciągu całego życia. Gimnastyka mózgu jest efektywna dla każdego, dla dzieci i dla dorosłych. Integrując mózg poprawia efektywne uczenie się i wyniki we wszystkich poznawczych przedsięwzięciach. Wpływa na poprawę komunikacji, usprawnia pamięć, koncentracje podnosi efekty twórczości oraz osiągnięcia sportowe, a przede wszystkim obniża poziom stresu i w ten sposób ma związek z ogólnym stanem zdrowia.
Przykłady ćwiczeń Dennisona, do wykorzystywania w pracy z przedszkolakami oraz ich wpływ na rozwój psychomotoryczny.
Ćwiczenia na przekraczanie linii środka:
Ruchy naprzemienne - w pozycji stojącej dotykanie prawą ręką uniesionego lewego kolana i na przemian lewą ręką prawego kolana. Może być też wykonywana w pozycji leżącej.
Ćwiczenie to wzmaga aktywność organizmu, poprawia koordynację wzrokowo-ruchową, aktywizuje jednocześnie lewą i prawą półkulę mózgową.
Leniwe ósemki - Kreślenie kciukiem, płynnym ruchem poziomej ósemki, zaczynając od punktu środkowego na wysokości oczu w lewo.
Ćwiczenie to koordynuje pracę obu półkul mózgowych. Poprawia płynność czytania zapamiętywanie, myślenie.
Rysowanie oburącz - rysowanie, bazgranie, linii, figur, kształtów z których każda rysowana jedną ręką jest zwierciadlanym odbiciem drugiej, rysowanej w tym samym czasie drugą ręką. Może być w powietrzu lub na dużej płaszczyźnie.
Ćwiczenie poprawia pisanie, rysowanie, powoduje rozwój twórczego myślenia i zdolności plastycznych.
Słoń - ręka wyciągnięta w przód grzbietem dłoni do góry, głowa przytulona uchem do ramienia, wzrok podąża ponad wierzchem dłoni za poruszającą się ręką. Pozycja stojąca, w małym rozkroku. Rysowanie ręką „Leniwych ósemek”.
Ćwiczenie rozluźnia mięśnie szyi, oczu, poprawia pamięć, pomaga lepiej słuchać, aktywizuje zmysł równowagi, rozwija zdolności matematyczne, ułatwia wypowiadanie się.
Pozycje pogłębiające:
Pozycja Dennisona - Pozycja siedząca, nogi skrzyżowane w kostkach, kolana lekko ugiete, ręce splecione, oczy zamknięte, język na podniebieniu.
Ćwiczenie wpływa na poprawę koncentracji, stabilności emocjonalnej, wzmacnia poczucie własnej wartości.
Punkty pozytywne - Lekko dotyka się palcami punktów położonych na wypukłościach czoła, między brwiami a linią włosów, w połowie tej odległości.
Ćwiczenie wpływa na racjonalne myślenie, odpręża, odblokowuje pamięć, ułatwia uczenie się, poprawia samopoczucie.
Ćwiczenia energetyzujące:
Punkty na myślenie - kciukiem i palcem wskazującym, zgodnie z ruchem wskazówek zegara wykonuje się masaż punktów położonych poniżej i nieco na zewnątrz początku obojczyka (dwustronnie). Druga ręka w tym czasie powinna masować okolice pępka.
Ćwiczenie to powoduje dotlenienie mózgu, dotyk pępka przywraca równowagę i stabilizację całego ciała, ułatwia czytanie.
Punkty równowagi - palcami prawej ręki należy dotknąć punktu za uchem, tuż poniżej wyrostka sutkowego, drugą rękę położyć na pępku, głowa prosto. Wykonujemy je 30 sekund. Potem zmiana rąk.
Ćwiczenie ułatwia podejmowanie decyzji, koncentrację, myślenie skojarzeniowe, wyostrza zmysły. Poprawia umiejętność uczenia się, samopoczucie, poczucie równowagi, umiejętności potrzebne do gier sportowych.
Ćwiczenia wydłużające:
Aktywna ręka - wyciągniętą w górę przy głowie ręką stawia się opór naciskowi drugiej ręki, nacisk następuje przy wydechu w czterech kierunkach: do przodu 3x, do tyłu 3x, w kierunku głowy 3x, w kierunku przeciwnym 3x.
Ćwiczenie odpręża mięśnie barków, pobudza zdolność działania mięśni ramion, wzmacnia koncentrację, poprawia charakter pisma, ułatwia rysowanie.
Najlepsze efekty przynosi praca w niewielkich grupach, np.: 3-4 osobowych, gdyż podczas wykonywania ćwiczeń, dzieci mogą oczekiwać pomocy. Ważne jest też wykorzystanie odpowiedniej muzyki do ćwiczeń. Np.: do „Ruchów Naprzemiennych”, „Rysowaniu Oburącz”, może być używana muzyka dynamiczna, np. utwory w wykonaniu Majki Jeżowskiej, natomiast do „Leniwych ósemek”, czy „Pozycji Dennisona”, muzyka spokojna, np. utwory wykonywane na fletni-pana. Duże znaczenie ma wypicie wody niegazowanej mineralnej o temperaturze pokojowej, przed ćwiczeniami, gdyż wpływa to na sprawny przebieg reakcji chemicznych mózgu i całego systemu nerwowego oraz na poprawę kondycji umysłowej i fizycznej. Ćwiczenia Dennisona mogą stanowić wstęp do głównego zajęcia, ponieważ dziecko staje się wtedy bardziej podatne na działania edukacyjne i terapeutyczne.
1
3