Słowa kluczowe:

• enzymy trawienne,

• ślina

• sok żołądkowy

• żółć

• sok trzustkowy

STRESZCZENIE

Trawienie to łańcuch złożonych reakcji zachodzących w przewodzie pokarmowym, dzięki którym pożywienie zostaje rozłożone do składników najprostszych, przyswajalnych przez organizm. Tłuszcze ulegają strawieniu do kwasów tłuszczowych i glicerolu, cukry złożone zwykle do wolnej glukozy, białka do aminokwasów. Chemiczna przeróbka pokarmu polega przeważnie na hydrolizie wywołanej działaniem enzymów zawartych w sokach trawiennych. Należą do nich:

2. Ślina

Zawarta w niej amylaza ślinowa powoduje rozkład skrobi. Optimum pH dla jej działania wynosi ok. 7. Jest także dezaktywowana w wysokiej temperaturze oraz w obecności jonów Clˉ.

3. Sok żołądkowy

Składa się głównie z wody, mucyny, kwasu solnego oraz enzymów: pepsyny, podpuszczki oraz niewielkiej ilości lipazy. Kwas solny zapewnia niskie pH (1-2), które warunkuje aktywność pepsyny - najważniejszego enzymu trawiącego białka.

4. Żółć

Żółć jest sokiem trawiennym napływającym z woreczka żółciowego do dwunastnicy. Dzięki zawartym w niej kwasom żółciowym, zmniejsza napięcie powierzchniowe tłuszczów, przeprowadzając je w emulsję, trawioną następnie przez lipazy do kwasów tłuszczowych i glicerolu. Obecność kwasów żółciowych zwiększa ok. dwukrotnie aktywność lipazy trzustkowej przy rozkładaniu tłuszczów.

5. Enzymy trzustki

Sok trzustkowy wytwarzany jest przez trzustkę i wydzielany do dwunastnicy. Środowisko dwunastnicy jest lekko alkaliczne co warunkuje aktywność enzymów trzustki. Zawiera enzymy: trypsynę, amylazy trzustkowe oraz lipazę:

• trypsyna należy do enzymów proteolitycznych rozkładających białka,

• amylaza trzustkowa trawi cukry złożone do dwucukrów,

• lipaza trawi lipidy do kwasów tłuszczowych i glicerolu.

W pracy sprawdzona została zawartość ww. enzymów w sokach trawiennych oraz wpływ różnych czynników (np. temperatury, jonów Clˉ, pH) na ich aktywność.

2