ROZSTĘPY
Wbrew powszechnej opinii, powstawanie rozstępów nie jest tylko związane z nadmiernym rozciąganiem skóry. Rozstępy zwane także - striae distensae są w dużej mierze rezultatem wzrostu poziomu kortyzolu we krwi. Jest to hormon wydzielany przez nadnercza. Jego ilość wzrasta w okresie ciąży, dojrzewania, otyłości, wzrostu wagi.
W okresie ciąży również wzrost poziomu estrogenów przyczynia się w pewnym stopniu do zwiększenia możliwości pojawienia się rozstępów. Ponieważ tabletki hormonalne mają także wpływ na żeńskie hormony płciowe, dlatego istnieje prawdopodobieństwo, iż mogą być jednym z czynników sprzyjających rozstępom.
Na tworzenie się rozstępów ma również wpływ używanie regularnie i przez dłuższy okres czasu leków steroidowych, a to dlatego, że przyczyniają się one m.in. do ścieńczenia naskórka, zahamowania syntezy kolagenu w skórze właściwej oraz degradacji już istniejących włókien kolagenowych. A jak się za chwilę przekonamy, tworzenie się rozstępów jest związane z nieprawidłową syntezą kolagenu w skórze.
Niewłaściwa, uboga w składniki odżywcze (witaminy, mikro- i makroelementy) dieta, to także jedna z przyczyn powstawania rozstępów. Dużą rolę odgrywa tu zwłaszcza niedostateczna ilość cynku. Dlatego kobiety często będące na dietach niskokalorycznych mogą mieć skłonności do rozstępów.
I wreszcie kolejną istotną przyczyną, na którą nie mamy wpływu są nasze skłonności genetyczne. W związku z tym, istnieje prawdopodobieństwo, iż jeśli u matki podczas ciąży pojawiły się rozstępy, to mogą (ale nie muszą) pojawić się one również u jej córki.
W jaki sposób powstają rozstępy?
Rozstępy tworzą się na poziomie skóry właściwej, a ich powstawanie wiąże się z upośledzeniem fibroblastów czyli komórek odpowiedzialnych za produkcję włókien kolagenu i elastyny. Kolagen i elastyna to białka, mające postać włókienkowatą, które tworzą uporządkowaną sieć, nadając skórze elastyczność, jędrność, sprężystość i odpowiednie napięcie. Prawidłowo zbudowane włókno kolagenu odznacza się niesamowitą wytrzymałością na rozciąganie. Trzeba użyć obciążenia co najmniej 10 kg, aby zerwać włókno kolagenowe o średnicy 1mm (1).
Upośledzone - m.in. z powodu zwiększonego poziomu kortyzolu we krwi - fibroblasty, zaczynają produkować zmienione włókna kolagenu i elastyny, które stają się bardziej kruche i mniej podatne na rozciąganie. Podczas nadmiernego rozciągania się skóry jak to ma miejsce np. w czasie ciąży, z powodu kruchości włókien dochodzi do zrywania tej regularnej sieci, czego efektem są właśnie rozstępy. Ponieważ jednocześnie dochodzi także do ścieńczenia warstwy naskórka, stają się one bardziej widoczne.
Epidermis- naskórek
Basal cell layer- błona podstawna
Dermis - skóra właściwa
Rozstępy to wrzecionowate pasma, występujące najczęściej na pośladkach, brzuchu, udach, piersiach. Wyróżniamy dwie fazy tworzenia się rozstępów.
W fazie I - zapalnej mają one postać czerwonych pasm (striae rubra). Na tym etapie mamy jeszcze największe szanse by się ich pozbyć.
W fazie II - zanikowej, następuje pozorna regeneracja rozstępów. Czerwone pasma ulegają rozjaśnieniu i zmniejszeniu.
Dzieje się tak dlatego, iż zmienione włókna kolagenu oraz cieniutkie włókna elastyny starają się jak gdyby zregenerować zerwaną sieć. Jednak nie ma już możliwości przywrócenia stanu skóry właściwej sprzed nastąpienia ubytku. W rezultacie na skórze pozostają widoczne białe prążki (striae distensae alba), wyczuwalne przy dotyku. Przystąpienie do leczenia rozstępów starszych, będących już w fazie zanikowej może nieco polepszyć stan skóry, ale nie ma już możliwości zlikwidowania ich w 100%.
Osoby skłonne do rozstępów
ludzie otyli,
nastolatki w okresie dojrzewania,
kobiety w okresie ciąży, menopauzy,
kulturyści,
osoby o częstych wahaniach wagi (także podczas nagłego spadku masy ciała można nabawić się rozstępów!!),
osoby będące wielokrotnie na dietach niskokalorycznych,
osoby przyjmujące leki steroidowe,
osoby z predyspozycjami genetycznymi.
Rozstępy mogą pojawiać się zarówno u mężczyzn jak i u kobiet, u osób otyłych i szczupłych, starszych, jak i u nastolatek w okresie dojrzewania. Problem ten dotyczy w mniejszym lub większym stopniu niemal 90% kobiet w ciąży.
Czy możemy przeciwdziałać tworzeniu się rozstępów?
W pewnym stopniu - tak.
Jednak ponieważ przyczyną tworzenia się rozstępów są także zmiany hormonalne i skłonności genetyczne dlatego nie zawsze jesteśmy w stanie im zapobiec.
Natomiast co możemy zrobić:
Unikać w miarę możliwości częstych wahań wagi i "cudownych" diet, które w rezultacie dają tylko efekt jo-jo.
Bardzo ważna jest odpowiednia dieta, zapewniająca wystarczające dawki witamin oraz mikroelementów, zwłaszcza cynku i krzemu. Można także pomyśleć o uzupełnieniu diety suplementami. Na własną rękę najbezpieczniej jest zażywać tylko gotowe preparaty multiwitaminowe uzupełnione minerałami,
Jeśli tylko zauważymy pierwsze oznaki powstawania rozstępów lub też znajdujemy się w sytuacjach sprzyjających ich tworzeniu, chodzi tu zwłaszcza o okres ciąży, dojrzewania warto regularnie masować ciało stosując oliwki, olejki, balsamy lub jeden z dostępnych kremów przeciw rozstępom. Prawda jest taka, że rodzaj kremu nie jest tak istotny jak sam masaż skóry. Krem jest tylko czynnikiem wspomagającym.
Rozstępów nie da się zlikwidować, ale dzięki zabiegom w gabinecie kosmetycznym lub u lekarza można je spłycić i rozjaśnić
Peelingi ziołowe (200-800 zł za zabieg *) - w zależności od składników i potrzeb skóry działają powierzchniowo lub głęboko. Po wtarciu mieszanki w skórę następuje przekrwienie, odczyn zapalny i złuszczanie naskórka. Peelingi ziołowe spłycają nie tylko rozstępy, ale także drobne zmarszczki, blizny potrądzikowe, rozjaśniają przebarwienia. Neoderma Biopeeling - składa się z wodorostów i ziół, które poprawiają krążenie krwi, rewitalizują skórę, działają przeciwzapalnie. Najczęściej stosuje się trzy zabiegi w ciągu dziesięciu dni, a potem zapobiegawczo raz w miesiącu. Zabieg jest bezbolesny. Po kuracji można też wyjść na słońce po zastosowaniu kremu z filtrem. Green Peel to mieszanka mineralno-ziołowa, którą najlepiej złuszczać skórę wiosną lub jesienią. Po zabiegu trzeba przebywać w domu, bo po około trzech dniach następuje płatowe złuszczanie warstw naskórka. Zabieg powtarza się dwu-, trzykrotnie co dwa-trzy tygodnie.
Jeśli rozstępy są rozległe i głębokie, bardziej specjalistyczne zabiegi spłycające może zaproponować jedynie lekarz:
Chemabrazja (400-800 zł za zabieg) - za pomocą kwasu (salicylowego, trójchlorooctowego) lekarz wywołuje stan zapalny skóry, po którym następuje płatowe złuszczanie naskórka. Po zabiegu pacjent odczuwa ściągnięcie skóry, potem pojawiają się opuchlizna i ból. Po zabiegu należy przez minimum tydzień pozostać w domu. Najlepsze efekty daje złuszczanie jesienią, bo przez kilka miesięcy po zabiegu trzeba unikać słońca, by nie dopuścić do przebarwień.
Mikrodermabrazja (150-250 zł za zabieg) - stosowana jest przy leczeniu rozstępów, głębokich blizn trądzikowych i oparzeniowych, szram, silnych plam pigmentacyjnych. Regeneruje i uelastycznia skórę, pobudza krążenie, pobudza produkcję kolagenu i elastyny. Zabieg jest bezpieczny i bezbolesny, polega na ścieraniu warstw naskórka specjalnym aparatem, który wyrzucając strumień kryształków, wysysa starty naskórek. Zabieg nie wymaga rekonwalescencji.
Dermabrazja (800-1000 zł za zabieg) - stosowana jest też do spłycania blizn, korekcji zmarszczek. Podczas zabiegu wykorzystuje się urządzenie podobne do wiertła dentystycznego. Wirująca głowica aparatu pokryta jest drobnymi, ostrymi elementami ścierającymi powierzchnię skóry. Zabiegi wykonywane są w specjalistycznych ośrodkach przez chirurgów plastyków w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym, w zależności od rozległości i głębokości planowanego zabiegu, wieku i stanu pacjenta.
Lasery (1-3 tys. za zabieg) - wykorzystywane w laserowym złuszczaniu naskórka pozwalają bardzo precyzyjnie dobrać głębokość usuwanej warstwy skóry. Pulsujące światło podgrzewa komórki, "odparowując" je przy każdym impulsie. Obrzęki, strup i zaczerwienienie utrzymujące się nawet kilka tygodni po zabiegu to stałe objawy towarzyszące laserowemu złuszczaniu naskórka. Przez kilka tygodni po zabiegu zaleca się oszczędny tryb życia. Istotne jest unikanie światła słonecznego, zwłaszcza gdy skóra jest różowa i nie całkiem zagojona.