Ochrona własności intelektualnej
Sorry za błędy ortograficzne i czasem skróty myślowe. Niektóre rzeczy są tez niezrozumiałe, ale to przez sposób, w jaki ta babka prowadzała wykłady.
WYKŁAD 1 20.02.2012
Poza prawem autorskim (wynik pracy intelektualnej) mamy jeszcze do czynienia z własnością przemysłową(też praca intelektualna ale wynikiem są rozwiązania techniczne albo do zastosowania w przemyśle.)
Prawo autorskie stosunkowo nowa dziedzina. W starożytności nie istniało, bo nie było myślenia abstrakcyjnego.
Średniowiecze – większość utworów była anonimowa
1455 r - Jan Gutenberg wynalazł czcionkę drukarską i wydał drukiem biblie. Wtedy po raz pierwszy zaczęto domagać się przywilejów, wyłączności. Przyznawanie praw wydawcą. Oni po raz pierwszy uzyskali monopole wydawcze – tylko on mógł coś drukować przez np. 5 lat.
Marcin Luter – uzyskał przywilej rady miejskiej w Norymberce, żeby wymieniając jego nazwisko przy wszystkich rzeczach które publikowali
Przełom – rewolucja francuska 1781 (sprawdzić)- jedno z haseł „ święte prawo własności”. Oni uważali, że autor to osoba, która ma talent dany od Boga, i te jego twory są niepowtarzalne. System francuski jest podstawą innych systemów (oprócz Wlk. Brytanii). To prawo jest ustalone na ochronę praw niemajątkowych, ale więzi twórcy z utworem.
Autorskie prawa osobiste chronią wiąże autora z utworem. (one nie wygasają), bo w tym co stworzył jest jego cząstka.
Zasadniczo są 2 systemy prawne:
Prawo autorskie(kontynentalne)
Prawo copywright – założenia tego prawa są inne. Jak imigranci przyjeżdżali do USA to żyli w złych warunkach. Dla nich istotne było czy utwór da się sprzedać, a nie czy moja cząstka w tym istnieje. I w związku z tym prawo amerykańskie kładzie nacisk na elementy ekonomiczne, traktuje utwór jako produkt. Tutaj dużo więcej praw ma producent a nie sam autor.
Widać różnicę w przemyśle audiowizualnym. W USA, Hollywood filmy rozrywkowe, i powstają sequele, seriale, itp.
W Europie bardzo rzadko się dokręca części. Żeby na gruncie Europejskim dokonać kontynuacji, to trzeba mieć zgodę autora pierwotnego.
Na gruncie Amerykańskim, te prawa przysługują producentowi, ale też autor się nie odwoła póki jego produkt się sprzedaje. Przepisy się tak bardzo nie różnią, ale mentalność się różni.
To samo jest z branżą muzyczną – USA covery, EUROPA nie.
Dotyczą ochrony praw autorów, ale inaczej jest rozumiana definicja prawa autorskiego
Co chroni prawo autorskie? – własność intelektualna chroni treści ale niezależne od nośnika. Chroni dobra niematerialne. Przedmiotem ochrony autorskiej prawnej nie są nośniki tylko to co one przenoszą. Nie zawsze da się to oddzielić np. obraz. Problemy rodzą się w intrenecie bo nie mamy do czynienia z nośnikiem. Jak słuchamy np. muzyki to jest ingerencja w prawa autorskie.
Nasz system kontynentalny(na podstawie tego systemu francuskiego) – Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, z 1994 roku. Ale szukamy po roku 2012, tekstu jednolitego
Prawa pokrewne podobne ale przysługują innym grupom podmiotów np. artyści wykonawcy np. piosenkarze(chyba ze wszystko napisali sami), producenci, wydawcy.
PRZEDMIOT PRAWA (CO PRAWO CHRONI) – prawo autorskie chroni utwory a nie twórcę. Istotny jest wytworzony produkt, niezależnie od osoby.
Art. 1 Ust 1 Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidulanym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)
Tylko ten artykuł decyduje czy jest chronione czy nie. Są 2 przesłanki:
Ustalenie – możliwość zapoznania się z utworem przez inną osobę niż twórca (Nie mylić z utrwaleniem – kiedy ma nośnik trwały) np. na koncercie gdyby ktoś nagrał a nie było tej przesłanki to do niego należałoby prawo autorskie. Czasem trudno jest odróżnić ustalenie od utrwalenia np. rzeźba, program komputerowy
działalności twórczej o indywidulanym charakterze – działalność, która angażuje umysł i wyobraźnię
a rezultaty są nieprzewidywalne. (jeżeli powstają takie samy utwory to działalność odtwórcza). Indywidualny charakter=indywidualne piętno twórcy – to decyduje o powstaniu ochrony autorsko prawnej.
współautor – tylko osoba, która daje wkład twórczy. Nawet pomysłodawca nie może być uznany za współtwórcę.
Za twórcę możemy uznać tylko osobę fizyczną., nie może być osoba prawna!
Działalność twórcza musi być oryginalna – co to oznacza? - uznaje się, że niemożliwe jest, żeby coś powstało oryginalne obiektywnie(coś czego nigdy nie było), ale możliwe jest stworzenie czegoś oryginalnego subiektywnie.
Graniczne wytwory intelektu – utwory o małym natężeniu oryginalności.
W Polsce nie ma miernika – wystarczy niewielki stopień oryginalności i istnieje ochrona, w Niemczech jak jest ten stopień niewielki to nie przysługuje.
Ale banalne rzeczy nie np. „Baśka miała fajny biust”
Oryginalność nie musi być tylko w treści, ale np. w kryterium np. w bazach danych układ twórczy mógłby nadać ochronę całości.
Twórczość paralelna - dwóch twórców stworzyło coś takiego samego w tym samym czasie, bez plagiatu. Co wtedy? Nie wiadomo…można uznać, że skoro taka rzecz została stworzona przez 2 osoby to nie jest to działalność oryginalna i wtedy prawo autorskie nie powinno tu być aplikowane.
Nie są chronione pomysły i idee. (na całym świecie!)
Ochrona obejmuje niedokończone utwory – szkice i projekty
Ochrona przysługuje niezależnie od spełnienia formalności. Nie ma rejestru. Ochrona powstaje z mocy samego prawa – muszą być spełnione przesłanki. Nie ma znaczenia czy się podpiszesz, albo że napiszesz wszystkie prawa zastrzeżone – to jest z prawa Amerykańskiego
Przedmiotem prawa autorskiego nie są:
- akty normatywne , korzystając z tekstu
- Urzędowe dokumenty, materiały znaki i symbole nie są objęte ochroną prawa autorskiego. Np. (pieniądze)
- Opublikowane opisy patentowe lub ochronne
- pomysły i idee
- Proste informacje prasowe
Prawo autorskie ma terytorialny charakter – o tym kto jest autorem, co jest chronione i jaka jest treść ochrony, decyduje każdorazowo prawo państwa na którego terenie chcemy utwór rozprzestrzeniać albo prawa zostały naruszone.
Konwencja Bernejska –star ale dalej obowiązuje, większość Państw do niej przystąpiła nawet USA i Chiny. Konwencja gwarantuje minimalny poziom praw autorskich. Czyli to minimum jest takie samo na całym świecie. Np. prawo do autorstwa i do nienaruszalności.
Monopol autorski – to przysługuje autorowi – on jedynie ma prawo do decyzji
PODMIOT PRAWA (KOMU PRZYSŁUGUJE)
WYKŁAD 2
??????? - odpisać
Prawa osobiste – w ustawie –
Nigdy nie wygasają, nie są dziedziczne, nie wchodzą w spadek, ale małżonek, dzieci itp. wykonują te prawa osobiste
Prawa osobiste pozostają pomimo, że prawa majątkowe wygasają.
Intuicyjnie czujemy, że te prawa pozostają.
Prawo do autorstwa utworu – do ojcostwa utworu
Twórca - ten który fizycznie utwór stworzył. Twórcą może być tylko osoba fizyczna.
Autor – konstrukcja prawna, osoba której przysługuje prawo autorskie.
Dlatego ktoś inny może być twórcą a ktoś inny autorem, bo to jest przepis prawny
W naszym systemie prawnym autorstwo utworu zawsze przysługują twórcy. Twórca=autor
W USA jest możliwe, że autor jest inny od twórcy np. filmy – za autora uważa się producenta. Ghost writer – osoba, twórca, który pisze jakieś utwory na zamówienie innej osoby, a potem ta inna osoba podpisuje się jako autor. Zazwyczaj odnosi się to do celebrytów i ich biografii. Z punktu widzenia prawa USa taka forma jest dozwolona. W Polsce nie – wyjątek jest w odniesienie do polityków, zazwyczaj piszą to dziennikarze albo jacyś wykwalifikowani pracownicy, wtedy polityk może się podpisać. Ale jest to tylko zwyczaj a nie przepis, więc trudno powiedzieć jak
Prawo do oznaczania swoim imieniem, nazwiskiem, pseudonimem lub wydania go anonimowo – twórca jak się podpisze albo wyda anonimowo to nie można mu narzucić innej nazwy.
Kiedy jest anonim to wtedy prawa autorskie są prezentowane przez wydawcę. Z nim się trzeba kontaktować
Utwory osierocone – orphan works, są to utwory co do których prawo autorskie istnieje ale nie znamy twórcy tych utworów. Zazwyczaj są to drobne rzeczy, ale internet się do tego przyczynił.
Najlepiej z takich rzeczy nie korzystać. W USA należy się zgłosić do organizacji zajmującej się ochroną praw autorskich. Jeżeli oni wiedza to ok, jeżeli nie wiedzą to dupa. Jak się znajdzie autor to przynajmniej będziemy mogli pokazać że chcieliśmy go znaleźć ale nie było to możliwe.
Prawo do integralności utworu – prawo do nienaruszalności treści i formy utworu
To oznacza, że nikt poza twórca nie może dokonywać żadnych zmian w utworze. Jedyny wyjątek jaki istnieje w przepisach, to że nabywca autorskich praw majątkowych np. wydawca, może dokonać poprawek wynikające z oczywistej konieczności i twórca niemiałby podstawy, żeby im się przeciwstawić, np. błędy ortograficzne.
To jest najczęściej popełniane naruszenie prawa. Najczęstsze postacie naruszeń:
- zmiana wielkości utworu plastycznego – pomniejszony w książce, i nie dało się go dokładnie zobaczyć
- Rozczłonkowanie utworu plastycznego - w Australii pocięto obraz Picassa i sprzedawano na części.
- utwór jest przedstawiony w złej kolejności. Np. tryptyk. Ekspozycja takiego obrazu nie obok siebie jest naruszeniem integralności utworu
- wydanie utworu w nienależytej kolejności. Wydawca wydał w złej kolejności.
- na skutek technicznych środków – źle reprodukowane, złe kolory, zła jakość np. napisy w 3 Kolorach Kieślowskiego.
- udźwiękowienie filmu niemego
- koloryzacja filmów – bardzo głośna sprawa po obu stronach oceanu
- przerywanie filmów reklamami – z punktu widzenia prawa autorskiego jest to naruszenie integralności utworu – była sprawa z Monty Pythonem przerwano film 30 razy.
- stacja telewizyjna umieściła znaczek stacji – i twórca pozwał za naruszenie integralności utworu
-dzwonki telefoniczne które ściągamy to tez jest naruszenie prawa integralności – jest polifoniczny, nie jest w całości, często odbywa się bez zgody twórcy
Mixowanie utworów – dozwolone o ile mamy zgodę twórców pierwotnych
Prawo do rzetelnego wykorzystania utworu
Ma zastosowanie w sytuacji – jeżeli twórca wyrazi zgodę na przetworzenie tego utworu to traci prawo do integralności ale można na prawo do rzetelnego wykorzystania czyli takiego które nie będzie mi szkodziło. Np. ktoś napisał książkę, ktoś inny chce ją przerobić na scenariusz. Jeżeli wyraziłam zgodę na napisanie scenariusza na podstawie mojej książki to teraz nie mogę się powołać na prawo integralności, a ktoś to bardzo zmienił – dodał postacie, zmienił dramat na komedię, to można się powołać na to prawo do rzetelnego
Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności
Tylko 1 udostępnienie, kolejne już nie. Prawo autorskie powstaje w trakcie powstania utworu, ale do czasu jego udostepnienia jest to sprawa tylko twórcy. W momencie kiedy utwór jest pierwszy raz upubliczniony, to po 1 twórca traci pełną kontrole, po 2 publiczność ma pewne prawa do tego utworu –możemy się domagać pewnych zachowań od twórcy. Dla Państwa to prawo ma szczególne znaczenie jako, że można wykorzystywać utwory do dozwolonego użytku prywatnego ,ale tylko jeżeli twórca wcześniej udostępnił ten utwór. Jeżeli utwór był wykradziony, albo przed premierą to nie można się na nic powołać, bo praca nie została publicznie udostępniona przez autora.
Prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu
Ma znaczenie dla twórcy, bo powoduje, że jeżeli prawa są przeniesione to może zawsze sprawdzić w jaki sposób ten jego utwór jest wykorzystywany.
Prawo do modyfikacji utworu
Oznacza, że twórca może zawsze dokonywać zmian.
Prawo musi brać pod uwagę twórców, użytkowników ale również właściciela.
Zmiana w domu – tylko za zgodą architekta, bo jak nie to naruszamy jego prawo do integralności. A co jak architekt się nie zgadza?
A co jak architekt przyjdzie i będzie coś chciał dobudować?
Sa jeszcze prawa osobiste
Może to zrobić - to zależy o jaki przedmiot chodzi np. cos użytkowego to raczej nie, ale sztuka tak. To nie jest oczywiste
Prawo do wycofania utworu z obrotu
Twórca ma zawsze prawo wycofać utwór. Jest to skomplikowane jako że zostało już coś rozpowszechnione – nie zawsze jest to możliwe, i musi być konkretny powód na który on się musi powołać, i ten powód jest oceniany przez sąd, po 3 w takim przypadku musi zabezpieczyć koszty które 2 strony poniosła.
Prawo dostępu do utworu
Twórca ma prawo do udostępnienia utworu zawsze kiedy tego potrzebuje.
Twórca może sobie ode mnie odkupić ten utwór ale po cenie materiału! Albo ma prawo do dostępu do utworu
Nie wolno utworu zmieniać ale nie wolno utwór zniszczyć – na właścicielu nie spoczywa obowiązek dbania o utwór.
Nie mogę przemalować rzeźby w ogródku ale mogę oddać na złom
WYKŁAD 4 02.04 2012
DOZWOLONY UŻYTEK
3 grupy interesów:
Twórcy zależy na tym żeby zarobić i aby rozpowszechnić swój utwór – ale w zw z tym chcą mieć prawo decyzji o utworzy
Producent – zarobić
Odbiorca – nam zależy na łatwym i tanim dostępie
I Ustawodawca musi tak skonstruować ustawę aby chronić interesy tych 3 grup.
Dozwolony użytek – taka konstrukcja zabezpieczająca interesy odbiorców. Polega ona na tym że można korzystać z utworów chronionych bez zgody twórcy.
Dzielimy go na : Prywantyny i publiczny Jedyna możliwość na którą można się powołać w razie naruszenia praw.
PRYWATNY(OSOBISTY), art. 23 ust 1 Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego.(…)
Ust 2 Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Nie musimy pytać twórcy o zgodę i nie musimy płacić ale pod warunkiem:
-już rozpowszechniony – tzn. opublikowany za zgodą twórcy. Czyli nie można filmu przed premierą, albo muzyki przed premierą. Byłyby naruszone prawa majątkowe ale również prawo osobiste (do pierwszego upowszechnienia utworu)
- korzystanie z utworu – każda możliwość zapoznawania się z utworem ale NIE JEGO ROZPOWSZECHNIANIE (umożliwianie zapoznawania się z utworem innym osobom)
- nie ma znaczenia że automatycznie udostępnia się plik po ściągnięciu. Na Chomikuj to jest rozpowszechnianie.
- co można robić – można powielić, można przegrać z płyty na mp3, można ściągnąć z internetu
- w jakim zakresie? Czy tylko powielić można 1 kopia czy więcej?? Okazuje się że nie tylko dla siebie ale i dla innych osób w związkach….
- powinowaci – rodzina męża, rodzina żony,
- stosunek towarzyski? – najlepiej tutaj nie kombinować, tworzyć jakiś podziałów, każdy wie kto jest jego znajomym, jest to kategoria faktyczna, czyli co się faktycznie dzieje. Forum gdzie tylko udostępniamy– nie jest to stosunek towarzyski ale jeżeli oprócz tego jeszcze o czymś rozmawiamy to już jest. Można wysyłać pliki znajomym w mailach. W razie naruszenia prawa to my musimy dowodzić tego stosunku.
- Najbardziej problematyczne jest: korzystanie z pojedynczych egzemplarzy – egzemplarz to jest nośnik materialny więc w internecie nie ma egzemplarzy:/ Niektórzy uważają, że po 1 ten przepis dotyczy również internetu i możemy je później powielać w większej liczbie egzemplarzy w zależności od ilości osób którym to udostępniamy, inne stanowisko jest że to nie dotyczy internetu i że tylko 1 egzemplarz można.
- rozpowszechnione – czyli udostępnione za zgoda twórcy – nie ma możliwości sprawdzenia. Więc jeżeli to ściągam to niby narusza się prawo ale patrzy się na to trochę bardziej liberalnie – w jakich ilościach, kto to robi w jakim celu. Ale to nie wynika z przepisów. W zależności na kogo się trafi taka jest interpretacja.
- to prawo jest to nasze prawo, które nie może być nam zabrane. Warto przy tym obstawać! Twórca może sobie zabezpieczyć utwór przed przegrywaniem, wytyczne UE są takie, że zabezpieczenia mogą być stosowane ale tylko takie ,które ni wykluczają prawa dozwolonego użytku. Czyli np. że tylko raz mogę sobie przegrać.
- prawo to jest wykluczone z projektów architektonicznych, elektronicznych baz danych, nie dotyczy to własnego użytku naukowego w celach niezarobkowych. Programów komputerowych
- art. 35 Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.
- ZAWSZE jeżeli korzystamy z utworów na zasadzie dozwolonego użytku to twórca traci
- ta konstrukcja nie jest znana wszędzie. U nas w Polsce jest to bardzo restrykcyjne, W USA mamy fair use, różnica polega na tym, że jest to zbiór pewnych okoliczności i sąd orzeka w ramach danej okoliczności i bierze pod uwagę 4 kryteria: cel i rodzaj użytku(dla celów szkolnych, zawodowych, komercyjny), rodzaj utworu podlegającego ochronie (jakie znaczenie ma utwór, jest to utwór użytkowy), ilość i rodzaj wykorzystanego utworu w odwołania do całości, wpływ takie użytku na potencjalny rynek nabywców. Jest to bardziej elastyczne podejście niż nasze.
PUBLICZNY
Dużo okoliczności. Tutaj chodzi o umożliwienie funkcjonowania pewnym organizacjom albo o obieg informacji.
- prawo przedruku – jeżeli jakieś informacje zostały rozpowszechnione to prasa, radio i telewizja mogą je ponownie publikować i rozpowszechniać bez zgody twórcy ale pod zapłatą.
- w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach można używać utworów rozpowszechnianych na tych wydarzeniach. W granicach
- możliwość korzystania przez instytucje naukowe i oświatowe
-biblioteki, archiwa, szkoły – mogą udostępniać, nie może powielać(ale ja sam mogę), nie może brać opłaty
- prawo cytatu – cytujemy bo jest dozwolony użytek
- wykorzystanie utworu podczas ceremonii religijnych, uroczystości szkolnych, akademickich, uroczystości państwowych. Funkcjonuje tylko wtedy kiedy jest to nieodpłatnie i nie wiąże się pośrednio lub bezpośrednio z osiągnieciem korzyści majątkowych. Więc np. imprezy charytatywne sa naruszeniem tego prawa
- po 2000r po nowelizacji
- można korzystać dla dobra osób niepełnosprawnych jeżeli to się wiąże z ich upośledzeniem. Brailem można wydać książkę, Ale czy audiobooki? Jak zarabiają to nie, ale jeżeli biblioteka robi dla wypożyczenia to tak.
- w celu bezpieczeństwa publicznego albo …. –np. raport jest spisywany, albo opracowany system to jest to chronione prawem autorskim. Gdyby nie było tego przepisu to za każdym razem trzeba by dzwonić po zgodę do twórcy
- w celu reklamy, wystawy publicznej – np. muzeum robi wystawę obrazów to muzeum nie ma praw. I chce zrobić katalog wystawy to musiałby uzyskać zgodę każdego twórcy.
- wolno korzystać z utworów w związku z prezentacją lub naprawą sprzętu.
- korzystanie z utworów przedstawiających obiekt budowlany – plany, obrazy itd., w celu jego odbudowania
Każda inna sytuacja nie wymieniona w ustawie jest niedozwolona.
WYKŁAD 14.05.2012
Są prawa autorskie osobiste i prawa autorskie majątkowe.
Ochrona osobistych praw majątkowych
Osobiste chronią więź twórcy z utworem i są niematerialne. Twórca może zażądać zaprzestania działania i usunięcia skutków naruszenia, i publicznego oświadczenia o odpowiedniej treści i formie.
Jeżeli naruszenie było zawinione to można zażądać sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia lub na cel społeczny wyznaczony przez twórcę.
Te prawa nie wygasają po śmierci twórcy. Co jeżeli zostaną przywłaszczone po śmierci twórcy? O ochronę może wystąpić małżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo i dzieci rodzeństwa.
Te osoby mogą również wykonywać to prawo – czyli jeżeli to prawo nie zostało naruszone ale decydować o tym utworze w ramach praw osobistych. (np. kontynuacja dzieła, albo prawo do pierwszego decydowania (Kafka kazał w liście spalić wszystkie nieopublikowane dzieła a one zostały opublikowane – niby powinno się wypełnić jego wolę ale co z zyskiem i korzyścią publiczną która jest większa?
Ochrona autorskich praw majątkowych – służą do ekonomicznej eksploatacji utworu.
Polskie prawo autorskie jest bardzo restrykcyjne – odszkodowanie ma charakter represyjny. Nie chodzi o naprawienie szkody ale o ukaranie sprawcy.
Można żądać(ten kto ma autorskie prawa majątkowe czyli zazwyczaj wydawca, pracodawca itd.):
- zaniechania naruszeń=zaprzestania działań
-usunięcia skutków naruszeń
- naprawienie wyrządzonej szkody: albo na zasadach ogólnych(z kodeksu cywilnego, te okoliczności musi wykazać uprawniony, musi wykazać szkodę jeżeli jest to trudne to lepsza jest ta druga opcja) albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności a w przypadku kiedy naruszenie jest zawinione trzykrotności stosownego wynagrodzenia, gdyby uprawniony wyraził zgodę na korzystanie z utworu
- wydania uzyskanych korzyści (to co zostało uzyskane również musi być zwrócone)
- ogłoszenia w prasie oświadczenia o odpowiedniej treści (kwota jest ogromna takiego oświadczenia)
- jeżeli sprawca działał w ramach działalności gospodarczej to wówczas on musi jeszcze zapłacić odpowiednią sumę pieniężną nie niższą niż dwukrotna wysokość uprawdopodobnionych korzyści odniesionych przez sprawcę z dokonania naruszenia na rzecz funduszu promocji twórczości
PRAWA POKREWNE
Bo ustawa jest o prawach autorskich i prawach pokrewnych
Ich konstrukcja jest podobna ale nie są aż tak bardzo rozbudowane.
Grupy, którym przysługują prawa pokrewne
- Artyści wykonawcy – odtwórcy utworu - są objęci ochroną o ile takie odtwórstwo jest artystyczne. Ochrona trwa 50 lat
- prawa do fonogramów i wideogramów- prawa przysługują producentom( nie mają praw osobistych mają tylko prawa majątkowe i są one do określonego nośnika) 50 lat od roku w którym fonogram, wideogram został stworzony
- prawa do nadań programów
- prawo do 1. pierwszych wydań i 2. wydań naukowych i krytycznych (1. był rękopis i wydawca zamienia na drukowaną wersję. I wydawca ma wyłączność do eksploatacji tego utworu przez 25 lat 2. Np. bardzo stare wydania naukowe które potrzebują opracowania które pomoże w zrozumieniu wtedy specjaliście który to opracował przysługuje przez 30 lat monopol. )